Οι νέες κινήσεις στη Βαλκανική σκακιέρα

Η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει οικονομικές και πολιτιστικές πρωτοβουλίες και να ελέγχει τις ενέργειες των Σκοπιανών

Από τον Δημήτρη Γαρούφα

Ηπρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού στα Σκόπια προκάλεσε πάλι συζητήσεις για επενδυτικές ευκαιρίες και αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας, αλλά οφείλουμε να επισημάνουμε ότι στην πραγματικότητα η επίσκεψη ήταν επικοινωνιακού χαρακτήρα, χωρίς αποτελέσματα ουσίας. Οι κάτοικοι των Σκοπίων κάθε καλοκαίρι έρχονταν στη Χαλκιδική και τη βόρεια Ελλάδα, κι έτσι θα συνεχίσουν να έρχονται. Επίσης, οι ελληνικές επιχειρήσεις που αναζητούσαν φθηνότερα μεροκάματα και χαμηλότερη φορολογία έχουν μετεγκατασταθεί από χρόνια σε Βουλγαρία, Σκόπια, Αλβανία κ.λπ. Ετσι, ούτε τον τουρισμό στη Β. Ελλάδα θα ενισχύσει η Συμφωνία των Πρεσπών ούτε νέες επενδύσεις θα υπάρξουν στα Σκόπια.

Η Ελλάδα υπέγραψε μια ετεροβαρή για την ίδια συμφωνία, αναγνωρίζοντας απαραδέκτως την ομιλούμενη στα Σκόπια σλαβοβουλγαρική διάλεκτο ως «μακεδονική» και την εθνότητα των Σλάβων ως «μακεδονική». Το γεγονός αυτό δημιουργεί πλείστα προβλήματα (θα προκαλέσει περισσότερα στο μέλλον) και ήδη φάνηκαν οι πρώτες παρενέργειες σε ό,τι αφορά τη χρήση της ονομασίας «μακεδονικός» σε προϊόντα που παράγονται στη γειτονική χώρα σε σχέση με προϊόντα που παράγονται στη Μακεδονία μας.

Σε ό,τι αφορά τους ισχυρισμούς του πρωθυπουργού για αναβάθμιση της Ελλάδας στα Βαλκάνια, επανέρχομαι επιγραμματικά σε όσα κατά καιρούς έχω αναφέρει από αυτή τη στήλη: Η Ελλάδα μετά το 1990 απέκτησε στα Βαλκάνια ισχυρή οικονομική παρουσία και ακόμη και στα Σκόπια συγκαταλέγεται στους πρώτους επενδυτές. Αυτό δημιούργησε κάποια δεδομένα που δεν τα αξιοποιήσαμε. Ενδεικτικά μόνο ξαναγράφω ότι στο πανεπιστήμιο της Σόφιας ιδρύθηκε το 1993 Τμήμα Νεοελληνικής Φιλολογίας, στο οποίο εισάγονται κάθε χρόνο 25 φοιτητές.


Για αυτές τις 25 θέσεις υπάρχουν κάθε χρόνο πάνω από 2.500 υποψήφιοι, και επειδή ελκύει ο ελληνικός πολιτισμός, αλλά, κυρίως, γιατί οι απόφοιτοι του τμήματος αυτού προσλαμβάνονταν αμέσως από ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνταν στη χώρα αυτή. Η ίδια διάθεση εκμάθησης ελληνικής γλώσσας υπήρχε και υπάρχει και στα Σκόπια.

Δεν αξιοποιήσαμε αυτή τη δυνατότητα ενώ, αν, π.χ., από το 1990 είχαμε δημιουργήσει επίσημο φορέα πιστοποιημένης διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας με παραρτήματα σε όλες τις βαλκανικές πόλεις, άλλη θα ήταν η κατάσταση και άλλες προοπτικές θα υπήρχαν για την ελληνική γλώσσα στην περιοχή. Το πρόβλημα της ονομασίας των Σκοπίων δεν αποτελούσε εμπόδιο, γι’ αυτό άλλωστε με πρωτοβουλία του συλλόγου Μοναστηριωτών Θεσσαλονίκης ιδρύθηκαν εδώ και 20 χρόνια, και λειτουργούν και σήμερα, περίπου 10 φροντιστήρια ελληνικής γλώσσας στην ευρύτερη περιοχή Μοναστηρίου, ενώ στην ανατολική πλευρά ο σύλλογος «ΑΕΡΟΠΟΣ» λειτουργούσε μέχρι το 2010 φροντιστήρια ελληνικών σε Γευγελή, Στρώμνιτσα, Βαλάντοβο, Τίτο Βέλλες κ.λπ., των οποίων τη λειτουργία σταμάτησε για οικονομικούς λόγους…

Απ’ ό,τι μου ανέφερε πριν από μέρες ο πρόεδρος του σωματείου, καθηγητής στο ΑΠΘ Σ. Χρυσάφης, η δαπάνη για κάθε φροντιστήριο ήταν περίπου 1.500 ευρώ ετησίως και ήταν τόση η διάθεση για εκμάθηση ελληνικής γλώσσας, ώστε σε μερικές πόλεις επιτρεπόταν η διδασκαλία ελληνικής γλώσσας να γίνεται μετά τη λήξη των μαθημάτων στις αίθουσες των σχολικών κτιρίων. Αν θέλουμε ως χώρα πραγματικά να αναβαθμίσουμε τη θέση της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή, χρειάζεται, πέρα από την οικονομική παρουσία, να υπάρχει και πολιτιστική, με ευρύ πρόγραμμα συνεργασιών.

Χρειάζεται τα πανεπιστήμιά μας και οι επιστημονικοί και πολιτιστικοί φορείς από την Ελλάδα και κυρίως από Θεσσαλονίκη να αναλάβουν πρωτοβουλίες, να αναπτύξουν δράσεις που έμμεσα αλλά αποτελεσματικά θα κλείνουν τον δρόμο στην επεκτατική Τουρκία, προβάλλοντας την ευρωπαϊκή προοπτική. Σε ό,τι αφορά τα Σκόπια, από όπου καθημερινά έρχονται πληροφορίες ότι παραβιάζεται ακόμα και η ευνοϊκή γι’ αυτούς Συμφωνία των Πρεσπών, πρέπει τα επιμελητήρια και οι επιστημονικοί φορείς της Μακεδονίας μας να μην επαναπαύονται στα αργά αντανακλαστικά της κεντρικής εξουσίας, αλλά να παρακολουθούν, να ενημερώνουν, να προτείνουν και να επιβάλλουν λύσεις.

Ισως σε αυτόν τον τομέα θα μπορούσε να προσφέρει η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, που με το επιστημονικό δυναμικό της μπορεί να λειτουργεί και ως «παρατηρητήριο» που θα παρακολουθεί και θα καταγράφει τις τυχόν παραβιάσεις της συμφωνίας, ενημερώνοντας με επιστημονική τεκμηρίωση την κεντρική εξουσία αλλά και την ελληνική και διεθνή κοινή γνώμη.

Τελειώνοντας, υπενθυμίζω ότι αρχές του 2010 αυστριακό περιοδικό μέτρησε 72 τουρκικά σίριαλ που προβάλλονταν σε βαλκανικές τηλεοράσεις. Οπως έλεγε εκείνη την εποχή στη Θεσσαλονίκη Τούρκος διπλωμάτης, στο περιθώριο εκδήλωσης, στόχος ήταν να αρχίσει να βλέπει με συμπάθεια η κοινή γνώμη την Οθωμανική Αυτοκρατορία για να τεθεί στο απώτατο μέλλον θέμα δημιουργίας μιας κοινοπολιτείας των χωρών που προήλθαν από αυτή… Και επειδή κάποιοι που τον άκουσαν γέλασαν, απάντησε πως «εμείς λειτουργούμε με προοπτική 50 και 100 ετών». Γι’ αυτό κι εμείς πρέπει να μάθουμε να λειτουργούμε με ορίζοντα πέρα από τις προσεχείς εκλογές, με προοπτική αιώνων, με όραμα και στρατηγική.

Δημοκρατία


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση