Εξελίξεις στα εθνικά στο επόμενο δίμηνο...;

Mετά τις ευρωεκλογές συνάντηση Ντόρας Μπακογιάννη με Αχμέτ Νταβούτογλου και διαπραγματεύσεις για το Σκοπιανό

Δίμηνο έντονης κινητικότητας στα εθνικά θέματα αναμένεται να ακολουθήσει τις ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου, που σηματοδοτούν ένα άτυπο χρονικό ορόσημο.
Αμέσως μετά εκτιμάται ότι θα υπάρξουν εξελίξεις κυρίως στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, ενώ μέσα στον Ιούλιο προγραμματίζεται η επίσκεψη της υπουργού Εξωτερικών κ. Ντόρας Μπακογιάννη στην Τουρκία, κατόπιν πρόσκλησης που της απηύθυνε ο νέος Τούρκος ομόλογός της, Αχμέτ Νταβούτογλου.
Στο μέτωπο του Σκοπιανού, οι διαπραγματεύσεις θεωρείται βέβαιο ότι θα επανεκκινήσουν αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, ουσιαστικά μετά από διάλειμμα οκτώ μηνών.
Η τελευταία πρόταση του ειδικού μεσολαβητή των Ηνωμένων Εθνών κ. Μάθιου Νίμιτς, για το όνομα «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», έγινε στις αρχές του περασμένου Οκτωβρίου. Εκτοτε, η απόρριψη από την Ε.Ε. του αιτήματος της ΠΓΔΜ για ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων, σε συνδυασμό με την αλλαγή κυβέρνησης στις ΗΠΑ και, ακολούθως, η είσοδος των Σκοπίων σε προεκλογική περίοδο για την ανάδειξη νέου προέδρου, δεν επέτρεψαν ουσιαστική συνέχιση της διαπραγματευτικής διαδικασίας. Ο κ. Νίμιτς κάλεσε τους διαπραγματευτές Αθηνών και Σκοπίων, πρέσβεις Αδαμάντιο Βασιλάκη και Ζόραν Γιόλεφσκι, σε συνάντηση στη Νέα Υόρκη στις 11 Φεβρουαρίου, όπου ουσιαστικά επισημοποιήθηκε η αναστολή της διαπραγμάτευσης μέχρι τις ευρωεκλογές.
Καθώς βρισκόμαστε τρεις εβδομάδες πριν από τη διενέργειά τους, η κινητικότητα που έχει αρχίσει να αναπτύσσεται γύρω από το θέμα, προμηνύει εξελίξεις αμέσως μετά. Η Ουάσιγκτον, με την έλευση του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών και νούμερο δύο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζιμ Στάινμπεργκ, στην Αθήνα και ακολούθως στα Σκόπια, διαμηνύει ότι η εξεύρεση λύσης, προκειμένου να προχωρήσει η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε., συνεχίζει να την ενδιαφέρει και ότι η αμερικανική πλευρά θα εξακολουθήσει να ωθεί τα δύο μέρη προς αυτή την κατεύθυνση.
Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι δεν θα υπήρχε περίπτωση οι ΗΠΑ να παραμείνουν ουδέτερος παρατηρητής στις εξελίξεις, δεδομένου του ενδιαφέροντος που έδειξαν στο παρελθόν. Η Αθήνα περιμένει να δει πώς θα λειτουργήσει η νέα αμερικανική διοίκηση, σε σχέση με την προηγούμενη και πόσο ενεργά θα προσπαθήσει να εμπλακεί. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για θέματα Βαλκανίων, Στούαρτ Τζόουνς, δήλωσε μέσα στην εβδομάδα ότι η πολιτική Ομπάμα θα κινηθεί περίπου στο ίδιο μήκος κύματος με αυτήν της προεδρίας Μπους. Επιπλέον, κάλεσε τις δύο πλευρές «να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους μόνο στο θέμα της ονομασίας».
Η ελληνική πλευρά
Διπλωματικοί κύκλοι αναφέρουν ότι τυπικά, με βάση την Ενδιάμεση Συμφωνία, αντικείμενο της διαπραγμάτευσης είναι μόνο η ονομασία και αυτό επαναλαμβάνει η Αθήνα σε κάθε ευκαιρία, προσθέτοντας ότι είναι η πλευρά των Σκοπίων που βάζει στη διαπραγμάτευση ζητήματα όπως αυτό της εθνότητας ή της γλώσσας.
Η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι η θέση της «μία ονομασία για κάθε χρήση» καλύπτει όλους τους σχετικούς με την ονομασία προσδιορισμούς. Δεν είναι ξεκάθαρο, ωστόσο, αν η αναφορά του κ. Τζόουνς έγινε διότι υιοθετεί την ελληνική θέση ή διότι υπονοεί να αφεθούν ως έχουν οι προσδιορισμοί για εθνότητα και γλώσσα.
Από τις επαφές που είχε ο κ. Στάινμπεργκ στην Αθήνα με τον πρωθυπουργό κ. Κώστα Καραμανλή και την κ. Μπακογιάννη και δεν αφορούσαν μόνο το Σκοπιανό, αλλά το σύνολο των διμερών και περιφερειακών ζητημάτων, η Αθήνα έλαβε τα πρώτα μηνύματα για το θέμα της ονομασίας. Την ίδια στιγμή, στην τελική ευθεία βρίσκεται η προετοιμασία της επίσκεψης της κ. Μπακογιάννη στα Σκόπια, ως προεδρεύουσας του ΟΑΣΕ. Πηγές του υπουργείου Εξωτερικών αναφέρουν ότι η επίσκεψη θα γίνει μετά τις ευρωεκλογές και το αργότερο μέχρι το τέλος Ιουλίου.
Ενόψει της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, κινητικότητα καταγράφεται και από πλευράς Σκοπίων. Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Νίκολα Γκρούεφσκι, βρέθηκε προχθές στο Παρίσι, για να συζητήσει με τον Γάλλο Πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας του. Η Γαλλία είναι από τους θερμότερους υποστηρικτές της Ελλάδας στο ζήτημα της ονομασίας και διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει. Την ίδια στιγμή, η ηγεσία των Σκοπίων δεν κρύβει ότι θεωρεί ευνοϊκή τη σουηδική προεδρία της Ε.Ε. και, θα προσπαθήσει να πιέσει για ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων ανεξαρτήτως της έκβασης στο θέμα του ονόματος. Ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, που επισκέφθηκε τη Στοκχόλμη και συναντήθηκε με τον Σουηδό ομόλογό του κ. Μπιλτν, έδωσε πρόγευση της τακτικής αυτής.
H Σουηδική προεδρία
Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα εκτιμούν ότι η σουηδική προεδρία θα είναι πιο δύσκολη ως προς τις προτεραιότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Ο πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής, που επισκέφθηκε στις αρχές της εβδομάδας τη Στοκχόλμη, είχε την ευκαιρία να επαναλάβει τις ελληνικές θέσεις στην πολιτική ηγεσία της Σουηδίας, ιδιαίτερα σε σχέση με την Τουρκία. Η Στοκχόλμη τάσσεται υπέρ της ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. και αναμένεται ότι θα είναι υποστηρικτική στην αξιολόγηση προόδου της γείτονος, τον προσεχή Δεκέμβριο.
Η Αθήνα, που επαναλαμβάνει τη θέση «πλήρης προσαρμογή, πλήρης ένταξη», αναμένει τα αποτελέσματα από το πρώτο τετ α τετ της κ. Μπακογιάννη με τον κ. Νταβούτογλου για να διαπιστώσει πώς αντιλαμβάνεται ο νέος Τούρκος υπουργός Εξωτερικών την πολιτική «μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες», την οποία διακηρύσσει με κάθε αφορμή. Παράλληλα, στο υπουργείο Εξωτερικών επεξεργάζονται εναλλακτικό σχέδιο, για την περίπτωση που ενισχυθούν, εντός της Ε.Ε., οι φωνές υπέρ μιας ειδικής σχέσης με την Τουρκία αντί της πλήρους ένταξης.
Ο Γάλλος πρόεδρος, Νικολά Σαρκοζί και η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, τάχθηκαν για άλλη μια φορά υπέρ της ειδικής σχέσης, προκαλώντας την οξεία αντίδραση του πρωθυπουργού της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν. Στην Αθήνα, οι εισηγήσεις έμπειρων διπλωματών είναι να αρχίσει σταδιακά και η ελληνική πλευρά να αναφέρεται σε αυτήν, τονίζοντας ότι ακόμα και η ειδική σχέση δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς προαπαιτούμενα, χωρίς την προσαρμογή της Τουρκίας σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις, που έχουν να κάνουν τόσο με την Κύπρο, όσο και με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Της Δώρας Αντωνίου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση