Τέλος διαδρομής για την Ελλάδα;

Η Ευρώπη δεν θέλει να παίξει άλλο το παιχνίδι της διάσωσης. Για την απόφαση αυτή ίσως να μετανοιώσει, αργότερα.

Toυ Andrew Leonard
(τακτικού αρθρογράφου για το ειδησεογραφικό ιστολόγιο Salon)

Πλησιάζει η Ελλάδα στο τέλος της διαδρομής της; Κρίνοντας από ένα εκτενές και διεισδυτικό άρθρο στο περιοδικό Spiegel, με τίτλο "Η Γερμανία ετοιμάζεται για την πιθανή χρεοκοπία της Ελλάδας", που χτες, Δευτέρα, έκανε το γύρο του διαδικτύου μέσω πολλών οικονομικών ιστολογίων σαν μια καυτή πατάτα που καίει την Ευρωζώνη, η απάντηση είναι: "Ναι". Η υπομονή της Γερμανίας, που δεν ήταν ποτέ μεγάλη, έχει εξαντληθεί. Με κανένα τρόπο δεν θα μπορέσει η Ελλάδα να τηρήσει τους όρους της εν εξελίξει διάσωσής της, και όλα δείχνουν ότι τα σωληνάκια που την κρατούν ζωντανή θα στερέψουν από ορρό. Επομένως, ούτως ή άλλως, η χώρα θα χρεοκοπήσει. Το μόνο ερώτημα που απομένει είναι εάν θα το κάνει ως μέλος της ευρωζώνης, ή ως πρόσφυγας.

Πολλοί παρατηρητές έχουν προβλέψει αυτό το "τέλος παιχνιδιού" από την αρχή της κρίσης του δημόσιου χρέους της Ευρώπης, αν μη τι άλλο επειδή τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα από τους όρους της διάσωσής της έχουν προκαλέσει τόσο ευρείας κλίμακας ζημιά στην ελληνική οικονομία, ώστε να είναι αδύνατον για τη χώρα να αναπτυχθεί, έστω και στο ελάχιστο. Αλλά το τι ίσως συμβεί ή ίσως δεν συμβεί στην Ελλάδα ποτέ δεν αποτελούσε μεγάλη πηγή ανησυχίας για αυτούς που αποφασίζουν. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν τη μερίδα του λέοντος από το ελληνικό χρέος. Τι θα συμβεί, λοιπόν, σε αυτές τις τράπεζες όταν θα κηρύξει πτώχευση η Ελλάδα;

Μήπως η λέξη "συστημική κρίση" μας λέει κάτι; Όπως παρατηρεί το Spiegel, "Καθώς έδειξε η εξέλιξη της οικονομικής κρίσης, οι τράπεζες διασυνδέονται στενά, πέρα από εθνικά σύνορα. Εάν καταρρεύσει μια μεγάλη τράπεζα, τότε και άλλες μπορούν εύκολα να συμπαρασυρθούν σε μια παρόμοια κατάρρευση".

Αυτό, φυσικά, ήταν το σκεπτικό για την διάσωση τραπεζών όπως η Bank of America και η Citigroup, αντί να τις υποχρεώσουν να κάνουν μια κάποια διαχείριση της πτώχευσής τους. Τώρα καθίσταται όλο και πιο σαφές ότι ο κόσμος θα έχει την ευκαιρία να μάθει τι ακριβώς συμβαίνει όταν οι κυβερνήσεις το παίρνουν απόφαση ότι δεν θέλουν (ή δεν μπορούν) να σώσουν τα "σάπια μήλα" στο "περιβόλι" τους.

Η κοινή άποψη που υιοθετείται από τους ειδικούς στη χάραξη πολιτικής στην Ευρώπη, όπως παρουσιάζεται περιληπτικά από το Spiegel, φαίνεται να είναι ότι η Ελλάδα είναι ένας "βαριά αρρωστημένος ψυχοπαθής", που δεν μπορεί να σωθεί, αλλά ότι η ελληνική επιδημία δεν θα εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης με παρόμοια "ψυχικά νοσήματα". Αυτό μου θυμίζει έντονα τους ισχυρισμούς του Hank Bernanke και του Ben Bernanke ότι η κρίση που προέκυψε με τις φούσκες στην αμερικάνική αγορά ακινήτων ήταν "περιορισμένη" και "ελέγξιμη". Ο μεγάλος κίνδυνος, φυσικά, είναι ότι η περίπτωση της Ελλάδας αποδεικνύεται ότι είναι κάτι σαν την περίπτωση της Lehman Brothers, και η χρεοκοπία της χώρας θα οδηγήσει σε γενικότερη κατάρρευση.

Ο Felix Salmon έγραψε πολύ εύστοχα σε άρθρο του Ρόιτερ:

"Βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής στην Ευρώπη, και όλα τα σημάδια μας δείχνουν ότι το χάος και η αβεβαιότητα θα εξαπλωθούν. Η τελευταία κρίση ένωσε την Ευρώπη και τον κόσμο, τουλάχιστον για λίγο. Αυτή η κρίση θα διαμελίσει την Ευρώπη στα εξ ων συνετέθη".

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση