Η ατζέντα της Άγκυρας και οι συμμαχίες της Αθήνας

Στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., την επόμενη Παρασκευή και το Σάββατο, στις Βρυξέλλες, τα βλέμματα όλων –και της Αθήνας– θα είναι στραμμένα στο σκληρό «παζάρι» για το Ταμείο Ανάκαμψης, από το οποίο η κυβέρνηση διεκδικεί πόρους ύψους 32 δισ. ευρώ. Ομως, για τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη η επερχόμενη Σύνοδος θα έχει μία ακόμη κρίσιμη παράμετρο: στο περιθώριο των εργασιών της προγραμματίζεται να συναντηθεί με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Η συνάντηση χαρακτηρίζεται ιδιαίτερης σημασίας, καθώς στο τραπέζι θα βρεθούν συγκεκριμένοι τρόποι αναβάθμισης της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας σε μια περίοδο «έντασης» των τουρκικών προκλήσεων και σημαντικής επιδείνωσης των σχέσεων Τουρκίας - Γαλλίας, αλλά και το ενδεχόμενο προμήθειας των δύο φρεγατών τύπου Belh@rra. Οπως αναφέρει ο κ. Μητσοτάκης σε συνομιλητές του, στη συγκεκριμένη συνάντηση «δεν θα κλείσει οριστικά τίποτα», καθώς για τα επόμενα χρόνια ο προϋπολογισμός για εξοπλισμούς είναι συγκεκριμένος και ο πρωθυπουργός επιθυμεί να σταθμίσει συνολικά τις επιλογές της χώρας. Ομως, με δεδομένο ότι σύμφωνα με πληροφορίες υπάρχει κατ’ αρχάς προσέγγιση για το κόστος προμήθειας των φρεγατών, είναι προφανές πως εάν κατά τις συνομιλίες Μητσοτάκη - Μακρόν διαπιστωθεί ευρύτερη συναντίληψη, θα ανοίξει ο δρόμος για μια τελική διαπραγμάτευση.

Στο τραπέζι δεν βρίσκονται, βέβαια, μόνον οι φρεγάτες, αλλά ένα συνολικό πλαίσιο διαπραγμάτευσης που θα επιτρέψει σε Ελλάδα και Γαλλία να αποκτήσουν στενή, συμμαχική αμυντική σχέση. Επί τούτου συζητούνται διάφορες φόρμουλες και είναι απολύτως σαφές ότι η προμήθεια των δύο φρεγατών τύπου Belh@rra θα λειτουργήσει ως επιστέγασμα μιας συμφωνίας στρατηγικής σχέσης ανάμεσα στις δύο χώρες. Στόχος είναι η σύναψη μιας συμφωνίας η οποία θα περιλαμβάνει μια ρήτρα αμυντικής συνδρομής σε περίπτωση που η μήα ή ή άλλη κληθεί να αντιμετωπίσει απειλή.


Η ΑΟΖ με την Αίγυπτο

Ενδιαμέσως η Αθήνα έχει αποδυθεί σε ένα πολύ προσεκτικό διπλωματικό πόκερ με το Κάιρο, σε μια προσπάθεια να ολοκληρωθεί η συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ. Αγκάθι παραμένει το Καστελλόριζο, το οποίο η Αίγυπτος δεν επιθυμεί να αποτελεί μέρος των διαπραγματεύσεων. Ο Ιούλιος κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικός για την πορεία αυτών των συνομιλιών, οι οποίες δεν αποκλείεται να συνεχιστούν και τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου, έτσι ώστε μέσα στο καλοκαίρι να υπάρχει μια συμφωνία που θα ακυρώνει στην πράξη το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αφού θα το επικαλύπτει. Για την κυβέρνηση βασικό σημείο θα είναι να επικοινωνήσει εντός της χώρας για ποιον λόγο προχώρησε μια τέτοια συμφωνία με την Αίγυπτο σε αυτή τη στιγμή, που προφανώς δεν θα βασίζεται στη μέση γραμμή λόγω των ιδιαίτερων γεωγραφικών χαρακτηριστικών (νησιά έναντι αφρικανικής ενδοχώρας). Οι διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο βρίσκονται και σε γνώση της Λευκωσίας. Αλλωστε, την Τρίτη καταφθάνει στην Αθήνα ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος θα συναντηθεί με τον κ. Μητσοτάκη, προκειμένου να συντονιστούν ενόψει της Συνόδου Κορυφής που θα συζητήσει και το ζήτημα των πιθανών κυρώσεων κατά της Τουρκίας, όπου οι δύο πλευρές έχουν ελαφρώς διαφορετικές απόψεις.

Στην Αθήνα υπάρχει ικανοποίηση και για τη στάση που ακολουθεί η Γερμανία. Την περασμένη Τετάρτη, η Ελλάδα, διά του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια συμμετείχε σε μια διευρυμένη τηλεδιάσκεψη υπό την αιγίδα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Λιβύη. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, τη συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτή την τηλεδιάσκεψη προώθησε η Γερμανία. Ανάμεσα στην Αθήνα και το Βερολίνο έχει αναπτυχθεί ένας πολύ τακτικός δίαυλος και η Αγκελα Μέρκελ έχει μάθει προσωπικά από τον κ. Μητσοτάκη για τις ακριβείς κόκκινες γραμμές της Ελλάδας, σε περίπτωση που η Τουρκία προχωρήσει σε έρευνες σε ελληνική υφαλοκρηπίδα.

Τακτικές παρενοχλήσεις

Στην Αθήνα εκτιμάται ότι η πρόσφατη (10 Ιουνίου) παρενόχληση της γαλλικής φρεγάτας «Courbet», η οποία τελούσε υπό νατοϊκή διοίκηση, από τουρκικά πολεμικά πλοία, και οδήγησε στην αποχώρηση της Γαλλίας από την αποστολή του ΝΑΤΟ δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός. Μάλιστα εκτιμάται ότι η Αγκυρα στην προσπάθεια να επιβάλει την ατζέντα της στην Ανατολική Μεσόγειο, προχωρά σε τακτικές παρενοχλήσεις μέσων ακόμα και φιλικότερων χωρών από τη Γαλλία, με την οποία έχει παραδοσιακά μέτριες και πλέον κακές σχέσεις. Αρμόδιες πηγές τονίζουν στην «Κ» ότι τον περασμένο Μάρτιο ένα δανέζικο αεροσκάφος, το οποίο εκτελούσε προγραμματισμένη περιπολία στο Ανατολικό Αιγαίο στο πλαίσιο του FRONTEX, παρενοχλήθηκε από τουρκικά F-16 την ώρα που βιντεοσκοπούσε τουρκικές ακταιωρούς να ρυμουλκούν βάρκες με μετανάστες στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Αλλά και λίγες ημέρες αργότερα, ένα αμερικανικό ιπτάμενο ραντάρ κατέγραψε την παρενόχληση που δέχθηκαν αμερικανικά αεροσκάφη πετώντας μαζί με ελληνικά F-16, ανατολικά της Ρόδου εντός του FIR Αθηνών, κάτι που είχε ενοχλήσει τότε και την Ουάσιγκτον.

Στην πρόσφατη υπουργική Σύνοδο του ΝΑΤΟ, πέρα από τη Γαλλία, οκτώ ακόμα χώρες είχαν επικρίνει την Αγκυρα για τους χειρισμούς της στη Λιβύη και την Ανατολική Μεσόγειο. Στην Αθήνα εκτιμάται ότι μετά και τη συμβολική κίνηση μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, στις δυτικές πρωτεύουσες γίνεται ακόμα πιο αντιληπτό ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν πρόκειται να υποχωρήσει από οποιονδήποτε σχεδιασμό του. Οπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, υπάρχει πλέον αντίληψη για τις προθέσεις της γείτονος, η οποία από τη μία με επιτηδειότητα πλειοδοτεί στη διάθεση προσωπικού και μέσων στις επιχειρήσεις που διεξάγει το ΝΑΤΟ, από την άλλη όμως δυναμιτίζει τα θεμέλιά του. Επισημαίνουν ότι η Τουρκία ισορροπεί σε δύο βάρκες, διότι από τη μια εμφανίζεται ως η πρόμαχος του ΝΑΤΟ στη Λιβύη κατά της ρωσικής επιρροής, από την άλλη συνεργάζεται με τη Ρωσία πολύ στενότερα απ’ ό,τι φαίνεται. Για την Αθήνα θεωρείται θετικό ότι με την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη Λιβύη έχει φέρει στην ίδια πλευρά χώρες όπως η Ελλάδα, η Κυπριακή Δημοκρατία, η Αίγυπτος και η Γαλλία, αλλά και παράγοντες εκτός της περιοχής, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία, που εκτίθενται στην αποσταθεροποιητική δράση της Τουρκίας.

Σημειώνεται, πάντως, ότι παρά τις διαρκείς τριβές που υπάρχουν ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Αγκυρα, οι ΗΠΑ παραμένουν ο πλέον ένθερμος υποστηρικτής ενίσχυσης των τουρκικών θέσεων στη Λιβύη, υπό την έννοια της αντίδρασης στον κίνδυνο επέκτασης της ρωσικής επιρροής. Σε επίπεδο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, η Ελλάδα έχει πιεστεί αρκετές φορές ώστε να μη θέσει βέτο σε κάποια από τις τουρκικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της Συμμαχίας.

Κωστής Π. Παπαδιοχος, Βασίλης Νέδος
Καθημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση