Εθνικά Συμφέροντα: Τρεις αρχές

• Του Νίκου Κοτζιά

Θεμέλιο διαμόρφωσης εξωτερικής πολιτικής είναι το εθνικό συμφέρον. Δηλαδή, η μεγιστοποίηση της εθνικής ασφάλειας, η εξασφάλιση της εθνικής κυριαρχίας, η αναβάθμιση της χώρας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας και στην διεθνή πολιτική – διπλωματική σκηνή. Το εθνικό συμφέρον οφείλει να συνδυάζεται με ηθικές αρχές και το διεθνές δίκαιο.Η Ελληνική εξωτερική πολιτική πρέπει να έχει αρχές και αξίες, αλλά αφετηρία της δεν μπορεί να είναι τα συμφέροντα τρίτων, ούτε μεγάλων (που έχουμε πληρώσει ακριβά επί δεκαετίες), αλλά ούτε και μικρών όπως επιθυμούν κάποιοι άλλοι. Η Ελλάδα και η εξωτερική της πολιτική δεν μπορεί να είναι το ψάρι στο αγκίστρι μεγάλων ή μικρών δυνάμεων. Το πρόβλημά της δεν είναι να επιλέξει αγκίστρι είτε αυτό το κρατάνε ισχυρά κράτη, όπως οι ΗΠΑ και η Γερμανία, είτε μικρότερα, όπως η Σερβία και η Αλβανία, το Ισραήλ και η Παλαιστίνη ή η Συρία. Είναι άλλο πράγμα η φιλία με τον ένα ή άλλο λαό, μικρό ή μεγάλο και άλλο να προσπαθεί κάποιος στο όνομα της ισχύος ή της ανάγκης μιας τρίτης δύναμης να μετατρέψει την ελληνική εξωτερική πολιτική σε παράρτημά της. Επί παραδείγματι, όταν οι ΗΠΑ και η Σερβία πηγαίνουν για σύγκρουση, ασφαλώς και ενδιαφέρει την Ελλάδα να μην γίνει αυτή, αλλά με κανένα τρόπο δεν επρόκειτο η Ελλάδα να θυσιάσει τις σχέσεις της στα Βαλκάνια για λογαριασμό των «δυτικών συμφερόντων» ή να συμμετάσχει στον πόλεμο διότι πρωθυπουργός βαλκανικής χώρας μας ήθελε ως παράρτημα στα σχέδιά του. Ανάλογα, ασφαλώς και δεν πρέπει η χώρα να παρασυρθεί και να εμπλακεί σε επιθετικούς σχεδιασμούς στη Μέση Ανατολή, αλλά ούτε και μπορεί να θεωρεί ότι προηγείται της διασφάλισης των εθνικών συμφερόντων στο Αιγαίο ή της ΑΟΖ της Κύπρου, η συνοριακή διαφορά τρίτης χώρας με το Ισραήλ, όπως δείχνει να επιθυμεί με ανακοίνωσή του ελληνικό πολιτικό κόμμα.Η εξωτερική μας πολιτική πρέπει να έχει στοιχεία ηθικής και αξιών. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να εξασκείται με όσο το δυνατό πιο ειρηνικό τρόπο, χωρίς αυτό να κατανοείται ως αδυναμία. Να λαμβάνει υπόψη τα ανθρώπινα δικαιώματα, χωρίς να επιτρέπει αυτά να γίνονται άλλοθι για επεμβάσεις. Ταυτόχρονα, δεν μπορεί η Ελληνική Εξωτερική Πολιτική στο όνομα των αναγκών τρίτων λαών και της αλληλεγγύης σε αυτούς να παραιτείται από το πρωταρχικό καθήκον που έχει να διασφαλίζει για τον ελληνικό λαό ασφάλεια και πρόοδο. Πράγματι, επί παραδείγματι, επιθυμώ να μην υπάρχει πείνα σε κανένα μέρος του κόσμου. Αλλά εξίσου ηθικό είναι να προστατεύω πριν απ’ όλα τα παιδιά μου και την κοινωνία στην οποία ζω και έχω υποχρεώσεις.Θεωρώ το Διεθνές Δίκαιο στοιχείο άσκησης της εξωτερικής μου πολιτικής. Τόσο διότι μια τέτοια στάση είναι ηθικά ορθή, όσο και διότι διασφαλίζει θεμελιακά εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας σε ένα κόσμο που ορισμένοι τον θέλουν ως ζούγκλα. Το Διεθνές Δίκαιο είναι ένα όπλο ενάντια στους μεγάλους, ενώ μπορεί να συμβάλλει σε ένα βαθμό σε δίκαιες ρυθμίσεις των σχέσεων της χώρας με λιγότερες ισχυρές χώρες. Δεν έχω αυταπάτες ότι το σέβονται όλες οι δυνάμεις. Ούτε ότι εφαρμόζεται πάντα δίκαια. Αλλά σίγουρα είναι πλησιέστερα στην πολιτική κουλτούρα και τα συμφέροντα της Ελλάδας.Κατά συνέπεια, η στάση της Ελλάδας ως προς τις σχέσεις της έναντι τρίτων χωρών δεν μπορεί να είναι υποκατάστατο ούτε της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, αλλά ούτε και της Χαμάς, παρά μόνο των ελληνικών συμφερόντων θεμελιωμένων με δικαιότητα και ηθικά.

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση