Ο δύσκολος Σεπτέμβρης της Ευρώπης

• Tης Κατερινας Σωκου

Τον Αύγουστο, οι τουρίστες στη Ρώμη και τη Μαδρίτη επισκέπτονται δύο άδειες πόλεις. Τα περισσότερα καταστήματα είναι κλειστά, καθώς Ρωμαίοι και Μαδριλένοι αφήνουν την αποπνικτική ζέστη της πρωτεύουσας για τα αγαπημένα τους καλοκαιρινά θέρετρα. Για τους ηγέτες της Ιταλίας και της Ισπανίας, ωστόσο, οι διακοπές φέτος άργησαν να ξεκινήσουν. Αιτία, οι ισχυρές πιέσεις που δέχονται στις αγορές τα κρατικά ομόλογα των δύο χωρών, πυροδοτώντας ανησυχία ακόμη και για το ενδεχόμενο να χρειασθεί να προσφύγουν στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης.

Για τον Ισπανό πρωθυπουργό Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο, η εσπευσμένη επιστροφή στην πρωτεύουσα την πρώτη ημέρα των διακοπών του ήταν μια δραματική κίνηση, με την οποία επιχείρησε να καταδείξει ότι διατηρεί τον έλεγχο των εξελίξεων. Κάτι αντίστοιχο -τηρουμένων των αναλογιών- έπραξε και ο Ιταλός ομόλογός του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος αποφάσισε τελικά να διακόψει τις ασχολίες του και να εμφανισθεί στο Κοινοβούλιο, ώστε να διαβεβαιώσει για την υγεία της ιταλικής οικονομίας.

Ελπίζει κανείς ότι η εκτόξευση του κόστους δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας στην καρδιά του καλοκαιριού, όταν ο χαμηλός όγκος συναλλαγών εντείνει την αστάθεια, μπορεί να οφείλεται σε κεκτημένη ταχύτητα των επενδυτών, που μέχρι τις αρχές της εβδομάδας ανησυχούσαν για την κρίση χρέους των ΗΠΑ. Χθες οι πιέσεις υποχώρησαν για λίγο, όταν υπήρξε φημολογία ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρενέβη στις αγορές ομολόγων - για να επανέλθουν στη συνέχεια. Δεν είναι λίγοι όμως οι αναλυτές που ανησυχούν, τονίζοντας την απότομη, ταχεία αύξηση του κόστους δανεισμού των δύο χωρών. Αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στην Ιταλία, η οποία είναι ευάλωτη λόγω του υψηλού της χρέους και της ανάγκης εξυπηρέτησής του. Ιδιαίτερα ο Σεπτέμβριος, όταν λήγουν ομόλογα ύψους 55 δισ. ευρώ, προβλέπεται δύσκολος για τη χώρα.

Κι αυτό, καθώς πίσω από τις τελευταίες εξελίξεις βρίσκεται η σκληρή διαπίστωση ότι οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης δεν έπεισαν τις αγορές ότι είναι ικανές να αποτρέψουν τη μετάδοση της κρίσης χρέους. Σίγουρα, το δεύτερο πακέτο βοήθειας για την Ελλάδα που αποφασίσθηκε καθιστά πιο βιώσιμο το ελληνικό χρέος, ενώ η βελτίωση των όρων δανεισμού δίνει επίσης ανάσα στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζουν οι πιέσεις στην Ιταλία και την Ισπανία, δεν φτάνει αυτό για τη συγκράτηση της κρίσης, καθώς η Σύνοδος δεν απάντησε στη βασική ανησυχία των αγορών σχετικά με την ικανότητα της Ευρωζώνης να αντιμετωπίσει μια συστημική κρίση. Το αναγνώρισε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, που με επιστολή του προς τους ηγέτες της Ευρωζώνης ζητεί την αύξηση των κεφαλαίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Απέναντι σε αυτές τις ανησυχίες, οι χώρες του πυρήνα της Ευρωζώνης δεν φαίνεται να πτοούνται. Η άνοδος ακόμη και του γαλλικού κόστους δανεισμού δεν προβλημάτισε εξίσου τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, που συνέχισε τις διακοπές του στο Καπ Νεγκρ, κοντά στο Σεντ Τροπέ. Ο Γάλλος πρόεδρος, που αναμένεται να επιστρέψει στο Παρίσι μετά την εβδομάδα του Δεκαπενταύγουστου, περιορίστηκε στο να συγκαλέσει μια σύσκεψη στις αρχές Σεπτεμβρίου. Την ίδια ώρα, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ συνέχιζε τις διακοπές της στη Βαυαρία. Ο υπουργός Οικονομίας, που προήδρευσε του Υπουργικού Συμβουλίου στη θέση της, υποβάθμισε το θέμα της Ισπανίας και της Ιταλίας, τονίζοντας ότι δεν συζητήθηκε. Και ως γνήσιος αντικαταστάτης της, δήλωσε ότι οι δύο χώρες πρέπει να επισπεύσουν τα μέτρα περιστολής των ελλειμμάτων τους.

Η θερινή ραστώνη ίσως τελικά κάνει τη χάρη στους Ευρωπαίους πολιτικούς να επικρατήσει για λίγο και στις αγορές. Το φθινόπωρο, όμως, όταν η πολιτική και οικονομική ζωή επιστρέψει στους φυσιολογικούς της ρυθμούς, θα βρεθούν ξανά αντιμέτωποι με τα ζητήματα που αποφεύγουν: την ανάγκη αύξησης των κεφαλαίων του μηχανισμού στήριξης ώστε να μπορεί να σηκώσει το βάρος των δύο χωρών, και τι σημαίνει αυτό για την Ευρωζώνη.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση