Γκιουρέλ: Η Τουρκία είναι μία χώρα παράξενη με ιδιόμορφη προσωπικότητα
Του Άρη Αμπατζή
Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων ο Γκιουρέλ, υπήρξε υπουργός αρμόδιος για θέματα Κύπρου και Ε.Ε. στην κυβέρνηση Γιλμάζ (1997-1999), επίσης αρμόδιος υπουργός για την Κύπρο στην κυβέρνηση Ετζεβίτ (1999-2002), ενώ το 2002 χρημάτισε για τέσσερις μήνες και υπουργός Εξωτερικών.
Το 1993 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Τουρκοελληνικές σχέσεις 1821-1993»
«Δεν είναι κάτι νέο η πολιτική με βάση την περιοχή μας» λέει ο Γκιουρέλ στην Κωνσταντινούπολη, όπου τον συναντήσαμε, και υπογραμμίζει το εξής: «Η περιοχή που βρισκόμαστε εμείς δεν είναι μόνο η Μέση Ανατολή. Περιλαμβάνει όλες τις προβληματικές περιοχές. Τα Βαλκάνια, τον Καύκασο, τη Μαύρη Θάλασσα, τη Μέση Ανατολή. Είμαστε σε ένα μέρος παράξενο και γι' αυτό είμαστε και μεις παράξενοι. Και έχουμε μία ιδιόμορφη ταυτότητα.
Αυτό που γίνεται τώρα προσπάθεια να διαμορφωθεί υπό το όνομα του Νεοοθωμανισμού είναι να ελέγξει τη Μέση Ανατολή. Αυτό είναι μεσανατολικοποίηση της πολιτικής. Και φυσικά, έλεγχος στο όνομα των Αμερικανών. Η πολιτική αυτή δεν στηρίζεται στη διάνοια του Νταβούτογλου, αλλά αντιθέτως η προσωπικότητα του Νταβούτογλου είναι κατάλληλη για κάτι τέτοιο. Δηλαδή, έχουμε έναν άνθρωπο ανάλογα με την πολιτική και όχι το αντίστροφο».
Πριν από τον Νταβούτογλου, όμως, δεν υπήρχε υπουργός που να απευθύνεται τόσο άνετα στους Αραβες και το Ιράν...
«Αυτό μας πάει στην πολιτισμική αραβοποίηση. Κι αυτή δεν αρχίζει βεβαίως με τον Νταβούτογλου. Αρχίζει με τον Γκιουλ ή ίσως με τον Ερμπακάν. Η χρησιμοποίηση του στοιχείου αυτού στη διπλωματία είναι όντως τωρινό φαινόμενο. Ποιος το χρειάζεται; Τον επόμενο χρόνο οι ΗΠΑ φεύγουν από τη Μέση Ανατολή. Από το Ιράκ. Πρέπει να εξουσιοδοτήσει κάποιον. Και χρειάζεται μάλιστα μια Τουρκία με διευρυμένες σχέσεις με τον αραβικό κόσμο. Στο επόμενο στάδιο θα έρθει, το "εμείς δεν θέλουμε να σας περιορίσουμε", αλλά το αντίθετο, άρα "προχωρήστε σε συνομοσπονδία με το Βόρειο Ιράκ". Εγώ ως πολίτης της Τουρκικής Δημοκρατίας δεν θα ήθελα τέτοια συνομοσπονδία».
Μοσούλη και Κιρκούκ;
«Ναι, και οι πάντες θα το φάνε. Μπορεί να αρέσει αυτό και στο μέσο πολίτη. Ηδη αυτό δεν ήθελε να κάνει και ο Οζάλ;»
Θα πειστούν οι Αραβες;
«Σωστή η παρατήρηση, αλλά εγώ δεν νομίζω ότι πρέπει να πειστούν οι Αραβες. Και αυτοί τελικά θα δεχθούν αυτή τη συνεργασία. Αυτό που μας ενδιαφέρει όλους είναι και το εξής: Εμείς απομακρυνόμαστε από τις ρίζες μας και πολιτισμικά. Το Ισλάμ της Ανατολίας είναι πολύ διαφορετικό από τον ουαχαμπισμό. Η βασική διαφορά είναι το ότι στον ουαχαμπισμό η βασική αρχή είναι ο φόβος του Θεού και της κόλασης. Στην Ανατολία, το βασικό ήταν πάντα η αγάπη προς το Θεό. Και όσο πάει, πλησιάζουμε τον ουαχαμπισμό».
Ανειλικρινής, η Ευρώπη
Δηλαδή, και μέσω της εξωτερικής πολιτικής πλέον προχωρά η υπόθεση της ισλαμοποίησης και μεσανατολικοποίησης της τουρκικής κοινωνίας;
«Και φυσικά είναι η αποδυνάμωση της διάστασης που αφορά την Ε.Ε. Εκεί όμως εγώ αποδίδω εξίσου ευθύνες στην Ε.Ε. Εξαρχής η Ε.Ε. δεν υπήρξε ειλικρινής απέναντι στην Τουρκία. Θυμάμαι το 1999, ήμουν αρμόδιος για θέματα Ε.Ε. και είχα πει σε Ευρωπαίους υπουργούς: εσείς μην αποφασίζετε πρώτα για την Τουρκία, αλλά για το τι είδους Ευρώπη θέλετε για το μέλλον. Μία πολυπολιτισμική και πράγματι πλειοψηφική Ευρώπη, ή μονολιθική; Η Ευρώπη στην πραγματικότητα έχει αποφασίσει. Θέλουν μια μονολιθική Ευρώπη. Δεν ήταν ειλικρινής απέναντι στην Τουρκία. Απλώς επέλεξαν να προσφέρουν στον Τούρκο πολιτικό το υλικό που θα μπορούσε αυτός να χρησιμοποιήσει, να πουλήσει στο εσωτερικό της Τουρκίας. Και οι πολιτικοί μας, αρκέστηκαν σε αυτό.
»Η κυβέρνηση αυτή επωφελήθηκε πολύ από αυτή την εξαπάτηση. Οχι μόνο πήρε την εξουσία με σημαία την Ε.Ε., αλλά ταυτόχρονα θεώρησε τη σημαία αυτή, ως ασφάλεια της εξουσίας της. Η εξαπάτηση αυτή όμως κάπου τελείωσε. Και αυτό τελείωσε κατά τη γνώμη μου το Δεκέμβριο του 2004. Στις 17 Δεκεμβρίου υπήρχαν τα βεγγαλικά για το ότι είμαστε Ευρώπη. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν ήμασταν τόσο μακριά από την Ε.Ε. όσο εκείνη τη μέρα. Διότι οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έδειχναν περίπου ότι δεν θα δεχθούν την Τουρκία και θα θέσουν θέμα κάποιων ειδικών σχέσεων. Αλλά τελείωσε και αυτό το παιχνίδι».
Πώς θα συνεχιστεί;
«Τώρα οι Ευρωπαίοι ανησυχούν μήπως η τουρκική εξωτερική πολιτική στραφεί σε άλλες αναζητήσεις».
Αν η Ε.Ε. θελήσει να δει την Τουρκία όπως οι ΗΠΑ;
«Η Ευρώπη, δεν ξέρει προς τα πού θα πάει... Εγώ πιστεύω ότι θα δεχθούν όλες τις Βαλκανικές χώρες, περιλαμβανομένης της Αλβανίας και της ΠΓΔΜ. Θα έρθει δηλαδή η Ευρώπη μέχρι τα σύνορα με την Τουρκία. Αυτή η Ευρώπη φυσικά θα είναι διαφορετική. Δεν θα μπορείς να τη διοικήσεις όπως αυτήν των 15 μελών. Και θα είναι μια Ευρώπη που θα συνίσταται σε κρίκους, ο ένας μέσα στον άλλο. Στο κέντρο θα υπάρχουν οι ισχυρές χώρες, που θα λαμβάνουν και τις αποφάσεις. Προς την περιφέρεια, θα υπάρχουν σχέσεις όλο και πιο χαλαρές. Ποια είναι η θέση της Τουρκίας; Ή θα είναι έξω από τον τελευταίο κύκλο ή, στην καλύτερη περίπτωση, εντός του τελευταίου κύκλου. Αυτό μοιάζει με το εξής: Η Τουρκία περιμένει έξω από την πόρτα. Μέσα από την πόρτα της αυλής, αλλά έξω από την κυρίως πόρτα. Θα ανοίξουν κάποια μέρα και θα της πουν: γιατί χτυπάς την πόρτα, αυτή είναι η θέση σου. Είσαι ήδη μέσα από την πόρτα της αυλής... Τελικά, δηλαδή, αυτή θα είναι η πιο ειλικρινής ευρωπαϊκή στάση».
Και την πόρτα θα την ανοίξει ένας Αλβανός...
«Ναι» (γέλια).
Πηγή
Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων ο Γκιουρέλ, υπήρξε υπουργός αρμόδιος για θέματα Κύπρου και Ε.Ε. στην κυβέρνηση Γιλμάζ (1997-1999), επίσης αρμόδιος υπουργός για την Κύπρο στην κυβέρνηση Ετζεβίτ (1999-2002), ενώ το 2002 χρημάτισε για τέσσερις μήνες και υπουργός Εξωτερικών.Το 1993 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Τουρκοελληνικές σχέσεις 1821-1993»
«Δεν είναι κάτι νέο η πολιτική με βάση την περιοχή μας» λέει ο Γκιουρέλ στην Κωνσταντινούπολη, όπου τον συναντήσαμε, και υπογραμμίζει το εξής: «Η περιοχή που βρισκόμαστε εμείς δεν είναι μόνο η Μέση Ανατολή. Περιλαμβάνει όλες τις προβληματικές περιοχές. Τα Βαλκάνια, τον Καύκασο, τη Μαύρη Θάλασσα, τη Μέση Ανατολή. Είμαστε σε ένα μέρος παράξενο και γι' αυτό είμαστε και μεις παράξενοι. Και έχουμε μία ιδιόμορφη ταυτότητα.
Αυτό που γίνεται τώρα προσπάθεια να διαμορφωθεί υπό το όνομα του Νεοοθωμανισμού είναι να ελέγξει τη Μέση Ανατολή. Αυτό είναι μεσανατολικοποίηση της πολιτικής. Και φυσικά, έλεγχος στο όνομα των Αμερικανών. Η πολιτική αυτή δεν στηρίζεται στη διάνοια του Νταβούτογλου, αλλά αντιθέτως η προσωπικότητα του Νταβούτογλου είναι κατάλληλη για κάτι τέτοιο. Δηλαδή, έχουμε έναν άνθρωπο ανάλογα με την πολιτική και όχι το αντίστροφο».
Πριν από τον Νταβούτογλου, όμως, δεν υπήρχε υπουργός που να απευθύνεται τόσο άνετα στους Αραβες και το Ιράν...
«Αυτό μας πάει στην πολιτισμική αραβοποίηση. Κι αυτή δεν αρχίζει βεβαίως με τον Νταβούτογλου. Αρχίζει με τον Γκιουλ ή ίσως με τον Ερμπακάν. Η χρησιμοποίηση του στοιχείου αυτού στη διπλωματία είναι όντως τωρινό φαινόμενο. Ποιος το χρειάζεται; Τον επόμενο χρόνο οι ΗΠΑ φεύγουν από τη Μέση Ανατολή. Από το Ιράκ. Πρέπει να εξουσιοδοτήσει κάποιον. Και χρειάζεται μάλιστα μια Τουρκία με διευρυμένες σχέσεις με τον αραβικό κόσμο. Στο επόμενο στάδιο θα έρθει, το "εμείς δεν θέλουμε να σας περιορίσουμε", αλλά το αντίθετο, άρα "προχωρήστε σε συνομοσπονδία με το Βόρειο Ιράκ". Εγώ ως πολίτης της Τουρκικής Δημοκρατίας δεν θα ήθελα τέτοια συνομοσπονδία».
Μοσούλη και Κιρκούκ;
«Ναι, και οι πάντες θα το φάνε. Μπορεί να αρέσει αυτό και στο μέσο πολίτη. Ηδη αυτό δεν ήθελε να κάνει και ο Οζάλ;»
Θα πειστούν οι Αραβες;
«Σωστή η παρατήρηση, αλλά εγώ δεν νομίζω ότι πρέπει να πειστούν οι Αραβες. Και αυτοί τελικά θα δεχθούν αυτή τη συνεργασία. Αυτό που μας ενδιαφέρει όλους είναι και το εξής: Εμείς απομακρυνόμαστε από τις ρίζες μας και πολιτισμικά. Το Ισλάμ της Ανατολίας είναι πολύ διαφορετικό από τον ουαχαμπισμό. Η βασική διαφορά είναι το ότι στον ουαχαμπισμό η βασική αρχή είναι ο φόβος του Θεού και της κόλασης. Στην Ανατολία, το βασικό ήταν πάντα η αγάπη προς το Θεό. Και όσο πάει, πλησιάζουμε τον ουαχαμπισμό».
Ανειλικρινής, η Ευρώπη
Δηλαδή, και μέσω της εξωτερικής πολιτικής πλέον προχωρά η υπόθεση της ισλαμοποίησης και μεσανατολικοποίησης της τουρκικής κοινωνίας;
«Και φυσικά είναι η αποδυνάμωση της διάστασης που αφορά την Ε.Ε. Εκεί όμως εγώ αποδίδω εξίσου ευθύνες στην Ε.Ε. Εξαρχής η Ε.Ε. δεν υπήρξε ειλικρινής απέναντι στην Τουρκία. Θυμάμαι το 1999, ήμουν αρμόδιος για θέματα Ε.Ε. και είχα πει σε Ευρωπαίους υπουργούς: εσείς μην αποφασίζετε πρώτα για την Τουρκία, αλλά για το τι είδους Ευρώπη θέλετε για το μέλλον. Μία πολυπολιτισμική και πράγματι πλειοψηφική Ευρώπη, ή μονολιθική; Η Ευρώπη στην πραγματικότητα έχει αποφασίσει. Θέλουν μια μονολιθική Ευρώπη. Δεν ήταν ειλικρινής απέναντι στην Τουρκία. Απλώς επέλεξαν να προσφέρουν στον Τούρκο πολιτικό το υλικό που θα μπορούσε αυτός να χρησιμοποιήσει, να πουλήσει στο εσωτερικό της Τουρκίας. Και οι πολιτικοί μας, αρκέστηκαν σε αυτό.
»Η κυβέρνηση αυτή επωφελήθηκε πολύ από αυτή την εξαπάτηση. Οχι μόνο πήρε την εξουσία με σημαία την Ε.Ε., αλλά ταυτόχρονα θεώρησε τη σημαία αυτή, ως ασφάλεια της εξουσίας της. Η εξαπάτηση αυτή όμως κάπου τελείωσε. Και αυτό τελείωσε κατά τη γνώμη μου το Δεκέμβριο του 2004. Στις 17 Δεκεμβρίου υπήρχαν τα βεγγαλικά για το ότι είμαστε Ευρώπη. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν ήμασταν τόσο μακριά από την Ε.Ε. όσο εκείνη τη μέρα. Διότι οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έδειχναν περίπου ότι δεν θα δεχθούν την Τουρκία και θα θέσουν θέμα κάποιων ειδικών σχέσεων. Αλλά τελείωσε και αυτό το παιχνίδι».
Πώς θα συνεχιστεί;
«Τώρα οι Ευρωπαίοι ανησυχούν μήπως η τουρκική εξωτερική πολιτική στραφεί σε άλλες αναζητήσεις».
Αν η Ε.Ε. θελήσει να δει την Τουρκία όπως οι ΗΠΑ;
«Η Ευρώπη, δεν ξέρει προς τα πού θα πάει... Εγώ πιστεύω ότι θα δεχθούν όλες τις Βαλκανικές χώρες, περιλαμβανομένης της Αλβανίας και της ΠΓΔΜ. Θα έρθει δηλαδή η Ευρώπη μέχρι τα σύνορα με την Τουρκία. Αυτή η Ευρώπη φυσικά θα είναι διαφορετική. Δεν θα μπορείς να τη διοικήσεις όπως αυτήν των 15 μελών. Και θα είναι μια Ευρώπη που θα συνίσταται σε κρίκους, ο ένας μέσα στον άλλο. Στο κέντρο θα υπάρχουν οι ισχυρές χώρες, που θα λαμβάνουν και τις αποφάσεις. Προς την περιφέρεια, θα υπάρχουν σχέσεις όλο και πιο χαλαρές. Ποια είναι η θέση της Τουρκίας; Ή θα είναι έξω από τον τελευταίο κύκλο ή, στην καλύτερη περίπτωση, εντός του τελευταίου κύκλου. Αυτό μοιάζει με το εξής: Η Τουρκία περιμένει έξω από την πόρτα. Μέσα από την πόρτα της αυλής, αλλά έξω από την κυρίως πόρτα. Θα ανοίξουν κάποια μέρα και θα της πουν: γιατί χτυπάς την πόρτα, αυτή είναι η θέση σου. Είσαι ήδη μέσα από την πόρτα της αυλής... Τελικά, δηλαδή, αυτή θα είναι η πιο ειλικρινής ευρωπαϊκή στάση».
Και την πόρτα θα την ανοίξει ένας Αλβανός...
«Ναι» (γέλια).
Πηγή
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...