Απoψεις

[Απόψεις][bleft]

Ελλαδα

[Ελλάδα][threecolumns]

Ευρωπη

[Ευρώπη][bsummary]

Κοσμος

[Κόσμος][grids]

Η Δύση ανακαλύπτει το Βυζάντιο, εμείς το συκοφαντούμε

Του Κωνσταντίνου Χολέβα
Ὅταν ὁ Ἀλεξανδρινός ποιητής Κωνσταντῖνος Καβάφης ἔγραφε γιά τόν «ἔνδοξο βυζαντινισμό μας», προφανῶς μιλοῦσε ἐπαινετικά γιά τήν ἱστορία καί τήν προσφορά τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, τῆς Ρωμανίας.
Ἀντιθέτως στήν ἐποχή μας ἔχει καθιερωθεῖ μία ἀρνητική χρήση τοῦ ὅρου «βυζαντινισμός» καί ὁρισμένοι Νεοέλληνες στρέφονται κατ’ εὐθεῖαν στόν παποῦ μας-τήν Ἀρχαιότητα- ἀδιαφορῶντας γιά τόν πατέρα μας, τό Ἑλληνορθόδοξο Βυζάντιο. Ἡ διαφορά εἶναι ὅτι ὁ μέν Καβάφης γνώριζε Ἱστορία, ἐνῶ οἰ χλευάζοντες τό Βυζάντιο ἤ δέν γνωρίζουν ἤ τήν μελετοῦν μέ παραμορφωτικούς φακούς.
Ἀκόμη καί ἡ προσπάθεια τοῦ σκηνοθέτη Κώστα Γαβρᾶ νά δείξει ἄνευ τεκμηριώσεως ὅτι δῆθεν Χριστιανοί κατέστρεφαν τίς μετόπες τοῦ Παρθενῶνος, ἐντάσσεται στήν ἴδια φιλοσοφία. Ὁ σκοπός εἶναι νά δοθεῖ τό μήνυμα ὅτι ὅλα αὐτά ἔγιναν μέ τήν καθοδήγηση τῆς ἐπίσημης Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία δημιούργησε τό σκοταδιστικό, ὅπως τό βλέπουν, Βυζάντιο.
Περί τοῦ Παρθενῶνος ἀπήντησαν καί θά ἀπαντήσουν οἱ ἀρχαιολόγοι καί οἱ εἰδικοί τῆς ἐποχῆς. Προσωπικά θά ἤθελα μόνο μία ἐπισήμανση νά κάνω: Ἄν οἱ Χριστιανοί τῆς Βυζαντινῆς ἐποχῆς εἶχαν τόσο μεγάλο μένος μέ κάθε τι ἀρχαῖο, τότε θά ἄλλαζαν τό ὄνομα τῶν Ἀθηνῶν καί δέν θά ἄφηναν ἕνα ὄνομα πού αναφέρεται στήν Ἀθηνᾶ. Ὄχι μόνο σεβάσθηκαν τό ὄνομα, ἀλλά ἐπιπλέον τόν Παρθενῶνα τόν ὀνόμασαν «Παναγία ἡ Ἀθηνιώτισσα» καί τόν ἀφιέρωσαν στήν Θεοτόκο. Γενικότερα , ὅμως, περί τῆς πολιτιστικῆς προσφορᾶς τῆς Βυζαντινῆς μας Ρωμηοσύνης, ἔρχονται νά δώσουν τή μαρτυρία τους πολλοί ξένοι συγγραφεῖς, ἀπό τούς ὁποίους σήμερα θά παρουσιάσω δύο. Ἐπιλέγω τό βιβλίο τοῦ ἀμερικανοῦ Κόλιν Οὐέλλς «Σαλπάροντας ἀπ’ τό Βυζάντιο - Πῶς μία χαμένη αὐτοκρατορία διαμόρφωσε τόν κόσμο» (1) . Καί τό ἔργο τοῦ Γάλλου καθηγητοῦ Συλβαίν Γκουγκενέμ μέ τίτλο «Ὁ Ἀριστοτέλης στό Μόν –Σαίν-Μισέλ» καί μέ ὑπότιτλο: «Οἱ Ἑλληνικές ρίζες τῆς Χριστιανικῆς Εὐρώπης». (2) Εὐτυχῶς καί τά δύο βιβλία ἔχουν μεταφρασθεῖ στά ἑλληνικά καί μποροῦν νά βοηθήσουν κάθε συμπατριώτη μας, ὁ ὁποῖος καλοπροαίρετα ἐνδιαφέρεται νά μάθει ποιά και πόσο σημαντική ἦταν ἡ προσφορά τῶν Βυζαντινῶν προγόνων μας στόν παγκόσμιο πολιτισμό.
Ὁ νέος σέ ἡλικία Κόλιν Οὐέλλς σπούδασε ἀρχαία ἱστορία καί φιλολογία στίς ΗΠΑ καί ἔμαθε τό Βυζάντιο ἀπό ἕναν ἐξαίρετο δάσκαλο: Τόν διαπρεπῆ Ἕλληνα βυζαντινολόγο Σπύρο Βρυώνη. Στόν πρόλογό του ὁ συγγραφεύς σημειώνει: «Ἡ διάρθρωση τοῦ βιβλίου ἀπορρέει ἀπό δύο ἰδέες, πού καί οἱ δύο μαζί προσφέρουν ἕναν εὔκολο τρόπο γιά νά κατανοήσουμε τήν πολιτιστική κληρονομιά τοῦ Βυζαντίου. Ἡ πρώτη εἶναι ἡ δυαδική φύση τῆς παράδοσής του, ἡ ὁποία ἀντικατοπτρίζεται στόν ἐνστερνισμό τόσο τῆς χριστιανικῆς πίστης, ὅσο καί τοῦ ἑλληνικοῦ πνεύματος. Ἡ δεύτερη διαρθρωτική ἰδέα τοῦ βιβλίου συνίσταται ὅτι οἱ κληρονόμοι αὐτῆς τῆς δυαδικῆς παράδοσης ἦταν οἱ τρεῖς νεώτεροι πολιτισμοί πού ἀναδύθηκαν ἀρχικά σέ περιοχές οἱ ὁποῖες εἶχαν ἀποσπασθεῖ ἀπό τό Βυζάντιο: ὁ δυτικός, ὁ ἰσλαμικός καί ὁ σλαβικός κόσμος. Ὁ καθένας ἀπό αὐτούς τούς τρεῖς παγκόσμιους πολιτισμούς διαμορφώθηκε ριζικά ἀπό τό Βυζάντιο-ἀλλά ὁ καθένας ἦταν ἰδιαίτερα ἐπιλεκτικός ὅσον ἀφορᾶ τήν πλευρά τοῦ Βυζαντίου πού ἐπέλεξε νά ἐνστερνιστεῖ. Αὐτό τό βιβλίο τιμᾶ τή ἐνεργητικότητα καί τόν δυναμισμό ἐκείνων τῶν νεαρῶν πολιτισμῶν, ὅπως ἐπίσης καί τόν ἐκπληκτικό πλοῦτο τοῦ βυζαντινοῦ πολιτισμοῦ» (σελ. xxvii).
Στήν πρώτη ἑνότητα ὁ Οὐέλλς ἐξηγεῖ πῶς τό Βυζάντιο μετέφερε στή Δυτική Εὐρώπη τήν ἀρχαιοελληνική γραμματεία καί σοφία. Στή δεύτερη μιλᾶ γιά τίς βυζαντινές ἐπιδράσεις στόν ἀραβικό καί μουσουλμανικό κόσμο. Στήν τρίτη ἑνότητα περιγράφει τήν διάδοση τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ ἑλληνορθοδόξου πολιτισμοῦ στόν σλαβικό κόσμο καί κυρίως στή Ρωσία. Ὁ Ἐπίλογος ἀφιερώνεται στόν «τελευταῖο βυζαντινό», τόν μοναχό Μιχαήλ Τριβώλη ἀπό τήν Ἄρτα, ὁ ὁποῖος δίδαξε πολλά στούς Ρώσους τόν 16ο αἰῶνα καί ἔμεινε γνωστός ὡς «Μάξιμος ὁ Γραικός». Δέν μπορεῖ, λοιπόν, νά ἦταν σκοταδιστικό τό Βυζάντιο, ὅπως τό παρουσιάζουν οἱ φανατικοί ἀντιεκκλησιαστικοί νεοέλληνες διανοητές, ὅταν τροφοδότησε πνευματικά τόσους πολλούς λαούς καί πολιτισμούς!
Τό βιβλίο τοῦ Γάλλου Συλβαίν Γκουγκενέμ, καθηγητοῦ Μεσαιωνικῆς Ἱστορίας στό Πανεπιστήμιο τῆς Λυών, ἔχει ὡς στόχο να καταρρίψει τήν ἄποψη πού διδάσκουν πολλοί δυτικοί ἱστορικοί, ὅτι δῆθεν ἡ Δύση ἔμαθε τόν Ἀριστοτέλη και τούς ἄλλους ἀρχαίους συγγραφεῖς μέσῳ τῶν Ἀράβων μουσουλμάνων. Ὁ συγγραφεύς ἀποδεικνύει ὅτι ὁ μεγαλύτερος δάσκαλος τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης στήν ἀρχαία παιδεία ἦταν τό Βυζάντιο, τό ὁποῖο σεβάσθηκε καί καλλιέργησε τήν ἀρχαία ἑλληνική γραμματεία καί μέ τούς κληρικούς του καί μέ τούς μοναχούς καί μέ τούς λαϊκούς λογίους του. Γνωρίζουμε φυσικά ὅτι ἡ προσέγγιση τῶν Χριστιανῶν ἦταν ἐπιλεκτική πρός τά ἀρχαῖα κείμενα, ὅπως διδάσκει καί ὁ Μέγας Βασίλειος στό ἔργο του «Πρός τούς νέους ὅπως ἄν ἐξ Ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων». Ὁ Γκουγκενέμ μᾶς βοηθεῖ νά κατανοήσουμε ὅτι τό Ὀρθόδοξο Βυζάντιο οὐδέποτε ἐδίωξε τήν κλασσική παιδεία, ἀλλά ἀντθέτως τήν προώθησε καί τήν διέδωσε σέ ἄλλους λαούς. Ἁναφέρεται ἐπίσης καί στόν ρόλο πολλῶν ἀραβοφώνων Χριστιανῶν –κυρίως μονοφυσιτῶν- στή μετάφραση ἑλληνικῶν κειμένων στά ἀραβικά καί μᾶς ἀποκαλύπτει τήν ὕπαρξη ὁλοκλήρων ἐγαστηρίων ἀντιγραφῆς καί μεταφράσεως ἑλληνικῶν κειμένων στό γαλλικό μοναστῆρι τοῦ Μόν-Σαίν-Μισέλ περί τό ἔτος 1120. Ὁ μεταφραστής ἦταν ἕνας κληρικός μέ τό ὄνομα «Ἰάκωβος τῆς Βενετίας ὁ Ἕλληνας».
Ἴσως νά μή συμφωνοῦμε μέ ὅλα τά σημεῖα τοῦ βιβλίου, ὅμως εἶναι ἀξιοπρόσεκτα τά κυριώτερα συμπεράσματα τοῦ συγγραφέως. Ὅτι δηλαδή «ἡ πολιτισμική ἐλίτ τοῦ Βυζαντίου ἦταν Χριστιανική καί ταυτόχρονα ἑλληνική» (σελ. 86). Καί ὅτι «οἱ πολιτισμικές ρίζες τῆς Εὐρώπης ἁπλώνονταν στόν ἑλληνικό πολιτισμό, τό ρωμαϊκό δίκαιο καί τή Βίβλο» (σελ. 216). Ὁ Γκουγκενέμ ἀντιτίθεται σαφῶς πρός τήν ἰσοπεδωτική παγκοσμιοποίηση καί μᾶς θυμίζει τά λόγια τοῦ μεγάλου Γάλλου ἱστορικοῦ Φερνάν Μπρωντέλ, πού ἐπέμενε ὅτι: «Μόνο οἱ οὐτοπιστές ὀνειρεύονται τή συγχώνευση τῶν θρησκειῶν. Οἱ θρησκεῖες, ὅ,τι ἀκριβῶς πιό προσωπικό ὑπάρχει, πιό ἀνθεκτικό μέσα σ’ αὐτό τό σύμπλεγμα ἀγαθῶν, δυνάμεων, πού εἶναι κάθε πολιτισμός» (σελ. 201). Καί ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.

(1) Ἐκδόσεις ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ, Ἀθήνα 2008
(2) Ἐκδόσεις ΟΛΚΟΣ, Ἀθήνα 2009

Κωνσταντῖνος Χολέβας
Πολιτικός Ἐπιστήμων


Post A Comment
  • Blogger Comment using Blogger
  • Facebook Comment using Facebook
  • Disqus Comment using Disqus

5 σχόλια :

  1. Δευκαλίων Κωνστ. Βατιμπέλλας10 Οκτωβρίου 2009 στις 7:16 π.μ.

    Αγαπητέ Κε Χολέβα
    Συμφωνώ απόλυτα μαζύ σας, το ότι το Βυζάντιο είναι ο πατέρας μας και η Αρχαιότητα ο παππούς μας. Ξεχνάτε όμως ότι ο πατέρας μας αφού κακοποίησε τον παππού μας τον έκλεισε στο άσυλο ανιάτων της Λέρου, στα δε παιδιά του ασελγεί μέχρι την σήμερον χωρίς να έχει διωχθεί αυτεπαγγέλτως για αιμομιξία. Είναι περιτό να σας υπενθυμίσω τους νόμους και τις ποινές κατά της αναφοράς και μόνον των λέξεων «ΕΛΛΗΝ» και «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ»
    Επίσης συμφωνώ απόλυτα μαζύ σας ότι κάποιοι διαβάζουν τα βιβλία πού ταιριάζουν στα πιστεύω τους, στα άλλα χρησιμοποιούν παραμορφωτικούς φακούς, άλλους φακούς έχουν οι θεωρητικοί και άλλους οι θετικοί, άλλους οι απόγονοι του Αβραάμ και άλλους οι απόγονοι του ΄Ελληνα.
    Τα πιστεύω σας κρατήστε τα διά τους Ιουδαιολάτρες και αφήστε μας ήσυχους να πιστεύουμε ότι πιστεύουμε, αρκετά κηρύγματα και πλύση εγκεφάλου έχουμε υποστεί ανά τους αιώνες, δεν θέλουμε να είμαστε ΔΟΥΛΟΥ και ΠΡΟΒΑΤΑ ούτε θεού, ούτε ανθρώπων.
    Δευκαλίων Κωνστ. Βατιμπέλλας
    Συνταξιούχος Μηχανικός - Μηχανολόγος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Προς τον Κωνστ.Βατιμπελλα,

    οφειλεις οταν επιχειρηματολογεις να εισαι πολυ προσεκτικος στα γραφομενα σου,καθ'οτι εχεις πτυχιο πολυτεχνειου!!
    Αν συμψηφιζεις τους Ιουδαιολατρες με τους Χριστιανους Ορθοδοξους, τοτε εχεις παραμελησει καποιες στοιχειωδεις γνωσεις Ιστοριας!!
    Περα απο αυτο προσπαθεις απο συγκεκριμενα γεγονοτα σε μια συγκεκριμενη περιοδο
    (4-7ος αι.μ.Χ)απο συγκεκριμενους ανθρωπους να διαμορφωσεις αποψη για την ιστορικη ολοτητα!!
    Η Ιστορια δεν μελεταται αποσπασματικα,αλλα απο την αρχη ως το τελος ενιαια!!
    Μην ξεχνας εμφυλιους αρχαιους πολεμους(τρωικο,πελοποννησιακο,κορινθιακο), οπως και την συμπεριφορα καποιων Ελληνων τοσο επι Ρωμαϊκης Αυτοκρατοριας οσο και επι Οθωμανικης.Δεν ειναι αλλωστε τυχαιος ο ορος "γραικυλισμος".
    Μην ξεχνας τους Ελληνες που συμμαχουσαν με Περσες για να αποτρεψουν τον στρατο του Μ.Αλεξανδρου!!
    Οι εμφυλιες διαμαχες μεταξυ των Ελληνων ειναι διαχρονικο φαινομενο και οχι απλως θεμα θρησκειας!!

    ΓΜ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Άγαπητέ Κωνσταντίνε, διαχειριστή του ιστολογίου..

    Ο προηγούμενος Δευκαλίων ίσως αναβαπτισμένος, (συνάδελφός μου μηχανολόγος μηχανικός) δολίως και εμμέσως στρέφεται εναντίον της μητέρας μας εκκλησίας.

    Αν λοιπόν έβριζαν την σωματική σου μητέρα, θα δημοσίευες τα σχόλια; Τώρα που καταφέρεται εναντίον της πνευματικής μας μητέρας εκκλησίας που είναι κατά πολύ ανώτερη και ιερώτερη από την σαρκική, πώς ανέχεσαι να δημοσιεύονται αυτά στο ιστολόγιό σου;;

    Αυτών των ατόμων η θέση είναι δεδομένη (όπως δεδομένη είναι και η δική μας) και δεν κερδίζουμε τίποτε να την ξαναδιαβάζουμε. Όποιος θέλει να δεί τις θέσεις των αρχαιολατρών (και να φρίξει), υπάρχουν τα sites τους. Αν θέλει να δεί τη θέση της εκκλησίας γιαυτούς ας διαβάσει:

    http://orthodoxnet.gr/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=34

    Δεν έχει ψωμί η συζήτηση μαζί τους.

    Και πάλι με συγχωρείς αν γίνομαι κουραστικός με την επανάληψη. Δεν σκοπεύω να παρέμβω άλλη φορά επί αυτού του θέματος. Το έκανα μόνο από αγάπη και εκτίμηση προς το ιστολόγιό σου.

    ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Οι επιθέσεις στην θρησκευτική πίστη ανθρώπων, αναίτια, νομίζω πως δεν αποτελούν δείγμα ευπρεπισμού και ίσως υποδηλώνουν συντονισμένη προσπάθεια εκτράχυνσης. Ως εκ τούτου, λυπάμαι που βρίσκομαι στην θέση να "ανακοινώσω" πως δεν πρόκειται να δεχθώ άλλη φορά αναρτήσεις σχολίων κατά της πίστης οιουδήποτε. Με συγχωρείτε που έφτασα στο σημείο αυτό, αλλά η μετ' επιτάσεως επανειλλημένες προσπάθειες αποπροσανατολισμού από τα σημερινά δεινά του Ελληνισμού, το μόνο που καταφέρνουν είναι να χαθεί ο πραγματικός στόχος, ο κυρίως ένοχος, ο νεοαξισμός και οι εκπρόσωποί του και να ασχολούμαστε με εικασίες ή κακοδοξίες ελαχίστων του παρελθόντος. Ας σταματήσει εδώ η αψιμαχία αυτή. Εξάλλου, αργότερα, θα υπάρξει ικανός χρόνος για να συζητηθούν θέματα που άπτονται την γνώμη ειδικών ιστορικών και θρησκειολόγων... Παράκλησή μου λοιπόν είναι να παύσει η συγκεκριμένη τακτική...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. λυπάμαι πολύ για το ανιστόρητο των φίλων παγανιστών.

    ο μέγας Αθανάσιος έχει γράψει έργο "κατά ελλήνων ή κατά ειδώλων".. ειναι χαρακτηριστικό και σημειολογικό.

    ο΄ταν λέει "κατά ελλήνων" δεν εννοεί τους έλληνες στην εθνική τους υπηκοότητα ή υπόσταση αλλά τον παγανισμό και την πίστη στο δωδεκάθεο που κουβαλούσαν. αυτό φαίνεται και από το ίδιο το περιεχόμενο του έργου και από συμμαρτυρούντα στοιχεία. επίσης δεν προέκρινε, όπως και η εκκλησία συνολικά, ποινές εξόντωσης ή βασανιστηρίων για τους ειδωλολάτρες αλλά επιχειρηματολογούσε. άν κάποιοι χριστιανοί μέσα στο πέρασμα των αιώνων, χρησιμοποίησαν τρόπους αντεκδίκησης έναντι των σφαγών που έκαναν οι ειδωλολάτρες σ' αυτούς, αυτό αποδεικνύει την πνευματική ανωριμότητά τους και είναι παράφωνο με την ίδια τη διδασκαλία του χριστιανισμού.
    και γώ σαν άνθρωπος και κάθε άνθρωπος νομίζω δεν ξέρω πώς θα αντιδρούσε έναντι εκείνων που θα σφαζαν όλο του το σοΊ' μονο και μόνο επειδή ήσαν χριστιανοί.
    αυτό άν και μερικώς αιτιολογημένο κατα την κοινή ανθρώπινη λογική είναι αντιχριστιανικό και εμπαθές.
    τέλος άν υπήρχε όντως σχέση της παλαιάς διαθήκης όπως την ερμηνεύουν οι ιουδαίοι(ταλμούδ κλπ) και όπως ερμηνεύεται χριστιανικά( από την καινή διαθήκη και από τους πατέρες της εκκλησίας), δεν θα ήταν ο ιουδαίσμός ο μεγαλύτερος εχθρός της ορθοδοξίας. δεν θα υπήρχε καν ιουδα'ι' σμός με την έννοια που υπάρχει. θα είχε ταυτιστεί με την ορθοδοξία.

    αλλά φαίνεται ότι κάποιοι ή είναι αμελέτητοι ή είναι προκατειλημμένοι ή παρασυρμένοι από τον κυκεώνα των ιδεών που κυκλοφορούν στους καιρούς μας ή το χειρότερο είναι πράκτορες υπηρεσιων που στοχεύουν στη διάλυση της χώρας. οι επα'ί'οντες γνωρίζουν.-

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...



Ελληνοτουρκικα

[Ελληνοτουρκικά][bleft]

ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ

[Γεωπολιτική][grids]

διαφορα

[διάφορα][bsummary]

ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

[μυστικές υπηρεσίες][bleft]