Το Κατάρ συμφιλιώνεται με τους γείτονές του

Του Κώστα Ράπτη

Πρόσκληση συμμετοχής στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, η οποία πραγματοποιείται στις 5 Ιανουαρίου στη Σαουδική Αραβία, απηύθυνε ο οικοδεσπότης, βασιλιάς Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ δια του Γ.Γ. του οργανισμού στον Εμίρη του Κατάρ, σεϊχη Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι.

Η χειρονομία αυτή συνιστά συμβολική κλιμάκωση των προσπαθειών γεφύρωσης του χάσματος που άνοιξε τον Ιούνιο του 2017, όταν τρία από τα έξι μέλη του Συμβουλίου, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, με την προσθήκη της Αιγύπτου, έθεσαν το Κατάρ υπό αποκλεισμό, κατηγορώντας το για αθέμιτη ανάμιξη στα εσωτερικά τους, υποστήριξη της τρομοκρατίας και απαράδεκτα ανοίγματα προς το Ιράν.

Η κρίση εκείνη έδειχνε μάλιστα να οδηγείται προς την στρατιωτική επέμβαση (όπως είχε συμβεί το 2011 όταν τα σοαυδαραβικά στρατεύματα εισέβαλαν στο Μπαχρέιν, μετά από πρόσκληση της εκεί βασιλικής οικογένειας, για να καταστείλουν τις διαδηλώσεις του σιιτικού πληθυσμού), όμως η παρουσία στο Εμιράτο μεγάλης αμερικανικής βάσης και η εσπευσμένη αποστολή Τούρκων στρατιωτών απέτρεψαν τα χειρότερα.

Το Κατάρ μπόρεσε να εξασφαλίσει τον ανεφοδιασμό του μόνο χάρη στη χρήση του ιρανικού εναέριου χώρου, καθώς οι σχέσεις του με την Ισλαμική Δημοκρατία είναι αγαθές, δεδομένου και του ότι οι δύο χώρες εκμεταλλεύονται, χωρίς ρητή οριοθέτηση δικαιοδοσιών, το μεγαλύτερο υποθαλάσσιο κοίτασμα φυσικού αερίου στον κόσμο.

Προτού η τεχνολογία της υγροποίησης του φυσικού αερίου εκτοξεύσει τυο Κατάρ στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης του κατά κεφαλήν εισοδήματος, κάποιος πρίγκηπας των Σαούντ είχε απαξιωτικά περιγράψει το Εμιράτο με τη φράση "τριακόσιοι άνθρωποι και ένα κανάλι”.

Όμως το κλείσιμο αυτού ακριβώς του καναλιού, του Al Jazeera ήταν ένας από τους 13 βαρύτατους όρους που έθεσε το 2017 η υπό σαουδαραβική ηγεσία τετράδα στο Κατάρ, γεγονός που μαρτυρεί την "μαλακή ισχύ” που έχει συγκεντρώσει στα χέρια της η Ντόχα.

Το στοιχείο που κυρίως εξαγριώνει τους γείτονές του, ιδίως μετά την "Αραβική Άνοιξη”, είναι ότι το Κατάρ σε συνασπισμό με την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν έχει αναδειχθεί σε πάτρωνα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, η οποία από τις λοιπές απόλυτες μοναρχίες αντιμετωπίζεται ως υπαρξιακή απειλή.

Μόνο το Κουβέιτ (το οποίο απέκτησε κοινοβούλιο μετά τον Πόλεμο του Κόλπου το 1991) και το Ομάν (που μοιράζεται με το Ιράν τον έλεγχο των Στενών του Χορμούζ, ακολουθεί το μήτε σουνιτικό μήτε σιιτικό δόγμα Ιμπαντί και τηρεί ίσες αποστάσεις προς όλες τις κατευθύνσεις) τήρησαν ουδετερότητα εντός του Συμβουλίου του Κόλπου σε ό,τι αφορά το "καταριανό ζήτημα”.

Εξ ου και το Κουβέιτ βρέθηκε, από κοινού με τις Ηνωμένες Πολιτείες, να αναλαμβάνει το τελευταίο διάστημα μεσολαβητική πρωτοβουλία επανασυμφιλίωσης του Κατάρ με τους γείτονές του.

Τα εμπόδια είναι πολλά, καθώς η Αίγυπτος και ακόμη περισσότερο τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τηρούν την πιο σκληρή στάση έναντι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του διδύμου Τουρκίας-Κατάρ. Όμως οι αντιστάσεις τους φέρονται, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, να έχουν καμφθεί.

Απρόοπτα βέβαια προκύπτουν μέχρι την τελευταία στιγμή, καθώς μόλις την περασμένη Πέμπτη το Κατάρ κατήγγειλε στα Ηνωμένα Έθνη ότι τέσσερα μαχητικά αεροσκάφη του Μπαχρέιν, το οποίο αρνείται κάθε κατηγορία, παραβίασαν για άλλη μία φορά τον εναέριο χώρο του.

Παραμένει αδιευκρίνιστο αν ο Εμίρης του Κατάρ θα αποδεχθεί την πρόσκληση του Σαουδάραβα βασιλιά για τις 5 Ιανουαρίου. Στην προηγούμενη σύνοδο του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου είχε προτιμήσει να αποστείλει τον πρωθυπουργό του.

Το ζήτημα πάντως είναι ότι ενόψει της προεδρίας Μπάιντεν στις ΗΠΑ, η οποία και προεξοφλείται ότι θα αναβιώσει την αμερικανική συμμετοχή στη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεεχεράνης, εγκαταλείποντας την "πολιτική μέγιστης πίεσης" των Τραμπ και Πομπέο έναντι της Ισλαμικής Δημοκρατίας, όλοι οι παραδοσιακοί σύμμαχοι της Ουάσιγκτον στην περιοχή παραμερίζουν τις μεταξύ τους έριδες και συσπειρώνονται.

Το εικονογραφούν αυτό όχι μόνο οι προσπάθειες επανασυμφιλίωσης του Κατάρ με τους γείτονες του, αλλά και τα ανοίγματα του Ταγίπ Ερντογάν προς το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία, καθώς και η αναγνώριση του εβραϊκού κράτους από τέσσερα αραβικά κράτη, με έντονη αμερικανική ενθάρρυνση.

Μένει να φανεί αν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα προσαρμοστούν σε αυτή τη γραμμή και μέχρι πότε.

Capital

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση