Η Αλγερία περιπλέκει τα τουρκικά σχέδια για τη λιβυκή κρίση

Του Κώστα Ράπτη

Στα εννέα χρόνια που μεσολάβησαν από την εκδήλωση της "Αραβικής Άνοιξης” η Αλγερία διατήρησε μια στάση ουδετερότητας και αποστασιοποίησης από τα πράγματα της περιοχής. Όμως με την τροπή που έλαβε η λιβυκή κρίση, μετά την έναρξη της προέλασης του Εθνικού Λιβυκού Στρατού του στρατάρχη Χαφτάρ και κατόπιν την τουρκική εμπλοκή στη Λιβύη, η αποσταθεροποίηση χτυπά και την δική της πόρτα, υποχρεώνοντάς την να ενεργοποιηθεί.

Εξ ού και σήμερα Πέμπτη το Αλγέρι φιλοξενεί συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των γειτονικών στη Λιβύη χωρών (Αλγερία, Τυνησία, Μαλί, Τσαντ, Σουδάν, Αίγυπτος) σηματοδοτώντας, προτού καν συμπληρωθεί εβδομάδα από τη Διάσκεψη του Βερολίνου, τη διάθεση εύρεσης βορειοαφρικανικών λύσεων στο βορειοαφρικανικό πρόβλημα, χωρίς την ανάμειξη τρίτων.

Όμως παραμονεύει πάντοτε ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος επιδιώκει να προσεταιρισθεί την Αλγερία στους σχεδιασμούς του για την Λιβύη. Εξ ου και την Κυριακή μεταβαίνει στο Αλγέρι, πατώντας στις δύο επισκέψεις που ήδη πραγματοποίησε εκεί ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου τους τρεις τελευταίους μήνες.

Το ότι η Τουρκία αδημονεί να οικοδομήσει στο Μαγρέμπ συμμαχίες που θα διευκολύνουν την λιβυκή πολιτική της είναι κοινό μυστικό. Ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας πραγματοποίησε επίσκεψη-έκπληξη στην Τυνησία στα τέλη Δεκεμβρίου, ενώ στις αρχές Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκαν κοινές ναυτικές ασκήσεις δύο τουρκικών φρεγατών με αλγερινές δυνάμεις και ανακοινώθηκε η χαλάρωση των απαιτήσεων βίζας για τους Αλγερινούς που επιθυμούν να μεταβούν στη γείτονα. Η προσδοκία των Τούρκων ιθυνόντων ήταν να στηρίξουν η Τύνιδα και το Αλγέρι πολιτικά την κυβέρνηση Σαράτζ στην Τρίπολη, αλλά και να παράσχουν ναυτικές διευκολύνσεις για την ανάπτυξη τουρκικών δυνάμεων στη Λιβύη.


Μολονότι, στην Τυνησία συγκυβερνά το ισλαμιστικό κόμμα Εννάχντα, που μπορεί τηρουμένων των αναλογιών να θεωρηθεί το αντίστοιχο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, τόσο ο ηγέτης του και πρόεδρος του τυνησιακού κοινοβουλίου Ρασίντ Γανούσι όσο και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάις Σαγιέντ διέψευσαν πάντως τις πληροφορίες περί ευθυγράμμισης της χώρας τους με την Τουρκία στο λιβυκό ζήτημα.

Αντίστοιχες απογοητεύσεις πιθανότατα αναμένουν τον Ερντογάν και στο Αλγέρι.

Η τουρκική πλευρά στηρίζεται βέβαια στη διαρκή εμβάθυνση των διμερών οικονομικών σχέσεων για να επιτύχει και πολιτική συναντίληψη. Ο όγκος του τουρκο-αλγερινού εμπορίου έφθασε πέρσι τα 4,5 δισ. δολάρια, ενώ οι ξένες άμεσες επενδύσεις της Τουρκίας ανέρχονται σε 3,5 δισ. δολάρια, με έμφαση στην ενέργεια και τις κατασκευές. Παράλληλα, ενέργειες όπως η ανακαίνιση από την τουρκική δημόσια εταιρεία κατασκευών TIKA της Κάσμπα του Αλγερίου, του ονομαστού τεμένους Κετσάουα και άλλων οθωμανικών μνημείων αποβλέπει στην ανάδειξη των ιστορικών πολιτιστικών δεσμών των δύο πλευρών.

Ωστόσο, η αλγερινή πολιτική στο ζήτημα της Λιβύης υπακούει σε ορισμένες σταθερές που δεν μπορούν να παρακαμφθούν. Ως χώρα η οποία απέκτησε την ανεξαρτησία της μετά από σκληρό αντιαποικιακό αγώνα, η Αλγερία απεχθάνεται οποιαδήποτε ξενική επέμβαση στην περιοχή και αντιμετωπίζει με καχυποψία τις χώρες του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι στο πρόσφατο παρελθόν, όταν ο Ερντογάν στο πλαίσιο της ρητορικής του αντιπαράθεσης με τη Γαλλία θυμήθηκε τις γαλλικές ωμότητες στην Αλγερία, ο τότε πρωθυπουργός Αχμέντ Ουγιαχία (σήμερα φυλακισμένος για διαφθορά) είχε απαντήσει υπενθυμίζοντας ότι στην ψηφοφορία του 1957 στον ΟΗΕ για το ζήτημα η Τουρκία είχε καταψηφίσει το ψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση της Αλγερίας.

Ένας δεύτερος παράγοντας που καθορίζει την αλγερινή πολιτική είναι η ασφάλεια των συνόρων, μήκους περίπου χιλίων χιλιομέτρων, με τη Λιβύη. Για μία χώρα η οποία την δεκαετία του '90 έζησε έναν πολύνεκρο εμφύλιο πόλεμο με τους ισλαμιστές, αλλά και στον αιώνα μας υπέφερε από επιθέσεις στην πετρελαϊκή της υποδομή τρομοκρατών που είχαν εισέλθει από τη Λιβύη, η προοπτική εμπέδωσης του πολιτικού Ισλάμ στην γείτονά της δεν είναι διόλου θελκτική.

Άλλωστε, η Αλγερία διατηρεί παραδοσιακά φιλικές σχέσεις με τη Ρωσία, από την οποία και εισάγει όπλα, ενώ οι αλγερινοί διαμορφωτές της κοινής γνώμης έχουν το βλέμμα τους στραμμένο στη Γαλλία, η οποία εξελίσσεται σε μεγάλο ανταγωνιστή του Ερντογάν στη Μεσόγειο.

Για τον νέο πρόεδρο της Αλγερίας Αμπντελματζίντ Τεμπούν, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα τον Δεκέμβριο, η ενεργοποίηση στα λιβυκά ζητήματα έχει μεγάλη σημασία και από την άποψη της εσωτερικής πολιτικής. Το κίνημα διαδηλώσεων του Χιράκ, το οποίο δονεί εδώ και περίπου έναν χρόνο την χώρα και πέτυχε την απομάκρυνση του γηραιού τέως προέδρου Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα, ρίχνει σκιές στην νομιμοποίηση του Τεμπούν, ο οποίος θεωρείται απομεινάρι του παλιού καθεστώτος και εξελέγη εν μέσω ηχηρής αποχής των ψηφοφόρων. Κάθε πρωτοβουλία που εμφανίζει τον Αλγερινό πρόεδρο να καθίσταται συνομιλητής ξένων ηγετών και να βγάζει τη χώρα από την εσωστρέφεια είναι από αυτή την άποψη ευπρόσδεκτη.

Ήδη στην τελετή ανάληψης των καθηκόντων του ο Τεμπούν διακήρυξε ότι "η Αλγερία είναι η πρώτη χώρα που ενδιαφέρεται για τη σταθερότητα της Λιβύης, είτε αυτό αρέσει είτε όχι, και δεν θα αποδεχθεί ποτέ τον αποκλεισμό της από τις συζητούμενες λύσεις στη λιβυκή κρίση”.

Μολονότι δε τον Ιανουάριο σε συνάντησή του με τον Σαράτζ χαρακτήρισε "κόκκινη γραμμή” την κατάληψη της Τρίπολης, ο Τεμπούν τόνισε επίσης κατά την παρέμβασή του στη Διάσκεψη του Βερολίνου αφενός την ετοιμότητα της χώρας του να φιλοξενήσει έναν πολιτικό διάλογο των αντιμαχομένων στη Λιβύη, αφετέρου την απόλυτη αντίθεσή της στην ανάπτυξη ξένων στρατευμάτων.

Όπως δείχνει το παράδειγμα της Αλγερίας, παράταση της λιβυκής κρίσης, με καταλυτική την τουρκική εμπλοκή, πολλαπλασιάζει τους δρώντες – όχι απαραιτήτως προς όφελος της Άγκυρας.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση