Σενάριο κρίσης με την Τουρκία και πιθανές αντιδράσεις

Είναι δυνατή μία Ελληνοτουρκική σύρραξη;

Είναι γνωστό πως οι σχέσεις με την Τουρκία, το τελευταίο ιδιαίτερα διάστημα, είναι απολύτως τεταμένες και προδίδουν μία διάθεση της τουρκικής πολιτικής αλλά και στρατιωτικής ηγεσίας για σοβαρή κλιμάκωση έως και την δημιουργία ενός (ή περισσότερων) "θερμού επεισοδίου". Η παθητική στάση της Ελλάδας, που επιμένει να διατηρεί πολιτική "χαμηλών τόνων" δημιουργεί αίσθηση ανωτερότητας της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής αλλά και την αίσθηση αποδοχής κατωτερότητας στην πλευρά των Ελλήνων πολιτικών.
Δύσκολα να μιλήσει κανείς για την προοπτική ελληνοτουρκικής κρίσης στο Αιγαίο. Και τι να πει;
Αν πούμε αυτό που έχουμε στο μυαλό μας, μας βγάζουν «ακραίους» και «πολεμοκάπηλους».
Αν δεν πούμε αυτό που έχουμε στο μυαλό μας, βγαίνουμε ηττοπαθείς και μοιρολάτρες…
Ας είναι λοιπόν, ας τα πούμε έξω από τα δόντια:
Πρώτον, τα θερμά επεισόδια ΔΕΝ ισοδυναμούν με πόλεμο. Για την ακρίβεια γίνονται για να ΜΗ γίνει Πόλεμος.
Δεύτερον στα θερμά επεισόδια οι εχθροπραξίες λήγουν με παρέμβαση της «διεθνούς κοινότητας» (ή του «συμμαχικού παράγοντα»). Και οι διαπραγματεύσεις αρχίζουν ανάλογα με το ποιος βρέθηκε στο τέλος να κερδίζει…
Τρίτον, η Ελλάδα δεν μπορεί – ενδεχομένως – να κερδίσει ένα Πόλεμο με την Τουρκία (που δεν θα τον αφήσουν να κλιμακωθεί, έτσι κι αλλιώς). Αλλά μπορεί να κερδίσει ένα «θερμό επεισόδιο». Ή μπορεί να βρεθεί να κερδίζει στο τέλος μιας αλυσίδας δύο-τριών τέτοιων θερμών επεισοδίων. Μιλάμε για αεροναυτικά επεισόδια, που δεν έχουν σημαντικές απώλειες, αλλά έχουν βαρύτατο συμβολισμό, ιδιαίτερα αν βρεθείς στο τέλος να κερδίζεις.
Τέταρτον, η Ελλάδα αρκεί να βρεθεί στο τέλος να ΜΗ χάνει. Διότι αυτό θα είναι «κόλαφος» για την ηγεσία της Άγκυρας (την στρατιωτική, την πολιτική, ή και τις δύο).
Πέμπτον, η Τουρκία εφαρμόζει τις τελευταίες δεκαετίες την στρατηγική win by freight not by fight. Δηλαδή κερδίζει στα σημεία με απειλές όχι με αληθινές εχθροπραξίες. Αμφισβητεί έμπρακτα τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, υπονομεύει στην πράξη την άσκησή τους, ύστερα απαιτεί την αλλαγή του νομικού καθεστώτος για την νομιμοποίηση των τετελεσμένων της και ενίοτε προβαίνει και σε ευθείες απειλές. Η δική μας στάση είναι πάντα τα υποχωρούμε αλλά να μην ενδίδουμε!
Αρνιόμαστε να νομιμοποιήσουμε τα τετελεσμένα της, αλλά και δεν μπορούμε να τα σταματήσουμε έμπρακτα. Οπότε κάθε φορά που κλιμακώνει η Άγκυρα περιμένει εμείς να υποχωρήσουμε ξανά. Αν κάποια στιγμή δεν υποχωρήσουμε, τότε θα αιφνιδιαστούν. Και δεν είναι βέβαιο ότι είναι έτοιμοι για κλιμάκωση εμπλοκής με την Ελλάδα, έστω και σε μεμονωμένα επεισόδια.
Έκτον, ύστερα από ένα ή μερικά τέτοια επεισόδια είναι βέβαιο ότι θα πάμε σε διαπραγματεύσεις. Αν τα αποφύγουμε (από κίνδυνο να μην εμπλακούμε) πάλι θα υποχρεωθούμε σε διαπραγματεύσεις. Είναι πιθανότερο να βρεθούμε σε ευνοϊκότερη θέση αν αντισταθούμε παρά αν υποχωρήσουμε χωρίς αντίσταση.
Έβδομον, ύστερα από κάποιο ή κάποια θερμά επεισόδια, είναι βέβαιο ότι τα Ευρωπαϊκά κράτη θα μας στηρίξουν διπλωματικά (είναι υποχρεωμένα άλλωστε, πολλώ μάλλον που τα περισσότερα θα βρουν την ευκαιρία να «κόψουν» οριστικά την τουρκική υποψηφιότητα για ευρωπαϊκή ένταξη). Όσον αφορά τις ΗΠΑ, αυτές μάλλον θα είναι πιο ευνοϊκές έναντι της Τουρκίας, αλλά όσο πιο αποφασιστική η στάση της Ελλάδας, τόσο πιο «συγκρατημένη» θα είναι η στήριξη της Ουάσιγκτον προς την Άγκυρα.
Όγδοο, ένα ή κάποια θερμά επεισόδια που δεν οδηγούν σε πλήρη επικράτηση της Άγκυρας στο Αιγαίο είναι πιθανό να έχουν και σοβαρές εσωτερικές επιπτώσεις στην Τουρκία, καθώς το Κεμαλικό καθεστώς είναι ετοιμόρροπο, αλλά δεν έχει υπάρξει ακόμα αληθινή μεταπολίτευση στην Τουρκία. Αν δεν καταφέρουν μια εύκολη και καθαρή επιτυχία έναντι της Ελλάδας, είναι πιθανό να εισπραχθεί αυτό ως «ήττα» στο εσωτερικό τους, μια «ήττα» που η μία πλευρά θα προσπαθεί να τη φορτώσει στην άλλη, με αποτέλεσμα να αποδυναμωθεί κι άλλο το τουρκικό καθεστώς.
Ένατο, μια έμπρακτη αντίσταση στα τουρκικά τετελεσμένα στο Αιγαίο είναι σήμερα εφικτή. Και θα έχει ευεργετικές επιπτώσεις και μέσα στην ελληνική κοινωνία και στην Κύπρο. Αντίθετα, μια συνθηκολόγηση αμαχητί με τις νέες προκλήσεις της Άγκυρας, θα δημιουργήσει πολιτικό χάος μέσα στην Ελλάδα και πολιτική αποσταθεροποίηση στην Κύπρο.
Δέκατο, από κάθε άποψη, η έμπρακτη αντίσταση στην τουρκική επιθετικότητα έχει πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίες και πολύ μικρότερο ρίσκο, απ’ ό,τι η συνθηκολόγηση για μιαν ακόμα φορά.
Αποφεύγει τον Πόλεμο όποιος ελέγχει τις δυνάμεις του και δεν φοβάται τη σύγκρουση. Αντίθετα φέρνει τον Πόλεμο πιο κοντά και από τις δυσμενέστερες θέσεις για τον εαυτό του, όποιος δείχνει ότι θέλει να αποφύγει την παραμικρή αναμέτρηση με κάθε τρόπο.
Οι λεγόμενοι «Ειρηνόφιλοι» στην Ελλάδα ενθαρρύνουν την τουρκική επιθετικότητα και φέρνουν τον Πόλεμο πιο κοντά.
Κάποτε ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε πει ότι «Πόλεμος μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας είναι μια τρέλα! Αλλά αν η Τουρκία ανοίξει την πόρτα του τρελοκομείου, η Ελλάδα δεν θα διστάσει να περάσει το κατώφλι».
Αυτό το «δεν θα διστάσει» ήταν τότε όλα τα λεφτά.
Και ο πόλεμος δεν έγινε…
Θ.Κ.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση