NYT: «Κακή ιδέα» ο εξοπλισμός των σύρων ανταρτών

Στον εξοπλισμό των σύρων ανταρτών θα προχωρήσει η Ουάσιγκτον, έχοντας πλέον καταλήξει ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ έχει ξεπεράσει επανειλημμένως την «κόκκινη γραμμή» της χρήσης χημικών όπλων. Ο Ramzy Mardini σχολιάζει γιατί αυτό δεν είναι και τόσο καλή ιδέα για τον Ομπάμα.

Σύμφωνα με τον Μπιλ Κλίντον, ο Μπαράκ Ομπάμα κινδυνεύει να μοιάζει με «ανόητο» αν αποφασίσει να μην επέμβει στρατιωτικά στον συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο στη Συρία.

Παρομοιάζοντας την κατάσταση με την απόφασή του να παρέμβει στο Κοσσυφοπέδιο το 1999, ο Κλίντον δήλωσε προ ημερών ότι αν δεν είχε χρησιμοποιήσει βία για να σταματήσει την εκστρατεία εθνοκάθαρσης της Σερβίας, οι επικριτές του θα έλεγαν: «Θα μπορούσε να σταματήσει ρίχνοντας μερικές βόμβες. Γιατί δεν το έκανε;» Ο Κλίντον πιστεύει ότι ο Ομπάμα θα μπορούσε να καταλήξει να μοιάζει με «κότα» αν δεν παρέμβει. Και έτσι φαίνεται ότι θα δράσει.

Η πρόσφατη ανακατάληψη της στρατηγικής πόλης Κουσέιρ από δυνάμεις πιστές στην κυβέρνηση του Μπασάρ αλ-Άσαντ και η δημόσια αναγνώριση του Λευκού Οίκου ότι έχουν χρησιμοποιηθεί χημικά όπλα από το συριακό καθεστώς – ξεπερνώντας έτσι την «κόκκινη γραμμή» – έπεισαν τον Ομπάμα να υιοθετήσει το δόγμα της παρέμβασης και να παρέχει όπλα στους αντάρτες. Δεν θα έπρεπε.

Μην έχοντας μια μεγάλη στρατηγική, ο Ομπάμα έχει γίνει θύμα της ρητορικής παγίδευσης κατά τη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης – από το να καλεί τους ξένους ηγέτες να φύγουν (χωρίς σχέδιο εκδίωξής τους διά της βίας) ως το να τραβά κόκκινες γραμμές σχετικά με τη χρήση των χημικών όπλων και στη συνέχεια να είναι υποχρεωμένος να εκπληρώσει την απειλή.

Επί δύο χρόνια σχεδόν, η κυβέρνηση Ομπάμα υποστηρίζει ότι  το συριακό καθεστώς «έχει χάσει κάθε νομιμότητα» και «έχει προσκολληθεί στην εξουσία». Και όμως, έχει αντέξει εκπληκτικά. Αυτό συμβαίνει γιατί κανείς ισχυρισμός δεν είναι πραγματικά ακριβής. Ο Άσαντ εξακολουθεί να έχει ισχυρή υποστήριξη από πολλούς Σύριους, συμπεριλαμβανομένων μελών της σουνιτικής αστικής τάξης. Ενώ η βοήθεια που δέχεται η Συρία από εξωτερικούς συμμάχους της, όπως το Ιράν και η Ρωσία, είναι σημαντική.

Όσοι υποστηρίζουν την παρέμβαση τείνουν να αποσπάνε τις ενέργειές τους από τις μακροχρόνιες συνέπειες. Η μυωπία αυτή συνυπάρχει συχνά με τη διαδεδομένη παρανόηση του πολιτικού και πολιτιστικού πλαισίου του τόπου που θέλουν να παρέμβουν. Και τα δύο αυτά προβλήματα υπάρχουν στην σημερινή προσέγγιση των ΗΠΑ στη Συρία. Η συριακή επανάσταση δεν είναι δημοκρατική ή κοσμική. Τα περισσότερα από 90.000 θύματα είναι το αποτέλεσμα του εμφυλίου πολέμου, δεν είναι γενοκτονία – και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν διαπραχθεί και από τις δύο πλευρές.

Επιπλέον, οι επαναστάτες δεν έχουν την υποστήριξη ή την εμπιστοσύνη μιας σαφούς πλειοψηφίας του πληθυσμού και η αντιπολίτευση δεν είναι ούτε αξιόπιστη ούτε αντιπροσωπευτική. Η εθνοκάθαρση κατά των μειονοτήτων είναι πιο πιθανό να συμβεί υπό την ηγεσία των ανταρτών της κυβέρνησης παρά υπό τον Άσαντ. Επίσης, η πιθανότητα να πέσουν τα χημικά όπλα στα χέρια των τρομοκρατικών ομάδων γίνεται όλο και μεγαλύτερη καθώς το καθεστώς εξασθενεί. Και τέλος, μια νίκη των ανταρτών είναι πιο πιθανό να αποσταθεροποιήσει το Ιράκ και τον Λίβανο, ενώ η αναπόφευκτη αποσταθεροποίηση στην μετα-Άσαντ  εποχή αποτελεί μεγαλύτερη απειλή για το Ισραήλ από το status quo.

Από την εισβολή του 2003 στο Ιράκ η αμερικανική εξωτερική πολιτική έχει να βιώσει μία  τόσο σημαντική στρατηγική πρόκληση.

Ο υπεύθυνος ρόλος μιας μεμονωμένης υπερδύναμης δεν είναι να διαλέξει πλευρά σε έναν εμφύλιο πόλεμο. Είναι να βοηθήσει στην επίλυση των συγκρούσεων, διατηρώντας παράλληλα μια πολιτική ουδετερότητας. Αντ ‘αυτού, οι Ηνωμένες Πολιτείες πήραν το μέρος της μιας πλευράς σε μια  περιφερειακή θρησκευτική σύγκρουση, υποδαυλίζοντας ακούσια την ύβρη των Σουνιτών και τον φόβο των Σιιτών – τα ίδια αποτελέσματα (αλλά αντίστροφα) που προκλήθηκαν από τη συμμετοχή της Αμερικής στον πόλεμο του Ιράκ.

Σε αντίθεση με την Τυνησία, την Αίγυπτο και τη Λιβύη, η επανάσταση στη Συρία αφορά την υποβάθμιση μιας σεχταριστικής πολιτικής τάξης και συνεπώς διαταράσσει την εύθραυστη θρησκευτική ισορροπία στην περιοχή. Η απουσία επίγειων δυνάμεων, η προμήθεια όπλων στους αντάρτες ή η θέσπιση ζώνης απαγόρευσης πτήσεων είναι ημίμετρα τα οποία είναι απίθανο να δώσουν ένα τέλος που εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα ή να αλλάξουν γνώμη στον Άσαντ και να παραιτηθεί – ενώ παράλληλα κάνουν ακόμα πιο θανάσιμη τη σύγκρουση χωρίς να συμβάλλουν σε ένα αποφασιστικό τέλος. Και το πιο σημαντικό, εξοπλίζοντας τους αντάρτες ο Ομπάμα, όχι μόνο τοποθετεί τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ανοικτό διαμεσολαβητικό πόλεμο με τη Ρωσία και το Ιράν, αλλά και αυξάνει τις  προκλήσεις και κατά συνέπεια θέτει σε κίνδυνο ευρύτερα και πιο σημαντικά αμερικανικά συμφέροντα.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η αποδυνάμωση των συμμάχων του  Άσαντ, όπως το Ιράν και η Χεζμπολάχ, είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών. Αλλά η παρέμβαση στη Συρία θα μπορούσε να βλάψει επίσης πολύ πιο σημαντικούς αμερικανικούς στόχους, όπως την εξασφάλιση της συνεργασίας της Ρωσίας για την αντιμετώπιση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν και τη διατήρηση της σταθερότητας στο Ιράκ. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος η παρέμβαση να γίνει αντιπαραγωγική. Η ενδυνάμωση των ευνοημένων από τις ΗΠΑ επαναστατικών δυνάμεων ώστε να αντιμετωπίσουν την επιρροή των σκληροπυρηνικών ισλαμικών ομάδων που επίσης αγωνίζονται εναντίον του Άσαντ, μπορεί να αποτύχει και να εντείνει τις αντιπαλότητες, ανοίγοντας ακόμη περισσότερο τα ρήγματα του εμφυλίου πολέμου και στρέφοντας τους ολοένα και πιο κυρίαρχους σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές εναντίον των ανταρτών που υποστηρίζονται από τη Δύση. Αν συμβεί αυτό, ο Άσαντ θα πολεμά τους αντάρτες που θα πολεμούν μεταξύ τους.

Περιέργως, παρά το γεγονός ότι δεσμεύθηκε να εξοπλίσει τους αντάρτες, ο Ομπάμα δεν έχει ακόμη εξαντλήσει τις διπλωματικές προσπάθειες, οι οποίες ήταν ανεπαρκείς από την αρχή. Οι ενέργειες και η ρητορική του Λευκού Οίκου στερούνται βασικές προϋποθέσεις της διπλωματίας. Από τη στιγμή που ζήτησαν την παραίτηση Άσαντ τον Αύγουστο του 2011, οι Ηνωμένες Πολιτείες παραιτήθηκαν πλήρως από τον ρόλο ενός αξιόπιστου διαιτητή – το βασικό συστατικό για να κινηθεί τελικά ένας εμφύλιος πόλεμος προς τον καταμερισμό των εξουσιών. 

Στη συνέχεια, η Ουάσιγκτον επέμεινε ότι η αποχώρηση του Άσαντ ήταν απαραίτητη για μια πολιτική μετάβαση. (Η θέση της εξελίχθηκε μόλις πρόσφατα: τώρα η Αμερική πιστεύει ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να τελειώσουν με την αναχώρηση του Ασαντ). Αλλά ποιο είναι το νόημα των διαπραγματεύσεων για μια πολιτική διευθέτηση εάν το αποτέλεσμα είναι ήδη προκαθορισμένο; Προκειμένου να κερδίσει έδαφος η διπλωματία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, και όχι η Ρωσία, πρέπει να κάνουν το μεγαλύτερο συμβιβασμό και να ανακαλέσουν την απαίτησή τους να παραιτηθεί ο Άσαντ ως προκαθορισμένο αποτέλεσμα.

Η τρέχουσα θητεία του ως πρόεδρος λήγει τον Μάιο του 2014, κάτι που θα μπορούσε να προσφέρει έναν αξιόπιστο μηχανισμό για να πραγματοποιηθεί μια πολιτική μετάβαση, διατηρώντας παράλληλα τα θεσμικά όργανα του κράτους ανέπαφα. Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία συμφωνούσαν σε αυτό, οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν στη συνέχεια να επεκταθούν με τη συμμετοχή των περιφερειακών σουνιτικών και σιϊτικών δυνάμεων, που θα μπορούσαν να χαλιναγωγήσουν τους αντιπροσώπους τους στη Συρία, και, τέλος, σε τοπικό επίπεδο, να μεσολαβήσουν μεταξύ του Άσαντ και των ανταρτών.

Ο Ομπάμα θα ήταν σοφό να δώσει πρώτα μια ισχυρή διπλωματική ώθηση και μετά να υποκύψει στην αφέλεια των υποστηρικτών της παρέμβασης και επικριτών του. Η παρέμβαση στη Συρία δεν θα τελειώσει όπως τελείωσε το Κοσσυφοπέδιο για τον Κλίντον. Η Συρία είναι σαν το Ιράκ, μόνο που είναι χειρότερη.

Πηγή nytimes

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση