Bloomberg: Τι πραγματικά επιδιώκουν οι μεγάλες δυνάμεις για τη Λιβύη

Μετά την ανατροπή του καθεστώτος Καντάφι στην Λιβύη το 2011 η χώρα διασπάστηκε, βυθιζόμενη στις εμφύλιες έριδες. Παράλληλα, λόγω της ύπαρξης μεγάλων πετρελαϊκών κοιτασμάτων η σύρραξη στην βορειοαφρικανική χώρα διεθνοποιήθηκε, καθώς οι μεγάλες δυνάμεις εμπλέκονται είτε άμεσα είτε έμμεσα σε αυτήν σε μια προσπάθεια διασφάλισης των παρόντων αλλά και των μελλοντικών συμφερόντων τους.

Η διεθνής διάσκεψη του Βερολίνου που διοργανώνεται σήμερα για τη Λιβύη στη γερμανική πρωτεύουσα στοχεύει στην κήρυξη μια πλήρους και μόνιμης ει δυνατόν εκεχειρίας, παρόλο που όπως επισημαίνει το Bloomberg, οι περισσότεροι αναλυτές κρατούν χαμηλά των πήχη των προσδοκιών.

Με δεδομένο μάλιστα ότι στις εργασίες της Διάσκεψης οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, ήτοι οι δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις στη Λιβύη, ο Εθνικός Λιβυκός Στρατός (LNA) υπό τον Στρατάρχη Χαφτάρ και η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNA) υπό τον Φαγέζ αλ Σάρατζ, δεν πρόκειται να αρχικά να συμμετάσχουν σε αυτήν, τουλάχιστον όχι πριν καταλήξουν σε κάποια κοινή θέση - πρόταση οι μεγάλες δυνάμεις το Bloomberg επιχειρεί μια ανάλυση των επιδιώξεων της κάθε εμπλεκόμενης ξένης δύναμης στην Λιβύη ξεχωριστά.


Τουρκία
Το ενδιαφέρον της Τουρκίας για τη Λιβύη ανάγεται στην εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όταν Τούρκοι αξιωματικοί, μεταξύ των οποίων και ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, οργάνωσαν πριν από έναν αιώνα την αντίσταση των Λίβυων κατά των Ιταλών οι οποίοι και τελικά εξεδίωξαν τους Οθωμανούς από την βορειοαφρικανική χώρα το 1911, μετατρέποντάς την σε αποικία.
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο για το καθορισμό των θαλασσίων ζωνών που συνήφθη τον περασμένο Νοέμβριο αποτελεί για τον Ταγίπ Ερντογάν ακρογωνιαίο λίθο για τις τις φιλοδοξίες της Άγκυρας να ενισχυθεί περαιτέρω η τουρκική επιρροή στα πλούσια σε υδρογονάνθρακες νερά της Μεσογείου, κίνηση όμως που έχει προκαλέσει τις έντονες ανησυχίες και αντιδράσεις της Ελλάδας, επίσης κράτος - μέλος του ΝΑΤΟ.
Ταυτόχρονα τουρκικές εταιρείες έχουν απαιτήσεις για δις δολάρια από προηγούμενα πρότζεκτ στη Λιβύη, όπου δραστηριοποιούνταν μέχρι την αποπομπή του Καντάφι από την εξουσία.

Ρωσία
Ο Βλ. Πούτιν σε συνεννόηση με τον Τ. Ερντογάν πίεσε τις αντίπαλες παρατάξεις στη Λιβύη να παραστούν στις συνομιλίες στη Μόσχα οι οποίες όμως οδηγήθηκαν σε ναυάγιο μετά την αποχώρηση του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ. Το Bloomberg υπενθυμίζει πως Τουρκία και Ρωσία υποστηρίζουν στη Λιβύη, όπως και στη Συρία, αντίπαλα στρατόπεδα και ο Πούτιν ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει την επιρροή του για να εξασφαλίσει από τον Ερντογάν παραχωρήσεις και στα δύο μέτωπα της σύρραξης, πιθανόν μάλιστα και από τη Γερμανία και την ΕΕ σε περίπτωση που επιτευχθεί μια συμφωνία. Σε κάθε περίπτωση πάντως για την Μόσχα το μέγιστο διακύβευμα είναι η εξασφάλιση πρόσβασης σε συμφωνίες για το πετρέλαιο της βορειοαφρικανικής χώρας.

Γερμανία
Η Γερμανία θέλει να εμφανίζεται ως ένας ουδέτερος διαμεσολαβητής στη διευθέτηση της κρίσης στη Λιβύη από τη στιγμή που δεν ενεπλάκη στην ανατροπή του Καντάφι. Για την Καγκελάριο Μέρκελ  πέρα από την επαναφορά του Βερολίνου και της ευρωπαϊκής διπλωματίας στο παιχνίδι με μια συμφωνία στη σημερινή διάσκεψη, μεγάλη σημασία αποτελεί η εδραίωση μιας σταθερής κυβέρνησης η οποία θα προβεί σε ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών από την κεντρική Αφρική προς την Ευρώπη.
Παράλληλα, το Βερολίνο βλέπει τη Λιβύη, που εξελίχθηκε σε πεδίο δράσης ισλαμιστικών ομάδων στο χάος που ακολούθησε την αποπομπή του Καντάφι, ως σημαντικό παίκτη στη μάχη κατά των τζιχαντιστών.

Ιταλία
Η Λιβύη ήταν αποικία της Ιταλίας από το 1911 μέχρι περίπου τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. O μεγαλύτερος παίκτης στη βιομηχανία πετρελαίου της Λιβύης είναι ο ενεργειακός κολοσσός Eni SpA, ενώ ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, Σίλβιο Μπερλουσκόνι είχε στενές σχέσεις με τον Καντάφι και είχε εκφράσει έντονες αμφιβολίες για την αποπομπή του.
Μεταξύ Ιταλών αξιωματούχων υπάρχει έντονη η αίσθηση του «σας τα είχαμε πει» αναφορικά με το χάος που ακολούθησε μετά την αεροπορική εκστρατεία του ΝΑΤΟ στη Λιβύη υπό τη Γαλλία και τη Βρετανία. Κατ’ ιδίαν η Ρώμη ασκεί και έντονη κριτική στη περαιτέρω γαλλική παρέμβαση στη χώρα, ενώ το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της Ρώμης για τη Λιβύη πηγάζει κι απ’ το γεγονός ότι η Ιταλία είναι από τις πρώτες χώρες υποδοχής μεταναστών που διαπλέουν τη Μεσόγειο.

Γαλλία
Το Bloomberg αναφέρει πως η Γαλλία, ηγήθηκε της Νατοϊκής αεροπορικής εκστρατείας που οδήγησε στην ανατροπή του Καντάφι και στην τρέχουσα σύρραξη στη Λιβύη παίζει και στα δύο ταμπλό: από τη μια στηρίζει την ειρηνευτική διαδικασία με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ, αλλά έχει στηρίξει και τον Χαφτάρ, αφού το Παρίσι βλέπει στο πρόσωπό του τον άνθρωπο που μπορεί να σταματήσει τη ροή όπλων και χρημάτων σε τζιχαντιστικές οργανώσεις στην περιοχή του Σαχέλ, όπου γαλλικά στρατεύματα διεξάγουν έναν ατέρμονο πόλεμο κατά τζιχαντιστικών οργανώσεων.
Προ διετίας ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν είχε καλέσει στο Παρίσι τον στρατάρχη Χαφτάρ και τον επικεφαλής της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας, Φαγέζ αλ Σάρατζ σε μια προσπάθεια να μεσολαβήσει για μια συμφωνία για τη μοιρασιά της εξουσίας.

Αίγυπτος
Αλλά και στο Κάιρο βλέπουν στο πρόσωπο του Χαφτάρ το μοναδικό πραγματικό ανάχωμα στην προέλαση του ισλαμικού εξτρεμισμού, καθώς φοβούνται μήπως στις περιοχές κοντά στα ανατολικά σύνορα της Λιβύης βρουν καταφύγιο εξτρεμιστές που θα έστελναν στη συνέχεια δυνάμεις και όπλα στη χερσόνησο του Σινά της Αιγύπτου.
Τις ανησυχίες αυτές ενέτεινε η απαγωγή και ο αποκεφαλισμός 21 Αιγύπτιων Κοπτών Χριστιανών από πυρήνα στη Λιβύη που συνδέεται με το ISIS. Ο Χαφτάρ έχει συμφωνήσει να συνεργάζεται στενά με την Αίγυπτο ειδικά στην ανταλλαγή πληροφοριών και στρατιωτικής βοήθειας.

Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Όπως και η Αίγυπτος έτσι και το Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προσβλέπουν στον Χαφτάρ για τη συντριβή της απειλής των Ισλαμιστών εξτρεμιστών. Μάλιστα του έχουν παράσχει στρατιωτική και υλικοτεχνική υποστήριξη, ενώ διεξάγουν επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη για λογαριασμό του.

Βρετανία
Από την εποχή που ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ είχε αποφασίσει να συμμαχήσει με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους τον νεώτερο για την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεϊν στο Ιράκ το Ηνωμένο Βασίλειο έχει σε μεγάλο βαθμό περιορίσει την ενεργό εμπλοκή του στη Μέση Ανατολή.
Κάποια στιγμή η Βρετανία έδειξε να διεκδικεί από τη Γαλλία τα ηνία της νατοϊκής επιχείρησης στη Λιβύη για την ανατροπή του Καντάφι, αλλά υπαναχώρησε μετά τις επικρίσεις που δέχθηκε ο τότε πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον από βουλευτές ότι συμβάλλει στη δημιουργία ενός αποτυχημένου κράτους. Δύο χρόνια αργότερα η Βουλή καταψήφισε μια πρωτοβουλία του να στηρίξει η χώρα επιθέσεις στη Συρία και από το 2016 το Ηνωμένο Βασίλειο σπαράσσεται από το ψυχόδραμα του Brexit.

ΗΠΑ
Μετά την επίθεση στην αμερικανική πρεσβεία στη Βεγγάζη το 2012 και το θάνατο του Αμερικανού πρεσβευτή και τριών ακόμη ατόμων οι ΗΠΑ περιόρισαν την εμπλοκή τους στη Λιβύη σε περιστασιακά πλήγματα κατά μαχητών του ISIS. Έστελναν μάλιστα αντιφατικά μηνύματα στις αντίπαλες κυβερνήσεις στη Λιβύη μέχρι που ανακάλυψαν τι έκανε ο Πούτιν στη χώρα με την αποστολή τον περασμένο Σεπτέμβριο εκατοντάδων μισθοφόρων στο πλευρό του Χαφτάρ, γεγονός που ωστόσο αρνείται πεισματικά η Μόσχα. Λίγες εβδομάδες αργότερα κατερρίφθη ένα αμερικανικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος και η Ουάσιγκτον άρχισε να πιέζει τον Χαφτάρ για εκεχειρία ελπίζοντας ότι μια ειρηνευτική συμφωνία θα κλείσει το δρόμο στη Ρωσία.

Κίνα
Το Πεκίνο απηύθυνε έκκληση για επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και τερματισμό της βίας στη Λιβύη εν μέρει για να βοηθήσει τις κρατικές τους εταιρείες να συνάψουν συμφωνίες και να διασφαλίσουν την πρόσβαση στα κοιτάσμτα της χώρας. Αν και για την Κίνα το διακύβευμα της Διάσκεψης του Βερολίνου είναι από πολιτικής άποψης χαμηλότερο, θέλει να διασφαλίσει την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της και γι’ αυτό έστειλε κορυφαίο διπλωμάτη στη γερμανική πρωτεύουσα.
Τον Μάιο του 2018, αναφέρει το Bloomberg, η PetroChina συμφώνησε να αγοράσει μαζούτ από τη Λιβύη, ενώ πιθανώς προσβλέπει και σε πιθανές ευκαιρίες που θα ανακύψουν από την ανοικοδόμηση της βορειοαφρικανικής χώρας και από τη διασύνδεσή τους με ε άλλα κινεζικές έργα στη Μεσόγειο στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για τον Νέο Δρόμο του Μεταξιού.


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση