Δυτικά χέρια όπλισαν τους τρομοκράτες

Η επίθεση στο Παρίσι, το σύνθετο γεωπολιτικό πρόβλημα της Γηραιάς Ηπείρου και οι ευκαιρίες της Ελλάδας

Του Δρ. Κωνσταντίνου Γρίβα

Η τρομοκρατική επίθεση στη σατυρική εφημερίδα Charlie Hebdo αποτελεί μία από τις τελευταίες ευκαιρίες της Ευρώπης να ξεφύγει από τις ανορθολογικές της εμμονές και να προσπαθήσει να αντικρύσει ξανά τον πραγματικό κόσμο. Μία ακόμη ευκαιρία προσφέρεται εν δυνάμει στην Ελλάδα να ενισχύσει τον γεωπολιτικό της ρόλο και να ξεπεράσει έτσι τα οικονομικά της προβλήματα.

Αποτελεί ελεεινή πρακτική να προσπαθεί κανείς να δικαιολογήσει τρομοκρατικές επιθέσεις και, μάλιστα, τόσο απεχθείς, σαν αυτές που έλαβαν χώρα στο Παρίσι, αποδίδοντας στις ίδιες τις κοινωνίες των θυμάτων την ευθύνη γι αυτό που έπαθαν λόγω κάποιων, υποτιθέμενων, παρελθόντων αμαρτημάτων τους.
Στη σχετική επιχειρηματολογία κυριαρχούν οι όροι «αποικιοκρατία» και «ιμπεριαλισμός». Στην πραγματικότητα, παρόμοιες απόψεις αποτελούν το δεύτερο κύμα της τρομοκρατικής επίθεσης, που στοχεύουν πλέον στα μυαλά και όχι στα σώματα των θυμάτων της.

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και οι ιαχές για αποφυγή της «ισλαμοφοβίας» μετά από παρόμοιες επιθέσεις –όπου τέτοια νοείται ουσιαστικά οιαδήποτε προσπάθεια μελέτης των πολιτισμικών διαφορών μεταξύ Δύσης και Ισλάμ- και πως αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε βίαιες αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό των δυτικών κοινωνιών υπό ορισμένες συνθήκες.
Έτσι, κάθε λογική και παραγωγική συζήτηση αναφορικά με τις πραγματικές διαστάσεις του φαινομένου της ισλαμικής τρομοκρατίας επί της ουσίας απαγορεύεται και οι αντιδράσεις των δυτικών κοινωνιών «καναλιζάρονται» σε ανώδυνες, τελετουργικού τύπου ενέργειες, σαν τις μαζικές αναρτήσεις στο Διαδίκτυο μηνυμάτων του τύπου «Jesuis Charlie» και την τεράστια συγκέντρωση στο Παρίσι.

Για να μην παρεξηγηθούμε, τέτοιες ενέργειες, αυτές καθαυτές, είναι υγιείς και ελπιδοφόρες αντιδράσεις. Ωστόσο, για να έχουν νόημα και να μην λειτουργούν απλώς σαν ξόρκια που αποσκοπούν στο να καθησυχάσουν τη συλλογική συνείδηση θα πρέπει , κάποια στιγμή, να ακολουθηθούν και από μία ουσιαστική και αποποινικοποιημένη, όσον αφορά στους πολιτικούς της χαρακτηρισμούς, συζήτηση αναφορικά με τη μελλοντική λειτουργία αυτού του γεωπολιτικού μεγέθους που καλούμε «Δυτική Ευρώπη» τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της.

Η εξαγωγή της «δημοκρατίας»
Ας αφήσουμε προσωρινά την εξέταση ζητημάτων όπως είναι τα περιθώρια ειρηνικής συνύπαρξης μέσα στις δυτικές κοινωνίες συμπαγών ισλαμικών θυλάκων, οι οποίοι ενθαρρύνονται να διατηρήσουν και να ενισχύσουν την πολιτισμική τους ταυτότητα αντί να αφομοιωθούν, με κριτήριο το ιδεώδες των πολυπολιτισμικών κοινωνιών, και ας εξετάσουμε μόνο ζητήματα εξωτερικής πολιτικής.

Αν και όπως είπαμε, είναι άθλιο να αποδίδει την ευθύνη παρόμοιων συμβάντων σε πράξεις των ίδιων των κοινωνιών που έχουν θύματα, εντούτοις δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό οι φονιάδες του Ισλαμικού Κράτους αποτελούν προϊόν της ίδιας της Δύσης. Και δεν αναφερόμαστε, φυσικά, στους μακρινούς καιρούς της αποικιοκρατίας, αλλά στο τώρα.
Το ISIS και τα παρακλάδια του αποτελούν άμεσο αποτέλεσμα της κατάρρευσης των αυταρχικών αλλά και κοσμικών καθεστώτων του Ιράκ, της Λιβύης και της Συρίας, που έγινε με την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική συνδρομή της Δύσης.

Γαλλικά μαχητικά αεροσκάφη ήταν εκείνα που βομβάρδιζαν δυνάμεις του Καντάφι, υποστηρίζοντας τους Ισλαμιστές στην προέλασή τους προς την Τρίπολη. Ευρωπαϊκά και αμερικανικά αντιαρματικά χρησιμοποιούν οι ισλαμιστές του ISIS στη Συρία και τινάζουν στον αέρα τα άρματα μάχης του συριακού στρατού. Ισλαμιστές από όλο τον κόσμο εκπαιδεύονται στα εδάφη που ελέγχει το Ισλαμικό Κράτος, εκεί που κάποτε ήταν το Ιράκ και στα ανατολικά εδάφη της Συρίας και οργανώνονται σε ομάδες προς εξαγωγή. Κι αυτό με τη βοήθεια των Ευρωπαίων. Μία βοήθεια που δεν προέκυψε από κάποιες κυνικές, πλην όμως ορθολογικές αναλύσεις δυτικών κέντρων εξουσίας, τα οποία κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι παρόμοιες εξελίξεις θα προωθούσαν δικά τους ιμπεριαλιστικά συμφέροντα.

Η υποστήριξη των ισλαμιστών αποτελεί, κατά κύριο λόγο, προϊόν της παρανοϊκής αντίληψης της Δύσης ότι η επέκταση της «δημοκρατίας» στις μουσουλμανικές χώρες, έστω και δια των όπλων, είναι αυτή καθαυτή κάτι καλό και χρήσιμο.
Χτυπήθηκαν, λοιπόν, τα αυταρχικά, αν και με σημαντική λαοφιλία, καθεστώτα των αραβικών χωρών, υποστηρίχθηκε άκριτα το κύμα της καταχρηστικά αποκαλούμενης «αραβικής άνοιξης» και οι «δημοκράτες» ισλαμιστές ενισχύθηκαν με ευρωπαϊκά όπλα και χρήματα. Με άλλα λόγια, η δυτική φονταμενταλιστική πρακτική της εξαγωγής της «δημοκρατίας» δια του ξίφους δημιούργησε τον στρατό των ισλαμιστών, ο οποίος τώρα εξαγάγει τις δικές του αξίες σε αυτούς που τον δημιούργησαν.

Ανάγκη για αλλαγή πλεύσης και αναζήτηση συμμάχων
Και ερχόμαστε στο δια ταύτα. Αν η σημερινή Ευρώπη συνεχίζει να έχει την παραμικρή σχέση με τον ορθό λόγο, που αποτελεί και το πολιτισμικό της θεμέλιο, θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει άμεσα την εξωτερική της πολιτική. Να προσδιορίσει με ορθολογικά κριτήρια τους εχθρούς και τους φίλους της, καθώς και τις σημαντικές χώρες στο εσωτερικό της. Και αν πράγματι συμβεί κάτι τέτοιο, η επόμενη ελληνική κυβέρνηση μπορεί να έχει στα χέρια της τα απαραίτητα υλικά ώστε να δημιουργήσει το μείγμα σύγκρουσης και συνεργασίας που απαιτείται, ώστε να αντιμετωπίσει τα οικονομικά της προβλήματα δια της υπαγωγής τους σε ένα ανώτερο γεωπολιτικό επίπεδο.

Για να κάνει, βέβαια, κάτι τέτοιο απαιτείται η ολοκληρωτική, απόλυτη και ξεκάθαρη απόρριψη μοντέλων εξωτερικής πολιτικής που βασίζονται σε λογικές «ουράς» της Ευρώπης και δουλικής υπαγωγής στη συλλογική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για παράδειγμα, αργά ή γρήγορα, σημαντικά ευρωπαϊκά κέντρα εξουσίας θα κατανοήσουν ότι δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί δραστικά το ISIS στη Μέση Ανατολή, που είναι και η γεννήτρια των μαχητών που διοχετεύονται στην Ευρώπη, χωρίς την αποφασιστική συνεργασία με το καθεστώς Άσαντ και το Ιράν. Επίσης, η άνοδος του ισλαμικού φονταμενταλισμού ενδέχεται να αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα για την αποκατάσταση των σχέσεων Δυτικής Ευρώπης και Ρωσίας, που έτσι κι αλλιώς επιδιώκουν ισχυρές ευρωπαϊκές δυνάμεις για μία σειρά από λόγους.

Ακόμη, οι σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία, η οποία αποτελεί και αναμένεται να συνεχίσει να αποτελεί στήριγμα των ισλαμιστών, αργά ή γρήγορα θα αρχίσουν να μετασχηματίζονται. Έτσι, μία Ελλάδα με ανεξάρτητη πολιτική, η οποία θα αδιαφορεί για τις βραχυπρόθεσμες αντιδράσεις που θα προκύψουν από την ενίσχυση των σχέσεών της με παραδοσιακά φιλικές προς αυτήν χώρες, όπως είναι η Συρία του Άσαντ, το Ιράν και η Ρωσία, θα μπορεί να λειτουργήσει ως σημαντικό κομμάτι της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας και να διαπραγματευτεί υπό άλλες συνθήκες τα οικονομικά της ζητήματα.

Θα είναι σίγουρα μία δύσκολη διαδικασία. Όμως, κατά την άποψη του γράφοντος, η γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας αποτελεί μονόδρομο για να μπορέσει να αντιμετωπίσει την ζοφερή γι αυτή οικονομική πραγματικότητα. Και για να επιτύχει την αναβάθμιση αυτή απαιτείται δημιουργική και συνθετική λογική, που θα καθυποτάξει αντιφατικά στοιχεία μέσα σε ένα συνεργατικό πλαίσιο.
Οι εύκολες λύσεις του ανήκω κάπου και περιμένω οι άλλοι να μου πουν τι να κάνω, δεν μπορούν να δουλέψουν πλέον. Και τώρα, τα γεγονότα του Παρισιού αποτελούν ένα ακόμη στοιχείο που αυξάνει την πολυπλοκότητα στον γεωπολιτικό περίγυρο της Ε.Ε. και, συνακόλουθα, ενισχύει την εν δυνάμει σπουδαιότητα της Ελλάδας.

Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 272

Ο δρ. Κωνσταντίνος Γρίβας διδάσκει το μάθημα της Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και Γεωγραφία της Ασφάλειας και των Αφοπλισμών στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση