Το θεμελιώδες ελάττωμα σχεδιασμού της Τουρκικής Δημοκρατίας

Την 1η Μαΐου 1920, ο Μουσταφά Κεμάλ, που σύντομα έγινε ο ιδρυτής της Τουρκικής Δημοκρατίας, εκφώνησε έναν πολύ σημαντικό λόγο στο Κοινοβούλιο της Άγκυρας.
"Οι άνθρωποι από τους οποίους απαρτίζεται αυτή η ανώτατη συνέλευση δεν είναι μόνο Τούρκοι" είπε. "Είναι επίσης Κιρκάσσιοι, Κούρδοι, Λάζοι. Είναι όλοι διαφορετικά στοιχεία του Ισλάμ. Σέβονται όλοι όλους και του καθενός την εθνικότητα, τα κοινωνικά και γεωγραφικά δικαιώματα".
Αυτή ήταν η εποχή του πολέμου για την απελευθέρωση της Τουρκίας (1919-1922). Σαν ηγέτης αυτής της εθνικής προσπάθειας να σωθεί η πατρίδα από τους Ευρωπαίους εισβολείς, ο Μουσταφά Κεμάλ χρησιμοποίησε την ρητορεία σε όλα "τα στοιχεία του Ισλάμ" στην Ασία (Οι μη-μουσουλμάνοι, οι Αρμένιοι εκδιώχθηκαν τραγικά το 1915).
Η Δημοκρατία που τελείωσε την ειρήνη
Στην πραγματικότητα ο Κεμάλ, σαν προσωπικότητα δεν ήταν και ο μεγαλύτερος οπαδός του Ισλάμ, και πίστευε στον Τουρκικό εθνικισμό περισσότερο από ότι σε ένα πλουραλιστικό κράτος απαρτιζόμενο από πολλές εθνικότητες. Όμως η τότε εποχή δεν ήταν η κατάλληλη για να έκφραση τέτοιου είδους απόψεις.

Έτσι, κατά την διάρκεια των επόμενων δυο ετών, συνέχισε να μιλάει για "αδελφοσύνη" όλων των Μουσουλμανικών λαών και ειδικότερα των Τούρκων και των Κούρδων οι δύο μεγαλύτερες ομάδες της Ανατολίας. Οι περισσότεροι Κούρδοι πίστεψαν αυτό το μήνυμα και υποστήριξαν αυτό το πόλεμο για την Απελευθέρωση.
Όταν ο πόλεμος κερδήθηκε, η ρητορική του Κεμάλ άλλαξε αμέσως. Όταν ανακοίνωσε τον σχηματισμό της Τουρκικής Δημοκρατίας τον Οκτώβριο του 1923, είχε σταματήσει να μιλάει για "στοιχεία του Ισλάμ που σέβονται το ένα το άλλο" αλλά μόνο για Τουρκικό Έθνος. "Το Σύνταγμα που συνέταξε τον επόμενο χρόνο πήγε ένα βήμα παρακάτω "Ο πληθυσμός της Τουρκίας" ανακοίνωσε είναι όλοι Τούρκοι ανεξαρτήτως της θρησκείας τους και της εθνικότητας τους".
Την ίδια χρονιά, ο Κεμάλ κατήργησε το Χαλιφάτο και απαγόρευσε όλα τα Ισλαμικά σχολεία και τα δυο ιδιαίτερα δημοφιλή στους συντηρητικούς θρησκευτικούς κύκλους των Κούρδων της Νοτιοανατολικής Ανατολίας.
Η αντίδραση ήρθε στις αρχές του 1925, όταν ξέσπασε μια Κουρδική επανάσταση οδηγούμενη απο έναν Ισλαμιστή σεΐχη. Σαν απάντηση η Κεμαλική κυβέρνηση όχι μόνο την κατέστειλε με βαναυσότητα αλλά καθιέρωσε στρατιωτικό νόμο σε όλη τη χώρα, κλείνοντας όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ακόμα και τους μη κυβερνητικούς οργανισμούς. Αυτή η τυραννική πολιτική οδήγησε σε άλλη μία Κουρδική επανάσταση η οποία για άλλη μια φορά κατεστάλθηκε με πολύ βαναυσότητα. Γι αυτή που ξέσπασε στο Ντερσίμ το 1937 η πόλη βομβαρδίστηκε από την πολεμική αεροπορία.
Ένας από τους πιλότους των βομβαρδιστικών ήταν η Sabiha Gökçen, η υιοθετημένη κόρη του Μουσταφά Κεμάλ, της οποίας το όνομα πρόσφατα δόθηκε στο δεύτερο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης (Το πρώτο φυσικά πήρε το όνομα του πατέρα της που πήρε το παρατσούκλι Αττατούρκ, "ο πατέρας όλων των Τούρκων", το 1934.)
Κατά την διάρκεια των καταστολών των Κουρδικών επαναστάσεων, ο Αττατούρκ ξεκίνησε την πολιτική του "εκτουρκισμού". Μέσω της παιδείας της προπαγάνδας, οι Κούρδοι έπρεπε να πειστούν ότι ήταν Τούρκοι που δυστυχώς είχαν ξεχάσει την ταυτότητά τους. Το Diyarbakır είναι το σπίτι των καθαρών τουρκικών φύλλων Oğuz Turk (της Κεντρικής Ασίας)", είπε ο Αττατούρκ το 1932. "Είμαστε όλοι παιδιά αυτού του σπιτιού. Το έδαφος του Τούρκου είναι μεγάλο και μόνο αυτός είναι σπουδαίος στην γη". Πρόσθετε. "Οι Τούρκοι χωράνε παντού. Και το πρόσωπο του Τούρκου διαφωτίζει κάθε γωνία".
Αυτή η λατρεία των για εκτουρκισμό ήταν η λύση των Κεμαλιστών στο Κουρδικό πρόβλημα. Εάν το κράτος σεβόταν τον εκτουρκισμό αρκετά έλεγε ο συλλογισμός τους η και την ίδια στιγμή απαγόρευε όλες τις Κουρδικές εκφράσεις, το "πρόβλημα" θα λυνόταν.
Από το κράτος στην κοινωνία
Αυτή ήταν η θεμελιώδης ατέλεια της Τουρκικής Δημοκρατίας: Η πεποίθηση ότι το κράτος είχε το δικαίωμα, και την δύναμη να μεταλλάξει την κοινωνία στην θέλησή της.
Το κράτος απλά είπε: "Αφήστε να μην υπάρχουν Κούρδοι". Και ήλπισε ότι όλοι θα έβλεπαν αυτό το επίσημο δόγμα και θα το θεωρούσαν σωστό.
Προσωπικά, αντιτίθεμαι σε αυτό το σχέδιο για φιλοσοφικούς λόγους. Πιστεύω ότι η κοινωνία και τα άτομα την οποία απαρτίζουν, προηγούνται του κράτους. Έτσι το κράτος θα πρέπει να κατασκευαστεί σύμφωνα με τις φιλοδοξίες της κοινωνίας – όχι το ανάποδο.
Αλλά ακόμα και αυτοί οι Τούρκοι που δεν έχουν τέτοια φιλοσοφικές αντιρρήσεις στα κρατικά δικαιώματα να μετασχηματιστεί η κοινωνία τουλάχιστον τώρα αποδέχονται ότι στερούνται τη δύναμη να το πραγματοποιήσουν. Παρά ταύτα οι Κεμαλιστές τώρα συνειδητοποιούν ότι οι Κούρδοι δεν μπορούν να "εκπαιδευτούν" παραπάνω ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι είναι στην πραγματικότητα "καθαρά Τουρκικά φύλα".
Τώρα τι κάνουμε;
Η λογική απάντηση είναι να επιλυθεί το θεμελιώδες πρόβλημα σχεδιασμού της Δημοκρατίας. Με άλλα λόγια να φτιάξουμε ένα δημοκρατικό κράτος το οποίο θα σέβεται την πολλαπλότητα της κοινωνίας αντί να ενός αυταρχικού το οποίο θα επιβάλλει επίσημες ταυτότητες και ιδεολογίες.
Αυτό λένε και οι φιλελεύθεροι διανοούμενοι που επιζητούν μια "δεύτερη Δημοκρατία" και υποστηρίζουν όλο αυτό το καιρό.Και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, ΑΚΡ παρά τα όποια λάθη του και παραλείψεις έχει λάβει τα πιο θαρραλέα μέτρα προς αυτό τον εκδημοκρατισμό από το 2002.
Παρά ταύτα αντιμετωπίζουμε δυο μεγάλα εμπόδια:
Πρώτον, πολλοί Τούρκοι είναι παθιασμένα αφιερωμένοι στη συντήρηση αυτού του λάθους, το οποίο έχει γίνει κομμάτι της εθνικής κοσμικής θρησκείας τους. Αντιστέκονται με όλα τα μέσα σε όποια αλλαγή.
Δεύτερον, μερικοί Κούρδοι έχουν γίνει τόσο εθνικιστές τώρα που μπορεί να μην είναι δυνατόν να κερδηθούν τώρα πια με δημοκρατικές διαδικασίες. Η δυσαρέσκειά τους για την Τουρκία έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να συμφιλιωθούν.
Το ελάττωμα της Δημοκρατίας, με άλλα λόγια, έχει δημιουργήσει μια ελαττωματική κοινωνία επίσης.
Γι αυτό το λόγο δεν είμαι και πολύ αισιόδοξος για το μέλλον σε σχέση με αυτό το θέμα.
HURRIET - Mustafa AKYOL
Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση