Το 2014 η χρονιά που θα ανατραπούν όλα…

Η στήλη δεν τα πάει ιδιαίτερα καλά με τους μάντεις, τις καφετζούδες και εκείνες τις τεχνικές και θεμελιώδεις αναλύσεις που προβλέπουν με ακρίβεια που θα είναι η τιμή του δείκτη ή κάποιας μετοχής μετά από δυο μέρες ή δυο χρόνια.

Αντιθέτως, αποδεχόμενη τη ρήση του Μαρκ Τουέν ότι η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται αλλά ομοιοκαταληκτεί, αρέσκεται να ψάχνει στη χρηματιστηριακή και μη ιστορία για αναλογίες στις εξελίξεις που μπορούν να προκαλέσουν παρόμοιες ψυχολογικές αντιδράσεις.

Μια ενδιαφέρουσα συσχέτιση της περιόδου που διανύει η ανθρωπότητα, δεν αφορά τα απόνερα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, τα οποία αν υπάρξει η πολιτική βούληση των πρωταγωνιστών της υφηλίου μπορούν να ρυθμιστούν σε λίγα χρόνια, αλλά κάποιες αναλογίες της εισόδου της Κίνας στην παγκόσμια σκηνή με εκείνη της εισόδου της Γερμανίας στα τέλη του 19ου αιώνα...

Η Γερμανία συγκροτήθηκε τελευταία εθνικά και κατά συνέπεια εισήλθε και τελευταία στη φάση της βιομηχανικής επανάστασης, μετά κυρίως την Αγγλία αλλά και τη Γαλλία.

Συνέπεια αυτού ήταν να αντλήσει επενδύσεις από τις παλιές και ώριμες βιομηχανικές χώρες. Επειδή εισήλθε αργότερα απέκτησε πιο μοντέρνα βιομηχανική υποδομή και ως εκ τούτου αποτελεσματικότερη. Αυτό δημιούργησε προβλήματα στις παλιές βιομηχανικές χώρες. Προβλήματα δημιούργησε και ο ανταγωνισμός για την απόκτηση πρώτων υλών που τότε ερχόταν κυρίως από στρατιωτικά ελεγχόμενες αποικίες.

Στη σύγχρονη εποχή είναι η Κίνα αυτή που εισέρχεται τελευταία απορροφώντας επενδύσεις και θέσεις εργασίας από τις ανεπτυγμένες οικονομίες. Οι ανεπτυγμένες οικονομίες και ειδικά η μεγαλύτερη μεταξύ αυτών, αυτή των ΗΠΑ, δέχονται πιέσεις τόσο από τη μετανάστευση θέσεων εργασίας από τις οικονομίες τους, κεφαλαίων, αλλά και από την άνοδο των τιμών των πρώτων υλών λόγω της αυξημένης ζήτησης.

Ναι με το ευέλικτο σύστημα των παγκόσμιων αγορών που αντικατέστησε τον αποικιακό έλεγχο των περιοχών με τις πρώτες ύλες, εξομαλύνει τις τριβές που προκαλεί η ανάγκη πρόσβασης στις πρώτες ύλες, αλλά οι αυξημένες τιμές φαλκιδεύουν την ανάπτυξη, την ευημερία, το βιοτικό επίπεδο και κατά συνέπεια την κοινωνική γαλήνη των ανεπτυγμένων κοινωνιών.

Η συγκυρία αυτή ενδεχομένως σύντομα να οδηγήσει σε κάποια προσπάθεια διευθέτησης και εξισορρόπησης.

Ο Nicholas Boyle που είναι γερμανικής καταγωγής, είναι μελετητής του Γκαίτε και διδάσκει στο Καίμπριτζ, έχει αναπτύξει μια πρωτότυπη θεωρία με βάση μια ανάγνωση της ιστορίας των τελευταίων 500 ετών. Την αναπτύσσει στο βιβλίο του "2014 How to Survive the next World Crisis" που κυκλοφόρησε φέτος από τις εκδόσεις Continuum στο Λονδίνο.

Κατά τον Μπόιλ λοιπόν η δεύτερη δεκαετία, δηλ. αυτή που διανύουμε, θα καθορίσει τις παραμέτρους που θα κινηθεί ο νέος αιώνας. Ο ίδιος θεωρεί τη χρονιά 2014 σαν κρίσιμη σε αυτή την κατεύθυνση.

Στη θεώρηση που κάνει στα τελευταία 500 χρόνια παρατηρεί ότι κάθε αιώνας από αυτούς έχει κάποια χαρακτηριστικά τα οποία απέκτησε κυρίως στη δεύτερη δεκαετία της αρχής του.

Στο σημείο αυτό οι αιώνες μοιάζουν με τον κύκλο της ανθρώπινης ζωής όπου τα συμβάντα της εφηβείας καθορίζουν το μοτίβο που θα κινηθούν οι μετέπειτα δεκαετίες.

Το 1618, π.χ., ξεκίνησε στην Ευρώπη ο Τριακονταετής πόλεμος όπου ο οικονομικός και πολιτικός ανταγωνισμός καλύφθηκε κάτω από το κάλυμμα της θρησκευτικής μεταρρύθμισης. Ηταν ένας αιματηρός και άσχημος αιώνας στην ιστορία.

Το 1715, ένα αιώνα αργότερα, η εγκαθίδρυση της δυναστείας του Ανοβέρου στο θρόνο της Βρετανίας έφερε ειρήνη και πρόοδο για αρκετές δεκαετίες με την ενίσχυση της βρετανικής κυριαρχίας.

Το 1815 το συνέδριο της Βιέννης έβαλε τέλος στους ναπολεόντειους πολέμους που ξεκίνησαν μετά τη γαλλική επανάσταση το 1789.

Το 1914 ξεκίνησε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος ο οποίος κατά το συγγραφέα τελείωσε το 1989 με το τέλος του ψυχρού πολέμου μετά την κατάρρευση της σοβιετίας.

Η αναταραχή που ξεκίνησε το 1789 με τη γαλλική επανάσταση και τα συνθήματα, αίτημα ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα τέλειωσε το 1815 με την συντριβή του αυτοκράτορα Ναπολέοντα και τη νέα τάξη.

Το 1989 είχαμε την πτώση της σοβιετίας που δρομολόγησε την παγκοσμιοποίηση και την είσοδο της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και γύρω στο 1915 ίσως είναι ο χρόνος της δημιουργίας μιας νέας τάξης πραγμάτων.

Ο συγγραφέας δεν προβλέπει αν αυτή θα είναι μια πολεμική αναμέτρηση όπως το 1914 ή μια ειρηνική συμφωνία όπως η συνθήκη της Βιέννης το 1815 με την Ιερή Συμμαχία. Υποστηρίζει όμως ότι ανάλογα με τι απόφαση θα είναι, θα καθορίσει τα πλαίσια που θα κινηθούν οι επόμενες δεκαετίες.

Κάποιες από τις διαφορές που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τριβές είναι ο ανταγωνισμός για το πετρέλαιο, τις πρώτες ύλες και το νερό, τα περιβαλλοντικά προβλήματα με έμφαση την κλιματική αλλαγή, και η ανατροπή της ισορροπίας που επιφέρει η άνοδος της Κίνας.

Το δικό μου συμπέρασμα είναι ότι, οι μέχρι τώρα ενδείξεις δεν δείχνουν πρόθεση ούτε για προστατευτισμό, ούτε για εμπορικούς πολέμους. Αν υπάρξει κάποια διαφοροποίηση στις επιδιώξεις των μεγάλων δυνάμεων θα το καταλάβουμε από τον τρόπο που αυτές θα προσπαθήσουν να χειραγωγήσουν και να συσπειρώσουν τους λαούς τους. Όπερ, οι μεν θα ανακαλύψουν το έλλειμμα δημοκρατίας στην Κίνα και οι δε θα συδαυλίσουν την πατροπαράδοτη ξενοφοβία του κινέζικου πολιτισμού.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση