Η λιτότητα σκοτώνει τους Έλληνες

ΕΡΕΥΝΑ: Η λιτότητα καταρρακώνει το σύστημα υγείας και απειλεί τη ζωή των Ελλήνων πολιτών

Πηγές:
Άρθρο εφημερίδας ΕU Observer: "Greek healthcare eroded by austerity measures, crisis"
Άρθρο εφημερίδας ΕU Observer: "Ordinary Greeks turning to NGOs as health system hit by austerity"
Άρθρο ιστοσελίδας World Socialist Web Site: "Greece's health system faces collapse"
Πορίσματα έρευνας δημοσιευμένης στο περιοδικό The Lancet με τον τίτλο: "Health effects of financial crisis: omens of a Greek tragedy"
22/10/2011
Απόδοση: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους

Πριν από λίγες ημέρες, δύο Ελληνίδες κατέθεσαν προσφυγή κατά του πρωθυπουργού, Γ. Παπανδρέου, στο ποινικό δικαστήριο της Χάγης. Στο κείμενο της προσφυγής αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:

"Δεδομένου ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου τολμά να ισχυρίζεται ότι δεν είχε άλλο τρόπο δράσης παρ' εκτός της ανάλγητης, αντιανθρωπιστικής πολιτικής εξυπηρέτησης αμφιβόλων δανείων εις βάρος παιδιών, ανιάτων / καρκινοπαθών, τυφλών, αναπήρων, συνταξιούχων, επιστημόνων, στρατιωτικών, αυτοαπασχολούμενων, ιδιωτικών και δημοσίων υπαλλήλων, αγροτών και ελευθέρων επαγγελματιών, εργατών, και κάθε Έλληνα Πολίτη που ακόμα δεν έχει καν έρθει στον κόσμο ενώ από τουλάχιστον το 1980 ο Διεθνής Νόμος απαγορεύει την καταδίκη σε φτώχεια και εξαθλιωτικές συνθήκες διαβίωσης μίας ολόκληρης κοινωνίας ή Λαού για την εξυπηρέτηση οποιουδήποτε χρέους νόμιμου, παράνομου ή ειδεχθούς"...

Το γεγονός ότι οι δύο Ελληνίδες ασκούν το λειτούργημα του ψυχολόγου προσδίδει ιδιαίτερο βάρος σε αυτή την ενέργεια. Επίσης, το γεγονός ότι η προσφυγή έγινε στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή αποτελεί μια συγκυρία που ίσως λειτουργήσει ως εφαλτήριο για μια πιο ευρεία ενημέρωση των Ελλήνων πολιτών, αφού αυτό τον μήνα, το αναγνωρισμένο διεθνώς ιατρικό περιοδικό The Lancet κυκλοφορεί με ειδικό αφιέρωμα στην τραγική κατάσταση του συστήματος υγείας στην Ελλάδα, λόγω λιτότητας, με έρευνα και στοιχεία για τον πληθυσμό που σοκάρουν.

Σύμφωνα με την επίσημη αυτή έρευνα, τα μέτρα λιτότητας που επιβάλλονται στον πληθυσμό της Ελλάδας από την σοσιαλιστική κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κυριολεκτικά σκοτώνουν τους πολίτες.

Αυτό είναι και το κεντρικό μήνυμα μιας επιστολής που στάλθηκε στις 10 Οκτωβρίου στο κορυφαίο ιατρικό περιοδικό The Lancet, από έξι ιατρούς-ερευνητές. Οι Αλέξανδρος Κεντικελένης, Μαρίνα Καρανικολού, Ειρήνη Παπανικόλα, Sanjay Basu, Martin McKee και David Stuckler, επισυνάπτουν τα πορίσματα τριετούς έρευνάς τους που φέρει τον τίτλο "Επιπτώσεις στην υγεία από την οικονομική κρίση: οι οιωνοί μιας ελληνικής τραγωδίας", όπου περιγράφουν πώς διαμελίζεται συστηματικά το σύστημα υγείας στην Ελλάδα.

ΕΡΕΥΝΑ-ΒΟΜΒΑ

Η έρευνα βασίστηκε σε πληροφορίες από 12.000 ερωτηθέντες το 2007 και άλλους 15.000 το 2009, καθώς και σε δεδομένα της στατιστικής υπηρεσίας της ΕΕ που αφορούν το εισόδημα των εργαζομένων και τις συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα.

Από την έρευνα προκύπτει ότι μια μεγάλη μερίδα ενηλίκων στην Ελλάδα έχει οδηγηθεί στην ανεργία και στα χρέη, ενώ μια ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων αδυνατεί να βρει οποιαδήποτε σταθερή, αξιοπρεπή απασχόληση. Αυτό δεν μπορεί παρά να οδηγεί σε αύξηση της θνησιμότητας.

Στην επιστολή αναφέρεται ότι "μετά από 15 χρόνια συνεχόμενης ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας έχει επέλθει πλήρης ανατροπή", λόγω συμφωνιών της Ελληνικής Κυβέρνησης με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τους "εταίρους της Ευρωζώνης" που διέπονται από δρακόντειους όρους.

Η "δραστικός περιορισμός των δημόσιων δαπανών", όπως γράφουν οι ερευνητές, "έχει οδηγήσει σε δραματική αύξηση της ανεργίας στους ενήλικες: από 6,6% το Μάιο του 2008, ο δείκτης εκτοξεύτηκε στο 16,6% το Μάιο του 2011. Στο ίδιο διάστημα, η ανεργία των νέων αυξήθηκε από 18,6 % σε ένα πρωτοφανές 40,1%.

Παράλληλα, μεταξύ 2007 και 2010 το χρέος αυξήθηκε από το 105,4% στο 142,8% του ΑΕΠ. Συγκριτικά, η μέση μεταβολή στην ΕΕ των 15 (τις 15 χώρες που ήταν μέλη της ΕΕ πριν την 1η Μαΐου 2004) ήταν 66,2% το 2007 και 85,1% το 2010.

Οι ερευνητές επισημαίνουν: "Σε σύγκριση με το 2007 (δηλαδή, πριν από την κρίση του 2009), σημειώθηκε σημαντική αύξηση του αριθμού των ατόμων που αναφέρουν ότι δεν πήγαν σε γιατρό ή οδοντίατρο παρά το ότι θεωρούσαν ότι ήταν απαραίτητο".

Η αύξηση αυτή, κατά 15%, του αριθμού των πολιτών που δεν επισκέπτονται γιατρό ή οδοντίατρο οφείλεται κυρίως στους "υπερβολικά μεγάλους χρόνους αναμονής", σύμφωνα με την επιστολή των γιατρών προς το περιοδικό Lancet: "Η μείωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας δεν οφείλεται τόσο στο γεγονός ότι οι πολίτες αδυνατούν να πληρώσουν, όσο στις άμεσες συνέπειες των περικοπών των δαπανών των νοσοκομείων κατά 40%".

"Στην Ελλάδα είχαμε περικοπές περίπου 40% στις δαπάνες των προϋπολογισμών των νοσοκομείων, σοβαρές ελλείψεις στο προσωπικό, περιστασιακή έλλειψη ιατρικών προμηθειών, καθώς και το φαινόμενο της δωροδοκίας προς το ιατρικό προσωπικό προκειμένου κάποιοι ασθενείς να πάρουν τη θέση κάποιου άλλου στη λίστα αναμονής, αφού τα νοσοκομεία είναι τόσο φορτωμένα, που είναι αδύνατον να λειτουργούν όπως θα έπρεπε. Έχουμε επίσης παρατηρήσει μια σημαντική αύξηση (κατά 14%) του αριθμού των ατόμων που αναφέρουν ότι η υγεία τους είναι από κακή έως πολύ κακή", τονίζουν οι γιατροί.

Οι ερευνητές υπογραμμίζουν, επίσης, μια παράλληλη μείωση της τάξεως του 25-30% των εισαγωγών στα ιδιωτικά νοσοκομεία, λόγω της "πίεσης που υφίστανται οι προϋπολογισμοί των πολιτών και των αισθητών απωλειών στα εισοδήματα από τότε που άρχισε η κρίση". Και εξηγούν: "Αν και η συχνότητα με την οποία ο κόσμος επισκέπτεται γιατρούς και κλείνει ραντεβού στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων είναι μικρότερη, σημειώθηκε μια αύξηση κατά 24% των εισαγωγών στα δημόσια νοσοκομεία από το 2009 στο 2010, και κατά 8% στο πρώτο εξάμηνο του 2011 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010". Αυτό συμβαίνει παρά τη μείωση του αριθμού των ατόμων που δικαιούνται υπηρεσίες στον τομέα στης υγείας, λόγω περικοπών στον κρατικό προϋπολογισμό για την υγεία. "Περαιτέρω μειώσεις στην πρόσβαση και το επίπεδο των παροχών θα πρέπει να αναμένονται από τη στιγμή που τα μέτρα λιτότητας θα εφαρμοστούν πλήρως", υπογραμμίζουν οι ερευνητές.

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΩΝ

Η έρευνα διευκρινίζει ότι το 25% εκείνων που κάνουν κλήση για βοήθεια σε περίπτωση ύπαρξης αυτοκτονικού ιδεασμού "είναι άτομα τα οποία αντιμετώπιζαν οικονομικές δυσκολίες το 2010 και, σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, η αδυναμία να εξοφλήσουν μεγάλα ποσά που όφειλαν είναι πιθανός βασικός παράγοντας για την αύξηση των αυτοκτονιών".

Συγκεκριμένα, ο αριθμός των αυτοκτονιών έχει αυξηθεί κατά 17% το 2009, σε σύγκριση με το 2007, και σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία για το 2010, στα οποία έγινε και αναφορά στη Βουλή, σημειώθηκε αύξηση της τάξεως του 25% σε σύγκριση με το 2009.

Η επιστολή εφιστά ιδιαίτερα την προσοχή σε μια γραπτή αναφορά του υπουργού Υγείας, σύμφωνα με την οποία έχει καταγραφεί αύξηση 40% των αυτοκτονιών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010.

Το πρόγραμμα λιτότητας που εφαρμόζεται στην Ελλάδα έχει αποδειχθεί καταστροφικό για όλους τους τομείς της δημόσιας υγείας. Η επιστολή αναφέρει: "Οι περικοπές του προϋπολογισμού για το 2009 και το 2010 είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια του 1/3 των προγραμμάτων που αφορούσαν τη δράση κινητών μονάδων στη χώρα. Μια έρευνα από 275 χρήστες ναρκωτικών στην Αθήνα, τον Οκτώβριο του 2010, διαπίστωσε ότι το 85% δεν ήταν ενταγμένοι σε πρόγραμμα αποκατάστασης".

Οι ερευνητές επίσης προειδοποιούν ότι "Οι νέες περιπτώσεις μολύνσεων από τον ιό HIV αναμένεται να αυξηθούν κατά 52% μέσα στο 2011, ενώ οι μισές από αυτές οφείλονται στην ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών".

Η έρευνα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και κάποιες συγκλονιστικές αναφορές από το Ελληνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ελέγχου Φαρμάκων, όπου περιγράφονται περιπτώσεις ατόμων τα οποία εσκεμμένα προσβλήθηκαν από τον ιό HIV μόνο και μόνο για να αποκτήσουν πρόσβαση στο επίδομα των 700 ευρώ τον μήνα και γρηγορότερη εισαγωγή σε προγράμματα αποκατάστασης .

Τα προγράμματα αυτά προβλέπουν την παροχή συνθετικών μορφών ηρωίνης, αλλά έχουν λίστες αναμονής έως και τριών ετών σε κάποιες πόλεις και κωμοπόλεις της Ελλάδας.

ΠΡΩΤΟΦΑΝΕΣ: ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙ ΜΚΟ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΑΝΑΛΑΒΟΥΝ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Η κατάργηση της πρόσβασης στις δημόσιες παροχές υγείας έχει οδηγήσει σε ένα φαινόμενο που δεν έχει προηγούμενο στη Δυτική Ευρώπη: το φαινόμενο της παροχής βασικών ιατρικών υπηρεσιών στους πολίτες από μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Οι λαοί της Ευρώπης και των χωρών της Δύσης, γενικότερα, είναι συνηθισμένοι να ακούν εκκλήσεις για δωρεά χρημάτων σε ΜΚΟ που προσφέρουν εθελοντικά ιατρική βοήθεια σε χώρες που αντιμετωπίζουν ανθρωπιστική κρίση, όπως π.χ. χώρες της Αφρικής, της Ασίας και άλλες περιοχές του λεγόμενου αναπτυσσόμενου κόσμου, όπου οι κυβερνήσεις είναι απρόθυμες, ανεπαρκείς ή ανίκανες να βοηθήσουν τους πολίτες τους.

Ωστόσο, είναι ανήκουστο σε μια χώρα του Δυτικού κόσμου να καλούνται ομάδες εθελοντών, όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και οι Γιατροί του Κόσμου, να αναλάβουν το ρόλο της παροχής βασικών ιατρικών υπηρεσιών, ο οποίος κανονικά ανήκει σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς υγείας.

Προτού ξεσπάσει η κρίση στην Ελλάδα, οι κινητές μονάδες των ΜΚΟ εξυπηρετούσαν κυρίως μετανάστες, σύμφωνα με τους Έλληνες ιατρούς-ερευνητές, "αλλά η ελληνική αντιπροσωπεία των Γιατρών του Κόσμου εκτιμά ότι το ποσοστό των Ελλήνων που αναζητά ιατρική βοήθεια από κινητές μονάδες έχει αυξηθεί, από 3-4% πριν από την κρίση σε περίπου 30% σήμερα".

"Οδηγούμαστε στο συμπέρασμα", καταλήγουν οι ερευνητές, "ότι η γενική εικόνα του τομέα της υγείας στην Ελλάδα είναι ανησυχητική. Είναι φανερό ότι, σε μια προσπάθεια να αποπληρωθεί το δημόσιο χρέος της χώρας, οι κυβερνώντες έχουν υποχρεώσει τους απλούς και μη προνομιούχους πολίτες να πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα: να χάσουν την πρόσβαση που δικαιούνται στην περίθαλψη και τις υπηρεσίες πρόληψης, να αντιμετωπίζουν σήμερα υψηλότερο κίνδυνο από τον ιό HIV και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, και σε ακραίες περιπτώσεις να χάνουν την ίδια τη ζωή τους.

Ο κ. Απόστολος Βείζης, υπεύθυνος του τμήματος αποστολών του ελληνικού γραφείου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, δήλωσε στην ιστοσελίδα της εφημερίδας EU Οbserver: "Όπου και αν εργαζόμαστε, φροντίζουμε όχι μόνο για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, αλλά και για την συμπλήρωση του κενού στη δημόσια υγεία, λόγω πιθανής απροθυμίας εκ μέρους των αρχών να παράσχουν σε πολίτες πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη".

Και πρόσθεσε: "Με την διόγκωση της οικονομικής κρίσης, παρατηρούμε τα συμπτώματα ενός ευρύτερου προβλήματος. Σήμερα, οι συνταξιούχοι, οι άνεργοι, οι άστεγοι, οι φορείς του ιού HIV και του ιού της φυματίωσης έχουν, επίσης, στερηθεί την υγειονομική περίθαλψη. (...) Βλέπουμε τους προϋπολογισμούς ορισμένων τομέων παροχής υπηρεσιών υγείας, όπως είναι η κοινωνική στήριξη και η θεραπεία ορισμένων ασθενειών, να πλήττονται από τις περικοπές μέχρι και κατά 80%".

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΜΕΤΩΠΟ ΜΕ ΤΙΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Ένα άλλο θέμα για το οποίο δεν υπάρχει επαρκής πληροφόρηση στην Ελλάδα είναι το γεγονός ότι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες έχουν επιβάλει εμπάργκο στα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία. Πέρυσι, δύο μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες απέσυραν τις προμήθειές τους από την ελληνική αγορά, μετά από μια ανακοίνωση της κυβέρνησης ότι θα μειώσει την τιμή όλων των φαρμάκων κατά 25% στα πλαίσια περικοπών του προϋπολογισμού για την υγεία που αντιστοιχούν σε 1,2 δις ευρώ. Μια δανέζικη φαρμακευτική εταιρεία, η Novo Nordisk, ο μεγαλύτερος προμηθευτής στον κόσμο της πιο εξελιγμένης μορφής ινσουλίνης για διαβητικούς, ανακοίνωσε ότι θα αποσύρει τις προμήθειές της. Μια άλλη δανέζικη εταιρεία, η Leo Pharma, έδωσε στην Ελληνική Κυβέρνηση τελεσίγραφο τριών μηνών, με την προειδοποίηση ότι θα σταματήσει να προμηθεύει στην ελληνική αγορά μια σειρά από φάρμακα που παράγει.

Τελικά η κρίση αυτή ξεπεράστηκε μόνο όταν το ΠΑΣΟΚ υπέκυψε στις πιέσεις των φαρμακευτικών εταιρειών και αποκατέστησε τις τιμές στα προηγούμενα επίπεδά τους.

Η κρίση χρέους στην Ελλάδα έχει επιδεινωθεί δραματικά αυτή τη χρονιά. Ενώ η κυβέρνηση δήλωνε ότι αδυνατούσε να πληρώσει τις οφειλές της προς τους κολοσσούς της φαρμακευτικής βιομηχανίας, μια άλλη εταιρεία, η ελβετική Roche, ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι θα σταματήσει την παροχή φαρμάκων σε νοσοκομεία που δεν έχουν εξοφλήσει προηγούμενα χρέη τους. Ήδη τα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της αδυναμίας να παρέχουν επαρκείς ποσότητες σωστικών ιατρικών υλικών, συμπεριλαμβανομένης της ζωτικής ανάγκης για φαρμακευτικές ουσίες και αίμα.

"ΣΑΔΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ"

Ο κ. Βεΐζης, των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, έκανε λόγο για τη "σαδιστική φύση των επιθέσεων αυτών που έχει εξαπολύσει η κυβέρνηση, χωρίς να έχει γίνει καμία αξιολόγηση των επιπτώσεων τους στον πληθυσμό".

Η κατάσταση προβλέπεται να επιδεινωθεί σημαντικά, αφού ο αριθμός των νοσοκομείων τα οποία εξυπηρετούν ένα συνολικό πληθυσμό 11 εκατομμυρίων, έχει περιοριστεί από 133 σε 83. Η εφημερίδα EU Οbserver επισημαίνει: "Αυτό θα μειώσει τον αριθμό των κλινικών μονάδων από 2.000 σε 1.700, περιορίζοντας σε 30.000 τον αριθμό των λειτουργικών κλινών, δηλαδή στο 80% των εκτιμώμενων αναγκών".

Ο κ. Νικήτας Κανάκης, πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου, δήλωσε ότι όλα αυτά ισοδυναμούν με μια "συνεχή διόγκωση της ανθρωπιστικής κρίσης". Από τους 30.000 περίπου ασθενείς που φρόντισε η ομάδα μέχρι στιγμής αυτό τον χρόνο, το περίπου 35% ήταν Έλληνες πολίτες, ενώ το 2010 το ποσοστό ήταν 10%. Από αυτούς, το 9% ήταν παιδιά.

Ο κ. Κανάκης δήλωσε στον EU Οbserver: "Ανάμεσα σε ορισμένα παιδιά και ηλικιωμένους, έχουμε εντοπίσει ενδείξεις ήπιας μορφής υποσιτισμού. Οι περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις αφορούν μετανάστες, αλλά και Έλληνες πολίτες. Υπάρχει πρόβλημα, όχι μόνο με την ποσότητα, αλλά την ποιότητα των τροφών που καταναλώνουν".

"Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ανάμεσα στα νέα μέτρα για το 2012, η τρόικα (Ευρωπαϊκή Ένωση, ΔΝΤ και Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας) απαίτησε την άρση των εξαιρέσεων στην καταβολή του ποσού των 5 ευρώ για επισκέψεις σε νοσοκομεία. Η κατάσταση είναι βέβαιο ότι θα επιδεινωθεί του χρόνου", πρόσθεσε ο κ. Κανάκης.

ΑΜΕΤΟΧΗ Η ΕΕ

Κατά την παραμονή τους στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα, αξιωματούχοι από την τρόικα απαίτησαν περισσότερη λιτότητα. Ανάμεσα στα μέτρα που υπέδειξαν είναι η μείωση του κατώτατου μισθού των 750 ευρώ και η κατάργηση τις εθνικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Πέρυσι το ΠΑΣΟΚ έκανε την πρώτη επίθεσή του εναντίον των συλλογικών συμβάσεων, όταν ψήφισε νόμο που επιτρέπει στους εργοδότες να παρακάμπτουν τις συμβάσεις και να απαιτούν από τους υπαλλήλους να αποδέχονται χαμηλότερους μισθούς.

Θορυβημένη με τα δεδομένα, όπως αυτά περιγράφονται στη μελέτη που απέστειλαν στο περιοδικό The Lancet oι Έλληνες ιατροί-ερευνητές, το Eurohealthnet, ένα μη κερδοσκοπικό δίκτυο ευρωπαϊκών περιφερειακών και εθνικών οργανισμών για την υγεία, έκανε έκκληση στην ΕΕ να δεσμευτεί για πιο ενεργή δράση στον τομέα της συλλογής δεδομένων σχετικά με τις επιδράσεις της κρίσης και της λιτότητας στην υγεία των πολιτών.

"Η ΕΕ πρέπει να συμβάλει ώστε να υπάρξουν εγγυήσεις ότι οι Έλληνες πολίτες θα πληροφορηθούν για το τι συμβαίνει πραγματικά στη χώρα τους", δήλωσε στον EU Observer ο Clive Needle, διευθυντής της ομάδας. "Μπορεί κάλλιστα να συσταθεί μια ομάδα εργασίας για την υγεία και την οικονομία, η οποία θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις των χωρών-μελών να συλλέγουν αποδεικτικά στοιχεία για τις επιπτώσεις της κρίσης, καθώς η τρόικα εκπονεί σχέδια για οικονομική μεταρρύθμιση".

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση