Τα Σκόπια, το άγχος για λύση και οι παγίδες για την Ελλάδα

Του Νίκου Μελέτη

Η επίλυση του ονοματολογικού εμφανίζεται πλέον ώριμη και στις δυο πλευρές των συνόρων, καθώς έπειτα από 26 χρόνια, περισσότερο από ποτέ, είναι εμφανές ότι η διαφορά θα πρέπει να λυθεί με έναν αμοιβαία αποδεκτό τρόπο, προκειμένου να μην αποτελέσει μια ακόμη περίπτωση «frozen conflict», που θα διαρρήξει οριστικά τις σχέσεις των δυο χωρών, θα αποτελέσει τροχοπέδη στις επιδιώξεις τους και θα δημιουργεί μόνιμη απειλή αποσταθεροποίησης στην περιοχή. Κυρίως, όμως, θα βάλει στο ψυγείο την ευρωατλαντική προοπτική της ΠΓΔΜ.

Η δήλωση του Νίκου Κοτζιά ότι η χώρα πρέπει να απαλλαγεί από προβλήματα όπως το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ αλλά και τις εκκρεμότητες των ελληνοαλβανικών σχέσεων, προκειμένου να μπορεί να ασχοληθεί απερίσπαστη και με όλο το δυναμικό που διαθέτει με το μεγάλο και κορυφαίο πρόβλημα, αυτό των ελληνοτουρκικών, είναι απολύτως ορθή.

Ο κίνδυνος των «εκπτώσεων»

Όμως η προσέγγιση αυτή κρύβει μια μεγάλη παγίδα: H επιθυμία και η επιλογή της επίλυσης των «εκκρεμοτήτων» αυτών δεν θα πρέπει να ερμηνευτεί ως ένδειξη αδυναμίας, η οποία θα ακυρώσει τις πιθανότητες ενός συμβιβασμού. Ούτε φυσικά η διακαής επιθυμία για κλείσιμο αυτών των εκκρεμοτήτων πρέπει να οδηγήσει σε «εκπτώσεις» επί των λύσεων που θα επιδιωχθούν.

Σε ό,τι αφορά τις συνεχείς αναφορές του κ. Zaev στο δικαίωμα και της Ελλάδας στην… κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου, παραπέμπει σε παλαιότερες ιδέες του Μ. Nimetz που είχαν απορριφθεί από την ελληνική πλευρά, καθώς επιχειρούσαν να μετατρέψουν τη διαδικασία σε ταυτόχρονη αναζήτηση ονομασίας για την… ελληνική Μακεδονία, ώστε ο όρος να μην «μονοπωλείται» από την Ελλάδα. Στις προτάσεις αυτές προβλεπόταν μάλιστα και απαγόρευση της διεθνούς χρήσης του όρου «Μακεδονία» από την Ελλάδα…

Εξάλλου δεν θα πρέπει να υποβαθμιστεί το γεγονός ότι το πιεστικό χρονοδιάγραμμα τέθηκε όχι επειδή πιέζεται η Ελλάδα, αλλά επειδή οι ευρωατλαντικές επιδιώξεις της γειτονικής χώρας (και της ηγεσίας της) το επέβαλλαν.

Το θετικό κλίμα δεν σημαίνει λύση

Σε ό,τι αφορά το ονοματολογικό, η εκστρατεία δημοσίων σχέσεων που ατύπως έχει ξεκινήσει και από τις δυο πλευρές των συνόρων, εξιδανικεύοντας τις συνθήκες και τις εκατέρωθεν προθέσεις, δημιουργεί ένα θετικό κλίμα, αλλά αυτό κάθε άλλο παρά σημαίνει ότι φέρνει πιο κοντά τη λύση του προβλήματος.

Η ουσιαστική αλλαγή που έχει συμβεί τώρα σε σχέση με το παρελθόν είναι ότι η κοινωνία στην ΠΓΔΜ έχει κουραστεί από την άγονη αντιπαράθεση με την Ελλάδα, επιθυμεί πλέον το άνοιγμα της ευρωατλαντικής προοπτικής και την έξοδο από μια κατάσταση ιδιότυπης απομόνωσης. Και το «εισιτήριο» για αυτή τη διαφορετική πορεία είναι η επίλυση της διαφοράς με την Ελλάδα. Σε αυτή την προοπτική, εξάλλου, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και η εκλογική άνοδος του SDSM και η ανάδειξη του Ζ. Zaev στη θέση του πρωθυπουργού.

Και η Ελλάδα επιθυμεί την επίλυση της διαφοράς που απορροφά διπλωματικό κεφάλαιο. Και αυτό επειδή η «εκκρεμότητα» δυσχεραίνει την ανάπτυξη μιας νέας βαλκανικής πολιτικής, που ούτως ή άλλως είναι περιορισμένη, λόγω και της οικονομικής κρίσης, αλλά και της ισχυρής, και με ευρωπαϊκό πλέον «καπέλο», παρουσίας της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, και αποτελεί επίσης λόγο διαρκούς άσκησης κριτικής και πιέσεων από τον διεθνή παράγοντα, που θέλει να κλείσει τις εκκρεμότητες του Ψυχρού Πολέμου και της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας και, μαζί με αυτές, να κλείσει και τον δρόμο επιστροφής της Ρωσίας στα Βαλκάνια...

Το «όπλο» της ένταξης στο ΝΑΤΟ

Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι προφανές ότι η Ελλάδα έχει ένα ισχυρό όπλο: το εισιτήριο της ΠΓΔΜ για το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε... Με το όπλο αυτό δεν θα πρέπει να επιχειρηθεί φυσικά εξόντωση της άλλης πλευράς, καθώς κάτι τέτοιο θα είναι αντιπαραγωγικό τελικά.

Όμως, σε καμία περίπτωση, δεν θα πρέπει αυτό το όπλο να σπαταληθεί στο όνομα των καλών διαθέσεων του όποιου κ. Zaev, προκειμένου να βρεθεί λύση η οποία δεν θα καλύπτει την ουσία και τον πυρήνα της διαφοράς.

Η αγωνία της ΠΓΔΜ και του ίδιου του Ζ. Zaev για την ευρωατλαντική προοπτική ανεβάζουν υποχρεωτικά τον πήχη για την ελληνική πλευρά.

Προσπάθειες, όπως όλες σχεδόν οι τελευταίες προτάσεις του κ. Nimetz, να «κουκουλώσουν» το πρόβλημα, με την αποδοχή μιας ονομασίας συνθέτης, όπου με διαδικαστικά τεχνάσματα θα εμφανίζεται erga omnes, αλλά είτε με την αναγραφή σε κυριλλικό αλφάβητο είτε σε ελληνικό ή αγγλικό, θα ανατρέπεται η εφαρμογή της «έναντι όλων και για όλες τις χρήσεις», δεν θα πρέπει να γίνουν αποδεκτές.

Επίσης, θα πρέπει η νέα ονομασία να αποτυπώνει τη γεωγραφική διαφοροποίηση του «μέρους» από το «όλον» και επίσης αυτό να αποτυπώνεται και στα παράγωγα και στην αναγραφόμενη εθνικότητα και γλώσσα.

Η αποδοχή, έστω και σιωπηρή, της καταγραφής της εθνικότητας και της γλώσσας ως «μακεδονικής», είτε στο UNTERM του ΟΗΕ είτε στα διαβατήρια, θα αποτελεί εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη, καθώς θα κατοχυρώνει τον πυρήνα του «μακεδονισμού», αναγνωρίζοντας στο «μέρος» της γεωγραφικής έννοιας της Μακεδονίας την αποκλειστική εθνική οντότητα, τη «μακεδονική εθνική ταυτότητα», η οποία έτσι θα μετατρέπεται αυτομάτως σε όχημα αλυτρωτισμού.

Ο δρόμος, αν και πλέον φαίνεται ανοικτός, δεν σημαίνει ότι βρισκόμαστε ήδη στο τέρμα του. Και κυρίως, δεν θα πρέπει να εγκλωβιστούν και οι δυο πλευρές σε αυτό το κλίμα της ευφορίας που δημιουργούν, θέλοντας να πείσουν την κοινή γνώμη της κάθε χώρας ότι αυτό που αναμένεται είναι η ανακοίνωση μιας «καλής λύσης».

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση