Γιατί ο Χαφτάρ εγκατέλειψε τις συνομιλίες

Του Κώστα Ράπτη

Μιλώντας την Κυριακή, ενόψει των συνομιλιών των αντιμαχόμενων πλευρών της λιβυκής κρίσης στη Μόσχα, ο απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Λιβύη, Γασάν Σαλαμέ, προειδοποίησε ότι "κάποιοι ονειρεύονται ακόμη μία στρατιωτική λύση στη σύγκρουση”. Τόνισε ακόμη ότι "για να προωθηθεί μια ειρηνική επίλυση χρειάζεται να μπει κάτι στο τραπέζι. Χρειάζεται να ενεργοποιήσει ο καθένας τη μόχλευσή του”.

Η προειδοποίηση δεν μπορούσε να έχει πραγματικό αποδέκτη παρά τον επικεφαλής του Εθνικού Λιβυκού Στρατού Χαλίφα Χαφτάρ (τον μόνο που μπορεί να διατηρεί προσδοκίες ότι θα υπερισχύσει στρατιωτικά στην αντιπαράθεσή του με την πολιορκούμενη στην Τρίπολη κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Φαγέζ αλ Σάρατζ), αλλά και τους υποστηρικτές του.

Αποτελεί ερώτημα αν η επιδίωξη στρατιωτικής λύσης (δηλ., όπως έχουν τα πράγματα, μιας εισόδου των δυνάμεων του Χαφτάρ στην Τρίπολη) είναι ή όχι ρεαλιστική. Σίγουρα, όμως, δεν είναι ρεαλιστικό να αναμένει κανείς ότι ο Χαφτάρ θα παραδώσει, στο πλαίσιο μιας πολιτικής διαδικασίας, όσα κατέκτησε με πολεμικές ενέργειες.

Εξ ού και ο στρατηγός ήταν αυτός που τίναξε στον αέρα τις συνομιλίες της Δευτέρας στη Μόσχα, αρχικά ζητώντας να μελετήσει μέχρι την επομένη το κείμενο συμφωνίας που είχαν επεξεργασθεί οι υπουργοί Εξωτερικών της Ρωσίας και της Τουρκίας, ως διοργανωτές της συνάντησης, και κατόπιν αποχωρώντας από τη ρωσική πρωτεύουσα, ενώ ο Εθνικός Λιβυκός Στρατός ανακοίνωνε από τους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι είναι "έτοιμος και αποφασισμένος” να επιτύχει τη "νίκη” .


Το σημείο εμπλοκής ήταν η πρόβλεψη του σχεδίου συμφωνίας ότι ο Εθνικός Λιβυκός Στρατός θα αποσυρθεί από τα νότια προάστια της Τρίπολης, τα οποία ήδη κατέχει μετά την προέλαση που εγκαινίασε τον Απρίλιο.

Για την Ρωσία, η οποία φιλοξένησε τις συνομιλίες έχοντας προηγουμένως βρει κοινό βηματισμό με την προστάτιδα του Σάρατζ Τουρκία, η άδοξη αυτή κατάληξη σχετικοποιεί τον καταλυτικό ρόλο που φαινόταν να έχει μόλις εξασφαλίσει στα πράγματα της Βόρειας Αφρικής. Η "μόχλευσή” της στον Χαφτάρ αποδείχθηκε ότι έχει όρια.

Άλλωστε ο στρατηγός έχει περισσότερους του ενός συνομιλητές και υποστηρικτές: την Γαλλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο. Ακόμη και με Αμερικανούς ιθύνοντες συνομιλεί, αν κρίνουμε από το ότι λομπίστες της Linden Government Solutions πραγματοποίησαν επαφές με μέλη του Κογκρέσου και στελέχη των αμερικανικών υπουργείων Εξωτερικών και Ενέργειας από το καλοκαίρι, ενώ ο ίδιος ο Χαφτάρ συναντήθηκε με αντιπροσωπεία υπό την αναπληρώτρια σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Βικτόρια Κόουτς σε μη κατονομαζόμενη μεσανατολική χώρα τον Νοέμβριο.

Εξαιρουμένου του ενδεχομένου να παίζει η ίδια η Μόσχα ένα περίπλοκο παιχνίδι πίσω από την πλάτη των Τούρκων εταίρων της, η απλούστερη και πιθανότερη εκδοχή είναι ότι ο Χαφτάρ ενθαρρύνθηκε από τρίτες πλευρές να σκληρύνει τη στάση του, για να μην θεωρείται δεδομένος ούτε από τη ρωσική πλευρά. Άλλωστε η διαφαινόμενη σύμπραξη Ρωσίας, Τουρκίας και Ιταλίας για τη Λιβύη ενοχλεί πολλούς.

Η εξαγορά χρόνου είναι η λέξη της ημέρας, καθώς οι πάντες έχουν στραμμένα τα μάτια τους προς την Διάσκεψη του Βερολίνου, η οποία ανακοινώθηκε ότι θα συγκληθεί στις 19 Δεκεμβρίου, με τη συμμετοχή αυτή τη φορά και Δυτικών δυνάμεων. Ζητούμενο για τις περισσότερες από αυτές είναι η ανάπτυξη διεθνούς δύναμης η οποία θα εγγυηθεί την όποια λύση – και θα εξασφαλίσει το αποτύπωμα των ενδιαφερομένων στην πετρελαιοπαραγωγό χώρα των βορειοαφρικανικών ακτών.

Η Τουρκία, πάλι, μπορεί να υπομείνει τις καθυστερήσεις, καθώς σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (που εδρεύει στη Βρετανία) ο αριθμός των ισλαμιστών μαχητών που μεταφέρονται κατόπιν τουρκικών ενεργειών από τον ανταρτοκρατούμενο θύλακα της Ίντλιμπ στη βορειοδυτική Συρία προς την Τρίπολη, για την ενίσχυση της κυβέρνησης Σάρατζ, μόλις ξεπέρασε τον συμβολικό αριθμό των χιλίων ανδρών. Είναι αυτή, και όχι η περιορισμένη αποστολή συμβούλων βάσει της εξουσιοδότησης της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, η πραγματική στρατιωτική εμπλοκή της Άγκυρας στην Λιβύη.

Για όσους, πάλι, λ.χ. τις ΗΠΑ, η Λιβύη "κείται μακράν”, λόγω της απορρόφησής τους από την κρίσιμη κατάσταση στον Περσικό Κόλπο, η διαιώνιση της σύγκρουσης μάλλον ευπρόσδεκτη είναι.

Οι νεότερες ανακοινώσεις του ρωσικού υπουργείου Άμυνας ότι στο πλαίσιο της "θετικής ατμόσφαιρας" που δημιούργησαν οι συνομιλίες της Μόσχας, ο Χαλίφα Χαφτάρ δηλώνει καταρχήν θετικός απέναντι στο σχέδιο εκεχειρίας, αλλά επιθυμεί χρονικό διάστημα δύο ημερών για να το συζητήσει, καταδεικνύουν τις αντιφάσεις του στρατηγού (ο οποίος ασφαλώς γνωρίζει ότι η κατάληψη της Τρίπολης κάθε άλλο παρά περίπατος είναι, στρατιωτικά και πολιτικά, εφόσον προϋποθέτει πολυήμερες αιματηρές οδομαχίες).

Καταδεικνύουν όμως και την εντατικοποίηση των ρωσικών πιέσεων, δεδομένου των όσων διακυβεύονται για το γόητρο (και το πραγματικό γεωπολιτικό αποτύπωμα) της Μόσχας. Από αυτή την άποψη, είναι χαρακτηριστικό ότι οι ανακοινώσεις προήλθαν όχι από το υπουργείο Εξωτερικών, που διοργάνωσε τις συνομιλίες της Δευτέρας, αλλά από το υπουργείο Άμυνας, που προφανώς έχει τα δικά του "επιχειρήματα" για να πείσει τον Χάφταρ.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση