Η ώρα της αλήθειας για τους S-400 και το παζάρι Τραμπ - Ερντογάν

Του Γιάννη Κουτσομύτη

Η ώρα της αλήθειας για την υπόθεση των S-400 έφτασε, με τα πρώτα τμήματα του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος να έχουν παραδοθεί στην Τουρκία την Παρασκευή και το Σάββατο και το αμερικανικό Πεντάγωνο να αναμένει οδηγίες από τον Λευκό Οίκο για το είδος της αντίδρασης της αμερικανικής κυβέρνησης.

Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει προσπαθήσει επανειλημμένα να υποβαθμίσει τη σημασία της προμήθειας του ρωσικού συστήματος προηγμένης τεχνολογίας από την Τουρκία, αλλά πλέον βρίσκεται σε δύσκολη θέση, καθώς το Κογκρέσο είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα ενεργοποιήσει τον νόμο CAATSA που προβλέπει κυρώσεις για χώρες που προμηθεύονται οπλικά συστήματα από εχθρούς των ΗΠΑ.

Χαρακτηριστική της ρευστής κατάστασης και της ασάφειας που επικρατεί στην αμερικανική κυβέρνηση γύρω από το θέμα είναι η ακύρωση συνέντευξης Τύπου που είχε ανακοινώσει ο υπηρεσιακός Υπουργός Άμυνας Μαρκ Έσπερ για το απόγευμα της Παρασκευής, χωρίς να δοθούν περαιτέρω εξηγήσεις.

Είχε προηγηθεί τηλεφωνική συνομιλία του Έσπερ με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ, για το περιεχόμενο της οποίας η αμερικανική πλευρά δεν έκανε καμία ανακοίνωση ή διαρροή, ενώ το τουρκικό Υπουργείο Αμύνης ανακοίνωσε ότι ο Ακάρ επανέλαβε στο Έσπερ πως οι S-400 δεν δημιουργούν επιχειρησιακό πρόβλημα στα αεροσκάφη F-35 και πως η Τουρκία προτίθεται να αγοράσει και το αμερικανικό αντιπυραυλικό σύστημα Patriot.


Και ενώ στην κυβέρνηση Τραμπ επικρατεί αμηχανία για τον τρόπο αντίδρασης στην κίνηση της Τουρκίας, το αμερικανικό Κογκρέσο κινείται δυναμικά προς την ενεργοποίηση κυρώσεων κατά της Άγκυρας. Με κοινή τους δήλωση οι γερουσιαστές Ίνχοφ και Ριντ, επικεφαλείς της Επιτροπής Στρατιωτικών Υποθέσεων, και οι γερουσιαστές Τζιμ Ρις και Μπόμπ Μενέντεζ , επικεφαλείς της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων, καταδικάζουν με αυστηρότητα την τουρκική ενέργεια και δηλώνουν πως με “αυτήν του την απόφαση ο Πρόεδρος Ερντογάν επέλεξε μια επικίνδυνη συνεργασία με τον Πούτιν, εις βάρος της ασφάλειας της Τουρκίας, της οικονομικής της ευημερίας και της ενότητας του ΝΑΤΟ”. Καλούν δε τον Πρόεδρο Τραμπ να ενεργοποιήσει αμέσως τον νόμο CAATSA και να επιβάλλει κυρώσεις στην Τουρκία, στις οποίες πρέπει να περιλαμβάνεται η ακύρωση της συμμετοχής της Τουρκίας στο πρόγραμμα κατασκευής των αεροσκαφών F-35.

Είναι φανερό ότι ο Τραμπ αναζητεί εδώ και καιρό τρόπους ώστε η αγορά των S-400 από την Τουρκία να μην προκαλέσει ρήξη των σχέσεων των ΗΠΑ με την Τουρκία, παρά τις αντίθετες γνώμες των επιτελών του Πενταγώνου και της συντριπτικής πλειοψηφίας του Κογκρέσου. Στη συνάντηση που είχε πριν από δυο εβδομάδες με τον Ερντογάν στην Ιαπωνία άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρξει παράκαμψη των κυρώσεων, αναφέροντας ότι η Τουρκία έχει αδικηθεί στο παρελθόν επειδή -σύμφωνα με εκείνον- ο τέως Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα δεν ενέκρινε την πώληση των Patriot στην Τουρκία και την οδήγησε έτσι στην αγορά των S-400.

Ο γερουσιαστής Ρις αποκάλυψε όμως πως ήδη από το 2012 υπήρχε επίσημη πρόταση των ΗΠΑ προς την Τουρκία να αγοράσουν τους Patriot και δημοσιοποίησε σχετική επιστολή προς τον Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν που είχε παραδώσει ο ίδιος στον τότε Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Άχμετ Νταβούτογλου, καταρρίπτοντας τους ισχυρισμούς της Τουρκίας και του Ντόναλντ Τραμπ.

Σύμφωνα με πηγή στην Ουάσιγκτον που είναι σε θέση να γνωρίζει, στο παρασκήνιο της υπόθεσης υπάρχει ένα σκληρό παζάρι ανάμεσα στον Λευκό Οίκο και τον Ερντογάν, το οποίο περιλαμβάνει μια σειρά από τουρκικές απαιτήσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται η έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν στην Τουρκία, η αποδοχή τουρκικής κυριαρχίας στη Βόρεια Συρία και οικονομική βοήθεια για την τουρκική οικονομία.

Σε αυτό το πλαίσιο δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητη η συγκέντρωση τουρκικών στρατευμάτων τις τελευταίες ημέρες στα σύνορα με τη Συρία, όπως και η νέα στρατιωτική επιχείρηση τουρκικών ειδικών δυνάμεων κατά θέσεων του PKK στο Βόρειο Ιράκ που ξεκίνησε τα ξημερώματα του Σαββάτου.

Η στάση πάντως του Ντόναλντ Τραμπ εγείρει σοβαρά ερωτήματα ως προς τη γενικότερη στρατηγική των ΗΠΑ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και γιατί επιδεικνύει τέτοια ανοχή στις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας και διάθεση να περάσει στα μαλακά μια στρατηγική κίνηση της Τουρκίας που θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια στην περιοχή, υπονομεύει τη στρατιωτική συνεργασία στα πλαίσια του ΝΑΤΟ και βάζει ως Δούρειο Ίππο τη Ρωσία στο στρατιωτικό πλέγμα της Δυτικής Συμμαχίας.

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση