Η Κύπρος και τα παιχνίδια αμοιβαίας αναγνώρισης

Η Σουηδική Προεδρία, τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η ομάδα των Ευρωπαίων «σοφών» προωθούν εντός της Ε.Ε. τις αμοιβαίες αναγνωρίσεις, ως εναλλακτική πρόταση της εκπλήρωσης των τουρκικών συμβατικών υποχρεώσεων έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας

Του Δρα Γιάννου Χαραλαμπίδη

Ήδη, η τουρκική Κυβέρνηση, διά του επικεφαλής των ενταξιακών της διαδικασιών Εγκεμέν Μπαγίς, δήλωσε προ ημερών ότι: Οι τουρκικές υποχρεώσεις ως προς το σκέλος της άρσης του εμπάργκο σε βάρος των πλοίων και των αεροσκαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας μπορούν να εφαρμοστούν στην αρχή της αμοιβαιότητας. Δηλαδή, με την προϋπόθεση ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα επιτρέψει το άνοιγμα των λιμανιών της Αμμοχώστου και του αεροδρομίου της Τύμπου.
Βεβαίως, σε ό,τι αφορά την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ουδέν άλλο σχόλιο, παρά μόνο εκείνο του κ. Ταλάτ την περασμένη Τρίτη: «Η αναγνώριση θα προκύψει με τη λύση». Όχι προ της λύσης. Διότι, εάν προχωρήσουν οι δυο πλευρές στην αμοιβαία άρση των εμπάργκο, θα γίνει η τριγωνική αποδοχή - αναγνώριση.
Δηλαδή: Η Τουρκία και το ψευδοκράτος θα αναγνωρίσει τις ελεύθερες και μόνο περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και η Κυπριακή Δημοκρατία, εάν αποδεχθεί να ανοίξει το λιμάνι της Αμμοχώστου και το αεροδρόμιο της Τύμπου υπό «Τ/κ Διοίκηση», θα αναγνωρίσει - θα αποδεχθεί (acknowledgment) την ύπαρξη στην Κύπρο «δυο χωριστών οντοτήτων». Ειδικώς στο θέμα του αεροδρομίου, η άσκηση ελέγχου επί του FIR ισοδυναμεί με εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων από την Κυπριακή Δημοκρατία προς το ψευδοκράτος.
Επιπτώσεις αναγνώρισης
Η πιο πάνω τουρκική λογική συνιστά την εναλλακτική επιλογή για την υποχρέωση της Άγκυρας να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η Τουρκία, πάντως, αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, διότι εάν το πράξει:
α) Αναιρεί τη μέχρι τώρα πολιτική της.
β) Απο-αναγνωρίζει το ψευδοκράτος.
γ) Αλλάζει η βάση των συνομιλιών. Διότι, εάν αναγνωριστεί η Κυπριακή Δημοκρατία, δεν θα συζητούμε για λύση στη βάση των δυο συνιστώντων κρατών, αλλά για λύση ανατροπής των διχοτομικών τετελεσμένων της εισβολής, όπως είναι ο γεωγραφικός, πληθυσμιακός και διοικητικός διαχωρισμός της Κύπρου.
Ερώτημα: Γιατί δεν διεκδικούμε επί τη βάσει συγκροτημένης στρατηγικής την εκπλήρωση των τουρκικών υποχρεώσεων, μεταξύ των οποίων και η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας; Πώς μπορούμε να δικαιολογούμε πειστικά σε διεθνές και ειδικότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο ότι θέλουμε εκπλήρωση των τουρκικών υποχρεώσεων, δηλαδή αναγνώριση του ενιαίου κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας προ της λύσης και από την άλλη να συζητούμε για λύση δυο συνιστώντων κρατών, δίδοντας έτσι στην τουρκική και βρετανική πλευρά τη δυνατότητα να προβάλλουν τους εξής ισχυρισμούς:
1) Γιατί να μη γίνουν βήματα αποδοχής του «βορρά» ως άλλης συνεταιρικής οντότητας, στη λογική της εισαχθείσας από τον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ εν δυνάμει λύσης, αφού και οι Ε/κ δέχονται ότι το σημερινό κατεχόμενο τμήμα του νησιού θα αποτελεί στο μέλλον, δηλαδή μετά τη λύση, το συνεταιρικό ισότιμο συνιστών κράτος της ενωμένης, με μια κεντρική Κυβέρνηση, αμφίβολων, όμως, εξουσιών και δυνατοτήτων λειτουργικότητας;
2) Εφόσον είμαστε κοντά σε λύση, περί τις αρχές του 2010, ποιος ο λόγος να τιμωρηθεί η Τουρκία, όταν με την τελική λύση θα εκπληρωθούν και οι υποχρεώσεις της; Δηλαδή, θα τερματιστούν τα εμπάργκο και θα προκύψουν αμοιβαίες αναγνωρίσεις. Οπότε διερωτώνται: Γιατί να πάμε σε ένα zero sum game, δηλαδή με νικητή και ηττημένο, και γιατί να μην προχωρήσουμε σε ένα win -win game, δηλαδή με την τελική λύση, στο πλαίσιο της οποίας θα είναι όλοι ικανοποιημένοι. Έτσι, θα γλιτώσει η ΕΕ από τον μπελά του Κυπριακού και από σειρά άλλων προβλημάτων, που αυτό δημιουργεί, όπως οι σχέσεις ΝΑΤΟ-ΕΕ.
Σοφοί και καθυστερημένοι...
ΟΙ Τούρκοι επιδίδονται σε αγώνα προπαγάνδας, χρησιμοποιώντας Ευρωπαίους στρατιώτες, όπως η «Ανεξάρτητη Επιτροπή για την Τουρκία» ή ομάδα των «σοφών» που αναλαμβάνει εργολαβικά:
1) Να προωθήσει την τουρκική ενταξιακή πορεία.
2) Να απαλλάξει την Τουρκία από τις ευθύνες στο Κυπριακό, να την αθωώσει, να υπερτονίζει τις ευθύνες των Ε/κ για το όχι και να ξεχνά την κατοχή, επιδιώκοντας με τον τρόπο αυτό να πείσει ότι η Άγκυρα δεν πρέπει να τιμωρηθεί το Δεκέμβριο με επιπρόσθετες κυρώσεις, επειδή:
α) Το Κυπριακό βρίσκεται στα πρόθυρα λύσης και ότι η διαδικασία στηρίζεται από την Τουρκία, η οποία ζητά λύση ώς το τέλος του χρόνου, αλλά επί τούτου παρεμβάλλονται προβλήματα από την ε/κ πλευρά.
β) Εάν τιμωρηθεί η Τουρκία, θα ενισχυθούν οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις στο εσωτερικό της.
γ) Η Ε.Ε. δεν μπορεί να εμπλακεί σε περιπέτειες με την Τουρκία, η οποία είναι αναγκαία στρατηγική και γεωπολιτική σύμμαχος, καθώς και σημαντική γεωπολιτική χώρα, εναλλακτική οδός ενεργειακών πηγών, αναγκαία για τα συμφέρονταν της Ε.Ε.
δ) Η Τουρκία έχει μεν υποχρεώσεις, όμως έχει και η Ε.Ε. και η Κυπριακή Δημοκρατία. Και αυτές οι υποχρεώσεις αφορούν στην εφαρμογή του κανονισμού για την άρση της λεγόμενης απομόνωσης των Τ/κ.
Η ομάδα των «σοφών» αποτελείται από τους Μάρτιν Αχτισάαρι, Φινλανδό πρώην Πρόεδρο, Κουρτ Μπίντεκοπφτ, πρώην Πρωθυπουργό της Σαξονίας στη Γερμανία, Χανς Βαν ντεν Μπρουκ, Ολλανδό πρώην Ευρωπαίο Επίτροπο, Άντονι Γκίντενς, Βρετανό πρώην Διευθυντή του London School of Economics στις Πολιτικές Επιστήμες, Μισέλ Ροκάρ, πρώην Πρωθυπουργό της Γαλλίας, Μαρσελίνο Αγκίρε, πρώην Υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας και Άλμπερτ Ρόχαν, πρώην Γ. Διευθυντή του Αυστριακού Υπουργείου των Εξωτερικών. Η ομάδα έχει ήδη αναλάβει διπλό ρόλο: Αφενός να ασκεί πολιτική και πιέσεις στις Βρυξέλλες μέσω γνωριμιών και επαφών, αφετέρου να ασκεί πιέσεις στο εσωτερικό των κρατών-μελών. Είναι χαρακτηριστικά τα όσα γράφει η «Βατάν»: Ότι δηλαδή ο Μισέλ Ροκάρ δήλωσε ότι αισθάνεται ντροπή για την πολιτική του Σαρκοζί επί της Τουρκίας και προσδοκά ότι σύντομα ο Γάλλος Πρόεδρος θα κατανοήσει το λάθος του! Και ενώ η Άγκυρα βρίσκεται σε πλήρη επιθετική διάταξη προώθησης θέσεων και καταγγελιών σε βάρος της Λευκωσίας, η κυπριακή κυβέρνηση και το κομματικό σύστημα ψάχνεται και προσπαθεί ακόμη, μέσω του Εθνικού Συμβουλίου, να καθορίσει πολιτική στο Κυπριακό και στην Ε.Ε., ενόψει και των εξελίξεων τον Δεκέμβριο. Αληθές όμως είναι ότι είμαστε ήδη καθυστερημένοι...

Ιχνηλάτες τουρκικών βημάτων και επιστροφή Αμμοχώστου

Η ΤΟΥΡΚΙΑ έχει προ καιρού καθορίσει το κλίμα και τις θέσεις στο Κυπριακό σε επίπεδο ΟΗΕ και ΕΕ. Τώρα βρίσκεται στην τελική ευθεία, τη στιγμή που εμείς ιχνηλατούμε τους βηματισμούς της, χωρίς να αποφασίσουμε τι θέλουμε από την Ε.Ε. το Δεκέμβριο. Η Τουρκία, πάντως, είναι σαφής: Δεν θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, για τους λόγους που έχουμε ήδη παραθέσει: Επειδή με το Κυπριακό θα διευθετηθούν οι υποχρεώσεις της. Και προχωρεί στην εναλλακτική πρόταση της αμοιβαίας άρσης των εμπάργκο και των αναγνωρίσεων! Ερώτημα: Όταν εμείς δεν ξέρουμε τι θέλουμε και πώς θα το διεκδικήσουμε, πώς θα το γνωρίζουν οι εταίροι μας;

Επιτροπή

Ήδη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προχωρήσει στο πρώτο προσχέδιο για την αξιολόγηση της Τουρκίας, στο οποίο απλώς γράφει το αυτονόητο, ότι δηλαδή η Άγκυρα δεν εκπληρώνει τις συμβατικές της υποχρεώσεις. Χωρίς να προχωρεί σε εισηγήσεις. Και πώς να προχωρήσει σε εισηγήσεις, όταν το ενδιαφερόμενο κράτος, δηλαδή η Κυπριακή Δημοκρατία, δεν το έπραξε; Από την άλλη, η τουρκική κυβέρνηση σκοπίμως διέρρευσε το πρώτο προσχέδιο προς τα ΜΜΕ, για να εμφανιστεί εν συνεχεία ως αδικημένη και διαμαρτυρόμενη ώστε: Αφενός να εξουδετερώσει προσπάθειες της κυπριακής κυβέρνησης για πιο σκληρές διατυπώσεις ή ακόμη και για εισηγήσεις τιμωρητικού χαρακτήρα, αφετέρου να επιδιώξει βελτίωση του κειμένου της Επιτροπής προς όφελός της.
Πρωτοβουλία
Έστω και τώρα, η κυπριακή κυβέρνηση μπορεί να αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων με δικές της εισηγήσεις. Εφόσον π.χ. η τουρκική πλευρά και η Σουηδική Προεδρία φέρνουν στο προσκήνιο, με τη συνεργασία των «σοφών», το θέμα του κανονισμού για το απευθείας εμπόριο, γιατί εμείς να μην αντιπροτείνουμε το εξής: Να επιστρέψει η Τουρκία την περιφραγμένη πόλη της Αμμοχώστου και να ανοίξει το λιμάνι της πόλης υπό την αιγίδα της ΕΕ και με τέτοιες νομικές φόρμουλες, που δεν θα οδηγούμαστε σε αναβάθμιση του ψευδοκράτους, αλλά στην εφαρμογή ενός ΜΟΕ, που θα βοηθά στον τερματισμό της όποιας απομόνωσης προκαλεί στους Τ/κ η τουρκική κατοχή. Επιπροσθέτως, θα συνεισφέρει στην κοινωνική, οικονομική και εμπορική συνεργασία Ε/κ και Τ/κ μεταξύ τους και στο πλαίσιο της Ε.Ε., η οποία θα εξελιχθεί σε νομικό και πολιτικό - οικονομικό εγγυητή μιας προσπάθειας που θα εδραιώνει την αμοιβαία εμπιστοσύνη. Με την υλοποίηση μιας τέτοιας πολιτικής επιλογής, όχι μόνο θα ανοίγει το δρόμος προς τη λύση, αλλά διά της δημιουργίας κοινών συμφερόντων ουδόλως θα επιτρέπει πισωγυρίσματα. Εάν η τουρκική πλευρά την απορρίψει, τότε η κυπριακή κυβέρνηση θα νομιμοποιείται και θα έχει ισχυρό επιχείρημα να ζητήσει από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου είτε επιπρόσθετες κυρώσεις, που θα αφορούν στο πάγωμα νέων κεφαλαίων, είτε ακόμη και σε αυτή την αναστολή των ενταξιακών διαδικασιών της Τουρκίας με την Ε.Ε., λαμβανομένων υπόψη των προηγούμενων υποθέσεων της Κροατίας και της Σλοβενίας.
Επιλογές
Υπάρχει, βεβαίως, και η αντίληψη κάποιων, ότι οι συνθήκες δεν επιτρέπουν να επιβάλουμε στην Τουρκία επιπρόσθετες κυρώσεις ή να ζητήσουμε αναστολή των ενταξιακών της διαδικασιών, και ότι ούτως η άλλως η Τουρκία δεν πρόκειται να μας αναγνωρίσει. Ωραία, ας το πουν ευθέως: Παρότι η Ε.Ε. έχει αποφασίσει επί τούτου, εμείς αποποιούμαστε των διεκδικήσεών μας και της πρόκλησης κόστους στην Άγκυρα για να γίνει διαλλακτικότερη στο Κυπριακό, καθώς και ότι θα πρέπει να φωνάξουμε, κατά τρόπον μάλλον διακριτικό, τις ΗΠΑ και τη Βρετανία να υποβάλουν τις τουρκικές προτάσεις μέσω ιδεών π.χ. του ΟΗΕ. Για να τις δεχθούμε και να τελειώνουμε... Αυτό θέλουμε; Εάν δεν είναι αυτό που θέλουμε, τότε επιβάλλεται συγκροτημένη στρατηγική και πολιτική διεκδικήσεων μακράν σπασμωδικών κινήσεων, για να αποφευχθεί το κάλπικο δίλημμα: Ή την υφιστάμενη διχοτόμηση ή αυτήν μιας παραλλαγής του σχεδίου Ανάν..

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση