Οι δυσκολίες στην αξιοποίηση των ενεργειακών αποθεμάτων μας

Οι ρευστές πολιτικές εξελίξεις στέκονται εμπόδιο στη λήψη απόφασης για την επιλογή του προσφορότερου δρόμου μεταφοράς του αερίου στην Ευρώπη

Απορώ, κατ’ αρχάς, με το γεγονός ότι ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου -ίσως και πετρελαίου- που βρίσκεται σε ζώνες ελληνικής κυριαρχίας, δεν αντιμετωπίζεται ούτε από τον πολιτικό κόσμο, ούτε από τον Τύπο αναλόγως της σπουδαιότητάς του.

Πού και πού, για επικοινωνιακούς λόγους, θα θυμηθεί κάποιος ότι το ζήτημα της οριοθέτησης της ΑΟΖ παραμένει σε εκκρεμότητα, αλλά με καμιά χώρα δεν υπήρξε Συμφωνία, τις δε υπογραφές με την Αλβανία δεν της αναγνωρίζει η γείτων.

Στο χθεσινό ρεπορτάζ της voria.gr., πληροφορούμαστε ότι ο αμερικανικός κολοσσός ExxonMobil, επιχειρεί μεν να εμπλακεί ακόμα περισσότερο στα ενεργειακά δρώμενα της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου, αλλά η σύμπραξου με την Qatar Petroleum, δυσχεραίνει την προοπτική συνεργασίας με το Ισραήλ. Η επανασύσφιγξη των σχέσεων Ισραήλ-ΗΠΑ είναι βέβαιο πως θα παρακάμψει το εμπόδιο, δεδομένου άλλωστε ότι το Ισραήλ έχει συμμαχήσει ουσιαστικά με την Σαουδική Αραβία προς αντιμετώπιση κοινού εχθρού, του Ιράν. Υποθέτω πως το κοινό συμφέρον με το Κατάρ, δεν θα αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα. Και εν πάση περιπτώσει υπάρχουν και άλλες μεγάλες εταιρίες αμιγώς ισραηλιτικών συμφερόντων.

Το μεγάλο εμπόδιο είναι άλλο. Ότι οι ρευστές πολιτικές εξελίξεις στην περιοχή, στέκονται εμπόδιο στη λήψη απόφασης, σχετικώς με την επιλογή του προσφορότερου δρόμου για την μεταφορά του αερίου στην Ευρώπη. Στην εφημερίδα της Λευκωσίας "Σημερινή" υπήρξε ένα ενδιαφέρον άρθρο περί αυτού, αναφέροντας τα πέντε ενδεχόμενα, σε περίπτωση που οι έρευνες ευοδωθούν και οι τελικές ποσότητες θα επιτρέπουν εξαγώγιμη χρήση των κοιτασμάτων. Έχω αναφερθεί σε αυτά, αλλά δεν είναι κακό να επαναδημοσιευθούν, εν περιλήψει, υπογραφόμενα από τους Ι. Αμπαρτίζη και Α. Αποστόλου, ειδικούς επί της ενέργειας.

1. Τερματικός σταθμός υγροποίησης στην Κύπρο (LNG):
Ένας επίγειος τερματικός σταθμός υγροποίησης (LNG) στην Κύπρο αποτελεί μακράν την καλύτερη επιλογή από οικονομική, γεωπολιτική και στρατηγική άποψη. Μοναδική ίσως παραφωνία είναι το υψηλό κόστος κατασκευής, ο χρόνος και η έλλειψη τεχνογνωσίας.

2. Αγωγός Εast-Med (ΙICG-Interconnector Israel-Cyprus-Greece):
Ένας αγωγός που θα συνδέει το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα (και υπό προϋποθέσεις την Αίγυπτο) με τα υπάρχοντα δίκτυα στην Ευρώπη. Ελλάδα και Κύπρος θα "ενωθούν" ενεργειακά, υπό τη θεσμική ομπρέλα της Ευρώπης και με τη σθεναρή στήριξη του Ισραήλ.
Στα αρνητικά του συνυπολογίζονται μεταξύ άλλων τόσο οι τεχνικές δυσκολίες, η απουσία ανακήρυξης ΑΟΖ Ελλάδος-Κύπρου, η υπάρχουσα υποδομή και κινητικότητα σε Αίγυπτο, Ισραήλ, η αναθέρμανση των τουρκο-ισραηλινών σχέσεων (σενάριο 5) και η έλλειψη ευελιξίας στον τομέα της μεταφοράς. Επιπλέον συνυπολογίζεται και το κόστος του αγωγού, αφού το μεγάλο βάθος της θάλασσας στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου αυξάνει το κόστος κατασκευής και συντήρησής του.
Αυτός είναι ο λόγος, που σε όλα τα σημειώματά μου σ’ αυτήν την στήλη, τοποθετούσα αυτήν την προοπτική στην τελευταία θέση ενδιαφέροντος, αλλά οι πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή, την επαναφέρουν υψηλά στην επικαιρότητα.

3. Αγωγός στην Αίγυπτο (αξιοποίηση υπαρχόντων τερματικών σε Idku & Damietta):
H ανακάλυψη του κοιτάσματος Ζορ στην Αιγυπτιακή ΑΟΖ έχει ανατρέψει τους ενεργειακούς σχεδιασμούς στην περιοχή. Η ενδυνάμωση των διμερών ενεργειακών σχέσεων Αιγύπτου, Κύπρου (2013) σε αντιδιαστολή με τους τουρκικούς αναθεωρητισμούς λειτουργεί επικουρικά στην προσπάθεια ενεργειακής διασύνδεσης των δύο μεσογειακών κρατών. Στα θετικά συγκαταλέγονται οι παραδοσιακά φιλικές σχέσεις, η στήριξη στο καθεστώς Αλ-Σίσι από ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία και Ισραήλ, το υπάρχον ενεργειακό σύστημα, η αιγυπτιακή αγορά, η γεωγραφική εγγύτητα, η δυναμική της περιοχής σε κοιτάσματα και η συμφωνία καθορισμού ΑΟΖ Κύπρου-Αιγύπτου (2003). Στα αρνητικά εντάσσονται η πολιτική ρευστότητα στην Αίγυπτο, η ισλαμική τρομοκρατία, η έλλειψη ευελιξίας στις μεταφορές, η απουσία της ευρωπαϊκής θεσμικής ομπρέλας, τα transit costs και τα χρόνια προβλήματα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.

4. Αγωγός στην Ιορδανία (μέσω Ισραήλ):
Οι διμερείς συμφωνίες Ισραήλ-Ιορδανίας επιτρέπουν τέτοια εξέλιξη (2014, 2016). Στα θετικά βρίσκεται το χαμηλό κόστος κατασκευής, η γεωγραφική εγγύτητα, η πολιτική σταθερότητα και το υπάρχον δίκτυο μεταφοράς του Ισραήλ. Στα αρνητικά όπως και στην περίπτωση της Αιγύπτου, είναι συμπληρωματικά, η μικρή δυναμική της ιορδανικής αγοράς και η αναγκαστική πρόσδεση μέσω Ισραήλ λόγω έλλειψης γεωγραφικής συνέχειας (transit costs).

5. Αγωγός στην Τουρκία (α) μέσω κατεχομένων (β) Leviathan-Ceyhan:
α) Στην πρώτη περίπτωση η άμεση διασύνδεση με την Τουρκία μέσω κατεχομένων προϋποθέτει την λύση του Κυπριακού. Ακόμη όμως και μετά την λύση η επιλογή αυτή δεν θα πρέπει να αποτελεί σενάριο που θα πρέπει η όποια «μετεξέλιξη» της Κυπριακής Δημοκρατίας να προκρίνει. Η εξάρτηση της Κύπρου από την Τουρκία σε ενεργειακό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο εγκυμονεί άμεσους κινδύνους, ακόμη και για μετατροπή της Κύπρου σε προτεκτοράτο της.
β) Στη δεύτερη περίπτωση ένας αγωγός μέσω της Κυπριακής ΑΟΖ που θα συνδέει το Leviathan-Ceyhan (που δεν μπορεί να αποτραπεί από την Κυπριακή Δημοκρατία βάσει του Διεθνούς Δικαίου Θαλάσσης) θα αποτελέσει μια αρνητική εξέλιξη, που θα ακυρώνει τα σενάρια 2 και 4, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Υπάρχει όμως και θετική εξέλιξη με τον αγωγό της Gazprom. Θα πρέπει κάποια στιγμή να αναφερθώ σ’ αυτόν.

Μακεδών
Πηγή Voria


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση