Αφήνουν την ευρωζώνη στο έλεος των αγορών

Το γαλλογερμανικό σχέδιο, εάν επικρατήσει τελικά στη Σύνοδο Κορυφής, αύριο και μεθαύριο, όχι μόνον δεν θα επιλύσει, αλλά θα επιδεινώσει την κρίση στην ευρωζώνη, αφού δεν δίνει απάντηση στο ζητούμενο, που είναι ενίσχυση του αμυντικού μηχανισμού έναντι των αγορών.

Την άποψη αυτή διατυπώνουν κοινοτικοί παράγοντες στις Βρυξέλλες, αν και επισήμως η Κομισιόν κρατάει χαμηλούς τόνους, αλλά παίρνει αποστάσεις, επισημαίνοντας ότι οι επιμέρους προτάσεις των κρατών-μελών μπορεί να συνεισφέρουν στη διαπραγμάτευση με στόχο τη λήψη συνολικής απόφασης στην κρίση δημόσιου χρέους.

Ειδικότερα, το σχέδιο που θα παρουσιαστεί στη Σύνοδο Κορυφής από τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί και τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ σε καμία περίπτωση δεν είναι ισορροπημένο, δεδομένου ότι το πρόβλημα σήμερα της ευρωζώνης μπορεί να είναι δημοσιονομικό σε πολλές χώρες, αλλά πρωτίστως είναι αξιοπιστίας. Με άλλα λόγια, οι επενδυτές δεν έχουν τη βεβαιότητα πως αν αγοράσουν κρατικά ομόλογα θα πάρουν τα χρήματά τους πίσω, γιατί η ευρωζώνη δεν είναι σε θέση να τους διαβεβαιώσει πως έχει τον αμυντικό μηχανισμό για την προστασία των μελών της.

Έχουν ήδη προταθεί

Το γαλλογερμανικό σχέδιο ασχολείται μόνο με το ένα μέρος του προβλήματος, τη δημοσιονομική πειθαρχία. Ωστόσο, και στον τομέα αυτό οι προτάσεις που παρουσιάστηκαν δεν αποτελούν νέα εξέλιξη, αφού τα περισσότερα μέτρα που προτείνονται έχουν ήδη προταθεί από την Κομισιόν, εκ των οποίων πολλά έχουν αποφασιστεί από το Εurogroup και το Συμβούλιο ΕCOFIN.

Το «πολυδιαφημισμένο» από το Βερολίνο θέμα των αυτοματοποιημένων χρηματικών κυρώσεων στα κράτη-μέλη με έλλειμμα άνω του 3% του ΑΕΠ έχει ήδη εγκριθεί από το Συμβούλιο τον Οκτώβριο ύστερα από πρόταση της Κομισιόν και θα τεθεί σε ισχύ από το 2012.

Η πρόταση για την εισαγωγή ρήτρας στην εθνική νομοθεσία, η οποία θα κατοχυρώνει τον κανόνα των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, έχει επίσης συμπεριληφθεί στο «Σύμφωνο για το Ευρώ», που εγκρίθηκε τον περασμένο Μάρτιο. Το νέο στοιχείο που προκύπτει από τη γαλλογερμανική πρόταση στο θέμα αυτό είναι η εμπλοκή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το οποίο θα καλείται να κρίνει εάν μια χώρα παραβιάζει αυτόν τον κανόνα.

Πολλά κράτη-μέλη υποστηρίζουν ότι δεν αξίζει τον κόπο να ξεκινήσει μια χρονοβόρα διαδικασία αναθεώρησης της Συνθήκης και μάλιστα με αβέβαια αποτελέσματα (μπορεί να απορριφθεί σε δημοψηφίσματα), απλώς και μόνο για να κρίνει το Δικαστήριο κάτι που θα μπορούσε να κάνει η Κομισιόν και το Συμβούλιο.

Ελλειψη αποφασιστικότητας

Το Παρίσι και το Βερολίνο θα επιμείνουν στην αναθεώρηση της Συνθήκης, αλλά είναι βέβαιο ότι θα εκδηλωθούν σημαντικές επιφυλάξεις από πολλές χώρες, οι οποίες μπορεί να βαρύνουν περισσότερο το κλίμα της Συνόδου Κορυφής. Το γαλλογερμανικό σχέδιο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ισορροπημένο, αφού δεν περιέχει τίποτα για την αλληλεγγύη, δηλαδή την επίδειξη αποφασιστικότητας των χωρών της ευρωζώνης να διασφαλίζουν τη σταθερότητα. Και αυτό μπορεί να διασφαλιστεί μόνο με τη θωράκισή της έναντι των αγορών. Η έλλειψη αμυντικού μηχανισμού είναι αυτή που έχει επιδεινώσει δραματικά το κλίμα στις αγορές.

Η Γαλλία και η Γερμανία απορρίπτουν χωρίς συζήτηση τη μία από τις δύο επιλογές που υπάρχουν, προκειμένου να καθησυχάσουν οι αγορές, δηλαδή την εισαγωγή των ευρωομολόγων για την κοινή διαχείριση του δημόσιου χρέους. Αρνούνται αυτή τη δυνατότητα, θεωρώντας ότι δεν αποτελεί λύση, χωρίς να δίνουν καμία πειστική εξήγηση.

Για την άλλη επιλογή, που είναι και η τελευταία, δηλαδή την ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το Παρίσι και το Βερολίνο, επειδή δεν συμφωνούν μεταξύ τους περιορίζονται στο να διακηρύττουν το αυτονόητο, δηλαδή ότι έχουν εμπιστοσύνη στην ΕΚΤ και την ανεξαρτησία της. Οι Γάλλοι επιθυμούν την ενεργοποίηση της τράπεζας, η οποία μπορεί να γίνει με διαφορετικούς τρόπους (μαζική αγορά ομολόγων, δανεισμός του ΔΝΤ), ενώ οι Γερμανοί αρνούνται προς το παρόν κατηγορηματικά.

Ο ρόλος της ΕΚΤ

Από την τελική στάση στο θέμα της ΕΚΤ θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και η τύχη της Συνόδου Κορυφής. Το βέβαιο είναι πως εάν οι ηγέτες της ευρωζώνης δεν απελευθερώσουν την ΕΚΤ, ώστε να μπορέσει να δράσει και έχει πολλούς τρόπους να το κάνει, τότε από την προσεχή Δευτέρα τα επιτόκια των κρατών ομολόγων θα πάρουν… φωτιά. Η προειδοποίηση του αμερικανικού οίκου αξιολόγησης S&P ότι θα υποβαθμίσει την πιστοληπτική 15 χωρών της ευρωζώνης έγινε επειδή υπάρχει έλλειψη αμυντικού μηχανισμού.

Αντιφατική είναι και η διαβεβαίωση του γαλλογερμανικού άξονα, σύμφωνα με την οποία η περίπτωση της αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους της Ελλάδας είναι μοναδική και δεν επαναληφθεί. Ωστόσο, η Γερμανία αρνείται να αποσύρει τη διάταξη που υπάρχει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, που θα αντικαταστήσει του χρόνου το σημερινό Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, η οποία επιβάλει τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα σε αναδιαρθρώσεις χρέους.

Βρυξέλλες, ανταπόκριση του Νίκου Μπέλλου
για τον “Ελεύθερο Τύπο”

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση