Σκοπιανός, Σλαβομακεδόνας, Βούλγαρος, Σλάβος, Μακεδόνας...
Είναι μερικοί από τους χρησιμοποιούμενους εθνοτικούς όρους ώστε να προσδιορίσουμε τον σλαβόφωνο πληθυσμό που αυτοπροσδιορίζεται ως «makedonci» ή «Makedonskiot nacionalnosti ».
Ας δούμε μερικά πράματα σε ότι αφορά τους ορισμούς και την ιστορία τους.
Όπως γράφει ο Ευάγγελος Κωφός [1] για την ταυτότητα των πληθυσμών της Μακεδονίας η ελληνική διπλωματική αλληλογραφία του 19ου αιώνα είναι αρκούντως σαφής:
Με τον όρο «Μακεδόνες» ορίζονται άτομα που ανήκουν στην ελληνική εθνότητα, ανεξάρτητα της γλώσσας που ομιλούν. Όσοι σλαβόφωνοι δεν ταυτίζονται με τον ελληνισμό συνήθως χαρακτηρίζονται ως «Βούλγαροι» και σπανιότερα «Μακεδονοσλάβοι» ή «Σλαβομακεδόνες». Καθώς πλησιάζουμε στην ένοπλη αντιπαράθεση του Μακεδόνικου Αγώνα, παρατηρείται ευρεία χρήση του τοπικού μακεδόνικου ονόματος Makedonci από τους προσκείμενους στους Βουλγάρους σλαβόφωνους της Μακεδονίας.
Ωστόσο, η ελληνική επίσημη πολιτική δεν εφίσταται της παραδοσιακής χρήσης του ονόματος «Μακεδόνες», με το οποίο προσδιορίζονται πλέον τα ελληνικά ανταρτικά σώματα, οι αγωνιστές και ο φίλα προσκείμενος ντόπιος πληθυσμός.
Από την ενσωμάτωση της Ελληνικής Μακεδονίας στο ελληνικό κράτος, ο πληθυσμός της περιοχής φέρει το μακεδονικό όνομα στο οποίο συνυπάρχουν τρία στοιχεία ταυτότητας:
το γεωγραφικό, το ιστορικό-πολιτισμικό και το διοικητικό.
Η τρισυπόστατη αυτή ιδιότητα είναι ιδιαίτερα εμφανής στη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Περιλαμβάνει ακόμα και τους Έλληνες πρόσφυγες από τη σερβική και βουλγαρική Μακεδονία, οι οποίοι καταγράφονταν ως «Βόρειοι Μακεδόνες» ή «Βορειομακεδόνες».
Την ίδια περίοδο σημειώνονται δύο γεγονότα που προκαλούν σημαντική αναστάτωση στη διαμόρφωση ελληνικής κρατικής πολιτικής σχετικά με τις ταυτότητες τμήματος του μακεδόνικου πληθυσμού όπως αναφέρει ο Ιάκωβος Μιχαηλίδης [2].
Το πρώτο αφορά στις υποχρεώσεις που ανέλαβε η Ελλάδα έναντι των μειονοτήτων της με βάση τις συνθήκες περί προστασίας των μειονοτήτων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
Το δεύτερο οφείλεται στην εξαγγελία από την Κομιντέρν και την εν συνεχεία υιοθέτηση από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) πολιτικής για ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη, στο πλαίσιο μιας μελλοντικής κομμουνιστικής βαλκανικής ομοσπονδίας.
‘Έτσι για το μεν πρώτο έχουμε για πρώτη φορά καταγραφές σε επίσημα ελληνικά έγγραφα (Ελληνικές στατιστικές) των ορισμών «Μακεδονοσλαύοι» και «Μακεδόνες» για το δε δεύτερο γεγονός η πολιτική του ορισμού «Μακεδόνες» προέβλεπε και τη δημιουργία και αναγνώριση χωριστής εθνικής «μακεδονικής» ταυτότητας για τους σλαβόφωνους πληθυσμούς του ευρύτερου μακεδονικού χώρου, και αντίστοιχης «θρακικής» για τα τρία τμήματα της, το βουλγαρικό, ελληνικό και τουρκικό [3].
Την ίδια εποχή, η επίσημη πολιτική του ελληνικού κράτους ήταν στραμμένη στις πιθανές επιπτώσεις για την εθνική ασφάλεια της χώρας από τη διττή απειλή που συνιστούσαν οι μη αποκρυπτόμενες αναθεωρητικές και αλυτρωτικές διαθέσεις της επίσημης Βουλγαρίας, αφενός, και οι προαναφερθείσες επιδιώξεις του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, αφετέρου. Από την οπτική της Αθήνας, και οι δύο πλευρές έθεταν ευθέως θέμα ακρωτηριασμού της ελληνικής επικράτειας στις μακεδονικές και θρακικές επαρχίες της. Τα φοβικά ανακλαστικά οδήγησαν τελικά στην παράκαμψη των διεθνών μειονοτικών δεσμεύσεων της χώρας και ενεργοποίησαν κρατικούς κατασταλτικούς μηχανισμούς σε βάρος σλαβόφωνων κατοίκων της Μακεδονία [1].
Έτσι ύστερα από δύο παγκοσμίους πολέμους και τις συνακόλουθες μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, αλλά κυρίως εξ αιτίας τής αφομοιωτικής πολιτικής πού άσκησαν οι τρεις χώρες πού μοιράσθηκαν τη γεωγραφική Μακεδονία, ή Ελλάς, ή Σερβία και ή Βουλγαρία, διαμορφώθηκαν από την παραδοσιακή αυτή κοινότητα τής Ορθόδοξης Οικουμένης τρεις εθνοτικές ομάδες :
α) οι Σλαβομακεδόνες της Ελλάδος, οι όποιοι μαζί με τούς άλλους αλλοφώνους αφομοιώθηκαν στο σύγχρονο ελληνικό έθνος [4]
β) η αντίστοιχη ομάδα τής Βουλγαρίας, η οποία αφομοιώθηκε κατά τον ίδιο τρόπο από το βουλγαρικό έθνος
γ) οι Σλαβομακεδόνες τής πρώην Γιουγκοσλαβίας, οι οποίοι στο πλαίσιο αυτής τής ομοσπονδιακής χώρας εξελίχθησαν σε βασικό γλωσσικό-πολιτιστικό στοιχείο τής νέας πολύφωνης εθνικής κοινότητας προς βορρά των ελληνικών συνόρων πού επέλεξε την ονομασία τής χώρας ως εθνική της ονομασία το όνομα «makedonci».
Ποιοι είναι όμως οι Σλαβομακεδόνες ?
Είναι δόκιμος όρος για να το χρησιμοποιούμε ώστε να προσδιορίσουμε την συγκεκριμένη εθνοτική ομάδα?
Ο Ιωάννης Κολιόπουλος [5] αναφέρει ότι όρος «Σλαβομακεδόνες» της Ελλάδος, ό οποίος φαίνεται να είναι γενικότερα αποδεκτός, με την έννοια ότι το δεύτερο συνθετικό είναι δηλωτικό του τόπου διαμονής τους και το πρώτο τής πιθανής καταγωγής του. Σύμφωνα με τα λεξικά ο «Σλάβος» προέρχεται από τον Σλαβικό που σημαίνει αυτός που αναφέρεται στους Σλάβους ή προέρχεται από αυτούς.
Είναι όμως αποδεκτός και για τις άλλες δύο ομάδες της FYROM και της Βουλγαρίας?
Ο Γιάννης Παπαβύζας [6] προσθέτει και άλλες ρητορικές ερωτήσεις σε ότι αφορά το όνομα «Μακεδόνες».
Ποιοι από τους δύο, Έλληνες ή Σλάβοι στη Μακεδονία, έχουν το ιστορικό, πολιτιστικό ή εθνοτικό προνόμοιο να ονομάζονται Μακεδόνες?
Ποιες είναι οι ρίζες, η διάλεκτος, οι παραδόσεις, η κουλτούρα ή τα αρχαιολογικά ευρήματα που υποστηρίζουν τον Μακεδονισμό της μιας ή της άλλης ομάδας?
Ποιος είναι τελικά ο «Μακεδόνας»?
Σύμφωνα με τα λεξικά προέρχεται από τον μακεδονικό, όπου σημαίνει
-Κάτοικος ή ιθαγενής της Γεωγραφικής Μακεδονίας.
-αυτός που έχει σχέση με τη Μακεδονία ή τους Μακεδόνες και ιδίως που προέρχεται από αυτή.
Ενώ διάφορες απαντήσεις στις ερωτήσεις αυτές είναι αναπόφευκτες, για χάρη απλότητας πρέπει να δεχθούμε ότι υπάρχουν δύο εκδοχές:
α) Μακεδόνες είναι κάτοικοι ή πρώην κάτοικοι της Μακεδονίας, ανεξαρτήτου εθνότητας
β) Μακεδόνες είναι οι Έλληνες που γεννήθηκαν στη ιστορική Μακεδονία ή στο εξωτερικό, των οποίων οι πρόγονοι ήταν αυτόχθονες (γηγενείς) Μακεδόνες, οι οποίοι πάντοτε μιλούσαν την ελληνική γλώσσα, όπως ακριβώς και οι Μακεδόνες της αρχαιότητας, και πάντοτε κατείχαν τη δύναμη της ελληνικής μακεδόνικης εθνικής ταυτότητας και κουλτούρας.
Ας εξετάσουμε τώρα την πρώτη κατηγορία με περισσότερη λεπτομέρεια μιας και αυτή μας ενδιαφέρει άμεσα.
Εάν με το να κατοικεί κανείς στη Μακεδονία σημαίνει ότι είναι Μακεδόνας, τότε τα 2 εκ κάτοικοι της FYROM, οι κάτοικοι της βουλγαρικής Μακεδονίας του Πιρίν και τα τρία περίπου εκατομμύρια των κατοίκων της ελληνικής Μακεδονίας είναι Μακεδόνες, ανεξαρτήτου εθνότητας. Με αυτό το κριτήριο θα πρέπει να χωρίσουμε τους κατοίκους της ιστορικής Μακεδονίας σε τρεις ομάδες: Έλληνες Μακεδόνες, Σλάβοι Μακεδόνες και Βουλγαρο-Μακεδόνες. Συνεπώς, ο όρος «Μακεδόνες» για την FYROM επί τη βάσει της κατοικίας, περιλαμβάνει Σλάβους, Αλβανούς, Βούλγαρους, Βλάχους, αθιγγάνους και Μουσουλμάνους απροσδιόριστης εθνότητας.
Συνεπώς, αν χρησιμοποιήσουμε τον όρο «Μακεδόνες» μόνο για τους κατοίκους της FYROM, πράγμα που διεκδικούν οι ηγέτες των Σκοπίων και αυθαίρετα εγκρίνουν πολλοί ανθρωπολόγοι και συγγραφείς, μεροληπτούμε εναντίον των Ελλήνων Μακεδόνων και Βουλγάρων Μακεδόνων, εναντίον της πλειοψηφίας των Μακεδόνων. Μάλιστα όπως αναφέρει ο Ιωάννης Κολιόπουλος [5] ο όρος «Μακεδόνες», έξαλλου, πού φαίνεται να υιοθετούν ορισμένοι ξένοι κοινωνικοί επιστήμονες, είναι εσφαλμένος, επειδή ουσιαστικά στερεί από όλες τις άλλες παραδοσιακές γλωσσικές ομάδες τής Μακεδονίας μέρος της ταυτότητος τους και τις καθιστά κοινότητες ανέστιες. Απλά συμπληρώνω ότι και Έλληνες υιοθετούν αυτό τον όρο, ειδικά πολιτικές πτέρυγες της αριστεράς.
Ποια είναι όμως η ετυμολογία και η ιστορία της λέξεως Σλαβο-μακεδόνας?
Πρώτη φορά εμφανίστηκε από τον Stefan Verkovic (μέσα 19ου αιώνα) με τον «Σλάβος της Μακεδονίας». Ο Verkovic έκανε διαχωρισμό των Μακεδόνων Βουλγάρων και των Μακεδόνων Σλάβων με σκοπό να προσεγγίσει τους τελευταίους στα πλαίσια της πανσλαβικής προπαγάνδας. Οι δικοί μας τον πήραν από τον Σέρβο Cvijic (30 χρόνια μετά) , ο οποίος όρος εμφανίζεται σε καμιά 30αριά εθνολογικούς χάρτες εποχής!!
Δύο σημαντικό στοιχεία πρέπει να δούμε είναι αυτά του εθνοτικού προσδιορισμού των Σλάβων αλλά και της σύγχρονης γεωγραφικής Μακεδονίας.
Ακολουθώντας τη διάκριση του Anthony Smith [7] μεταξύ εθνοτικής κατηγορίας και εθνοτικής κοινότητας, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι οι Σλαβόφωνοι της σύγχρονης γεωγραφικής Μακεδονίας αποτελούσαν μια εθνοτική κατηγορία. Πρόκειται για πληθυσμούς που μπορούν να θεωρούνται ως πολιτισμικές συνομαδώσεις, αλλά χωρίς σαφή αίσθηση αυτοσυνειδησίας και συλλογικότητας. Λείπει ο μύθος της κοινής καταγωγής, οι κοινές ιστορικές μνήμες, η αίσθηση της αλληλεγγύης και η πρόσδεση σε μια σαφώς προσδιορισμένη πατρίδα.
Σε ότι αφορά την σύγχρονη γεωγραφική Μακεδονία δυστυχώς σε αυτό τον τομέα επικράτησε η Βουλγαρική άποψη του 19ου αιώνα όπου τα σύνορα τους είναι αυτά όπως εκφράζονται σήμερα από τους Σλάβους της FYROM με τους αλυτρωτικούς χάρτες της «μεγάλης Μακεδονίας».
Τελευταίο άφησα την λέξη «Σκοπιανός».
Δεν κατάφερα να βρω από πού ξεκίνησε αυτή η λέξη. Υποθέτω ότι μάλλον ξεκίνησε από τον Ανδριώτη το 1961 όπου αναφερόταν συχνά στα πονήματα του στους «Σλάβους των Σκοπίων».
Εμείς την χρησιμοποιούμε πολλές φορές σαν αντίδραση στην αλυτρωτική συμπεριφορά των Σλάβων γειτόνων.
Εάν είναι δικαιολογημένη ή όχι το αφήνω στην κρίση του καθένα.
=========================================================
[1] - «Ελληνικό κράτος και μακεδονικές ταυτότητες» στο "Μακεδονικές Ταυτότητες στον χρόνο"των εκδόσεων Πατάκη ,2008
[2] - «Ταυτότητες, διπλωματία, πολιτικοί και στρατιωτικοί συσχετισμοί: Η περίπτωση των Σλαβόφωνων στην Ελλάδα (1919-1949)» στο «Μακεδονικές Ταυτότητεςστον χρόνο » των εκδόσεων Πατάκη ,2008
[3] - «Κομιντέρν και Μακεδονικό Ζήτημα» των Αλέξανδρου Δάγκα και Γιώργου Λεοντιάδη των εκδόσεων επίκεντρο ,2008
[4] – «Αρχαίος ελληνικός φυλετισμός καί νεοελληνικός εθνικισμός» του Μιχαήλ Μπακαούκα στο περιοδικό Νέα Κοινωνιολογία, τεύχος 41, εκδόσεις Παπαζήση.
[5] - «Λεηλασία Φρονημάτων», 1995
[6] - «Αγώνες στον Ελληνικό Βορρά», 2007
[7] - «Εθνική ταυτότητα», 2000
Ας δούμε μερικά πράματα σε ότι αφορά τους ορισμούς και την ιστορία τους.
Όπως γράφει ο Ευάγγελος Κωφός [1] για την ταυτότητα των πληθυσμών της Μακεδονίας η ελληνική διπλωματική αλληλογραφία του 19ου αιώνα είναι αρκούντως σαφής:
Με τον όρο «Μακεδόνες» ορίζονται άτομα που ανήκουν στην ελληνική εθνότητα, ανεξάρτητα της γλώσσας που ομιλούν. Όσοι σλαβόφωνοι δεν ταυτίζονται με τον ελληνισμό συνήθως χαρακτηρίζονται ως «Βούλγαροι» και σπανιότερα «Μακεδονοσλάβοι» ή «Σλαβομακεδόνες». Καθώς πλησιάζουμε στην ένοπλη αντιπαράθεση του Μακεδόνικου Αγώνα, παρατηρείται ευρεία χρήση του τοπικού μακεδόνικου ονόματος Makedonci από τους προσκείμενους στους Βουλγάρους σλαβόφωνους της Μακεδονίας.
Ωστόσο, η ελληνική επίσημη πολιτική δεν εφίσταται της παραδοσιακής χρήσης του ονόματος «Μακεδόνες», με το οποίο προσδιορίζονται πλέον τα ελληνικά ανταρτικά σώματα, οι αγωνιστές και ο φίλα προσκείμενος ντόπιος πληθυσμός.
Από την ενσωμάτωση της Ελληνικής Μακεδονίας στο ελληνικό κράτος, ο πληθυσμός της περιοχής φέρει το μακεδονικό όνομα στο οποίο συνυπάρχουν τρία στοιχεία ταυτότητας:
το γεωγραφικό, το ιστορικό-πολιτισμικό και το διοικητικό.
Η τρισυπόστατη αυτή ιδιότητα είναι ιδιαίτερα εμφανής στη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Περιλαμβάνει ακόμα και τους Έλληνες πρόσφυγες από τη σερβική και βουλγαρική Μακεδονία, οι οποίοι καταγράφονταν ως «Βόρειοι Μακεδόνες» ή «Βορειομακεδόνες».
Την ίδια περίοδο σημειώνονται δύο γεγονότα που προκαλούν σημαντική αναστάτωση στη διαμόρφωση ελληνικής κρατικής πολιτικής σχετικά με τις ταυτότητες τμήματος του μακεδόνικου πληθυσμού όπως αναφέρει ο Ιάκωβος Μιχαηλίδης [2].
Το πρώτο αφορά στις υποχρεώσεις που ανέλαβε η Ελλάδα έναντι των μειονοτήτων της με βάση τις συνθήκες περί προστασίας των μειονοτήτων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
Το δεύτερο οφείλεται στην εξαγγελία από την Κομιντέρν και την εν συνεχεία υιοθέτηση από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) πολιτικής για ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη, στο πλαίσιο μιας μελλοντικής κομμουνιστικής βαλκανικής ομοσπονδίας.
‘Έτσι για το μεν πρώτο έχουμε για πρώτη φορά καταγραφές σε επίσημα ελληνικά έγγραφα (Ελληνικές στατιστικές) των ορισμών «Μακεδονοσλαύοι» και «Μακεδόνες» για το δε δεύτερο γεγονός η πολιτική του ορισμού «Μακεδόνες» προέβλεπε και τη δημιουργία και αναγνώριση χωριστής εθνικής «μακεδονικής» ταυτότητας για τους σλαβόφωνους πληθυσμούς του ευρύτερου μακεδονικού χώρου, και αντίστοιχης «θρακικής» για τα τρία τμήματα της, το βουλγαρικό, ελληνικό και τουρκικό [3].
Την ίδια εποχή, η επίσημη πολιτική του ελληνικού κράτους ήταν στραμμένη στις πιθανές επιπτώσεις για την εθνική ασφάλεια της χώρας από τη διττή απειλή που συνιστούσαν οι μη αποκρυπτόμενες αναθεωρητικές και αλυτρωτικές διαθέσεις της επίσημης Βουλγαρίας, αφενός, και οι προαναφερθείσες επιδιώξεις του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, αφετέρου. Από την οπτική της Αθήνας, και οι δύο πλευρές έθεταν ευθέως θέμα ακρωτηριασμού της ελληνικής επικράτειας στις μακεδονικές και θρακικές επαρχίες της. Τα φοβικά ανακλαστικά οδήγησαν τελικά στην παράκαμψη των διεθνών μειονοτικών δεσμεύσεων της χώρας και ενεργοποίησαν κρατικούς κατασταλτικούς μηχανισμούς σε βάρος σλαβόφωνων κατοίκων της Μακεδονία [1].
Έτσι ύστερα από δύο παγκοσμίους πολέμους και τις συνακόλουθες μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, αλλά κυρίως εξ αιτίας τής αφομοιωτικής πολιτικής πού άσκησαν οι τρεις χώρες πού μοιράσθηκαν τη γεωγραφική Μακεδονία, ή Ελλάς, ή Σερβία και ή Βουλγαρία, διαμορφώθηκαν από την παραδοσιακή αυτή κοινότητα τής Ορθόδοξης Οικουμένης τρεις εθνοτικές ομάδες :
α) οι Σλαβομακεδόνες της Ελλάδος, οι όποιοι μαζί με τούς άλλους αλλοφώνους αφομοιώθηκαν στο σύγχρονο ελληνικό έθνος [4]
β) η αντίστοιχη ομάδα τής Βουλγαρίας, η οποία αφομοιώθηκε κατά τον ίδιο τρόπο από το βουλγαρικό έθνος
γ) οι Σλαβομακεδόνες τής πρώην Γιουγκοσλαβίας, οι οποίοι στο πλαίσιο αυτής τής ομοσπονδιακής χώρας εξελίχθησαν σε βασικό γλωσσικό-πολιτιστικό στοιχείο τής νέας πολύφωνης εθνικής κοινότητας προς βορρά των ελληνικών συνόρων πού επέλεξε την ονομασία τής χώρας ως εθνική της ονομασία το όνομα «makedonci».
Ποιοι είναι όμως οι Σλαβομακεδόνες ?
Είναι δόκιμος όρος για να το χρησιμοποιούμε ώστε να προσδιορίσουμε την συγκεκριμένη εθνοτική ομάδα?
Ο Ιωάννης Κολιόπουλος [5] αναφέρει ότι όρος «Σλαβομακεδόνες» της Ελλάδος, ό οποίος φαίνεται να είναι γενικότερα αποδεκτός, με την έννοια ότι το δεύτερο συνθετικό είναι δηλωτικό του τόπου διαμονής τους και το πρώτο τής πιθανής καταγωγής του. Σύμφωνα με τα λεξικά ο «Σλάβος» προέρχεται από τον Σλαβικό που σημαίνει αυτός που αναφέρεται στους Σλάβους ή προέρχεται από αυτούς.
Είναι όμως αποδεκτός και για τις άλλες δύο ομάδες της FYROM και της Βουλγαρίας?
Ο Γιάννης Παπαβύζας [6] προσθέτει και άλλες ρητορικές ερωτήσεις σε ότι αφορά το όνομα «Μακεδόνες».
Ποιοι από τους δύο, Έλληνες ή Σλάβοι στη Μακεδονία, έχουν το ιστορικό, πολιτιστικό ή εθνοτικό προνόμοιο να ονομάζονται Μακεδόνες?
Ποιες είναι οι ρίζες, η διάλεκτος, οι παραδόσεις, η κουλτούρα ή τα αρχαιολογικά ευρήματα που υποστηρίζουν τον Μακεδονισμό της μιας ή της άλλης ομάδας?
Ποιος είναι τελικά ο «Μακεδόνας»?
Σύμφωνα με τα λεξικά προέρχεται από τον μακεδονικό, όπου σημαίνει
-Κάτοικος ή ιθαγενής της Γεωγραφικής Μακεδονίας.
-αυτός που έχει σχέση με τη Μακεδονία ή τους Μακεδόνες και ιδίως που προέρχεται από αυτή.
Ενώ διάφορες απαντήσεις στις ερωτήσεις αυτές είναι αναπόφευκτες, για χάρη απλότητας πρέπει να δεχθούμε ότι υπάρχουν δύο εκδοχές:
α) Μακεδόνες είναι κάτοικοι ή πρώην κάτοικοι της Μακεδονίας, ανεξαρτήτου εθνότητας
β) Μακεδόνες είναι οι Έλληνες που γεννήθηκαν στη ιστορική Μακεδονία ή στο εξωτερικό, των οποίων οι πρόγονοι ήταν αυτόχθονες (γηγενείς) Μακεδόνες, οι οποίοι πάντοτε μιλούσαν την ελληνική γλώσσα, όπως ακριβώς και οι Μακεδόνες της αρχαιότητας, και πάντοτε κατείχαν τη δύναμη της ελληνικής μακεδόνικης εθνικής ταυτότητας και κουλτούρας.
Ας εξετάσουμε τώρα την πρώτη κατηγορία με περισσότερη λεπτομέρεια μιας και αυτή μας ενδιαφέρει άμεσα.
Εάν με το να κατοικεί κανείς στη Μακεδονία σημαίνει ότι είναι Μακεδόνας, τότε τα 2 εκ κάτοικοι της FYROM, οι κάτοικοι της βουλγαρικής Μακεδονίας του Πιρίν και τα τρία περίπου εκατομμύρια των κατοίκων της ελληνικής Μακεδονίας είναι Μακεδόνες, ανεξαρτήτου εθνότητας. Με αυτό το κριτήριο θα πρέπει να χωρίσουμε τους κατοίκους της ιστορικής Μακεδονίας σε τρεις ομάδες: Έλληνες Μακεδόνες, Σλάβοι Μακεδόνες και Βουλγαρο-Μακεδόνες. Συνεπώς, ο όρος «Μακεδόνες» για την FYROM επί τη βάσει της κατοικίας, περιλαμβάνει Σλάβους, Αλβανούς, Βούλγαρους, Βλάχους, αθιγγάνους και Μουσουλμάνους απροσδιόριστης εθνότητας.
Συνεπώς, αν χρησιμοποιήσουμε τον όρο «Μακεδόνες» μόνο για τους κατοίκους της FYROM, πράγμα που διεκδικούν οι ηγέτες των Σκοπίων και αυθαίρετα εγκρίνουν πολλοί ανθρωπολόγοι και συγγραφείς, μεροληπτούμε εναντίον των Ελλήνων Μακεδόνων και Βουλγάρων Μακεδόνων, εναντίον της πλειοψηφίας των Μακεδόνων. Μάλιστα όπως αναφέρει ο Ιωάννης Κολιόπουλος [5] ο όρος «Μακεδόνες», έξαλλου, πού φαίνεται να υιοθετούν ορισμένοι ξένοι κοινωνικοί επιστήμονες, είναι εσφαλμένος, επειδή ουσιαστικά στερεί από όλες τις άλλες παραδοσιακές γλωσσικές ομάδες τής Μακεδονίας μέρος της ταυτότητος τους και τις καθιστά κοινότητες ανέστιες. Απλά συμπληρώνω ότι και Έλληνες υιοθετούν αυτό τον όρο, ειδικά πολιτικές πτέρυγες της αριστεράς.
Ποια είναι όμως η ετυμολογία και η ιστορία της λέξεως Σλαβο-μακεδόνας?
Πρώτη φορά εμφανίστηκε από τον Stefan Verkovic (μέσα 19ου αιώνα) με τον «Σλάβος της Μακεδονίας». Ο Verkovic έκανε διαχωρισμό των Μακεδόνων Βουλγάρων και των Μακεδόνων Σλάβων με σκοπό να προσεγγίσει τους τελευταίους στα πλαίσια της πανσλαβικής προπαγάνδας. Οι δικοί μας τον πήραν από τον Σέρβο Cvijic (30 χρόνια μετά) , ο οποίος όρος εμφανίζεται σε καμιά 30αριά εθνολογικούς χάρτες εποχής!!
Δύο σημαντικό στοιχεία πρέπει να δούμε είναι αυτά του εθνοτικού προσδιορισμού των Σλάβων αλλά και της σύγχρονης γεωγραφικής Μακεδονίας.
Ακολουθώντας τη διάκριση του Anthony Smith [7] μεταξύ εθνοτικής κατηγορίας και εθνοτικής κοινότητας, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι οι Σλαβόφωνοι της σύγχρονης γεωγραφικής Μακεδονίας αποτελούσαν μια εθνοτική κατηγορία. Πρόκειται για πληθυσμούς που μπορούν να θεωρούνται ως πολιτισμικές συνομαδώσεις, αλλά χωρίς σαφή αίσθηση αυτοσυνειδησίας και συλλογικότητας. Λείπει ο μύθος της κοινής καταγωγής, οι κοινές ιστορικές μνήμες, η αίσθηση της αλληλεγγύης και η πρόσδεση σε μια σαφώς προσδιορισμένη πατρίδα.
Σε ότι αφορά την σύγχρονη γεωγραφική Μακεδονία δυστυχώς σε αυτό τον τομέα επικράτησε η Βουλγαρική άποψη του 19ου αιώνα όπου τα σύνορα τους είναι αυτά όπως εκφράζονται σήμερα από τους Σλάβους της FYROM με τους αλυτρωτικούς χάρτες της «μεγάλης Μακεδονίας».
Τελευταίο άφησα την λέξη «Σκοπιανός».
Δεν κατάφερα να βρω από πού ξεκίνησε αυτή η λέξη. Υποθέτω ότι μάλλον ξεκίνησε από τον Ανδριώτη το 1961 όπου αναφερόταν συχνά στα πονήματα του στους «Σλάβους των Σκοπίων».
Εμείς την χρησιμοποιούμε πολλές φορές σαν αντίδραση στην αλυτρωτική συμπεριφορά των Σλάβων γειτόνων.
Εάν είναι δικαιολογημένη ή όχι το αφήνω στην κρίση του καθένα.
=========================================================
[1] - «Ελληνικό κράτος και μακεδονικές ταυτότητες» στο "Μακεδονικές Ταυτότητες στον χρόνο"των εκδόσεων Πατάκη ,2008
[2] - «Ταυτότητες, διπλωματία, πολιτικοί και στρατιωτικοί συσχετισμοί: Η περίπτωση των Σλαβόφωνων στην Ελλάδα (1919-1949)» στο «Μακεδονικές Ταυτότητεςστον χρόνο » των εκδόσεων Πατάκη ,2008
[3] - «Κομιντέρν και Μακεδονικό Ζήτημα» των Αλέξανδρου Δάγκα και Γιώργου Λεοντιάδη των εκδόσεων επίκεντρο ,2008
[4] – «Αρχαίος ελληνικός φυλετισμός καί νεοελληνικός εθνικισμός» του Μιχαήλ Μπακαούκα στο περιοδικό Νέα Κοινωνιολογία, τεύχος 41, εκδόσεις Παπαζήση.
[5] - «Λεηλασία Φρονημάτων», 1995
[6] - «Αγώνες στον Ελληνικό Βορρά», 2007
[7] - «Εθνική ταυτότητα», 2000
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...