Κριμαία και Αιγαίο

Γράφει ο Ανδρέας Ζαφείρης 

Το αναμενόμενο αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα στην Κριμαία δεν αποτελεί το τέλος στην Ουκρανική κρίση αλλά ένα ακόμη επεισόδιο.  Όπως και η Ουκρανία δεν αποτελεί παρά  το βόρειο άκρο ενός  πολυσυλλεκτικού –φαινομενικά- «τόξου κρίσεων και λύσεων», όπου το νότιο άκρο του αποτέλεσε η Λιβύη. Και οι ενδιάμεσοι  κρίκοι αρκετοί, άλλοτε περισσότερο ορατοί -όπως η Συρία, άλλοτε  λιγότερο -όπως οι εξελίξεις που δρομολογούνται στη Κύπρο.

Η ευρύτερη περιοχή έχει μπει σε ένα κύκλο δραματικών αλλαγών, ένα domino βίαιων επεμβάσεων, αποσταθεροποιήσεων και, εναλλακτικά, στοίχισης πίσω από γεωστρατηγικού τύπου στρατηγικούς σχεδιασμούς.

Λιβύη, Αίγυπτος, Ιράκ, Συρία, Ισραήλ, Παλαιστίνη, Λίβανος, Κουρδιστάν, Κύπρος, Τουρκία, Αιγαίο, Ελλάδα.

Η εμπλοκή της χώρας (σαν χώρα μέλους της ΕΕ αλλά και του ΝΑΤΟ) στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή δεν επιβεβαιώνεται απλά από την, μάλλον  φαιδρού τύπου, επίσκεψη του ΥΠΕΞ στην Κριμαία. Ούτε μόνο από τα ήδη γνωστά στοιχεία(Σούδα κ.λπ). Αλλά έχει και συγκεκριμένα, πρόσφατα υλικά ίχνη.

Στις  10 Μαρτίου το Υπουργείο Ανάπτυξης δημοσίευσε την Προκήρυξη Διεθνούς Διαγωνισμού με αντικείμενο την εκπόνηση Μελέτης Σκοπιμότητας (Feasibility Study) για το Έργο « Eastern Mediterranean Pipeline», που  προωθείται από τη Δημόσια Επιχείρηση Αερίου της Ελλάδας (ΔΕΠΑ Α.Ε.) σε συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας  της Κύπρου .

Η συνολική δαπάνη θα καλυφθεί από τη ΔΕΠΑ καθώς και άλλες ενδιαφερόμενες εταιρείες (ποιες άραγε;) και φορείς (μα ποιους εννοεί;) που «…εμπλέκονται στην εξόρυξη και εκμετάλλευση φυσικού αερίου στη λεκάνη της Νοτιο-Ανατολικής Μεσογείου…»

Ο αγωγός επιθυμεί να συντελέσει στη σύνδεση της περιοχής Λεβιάθαν (που ανήκει στο Ισραήλ) με την Ευρώπη, δια μέσω Ελλάδας (πρόκειται για τον αγωγό IGI-Poseidon που θα διαχειρίζεται η ιταλική Edison με την ελληνική ΔΕΠΑ).

Ουσιαστικά  φιλοδοξεί –θεωρητικά- να καλύψει  την ευρωπαϊκή ανάγκη για εναλλακτικές πηγές παροχής ενέργειας της Ευρώπης, στόχος διακηρυγμένος από το 2009, μετά  τα πρώτα σύννεφα στην σχέση Ρωσίας -Ουκρανίας.

Μήνες πριν τις τελευταίες εξελίξεις, ο συγκεκριμένος αγωγός είχε λάβει την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ως ένα σχέδιο κοινού ενδιαφέροντος, όπου θα  επενδυθούν συνολικά 8.13 δις. δολλάρια.

Χαρακτηριστικές και οι δηλώσεις του  Υπουργού  Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γ. Μανιάτη, σχετικά με το έργο:

«Ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης πραγματοποιείται με την προώθηση της Μελέτης Σκοπιμότητας του αγωγού Eastmed. …Ο αγωγός Eastmed αποτελεί μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση για την εξαγωγή του φυσικού αερίου της ΝΑ Μεσογείου προς τις ευρωπαϊκές χώρες…»

Όπως όμως πάντα συμβαίνει στα παραμύθια…

Η κατασκευή του αγωγού  παρουσιάζει , εκτός από τεχνικές, πολλαπλές  δυσκολίες: μπορεί να περάσει από θαλάσσιες περιοχές τις οποίες αμφισβητεί η Τουρκία,  ήδη  «ενοχλημένη» από τις προσπάθειες της Κύπρου   να επωφεληθεί  από τα αποθέματα φυσικού αερίου της περιοχής. Ο υπό σχεδίαση  αγωγός επίσης ανταγωνίζεται , ευθέως, παρεμφερή τουρκικά σχέδια (αγωγούς προς την Ευρώπη με δίοδο την Τουρκία) και θα πρέπει να «συνυπολογιστεί» η δρομολόγησή του, τόσο με την «λύση» στο  Κυπριακό όσο και με  την ανακήρυξη και οριοθέτηση της Ελληνικής ΑΟΖ που εφάπτεται με την Κυπριακή. Η αντίδραση της Τουρκίας θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη  σε περίπτωση συμφωνίας κατασκευής ενός  αγωγού που θα συνδέει Ισραήλ-Κύπρο-Ελλάδα-Ευρώπη.

Το ερώτημα δεν είναι απλά εάν ο αγωγός East Med είναι πολιτικά, οικονομικά και τεχνικά εφικτός ( την τεχνική βιωσιμότητα του έργου υποστήριξε -τυχαίο άραγε;- μελέτη που εκπόνησε το ΜΙΤ πέρυσι.)

Ούτε ποιοι λόγοι (μάλλον ευδιάκριτοι) ωθούν άλλη μερίδα αναλυτών και φορέων στην Ελλάδα και την Κύπρο να  πανηγυρίζουν για το νέο Eldorado και άλλοι να  ισχυρίζονται ότι ο East Med δρα ανταγωνιστικά προς το σχέδιο της Κύπρου για ένα σταθμό LNG στο Βασιλικό- έργο εξυπηρέτησης των εταιρειών «Noble», «Energy», αμερικανικών συμφερόντων και των ισραηλινών «Delek» και «Avner». (Ο  Θ. Τσακίρης, για παράδειγμα,  μέλος του Δ.Σ. της κυπριακής εταιρείας υδρογονανθράκων (ΕΥΚ), δήλωσε  ότι δεν υπάρχει στην παρούσα φάση αρκετό αέριο από την Κύπρο και το Ισραήλ για να τροφοδοτήσει και τα δύο έργα και άρα αναγκαστικά θα πρέπει να θεωρούνται ανταγωνιστικά.)

Ούτε το ότι η ελληνική κυβέρνηση ουσιαστικά αποκρύπτει το πρόβλημα της χρηματοδότησης, της ανάγκης νέας δανειοδότησης αλλά και το ποιος ουσιαστικά θα είναι  ο win win επενδυτής. Η πρόσβαση στα κοινοτικά χρηματοδοτικά προγράμματα  «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility - CEF), που αφορά αποκλειστικά στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) δεν είναι  λύση . Το κόστος είναι τεράστιο  (ιδίως αν ληφθεί υπόψη το βάθος του αγωγού) και το Πρόγραμμα δεν το καλύπτει. γεγονός που καθιστά αναγκαία την «προσέλκυση  αναγκαίων επενδυτικών εταίρων… με  την σταθερή στήριξη από την Ευρώπη και τους άλλους παγκόσμιους δανειστές». 

Όσο για τα οικονομικά οφέλη για τον ελληνικό λαό; Γνωρίζοντας ότι η λειτουργία του ΤΑΡ(  (Trans Adriatic Pipeline) , για τη μεταφορά του αζέρικου φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά θα απαιτεί 15 θέσεις εργασίας στο ν.Ξάνθης (μελέτη ΙΟΒΕ) έχουμε ένα μέτρο υπολογισμού.

Το κύριο είναι ότι  η δήθεν μετατροπή της χώρας σε «ενεργειακό κόμβο» και η  «γεωστρατηγική της  αναβάθμιση », ισοδυναμούν  με βαθύτερη εμπλοκή της Ελλάδας στους  ευρύτερους σχεδιασμούς που καθιστούν, το σύνολο της περιοχής, ένα πεδίο ανοιχτό σε οποιαδήποτε εξέλιξη.

Το Αιγαίο και την Κριμαία δεν τα συνδέει μόνο η Μαύρη Θάλασσα… και η πραγματικότητα πολλές φορές σου  θέτει άλλα διλλήματα από αυτά που θα ήθελες.

Πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση