Η Ρωσία στη Μεσόγειο ήρθε για να μείνει

Των Eugene Rumer και Richard Sokolsky

Η στρατηγική της Ρωσίας στη Μεσόγειο είναι ένα αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής της για την ευρύτερη ευρωπαϊκή σκηνή, η οποία εδώ και καιρό αποτελεί την κύρια αρένα των θριάμβων αλλά και πισωγυρισμάτων της εξωτερικής πολιτικής. Η κυρίαρχη θέση της Ευρώπης στην ατζέντα εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας, είναι προϊόν της στρατηγικής της κουλτούρας, η οποία με τη σειρά της διαμορφώνεται από τη γεωγραφία, την ιστορική κληρονομιά και μια ελιτίστικη κοσμοθεωρία που θεωρεί τη Δύση απειλή για την εγχώρια πολιτική τάξη. Είναι αδύνατο να κατανοήσουμε την τρέχουσα στάση της Ρωσίας στη Μεσόγειο χωρίς να τη δούμε μέσα σε αυτό το μεγαλύτερο πλαίσιο και με φόντο την εδώ και αιώνες συμμετοχή της χώρας στην περιοχή και την αποχώρηση από αυτή στη διάρκεια της 25ετίας που ακολούθησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Μετά από την επέμβαση της Ρωσίας στη Σύρια το 2015, έχει σημάνει συναγερμός για τις φιλοδοξίες και τις στρατιωτικές δυνατότητες του Κρεμλίνου στη Μεσόγειο. Αυτός ο συναγερμός ήταν αβάσιμος.

Οι ρωσικές δυνατότητες στη Μέση Ανατολή και στην περιοχή της Μεσογείου είναι μέτριες, και οι φιλοδοξίες του Κρεμλίνου εκεί περιορίζονται από τη γεωγραφία και την γεωπολιτική, και τη στάση του ΝΑΤΟ στη νότια πτέρυγα του. Όσο κι αν η Ρωσία μπορεί να θέλει περιφερειακή κυριαρχία, δεν έχει τα μέσα για να πετύχει αυτόν τον σκοπό.

Τούτου λεχθέντος, ο ρωσικός στρατός είναι τώρα μια παρουσία πρέπει να υπολογίζεται στην Ανατολική Μεσόγειο. Έχει περιπλέξει τον σχεδιασμό και τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ, και η Μόσχα έχει αναπτύξει καλές σχέσεις με σημαντικές περιφερειακές δυνάμεις. Δεδομένων των περιορισμένων μέσων της Ρωσίας, η επανεμφάνιση της στην περιοχή μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία, αλλά δεν θα πρέπει να υπερβάλλουμε για την απήχηση που έχει.

Η στάση της Μόσχας στη Μεσόγειο έχει σχεδιαστεί σε μεγάλο βαθμό για να προστατεύσει τα κέρδη της στη Σύρια και να υπερασπιστεί έναντι της απειλής που βλέπουν οι Ρώσοι ηγέτες από τις ΝΑΤΟϊκές ικανότητες σε γη αέρα και θάλασσα. Η σημασία της ρωσικής "φούσκας” για τη μη πρόσβαση πάνω από τη Σύρια, είναι κάποιες φορές και υπερβολική. Τα συστήματα που δημιουργούν αυτή τη φούσκα είναι περιορισμένου εύρους και σε μια σύγκρουση με το ΝΑΤΟ, θα ήταν ευάλωτα σε αντίμετρα.

Σε αντίθεση με την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη, οι φιλοδοξίες της Μόσχας στη Μεσόγειο είναι κάτι περισσότερο από μια αόριστη επιδίωξη της να ανακτήσει το καθεστώς μεγάλης δύναμη -αποτελούν προϊόν διαρκών απαιτήσεων της ρωσικής εθνικής ασφάλειας.

Το βασικό σκεπτικό πίσω από την επιστροφή της Μόσχας στην περιοχή ήταν η προοπτική μιας στρατιωτικής αντιπαράθεσης στην ευρωπαϊκή σκηνή και ανησυχίες για την ευπάθεια της νότιας πτέρυγας σε μια σύγκρουση με το ΝΑΤΟ.

Ενώ η Ρωσία στην πραγματικότητα προσπάθησε να ξανακερδίσει την παλιά της θέση στον Ψυχρό Πόλεμο -και ήταν επιδέξια και οπορτουνιστική στην εκμετάλλευση των ανοιγμάτων για την επέκταση του αποτυπώματος της- έχει δράσει με προσοχή, αποφεύγοντας αδικαιολόγητους κινδύνους και κυρίως, μια απευθείας αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ.

Το Κρεμλίνο μπορεί να φιλοδοξεί να κυριαρχήσει στη Μεσόγειο μια μέρα, αλλά για την ώρα, στόχος είναι να αρνηθεί αυτή την προοπτική για το ΝΑΤΟ. Η Ρωσία είναι στη Μεσόγειο για να μείνει, και η επιδίωξη της για μεγαλύτερη ναυτική, αεροπορική και χερσαία παρουσία και αυξημένη πολιτική επιρροή, θα συνεχίσει όσο παραμένει εγκλωβισμένη σε μια έντονη αντιπαράθεση με το ΝΑΤΟ στην Ευρώπη.

Αυτό δικαιολογεί αυξημένη επαγρύπνηση αλλά όχι, όπως συχνά συνέβη, φόβους ότι η Ρωσία έχει αντικαταστήσει τις ΗΠΑ/ΝΑΤΟ ως τη βασική δύναμη διαμεσολάβησης στην περιοχή.

 

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση