Νατοϊκές εγγυήσεις και επιφυλάξεις
Σκοπός η τοποθέτησή του κατά του Ισραήλ
Διαβάζοντας τη διακήρυξη του Λονδίνου, στην οποία το ΝΑΤΟ πανηγυρίζει για «τα 70 χρόνια της ισχυρότερης και πιο επιτυχημένης Συμμαχίας στην Ιστορία, και την 30ή επέτειο της πτώσης του Σιδηρού Παραπετάσματος», αναρωτιέται κανείς εάν οι ηγέτες των χωρών-μελών που συμμετείχαν στη σύνοδο κορυφής επιχειρούν να πείσουν εαυτούς ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά απ’ ό,τι είναι. Δεν αμφισβητείται ο ρόλος του ΝΑΤΟ στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ούτε ότι οι δεσμοί μεταξύ των χωρών-μελών αποτελούν κρίσιμη οχύρωση εναντίον των απειλών της εποχής μας. Αλλά όσοι παρακολουθούν τις ενέργειες της Τουρκίας και τη συμπεριφορά του προέδρου των ΗΠΑ, πρέπει να απορούν με όσα ισχυρίζεται η Συμμαχία στη διακήρυξη της περασμένης Τετάρτης.
«Το ΝΑΤΟ εγγυάται την ασφάλεια των εδαφών και του 1 δισ. πολιτών, την ελευθερία, τις κοινές αξίες, μεταξύ των οποίων η δημοκρατία, η ατομική ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου. Η αλληλεγγύη, η ενότητα και η συνοχή είναι θεμελιώδεις αρχές της Συμμαχίας μας», δηλώνει η Συμμαχία. Επιβεβαιώνει, μάλιστα, τη δέσμευση του άρθρου 5 ότι «επίθεση εναντίον ενός συμμάχου θα θεωρείται επίθεση εναντίον όλων μας».
Προφανώς, η εκδήλωση καλών προθέσεων είναι από μόνη της σημαντική, δείχνοντας ότι, παρά τα γνωστά προβλήματα, η Συμμαχία θέλει να προσποιείται ότι όλα είναι εντάξει στους κόλπους της. Η ουσία, όμως, είναι ότι όσο το ΝΑΤΟ εθελοτυφλεί, τόσο θα βρεθεί προ αδιεξόδου – και αυτό θα συμβεί τη στιγμή της κρίσης. Δεν χρειάζεται να προτρέχουμε σε κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας για να το διαπιστώσουμε.
Αρκεί να αναλογιστούμε τι συνέβη στα τέλη του 2015, όταν τουρκικά αεροσκάφη κατέρριψαν ρωσικό μαχητικό πάνω από τη Συρία. Αντιμετωπίζοντας την οργή του Πούτιν, που τον κατηγόρησε ως «συνεργάτη των τρομοκρατών», ο Ερντογάν απευθύνθηκε στο ΝΑΤΟ, ζητώντας τη στήριξη των συμμάχων. Ενώ οι ΗΠΑ και ο γ.γ. του ΝΑΤΟ εξέφρασαν τη στήριξή τους προς την Τουρκία, ουδείς ήταν διατεθειμένος να απειλήσει με πόλεμο τη Ρωσία λόγω της τουρκικής επιπολαιότητας. Οι επιφυλάξεις των συμμάχων ήταν δικαιολογημένες: όταν είδε ότι δεν θα τα έβγαζε πέρα με τον Πούτιν, ο Ερντογάν αναδιπλώθηκε και επιδίωξε καλές σχέσεις με τη Ρωσία. Αφού δεν προκάλεσε παγκόσμιο πόλεμο, ο Τούρκος πρόεδρος συμμάχησε με τη χώρα που υποτίθεται ότι απειλούσε τη δική του και όλο το ΝΑΤΟ. Αυτό ήταν σοβαρό πλήγμα για την αξιοπιστία του ΝΑΤΟ όσον αφορά τη δέσμευση του άρθρου 5: όταν διακυβευόταν η δική τους εμπλοκή σε πόλεμο, οι σύμμαχοι είχαν τη σωφροσύνη να αξιολογήσουν εάν πράγματι απειλείτο ένας σύμμαχος και πόσο ο ίδιος είχε προκαλέσει την κρίση.
Έκτοτε, όμως, το ΝΑΤΟ επέστρεψε στις παλιές συνήθειές του, να δηλώνει την ισχύ του άρθρου 5 και, την ίδια ώρα, ότι δεν αναμειγνύεται σε διαφορές μεταξύ χωρών-μελών. Εάν είχε το ένστικτο αυτοσυντήρησης να μην παρασυρθεί από την τουρκική αφροσύνη το 2015, θα μπορούσε να επιδείξει την ίδια κριτική διάθεση στην αντιμετώπιση της τουρκικής αυθαιρεσίας που απειλεί τα δικαιώματα άλλης συμμάχου και, συνεπώς, την ομαλότητα εντός της Συμμαχίας. Η Ελλάδα δεν είναι τρίτη χώρα, ούτε νεότερο μέλος του ΝΑΤΟ απ’ ό,τι η Τουρκία. Ούτε είναι η Ελλάδα αυτή που συνεχώς δοκιμάζει –ή παραβιάζει– τα όρια της διεθνούς νομιμότητας. Η Τουρκία έχει δείξει (όπως το 2015) ότι, όταν προσκρούει σε αδιέξοδο, γνωρίζει πώς να αλλάξει κατεύθυνση. Όσο το ΝΑΤΟ δεν θέτει όρια στη συμπεριφορά της, η Άγκυρα θα προκαλεί ολοένα περισσότερα προβλήματα, έως ότου δύσκολα θα συμμαζεύονται οι συνέπειες.
Ο κίνδυνος αυτός είναι σαφέστατος στη «συμφωνία» της Τουρκίας με τμήμα της διχοτομημένης Λιβύης. Στην προσπάθειά της να δημιουργήσει τετελεσμένα, η Άγκυρα προκαλεί την Αθήνα να δραστηριοποιηθεί διπλωματικά, να εμπλακεί στη Λιβύη υπέρ της μιας πλευράς, να αναδείξει διεθνώς την τουρκική επιθετικότητα. Ίσως αυτό το νέο μέτωπο της Τουρκίας να αφυπνίσει και το ΝΑΤΟ και τον υπόλοιπο κόσμο. Δεν δικαιολογείται η ουδετερότητα, ούτε η επιλεκτική επίκληση των «εγγυήσεων» της «ισχυρότερης και πιο επιτυχημένης Συμμαχίας στην Ιστορία».
Νίκος Κωνσταντάρας
Καθημερινή
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...