Ο Ερντογάν «καίει» $150 εκατ. τη μέρα για να στηρίξει τη λίρα

Βλέποντας τα συναλλαγματικά αποθέματα να έχουν στην ουσία εξαντληθεί, την τουρκική λίρα να γκρεμίζει διαδοχικά ιστορικά χαμηλά και το εμπορικό έλλειμμα να εκτινάσσεται τον Αύγουστο, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάνει συνεχόμενα βήματα που θυμίζουν άτακτη υποχώρηση.

Το καθημερινό κόστος που επωμίζεται η τουρκική οικονομία, για να στηριχθεί η λίρα, η οποία βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση εξαιτίας των δικών του επιλογών, είναι τεράστιο. Μόνο σε ό,τι αφορά τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας (CBRT), σε ημερήσια βάση «καίγονται» περί τα 150 εκατ. δολάρια, ενώ αν συνυπολογιστεί το κόστος των υπόλοιπων μέτρων που εφαρμόζονται τελευταία για να μην ξεφύγει απότομα η ισοτιμία με το δολάριο, τότε ο «λογαριασμός» ανεβαίνει επικίνδυνα.

Σύμφωνα με στοιχεία της CBRT, κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας (που ολοκληρώθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου) τα συναλλαγματικά αποθέματα μειώθηκαν κατά 739 εκατ. δολάρια, ενώ συνολικά μέσα στο 2020 έχουν υποχωρήσει κατά περίπου 40 δισ. δολάρια, διαμορφώνοντας τον ημερήσιο «λογαριασμό» στα 150 εκατ. δολάρια. Μάλιστα, ενώ τα συναλλαγματικά αποθέματα διαμορφώνονται στα 42,42 δισ. δολάρια, οι συμφωνίες ανταλλαγής συναλλάγματος υπολογίζονται σε 60 δισ. δολάρια.

Πριν λίγες ημέρες ήταν η αύξηση των επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα, μετά η χαλάρωση διαφόρων περιορισμών και προχθές η μείωση των φόρων στους τόκους των καταθέσεων και στις συναλλαγές σε ξένο νόμισμα. Την Τετάρτη 30/9 και μετά τα νέα ιστορικά χαμηλά της λίρας, ο Ερντογάν αποφάσισε να εφαρμόσει μια νέα δέσμη μέτρων με στόχο την αποκλιμάκωση των πιέσεων που δέχεται το τουρκικό νόμισμα.

Το πρώτο μέτρο ήταν ο μηδενισμός, από 10% προηγουμένως, του φόρου στους τόκους των προθεσμιακών καταθέσεων διάρκειας άνω του ενός έτους. Το μέτρο είχε επιβληθεί για να υποχρεώσει τους Τούρκους πολίτες να δαπανήσουν τα χρήματά τους αντί να τα «παρκάρουν» στις τράπεζες, με απώτερο σκοπό να δεχθεί ώθηση η οικονομία.

Είναι δεδομένο ότι ο Ερντογάν θα χάσει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια σε φορολογικά έσοδα, όμως με αυτή την κίνηση κάνει πιο ελκυστικές τις καταθέσεις σε τουρκική λίρα, έναντι των καταθέσεων σε ξένο νόμισμα. Η δεξαμενή στην οποία στοχεύει ο Τούρκος πρόεδρος για να εισρεύσουν κεφάλαια στο τουρκικό νόμισμα είναι τεράστια καθώς σύμφωνα με την CBRT, οι καταθέσεις Τούρκων πολιτών σε ξένο νόμισμα έχουν ανέλθει στο ιστορικό υψηλό των 218 δισ. δολαρίων.

Μένει να φανεί βέβαια πόσοι θα επιλέξουν να φύγουν από τη σιγουριά του δολαρίου για ένα νόμισμα που μοιάζει με φτερό στον άνεμο. Μόνο το μήνα Σεπτέμβριο, η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε κατά 4,8% έναντι του δολαρίου, φτάνοντας την περασμένη Τρίτη στο ιστορικό υψηλό των 7,86 λιρών/δολάριο, ενώ οι απώλειες από την αρχή του 2020 ξεπερνούν το 23%.

Το δεύτερο μέτρο ήταν η μείωση του φόρου στις συναλλαγές σε ξένο νόμισμα, συμπεριλαμβανομένου του χρυσού. Ο φόρος «κουρεύτηκε» στο 0,2% από το επίπεδο του 1% που είχε αυξηθεί τον περασμένο Μάιο. Αρχικά είχε επιβληθεί φόρος 0,1%, ο οποίος γρήγορα αυξήθηκε στο 0,2% και από κει με συνοπτικές διαδικασίες στο 1% στην απέλπιδα προσπάθεια του Ερντογάν να αποτρέψει τη μετατροπή τουρκικών λιρών σε δολάρια και ευρώ.

Οι κινήσεις αυτές είχαν – προσωρινά τουλάχιστον – αποτέλεσμα, καθώς οδήγησαν στην άνοδο του τουρκικού νομίσματος έναντι του δολαρίου κατά 1,33% στην τελευταία ημέρα του Σεπτεμβρίου. Τα επόμενα επεισόδια έχουν μεγάλο ενδιαφέρον γιατί από την πορεία της λίρας θα κριθούν πολλά για την τουρκική οικονομία, την ώρα που αρκετοί αναλυτές δεν αποκλείουν νέο sell-off σε περιβάλλον αυξημένης μεταβλητότητας ενόψει των αμερικανικών εκλογών.

Επιπλέον, η Τουρκία εμφάνισε μεγάλη αύξηση στο εμπορικό έλλειμμα στα 6,28 δισ. δολάρια τον Αύγουστο, έναντι 2,7 δισ. δολαρίων τον Ιούλιο, που είναι το μεγαλύτερο από τη συναλλαγματική κρίση του 2018, με την κατάρρευση του τουρισμού να παίζει σημαντικό ρόλο. Η Τουρκία σήμερα ξοδεύει πολλά περισσότερα για εισαγωγές εξαιτίας της υποτίμησης του νομίσματος και εισπράττει πολύ λιγότερα από εξαγωγές λόγω της πτώσης του διεθνούς εμπορίου και του τουρισμού. Έτσι η CBRT βρίσκεται σε ακόμη πιο δυσμενή θέση καθώς δέχεται πιέσεις να προχωρήσει σε απότομη αύξηση των επιτοκίων για να συμβάλλει στη μείωση του ελλείμματος και στην πτώση του πληθωρισμού.

Κωνσταντίνος Μαριόλης
Liberal



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση