Ο σοφός Αναστάσιος

Η αγωνία του να προλάβει το κακό όταν ζητούσε σύνοδο για το Ουκρανικό

Από τον Γιώργο Χαρβαλιά

Από νωρίς φαινόταν ότι η άγαρμπη ανάμειξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο εσωτερικά της Ουκρανικής Εκκλησίας θα πυροδοτούσε αχρείαστες εντάσεις με τη Μόσχα και θα προκαλούσε σοβαρές πολιτικές παρενέργειες, με αποτέλεσμα την περαιτέρω αποδυνάμωση της διεθνούς υπόστασης του Φαναρίου. Η επίσημη χορήγηση status Αυτοκεφαλίας στο «σχισματικό», κατά την άποψη της Ρωσικής Εκκλησίας, Πατριαρχείο Κιέβου, που υπαγορεύθηκε από πιέσεις τρίτων, ήταν βέβαιο ότι θα ενίσχυε την εθνοτική αντιπαράθεση στην περιοχή, τραυματίζοντας ταυτόχρονα την ενότητα της Ορθοδοξίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Η αρχική υποψία μου μεταβλήθηκε σε ακλόνητη πεποίθηση όταν είδα την πρώτη μουδιασμένη αντίδραση του Αρχιεπισκόπου Τιράνων Αναστασίου σε αυτή την ολισθηρή πρωτοβουλία.

Ο Αναστάσιος είναι ένας από τους ελάχιστους ιεράρχες διεθνούς εμβέλειας και αναγνώρισης που διαθέτει η Ορθόδοξη Εκκλησία. Πρόκειται για έναν ποιμενάρχη με τεράστιες ακαδημαϊκές περγαμηνές, ένα πραγματικό τέρας μόρφωσης, που, εκτός από το μοναδικό ιεραποστολικό έργο, έχει να επιδείξει και σημαντικά εθνικά ανακλαστικά. Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων μπορεί να μη διαθέτει την ορμητικότητα και τη φλόγα του μακαριστού Χριστόδουλου, είναι όμως μια ήρεμη δύναμη και μια ιδιαίτερα χαρισματική προσωπικότητα, στρατευμένη στην προάσπιση του ελληνορθόδοξου δόγματος. Ο λόγος του είναι τόσο απλός και σύγχρονος, που μπορεί να τον καταλάβει και ο τελευταίος βοσκός στο καφενείο ενός ακριτικού χωριού, αλλά και τόσο βαθύς, ώστε να περιέχει μοναδικές αξίες με προφανή συμβολισμό, τόσο στο θρησκευτικό όσο και στο εθνικό πεδίο... Θυμάμαι συναντήσεις μας από το μακρινό παρελθόν στις οποίες τον παρότρυνα, λίγο πιεστικά είναι η αλήθεια, να είναι πιο δυναμικός στις διεκδικήσεις μας προς τους Αλβανούς. Κι εκείνος, πάντα με το απίστευτα μειλίχιο ύφος ενός απόλυτα κατασταλαγμένου σοφού, μου έλεγε να μην παρασέρνομαι από βιαστικούς ενθουσιασμούς, αλλά να κοιτώ την εικόνα μακροσκοπικά.


Στην πορεία δικαιώθηκε. Παρά τον ανηλεή πόλεμο, εδραίωσε την παρουσία της Ορθοδοξίας στη γειτονική χώρα και κατάφερε χωρίς τυμπανοκρουσίες να αποκτήσει θρησκευτική επιρροή στην τοπική κοινωνία. Η διεκδίκηση μειονοτικών δικαιωμάτων στη σύγχρονη εποχή, άλλωστε, δεν υπάγεται στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων της Εκκλησίας, αλλά σε αυτήν των κυβερνήσεων, που δυστυχώς σε ό,τι αφορά την Ελλάδα αποδείχτηκαν εξαιρετικά κατώτερες των περιστάσεων.

Οταν είδα, λοιπόν, τον Αναστάσιο τον περασμένο Ιανουάριο να ζητεί μετ’ επιτάσεως τη σύγκληση Πανορθόδοξης Συνόδου για το Ουκρανικό, κατάλαβα ότι αγωνιά να προλάβει ένα μεγάλο κακό ένα σχίσμα ίσως, που θα κλόνιζε διά παντός την οικουμενικότητα του Φαναρίου. Κι όταν είδα την απάντηση του Βαρθολομαίου, που ήρθε... δύο μήνες αργότερα, κατάλαβα ότι δυστυχώς δεν υπάρχει εθνική σωτηρία. Σε μια μακροσκελέστατη, αυστηρά δογματική επιστολή, γραμμένη σε μια παντελώς ακατανόητη για τους απλούς πιστούς γλώσσα, έλεγε στην ουσία ότι θα κάνει το δικό του και ζητούσε τα ρέστα (εμμέσως και από τον Αναστάσιο), τάχα μου για κατασυκοφάντηση...

Η επιστολή του Βαρθολομαίου δείχνει γιατί η Ορθοδοξία δεν θα έχει ιστορική συνέχεια, τουλάχιστον συνυφασμένη με την πορεία και τις αξίες του Ελληνισμού. Η αιτία, βέβαια, ανάγεται και στα πρόσωπα που τη διακονούν. Βαρθολομαίοι υπάρχουν πολλοί. Ο Αναστάσιος (όπως στο παρελθόν και ο Χριστόδουλος) είναι είδος προς εξαφάνιση...

Δημοκρατία


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση