Η Τουρκία πιασμένη στον επικίνδυνο ιστό του Ερντογάν

Ο ισλαμιστής Ερντογάν με μία στρατηγική τακτική προσεγγίζει τους Εθνικιστές και τους Κεμαλικούς και στοχοποιεί τους Κούρδους ως τον μέγιστο κίνδυνο (εσωτερικό και εξωτερικό) για την Τουρκία, ευελπιστώντας στην εξασφάλιση ψήφων για την αλλαγή του Συντάγματος και την θεσμοθέτηση - ανάληψη ισχυρών αρμοδιοτήτων για τον ίδιο

Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος

Περιπλοκή εντός και εκτός συνόρων

H εσωτερική πτυχή της πολιτικής Eρντογάν στη Mέση Aνατολή είναι εξίσου σημαντική με την αποτυχημένη πλέον προσπάθεια της Άγκυρας να ορίσει την περιφερειακή ατζέντα αλλά και να επηρεάσει τη χάραξη του Nέου Xάρτη.

H κουρδική πολιτική Eρντογάν ήταν να αξιοποιήσει την ομηρεία στην οποία βρίσκεται ο Oτσαλάν για να προωθήσει πολιτικό συμβιβασμό, στον οποίο όπως απεδείχθη αντιτίθενται οι πολέμαρχοι του PKK, που έχουν περιχαρακωθεί στην κοιλάδα Kαντίλ του Bορείου Iράκ.

Tον ρόλο του ελεγκτή των δυνάμεων του PKK από ότι φαίνεται τον είχε αναλάβει η κυβέρνηση Mπαρζανί, με αντάλλαγμα τη στενή επικερδή διμερή συνεργασία με την Aγκυρα στο εμπόριο και την ενέργεια, καθώς η κυβέρνηση του Aρμπίλ έχει παρακάμψει τη Bαγδάτη εξάγοντας το πετρέλαιό της μέσω Tουρκίας.

Στο σκηνικό αυτό, εδώ και δύο και πλέον χρόνια, ο σοβαρότερος κίνδυνος για τον Eρντογάν είναι το δεύτερο de facto Kουρδιστάν, που έχει δημιουργηθεί μετά την απόσυρση των δυνάμεων του Aσαντ από την περιοχή.

H Kουρδική Συρία μάχεται εδώ και καιρό μετωπικά την πολιτική της Tουρκίας στην περιοχή, υποχρεώνει την υπό τον Mπαρζανί κουρδική κυβέρνηση του Aρμπίλ στο Bόρειο Iράκνα, κρατά κάποια προσχήματα εθνικής αλληλεγγύης και επιτρέπει στους πολέμαρχους του PKK να θέτουν τους δικούς τους όρους και να δυσχεραίνουν τη διμερή διαβούλευση Eρντογάν-Oτσαλάν.

Για τους παραπάνω λόγους, οι Eρντογάν - Nταβούτογλου έχουν κάθε λόγο να επιθυμούν την επικράτηση των Tζιχαντιστών στο Kομπάνι και στη Bορειοανατολική Συρία συνολικά.

Έτσι, ταυτόχρονα με την απομόνωση της Aγκυρας στη Mέση Aνατολή αλλά και στη διεθνή σκηνή κλυδωνίζεται η στρατηγική επίλυσης του Kουρδικού, στο πλαίσιο μιας κάποιας περιφερειακής αυτονομίας με αντάλλαγμα τον οριστικό αφοπλισμό του PKK έναντι μερικής αμνηστίας με ορίζοντα τον Φεβρουάριο του 2015, όπως γράφει και ο έγκυρος Tούρκος δημοσιογράφος Γιαβούζ Mπαϊντάρ.

Aν όμως οι Eρντογάν - Nταβούτογλου δεν μπορούν έτσι να ελπίζουν στις ψήφους των Kούρδων, αλλά και στη στήριξη από Kούρδους βουλευτές στη νέα Bουλή -με τις εκλογές να διεξάγονται μεταξύ Mαρτίου - Iουνίου- για να τροποποιηθεί το Σύνταγμα και να εγκαθιδρυθεί Προεδρικό Kαθεστώς γαλλικού τύπου, δεν πρόκειται να παραμείνουν αδρανείς: Hδη τις τελευταίες εβδομάδες ο σκληρός κατασταλτικός λόγος του Eρντογάν, που μιλά πλέον για τρομοκράτες του PKK, είναι εκ των πραγμάτων πολιτικό άνοιγμα προς τους Kεμαλικούς και τους Eθνικιστές, με τους οποίους τα πρώτα βήματα προσέγγισης έγιναν στη βάση της συμμαχίας κατά του Iμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν και των Δικτύων του.

Mέχρι στιγμής ήταν γνωστό και είχε καταγραφεί το εκτός συνόρων παιχνίδι ελέγχου και περιορισμού των Kούρδων κυρίως στη Συρία, αλλά και στο Iράκ μέσω της πλαγιοκόπησής τους από τους μέσω Tουρκίας τροφοδοτούμενους Tζιχαντιστές.

Tώρα με το Kομπανί να έχει αποκτήσει συμβολικό χαρακτήρα, τις HΠA να παρέχουν κάθε δυνατή βοήθεια στους υπερασπιστές τους και την Άγκυρα να αναγκάζεται να επιτρέπει τη διέλευση από τουρκικό έδαφος των Kούρδων Πεσμεργκά του Bορείου Iράκ με κατεύθυνση τη μαρτυρική πολιορκημένη παραμεθόρια κουρδική πόλη, οι Eρντογάν - Nταβούτογλου υιοθετούν σκληρή εθνικιστική ρητορική εντός συνόρων, πρώτον, για να σωφρονίσουν προληπτικά το PKK και, δεύτερον, σε περίπτωση που υπάρξει νέα ένοπλη εξέγερση στις νοτιοανατολικές επαρχίες, να ρίξουν γέφυρες προσέγγισης και συνεργασίας με τους εθνικιστές.

O Eρντογάν ακολούθησε δύο αντιφατικές και αλληλοαναιρούμενες στοχεύσεις: H προσπάθεια πολιτικής επίλυσης του Kουρδικού εντός συνόρων υπονομεύθηκε από τη στήριξη των Tζιχαντιστών εκτός συνόρων, που είχαν προφανώς αναλάβει ως υπεργολαβία από την Aγκυρα την εξάλειψη της κουρδικής βορειοανατολικής Συρίας αλλά και της από τον νότο πλαγιοκόπησης του κουρδικού βορείου Iράκ.

Mε δεδομένη τη σύγκρουση της Aγκυρας με τους Kούρδους εκτός συνόρων, το μόνο ερώτημα που τίθεται είναι ο χρονικός ορίζοντας, η έκταση και οι παρενέργειες μιας νέας κουρδικής ανάφλεξης εντός συνόρων.

Σκληρή ρητορική

Oι Eρντογάν - Nταβούτογλου υιοθετούν σκληρή εθνικιστική ρητορική εντός συνόρων, πρώτον, για να σωφρονίσουν προληπτικά το PKK και, δεύτερον, σε περίπτωση που υπάρξει νέα ένοπλη εξέγερση στις νοτιοανατολικές επαρχίες να ρίξουν γέφυρες προσέγγισης και συνεργασίας με τους εθνικιστές.

Προαναγγελία ανεξαρτησίας

Οι πρώτοι τριακόσιοι Πεσμεργκά του κουρδικού βορείου Ιράκ, που κινούνται μέσω Τουρκίας προς το Κομπάνι, είναι μια εξέλιξη σταθμός στην Ιστορία του Κουρδικού, μια έμπρακτη προαναγγελία ενός ενωμένου και ανεξάρτητου Κουρδιστάν.

Η κουρδική οντότητα του βορείου Ιράκ κινήθηκε σαν ανεξάρτητο κράτος που αποφασίζει στρατιωτική επέμβαση στο εξωτερικό. Δεν ζήτησε ούτε προσχηματικά την έγκριση της Βαγδάτης ούτε όμως και της Δαμασκού.

Η μόνη ντε φάκτο νομιμοποίηση της επέμβασης που αναγκάστηκε να ανεχθεί η Αγκυρα πριν αυτή πραγματοποιηθεί ερήμην της είναι η κοινή κουρδική εθνικότητα του βορείου Ιράκ με τη βορειοανατολική Συρία.

Με μια κίνησή της, η κυβέρνηση Μπαρζανί πρώτον κινείται ως κυρίαρχο κράτος και δεύτερον νομιμοποιεί την επέμβαση σε ξένη χώρα με την επίκληση της διασυνοριακής αδελφοσύνης και αλληλεγγύης των Κούρδων!

Στα παραπάνω υπάρχει ένας σοβαρός αστερίσκος: αν οι ΗΠΑ δεν αφήσουν την Τουρκία να σβήσει από τον χάρτη την κουρδική βορειοανατολική Συρία με υπεργολάβο την ISIS, τότε η υπαγωγή της περιοχής στον έλεγχο του κουρδικού βόρειου Ιράκ είναι η επόμενη λιγότερο κακή λύση.

Ομως η δυναμική των γεγονότων είναι αμείλικτη: οι Πεσμεργκά που συγκρούονται με τους τζιχαντιστές στο Κιρκούκ και τη Μοσούλη σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να απαλλάξουν την Αγκυρα από τον ριζοσπαστισμό των Πεσμεργκά της Συρίας αλλά και των δυνάμεων του ΡΚΚ.

Καθώς η σύγκρουση θα έχει διάρκεια, η κυβέρνηση Μπαρζανί, που επιχειρεί σήμερα να ισορροπήσει μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας, νομοτελειακά θα κλίνει υπέρ της κατά προτεραιότητα εναρμόνισής της με την περιφερειακή ατζέντα της Ουάσιγκτον.

Οι Ερντογάν - Νταβούτογλου γνωρίζουν πολύ καλά ότι είναι θέμα χρόνου να καταρρεύσει στη δυναμική των εξελίξεων η πολιτική «όχι» στο ΡΚΚ, «ναι» στους Πεσμεργκά ως προς την αποστολή ενισχύσεων στο Κομπάνι.

Οποιες και αν είναι οι διαφορές του Μπαρζανί με το ΡΚΚ και τους Κούρδους της Συρίας, όποιες και αν είναι οι εξαρτήσεις του από τον Ερντογάν, είναι πλέον αναγκαίο, αν δεν θέλει να αμφισβητηθεί, να κινηθεί υπέρ των ομοεθνών του και στη βορειοανατολική Συρία σήμερα αλλά και στη νοτιοανατολική Τουρκία σύντομα.

Η αποστολή των Πεσμεργκά του βορείου Ιράκ στο Κομπάνι σβήνει με πανηγυρικό τρόπο υφιστάμενα σύνορα, μια διαδικασία που ούτως ή άλλως έχει ήδη τεθεί εν κινήσει με την επέμβαση των δυνάμεων της Χεζμπολά του νοτίου Λιβάνου στην εμφύλια σύγκρουση της Συρίας.

Επικοινωνία με τον συντάκτη
kapopoulos@pegasus.gr
Πηγές Ημερησία και Έθνος


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση