Μνημονιακός Δωσιλογισμός;

Δωσιλογισμός σύμφωνα με το λεξικό Τριανταφυλλίδη  είναι η συνεργασία με τον κατακτητή.

Κατακτητής σύμφωνα με την ίδια πηγή, είναι αυτός που έχει κατακτήσει μία ξένη χώρα, ή/και έχει αναλάβει τις αρχές αυτής της χώρας.

Το Μνημόνιο όπως είναι γνωστό, έχει παραδώσει τα πάντα στους δανειστές. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό το απόσπασμα που ψήφισε πρόσφατα η Ελληνική Βουλή και τα μνημονιακά κόμματα: «ούτε το δικαιούχο κράτος μέλος, ούτε η Τράπεζα της Ελλάδος, ούτε κανένα από τα αντίστοιχα περιουσιακά τους στοιχεία εξαιρούνται, λόγω εθνικής κυριαρχίας ή για άλλο λόγο, της δικαιοδοσίας, κατάσχεσης-συντηρητικής ή αναγκαστικής εκτέλεσης σε σχέση με οποιοδήποτε ένδικο βοήθημα ή διαδικασία σχετικά με τη σύμβαση τροποποίησης».

Και αμέσως εγείρονται κάποια ερωτήματα σε ότι αφορά την χρησιμοποίηση της λέξης δωσιλογισμός σε αυτούς που εφαρμόζουν το Μνημόνιο τυφλά και υπάκουα. Ψάχνοντας λοιπόν την βιβλιογραφία για την λέξη αυτή, βρήκαν μία μελέτη πάνω σε αυτό το φαινόμενο. Κάνοντας μία παραλλαγή του έβαλα τα δικά μου συμπεράσματα, τα οποία είναι:

ΠΡΩΤΟΝ, μια ανάλυση που συνάγει ερμηνείες αποκλειστικά από το «ιστορικό πλαίσιο» που οριοθετεί η Ευρωπαϊκή οικονομική κρίση στο μακροεπίπεδο, δηλαδή τη σύγκρουση μνημονιακού-αντιμνημονιακού, αδυνατεί να εξηγήσει το περιεχόμενο και την έκταση των διενέξεων και συγκρούσεων που σημειώθηκαν στην κάθε χώρα, καθώς και τη συμμετοχή των υποκειμένων στις μνημονιακές κυβερνήσεις, μνημονιακές νομοθετικές εξουσίες και οργανισμούς.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ, είναι απαραίτητη η διάκριση ανάμεσα σε ηγετικές ομάδες και μάζες: οι πρώτες λειτουργούν συχνά με προσωπικά, ιδεολογικά ή γεωπολιτικά κριτήρια, όχι όμως απαραίτητα και οι δεύτερες. Διάκριση βέβαια δεν σημαίνει ανάλυση ενός μόνο επιπέδου εις βάρος του άλλου. Αντίθετα, είναι απαραίτητη η σύζευξη της δράσης και των στόχων των ηγετικών ομάδων με αυτές των μαζών, με την ταυτόχρονη πολύ σημαντική διευκρίνιση πως δεν είναι ούτε αυτονόητη αλλά ούτε και απαραίτητη και η συμφωνία στα κίνητρά τους. Η παρατήρηση πως οι Γερμανοί επιβάλουν το μνημόνιο συγκαλύπτει το κρίσιμο γεγονός πως στην πραγματικότητα  Έλληνες πολιτικοί δεν κάνουν τίποτα για την φοροδιαφυγή και την  εισφοροδιαφυγή.

ΤΡΙΤΟΝ, η ανάπτυξη της συνεργασίας (όπως και της αντίστασης) μπορεί να ερμηνευθεί ορθά μόνο αν μελετηθεί συστηματικά ο ρόλος της Μνημονιακής εποχής ως μιας διαδικασίας κινητοποίησης και ριζοσπαστικοποίησης διαιρετικών τομών που προϋπάρχουν αυτής της εποχής, αλλά και ως μιας διαδικασίας δημιουργίας νέων τομών. Από την άποψη αυτή πρέπει να υπογραμμιστεί ο συχνά περιστασιακός χαρακτήρας της συμμετοχής στην ένοπλη συνεργασία (όπως και στην αντίσταση άλλωστε).  Κεντρικός παράγοντας από την άποψη αυτή είναι η γεωγραφία. Για παράδειγμα, μετά τις επιθέσεις που δέχθηκε από  τους Γερμανούς, ο Σαμαράς και ο Αναστασιάδης   συνεργάστηκαν  με την τρόικα. Άλλο παράδειγμα είναι η «απόλυση» του Παπανδρέου όταν τόλμησε να ψελλίσει δημοψήφισμα. Ένας μελλοντικός στόχος των Γερμανών είναι οι ενεργειακοί πόροι, είτε σαν παραγωγή(λιγνίτης, υδρογονάνθρακες, ηλιακή ενέργεια) αλλά και είτε σαν δίκτυο. Τωρινός στόχος είναι η διάσωση του τραπεζικού τους συστήματος.

ΤΕΤΑΡΤΟΝ, η συνεργασία είναι μια κατεξοχήν αμφίδρομη σχέση. Το γεγονός ότι επιτρέπει την εξοικονόμηση του αίματος των κατακτητών δεν εξηγεί τη (συχνά) μαζική (και ιδίως εθελοντική) προσφορά «αίματος» από την πλευρά των κατακτημένων - όπως και το γεγονός πως επιτυγχάνει τη διαίρεση των κατακτημένων δεν εξηγεί την πρόθεσή τους να διαιρεθούν. Με άλλα λόγια, η σχέση κατοχής-συνεργατών είναι αμφίδρομη: οι κατακτητές μπορεί να χειραγωγούν τους συνεργάτες, αλλά οι συνεργάτες εκμεταλλεύονται και αυτοί τους κατακτητές. Η ανάλυση της μνημονιακής συνεργασίας απαιτεί, δηλαδή, τη σύνδεση τριών εποχών. Του παρελθόντος, και εποχής Χριστοφοράκου ,  του παρόντος, δηλαδή των (συχνά απρόβλεπτων) δυναμικών που αναπτύσσει ημνημονιακή εποχή και, τέλος, του μέλλοντος, δηλαδή των μεταμνημονιακών επιδιώξεων των συνεργατών.

ΠΕΜΠΤΟΝ, η συνεργασία (όπως και η αντίσταση) είναι συχνά ενδογενής στον πόλεμο, δηλαδή παράγωγο συγκρούσεων και βίας. Η βία πάντοτε παράγει περισσότερη κινητοποίηση και συμμετοχή. Σαν παράδειγμα  φέρνω τις συχνές και συνήθως αδικαιολόγητες απεργίες ή υπερεπιδοτήσεις των ΔΕΚΟ ή τον ωχαδερφισμό των ΔΥ, που είχαν σαν αποτέλεσμα  να ωθήσουν τον υπόλοιπο λαό στην λογική του αντικρατισμού, παραβλέποντας ότι ο κρατισμός ως όρος έχει διάφορες λειτουργίες(π.χ. δαπάνες μεταβίβασης ή αριθμός υπαλλήλων σε σχέση με το εργασιακό δυναμικό). Η αποτυχία, επομένως, της αποτρεπτικής ή εκδικητικής βίας λειτουργεί συχνά για την αντίσταση όπως και για τις δυνάμεις κατοχής, δηλαδή αναπαραγωγικά, στρέφοντας τους πληθυσμούς προς την αντίθετη πλευρά και δημιουργώντας «αρνητικές» ταυτίσεις στη λογική του «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου».

Τα παραπάνω είναι μία παραλλαγή του άρθρου του Στάθη Καλύβα για τον δωσιλογισμό(Εχθρός εντός των τειχών) που βασίστηκε στην μελέτη του  Timothy Snyder, «The Causes of the Ukrainian-Polish Ethnic Cleansing 1943». Το αν τα παραπάνω μπορούν να εφαρμοσθούν για την εποχή των Μνημονίων, είναι καθαρό ζήτημα του ερευνητή του μέλλοντος.

Κλείνω με το εξής: Το έγκλημα της συνεργασίας με τις κατοχικές δυνάμεις του άξονα, λόγω του εμφυλίου(1943-1949) έμεινε, ως επί το πλείστον, χωρίς τιμωρία. Ελπίζω να μην επαναληφθεί η ιστορία. Και για όσους με ξέρουν, γνωρίζουν τις θέσεις και απόψεις μου για τον εμφύλιο. Άλλωστε η άλλη πλευρά με αποκαλούσε ως «γερμανοτσολιά» ή σύγχρονο «δωσίλογο» επειδή έβαζα επιχειρήματα όπως το παραπάνω του Στάθη Καλύβα. Να λοιπόν που η ιστορία επαναλαμβάνεται. Οι πρωταγωνιστές είναι διαφορετικοί τώρα, και εάν τότε δεν ξέραμε, σήμερα όμως γνωρίζουμε και καταλαβαίνουμε σχεδόν τα πάντα.

Ακρίτας

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση