Ελληνικοί Υδρογονάνθρακες: Οι άσχετοι, η αραβική κελεμπία και η κρατική εταιρεία που δεν θα γίνει
Γράφει ο Θάνος Πίτατζης
Στο σημερινό μας άρθρο με αφορμή την ανακοίνωση των συναδέλφων (έχω υπογράψει και εγώ αυτήν την ανακοίνωση) προς την κυβέρνηση από το μεταπτυχιακό “MSc Oil and Gas Technology” του ΤΕΙ Καβάλας οι οποίοι εκφράζουν την αγωνία τους για την τύχη του μεγάλου διαγωνισμού παραχωρήσεων που είναι σε εξέλιξη αλλά γενικά για την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο των υδρογονανθράκων στην Ελλάδα (βλέπε εδώ), το όποιο αφιερώνουμε σε αυτούς, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε όλη την διαδικασία εξόρυξης υδρογονανθράκων με σκοπό να αναλύσουμε γιατί οι χαμηλές τιμές πετρελαίου δεν επηρεάζουν τους δύο ελληνικούς διαγωνισμούς παραχώρησης οικοπέδων για εξερεύνηση και παραγωγή υδρογονανθράκων. Ακόμη θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε ρεαλιστικά ότι η εξαγγελία περί ίδρυσης κρατικής εταιρείας εξόρυξης και παραγωγής υδρογονανθράκων είναι μη βιώσιμη με βάση τη διεθνή πρακτική στον τομέα των υδρογονανθράκων.
Επίσης θα αναλύσουμε γιατί το χαρτί ελληνικοί υδρογονάνθρακες και γενικά η ενέργεια μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμο ακόμη και στην επερχόμενη διαπραγμάτευση για το ελληνικό χρέος. Θέλουμε να τονίσουμε ότι η Ελλάδα σαν μελλοντικός παραγωγός υδρογονανθράκων και σαν ενεργειακός κόμβος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Μεσογείου έχει αυξημένη βαρύτητα στις διαπραγματεύσεις και στην εξωτερική πολιτική. Τέλος σημειώνουμε ότι κατά την διάρκεια των πρόσφατων εκλογών κανένα κόμμα δεν αναφέρθηκε στον τομέα της ενέργειας. Προεκλογικά δεν κατατέθηκε κάποιο ολοκληρωμένο σχέδιο για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας.
Τα ενεργειακά θέματα που κατά την γνώμη μας θα έπρεπε να κυριαρχούν στις ελληνικές εκλογές είναι:
• Ανακήρυξη Ελληνικής ΑΟΖ
• Ανάπτυξη των συμβατικών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου
• Τρόποι εκμετάλλευσης των υδριτών μεθανίου της Ελληνικής ΑΟΖ (θα επανέλθουμε με άρθρο μόνο για αυτό το θέμα)
• Αγωγοί φυσικού αερίου (TAP, East Med, IGB, ITGI)
• Έργα ενεργειακής υποδομής και άλλα πολλά
Ελληνικοί Διαγωνισμοί Παραχώρησης Οικοπέδων
Σε αυτό το κομμάτι θα αναφερθούμε στους δύο διαγωνισμούς που έχουν ανακηρυχτεί ήδη και τρέχουν για τους Ελληνικούς υδρογονάνθρακες. Θα μου πείτε μα το ξέρουμε γιατί να διαβάζουμε τα ίδια, δεν είναι ακριβώς έτσι γιατί άμα παρακολουθήσετε στο διαδίκτυο διαλέξεις του Κύριου Νίκου Λυγερού όταν ρωτάει το κοινό πόσοι ξέρατε για τους διαγωνισμούς σηκώνει το χέρι του (10 στα 150 ή 200 άτομα), δηλαδή το 5%, αυτό είναι εξωφρενικό. Όταν δεν ξέρεις τι γίνεται στην ίδια σου την χώρα είσαι καταδικασμένος σαν τυφλός ενώ έχεις μάτια. Παραθέτουμε παρακάτω δύο φωτογραφίες με τους διαγωνισμούς.
Διαδικασία Εξόρυξης Υδρογονανθράκων
Θα έχετε παρατηρήσει τους τελευταίους 3-4 μήνες άρθρα που αναφέρουν βόμβα για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες ή κίνδυνος για τα πετρέλαια στην Ελλάδα λόγω των χαμηλών τιμών πετρελαίου, αυτοί που τα γράφουνε αυτά είτε τα γράφουνε εσκεμμένα είτε απλά δεν γνωρίζουν γιατί απλά δεν είναι μηχανικοί πετρελαίου. Ακόμη αναφέρουν σε αυτά τα άρθρα ότι η πολιτική αβεβαιότητα και η ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ είναι παράγοντες αποτυχίας των διαγωνισμών, σε αυτά συμφωνούμε και θεωρούμε ότι είναι πιο σημαντικά από τις χαμηλές τιμές πετρελαίου. Οι τιμές πετρελαίου έχουν προκαλέσει σίγουρα δύο καταστάσεις στην παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου και αυτές είναι:
• Οι εταιρείες μειώνουμε τους προϋπολογισμούς τους για έρευνα και εξόρυξη νέων πηγών υδρογονανθράκων
• Με τις σημερινές τιμές στα 50$ ανά βαρέλι είναι ασύμφορη η εξόρυξη σε μεγάλα βάθη όπως αυτά του Ιουνίου και της Κρήτης και χρειάζονται σίγουρα τιμές πάνω 70$ ανά βαρέλι για να υπάρχει κάποιο κέρδος για τις εταιρείες που θα επιχειρήσουν εξορύξεις στα ελληνικά οικόπεδα
Οι σημερινές τιμές δεν επηρεάζουν προς το παρόν τουλάχιστον τους διαγωνισμούς, εκτός και αν συνεχίσουν να βρίσκονται στα επίπεδα των 50$ ανά βαρέλι τουλάχιστον μέχρι και το φθινόπωρο. Ακόμη δεν επηρεάζουν οι τιμές αυτές την προσέλευση των εταιρειών γιατί απλά στην αρχή της διαδικασίας ανάπτυξης υδρογονανθράκων οι εταιρείες τα πρώτα 2-3 χρόνια κάνουν σεισμικές έρευνες και αφού κρίνουν ότι υπάρχει κοίτασμα στόχος τότε μόνο προχωρούν σε δοκιμαστικές γεωτρήσεις, οι οποίες κοστίζουν 70 με 100 εκατομμύρια δολάρια η καθεμία. Από τα παραπάνω ας φτιάξουμε ένα υποθετικό χρονοδιάγραμμα για την ανάπτυξη των ελληνικών υδρογονανθράκων στις περιοχές του Ιουνίου και Κρήτης, αυτό είναι:
• Ιούνιος 2015: Τέλος υποβολής προσφορών εταιρειών για τα οικόπεδα ( η κυβέρνηση ανακοίνωσέ ότι θα τους διακόψει και θα τους ξανά προκηρύξει, εμείς πιστεύουμε ότι δεν θα γίνει κάτι τέτοιο και ο διαγωνισμός θα γίνει κανονικά, υπάρχει βέβαια και μια περίπτωση για 3μήνη ή 6μήνη παράταση σε περίπτωση μη ικανοποιητικής προσέλευσης). Όλα αυτά βέβαια προϋποθέτουν ότι η Ελλάδα έχει μείνει εντός ευρώ και δεν έχει χρεωκοπήσει.
• Ιούνιος 2015 – Μάρτιος / Ιούνιος 2016: Υπογραφή συμβάσεων παραχώρησης ανάμεσα στο ελληνικό κράτος και τις εταιρείες και κύρωση από την βουλή
• Ιούνιος 2016 – Ιούνιος 2018: Οι εταιρείες πραγματοποιούν τις δικές τους σεισμικές έρευνες και αξιολογούν τα αποτελέσματα (άρα μέχρι τα μέσα του 2018 δεν ενδιαφέρει τις εταιρείες η χαμηλή τιμή πετρελαίου)
• Ιούνιος 2018 – Ιούνιος 2021: Πραγματοποίηση ερευνητικών γεωτρήσεων σε περίπτωση εντοπισμού κοιτάσματος/στόχου
• Ιούνιος 2021 και μετά: Σε περίπτωση θετικών γεωτρήσεων και εντοπισμό εμπορικά εκμεταλλεύσιμων ποσοτήτων υδρογονανθράκων θα χρειαστούνε άλλα 4 - 7 χρόνια για την κατασκευή των κατάλληλων υποδομών για την παραγωγή και την μεταφορά του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Επίσης πρέπει να βρεθούν και αντίστοιχες αγορές που θα προωθηθούν αυτές οι ποσότητες.
Το παράδειγμα της Κύπρου και του Ισραήλ
Κοίτασμα Tamar στο Ισραήλ
Το χρονικό πλαίσιο ανάπτυξης του κοιτάσματος Tamar στο Ισραήλ:
• Ιούνιος 2009: Η πρώτη πετυχημένη γεώτρηση στο κοίτασμα
• Δεκέμβριος 2009: Υπογραφή της Noble με το Ισραήλ για προμήθεια φυσικού αερίου
• Μάιος 2011: Η Wood Group's Alliance Engineering ανέλαβε το συμβόλαιο για την κατασκευή πλατφόρμας για το κοίτασμα Tamar
• Απρίλιος 2013: Το κοίτασμα Tamar παράγει πρώτη φορά φυσικό αέριο, 4 χρόνια μετά την ανακάλυψη του
• Φεβρουάριος 2015: Μέχρι σήμερα είναι το μόνο κοίτασμα που παράγει φυσικό αέριο στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο [1]
Κοίτασμα Αφροδίτη στην Κύπρο
Το χρονικό πλαίσιο ανάπτυξης του κοιτάσματος Αφροδίτη στην Κύπρο:
• Δεκέμβριος 2011: Ανακάλυψη του κοιτάσματος Αφροδίτη από την Noble Energy
• Οκτώβριος 2013: Η Delek Group ανακοίνωσε την πετυχημένη παραγωγή φυσικού αερίου από το Οικόπεδο 12
• Φεβρουάριος 2015: Μέχρι σήμερα γίνονται συζητήσεις για μεταξύ των εταιρειών και της Κυπριακής Κυβέρνησης για τον τρόπο αξιοποίησης του κοιτάσματος Αφροδίτης [2]
Διαγωνισμός εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις τρείς χερσαίες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας
Επί του θέματος σας παραθέτω σχετικό δημοσίευμα από την ιστοσελίδα www.energypress.gr που θεωρώ ότι καλύπτει πλήρως το θέμα, το σχετικό άρθρο μπορείτε να το βρείτε εδώ:
Δύο τελικά προσφορές, υποβλήθηκαν στο διαγωνισμό για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε χερσαίες περιοχές της Δ. Ελλάδας, η μία από τα ΕΛΠΕ και η άλλη από την επίσης ελληνική Energean Oil. (η συνέχεια εδώ)
Τιμές Πετρελαίου
Η πιο σημαντική βέβαια παράμετρος για την εκμετάλλευση των ελληνικών κοιτασμάτων είναι τιμή πετρελαίου και πρέπει να τονίσουμε ότι αν η τιμή μείνει στα 50$ για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα τότε η εκμετάλλευση των ελληνικών συμβατικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου είναι ασύμφορη και μπορεί να μην γίνει ποτέ.
Επίσης να αναφέρουμε ότι επί του θέματος των χαμηλών τιμών πετρελαίου και πως επηρεάζουν την παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου σας παραθέτουμε 3 άρθρα επί του θέματος από τον ειδικό αναλυτή Κυριάκο Μεζόπουλο, τα άρθρα αυτά μπορείτε να τα βρείτε παρακάτω:
http://energypress.gr/news/Oi-kyries-agores-energeias-riska-kai-eykairies
http://energypress.gr/news/Ptwsh-ths-timhs-toy-petrelaioy:-Giati-toso-apotoma
http://energypress.gr/news/Ptwsh-ths-timhs-toy-petrelaioy:-Ta-3-pithana-senaria
http://www.energypress.gr/news/Ptwsh-petrelaioy:-Pws-mporoyme-na-kerdisoyme-san-ependytes
Σε αυτό το σημείο θα κάνουμε μόνο μια προσθήκη από πρόσφατη έρευνα της Rystad Energy , μίας συμβουλευτικής εταιρείας με έδρα το Όσλο της Νορβηγίας που αναφέρει ότι το 2015 θα είναι δύσκολη χρονιά για το πετρέλαιο λόγω των τιμών πετρελαίου. Παρακάτω σας παρουσιάζουμε ένα σχεδιάγραμμα με τις τιμές πετρελαίου ανάλογα με το κόστος εξόρυξης ανά είδος υδρογονάνθρακα. Επίσης στον οριζόντιο άξονα παρουσιάζεται το μερίδιο αγοράς με ορίζοντα το 2020 του κάθε είδους πετρελαίου.
(Πηγή γραφήματος)
Όπως θα παρατηρήσετε και από το σχεδιάγραμμα παρακάτω για να γίνει εξόρυξη των υδρογονανθράκων της χώρας μας χρειάζονται τιμές τουλάχιστον στα 75$ ανά βαρέλι. Επίσης αναφέραμε πιο πάνω ότι οι τιμές δεν επηρεάζουν στην πρώτη φάση εξόρυξης αλλά αν έχουμε μπει σε μια εποχή χαμηλών διεθνών τιμών πετρελαίου που θα διαρκέσει πολύ τότε ο διαγωνισμός των ελληνικών οικοπέδων μπορεί να αποτύχει οικτρά. Τέλος όσον αναφορά τις τιμές κανένας δεν μπορεί να προβλέψει που θα κυμανθούν γιατί πρόκειται για μια τιμή που διαμορφώνεται από τους κανόνες της αγοράς πετρελαίου αλλά επηρεάζεται και από τεχνολογικούς, γεωπολιτικούς χρηματιστηριακούς και κοινωνικούς λόγους.
Πολιτική αβεβαιότητα και έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ
Σε αυτό το σημείο να τονίσουμε απλώς ότι η παραπάνω λόγοι είναι ίσως οι πιο σημαντικοί και επηρεάζουν άμεσα την επιτυχία ή μη του μεγάλου γύρου παραχωρήσεων που είναι σε εξέλιξη αυτή την στιγμή.
Κρατική εταιρεία εξόρυξης και παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, μια εταιρεία που δεν πρόκειται να γίνει τουλάχιστον μέχρι το 2030
Σε αυτό το σημείο θα παραθέσουμε την κατάσταση που επικρατεί στο χώρο των υδρογονανθράκων στο Μεξικό και πως εκεί επιχειρείται μέσω της μεταρρύθμισης του τομέα άνοιγμα της αγοράς και προσέλκυση ξένων επενδύσεων από ιδιωτικές εταιρείες του κλάδου.
Το κομμάτι που παραθέτουμε είναι από πρόσφατο κοινό άρθρο μου με τον Κύριο Καμενόπουλο με όνομα Ενεργειακή Μεταρρύθμιση στο Μεξικό, υδρογονάνθρακες & Ελλάδα, μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Παραθέτουμε το κομμάτι:
Ενεργειακή Μεταρρύθμιση στο Μεξικό
Στα τέλη του 2013 η Μεξικάνικη κυβέρνηση μετά από μεγάλο αγώνα κατάφερε να περάσει από το Μεξικανικό Κογκρέσο την νομοθεσία για την ενεργειακή μεταρρύθμιση της βιομηχανίας των υδρογονανθράκων της χώρας. Αυτή η νομοθεσία μετέβαλε την απαγόρευση του 1938 σχετικά με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στον τομέα ενέργειας του Μεξικού . Οι μεταρρυθμίσεις αυτές, που τελειώνουν το 75-έτος μονοπώλιο της Petroleos Mexicanos (Pemex) και επιτρέπουν μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις, είναι η πρώτη προσπάθεια που περιλαμβάνει συνταγματική αλλαγή, και υπόσχεται να αντιμετωπίσει πολλές από τις προκλήσεις που έχουν οδηγήσει σε μια δεκαετία όπου η παραγωγή πετρελαίου στο Μεξικό μειώνεται χρόνο με το χρόνο. (παρατηρήστε το διάγραμμα παρακάτω) [3]
Πέρυσι, το Μεξικό παρήγαγε 2,90 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (bbl / d) του συνόλου των υγρών, συνεχίζοντας την πτώση από την κορυφή των 3.850.000 βαρέλια / ημέρα το 2004. Το αργό πετρέλαιο είναι το πιο σημαντικό στοιχείο της παραγωγής υγρών καυσίμων του Μεξικού, η οποία αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 85% της παραγωγής κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Προκαταρκτικές εκτιμήσεις δείχνουν τον Απρίλιο 2014 η παραγωγή του αργού πετρελαίου ήταν περίπου 2,5 εκατομμύρια βαρέλια / ημέρα, το χαμηλότερο μηνιαίο μέσο όρο από το 1995. [3]
Οι νέες μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Δημιουργία τεσσάρων μοντέλων συμβάσεων για παραγωγή και εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου και , συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, κατανομής της παραγωγής, των κερδών και τις άδειες.
- Δίνει στην Pemex (κρατική εταιρεία πετρελαίου του Μεξικού) την προτεραιότητα πρώτης προτίμησης για την ανάπτυξη των πόρων του Μεξικού πριν οι ιδιωτικές εταιρείες αρχίζουν γύρους υποβολής προσφορών. Επίσης σε αυτήν την ρύθμιση η Pemex μπορεί να παράσχει οικονομική και τεχνική σχέδια για την ανάπτυξη των πόρων αυτών εντός τριών ετών.
- Δίνει την ρυθμιστική αρχή πάνω στους τομείς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου προς την Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας, την γραμματέας της ενέργειας, καθώς και την Εθνική Επιτροπή υδρογονανθράκων, και επίσης επιδιώκει να δημιουργήσει το νέο Εθνικό Οργανισμό Βιομηχανικής Ασφάλειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος.
- Η Pemex πρέπει να παραμείνει ως κρατική, αλλά με περισσότερη διοικητική και δημοσιονομική αυτονομία, που θα επιτρέψει στην εταιρεία να ανταγωνιστεί τις προσφορές με άλλες επιχειρήσεις σε νέα έργα.
- Καθιέρωση του Μεξικού Ταμείο των Πετρελαίων για τη διαχείριση των πληρωμών των συμβάσεων και τα έσοδα από το πετρέλαιο. [3]
Οι δύο τελευταίες μεταρρυθμίσεις θα μπορούσανε να έχουνε σαν παράδειγμα το παράδειγμα της Νορβηγίας. (βλέπε εδώ σχετικό άρθρο)
Η Ενεργειακή μεταρρύθμιση θα μπορούσε να αυξήσει μακροπρόθεσμα την παραγωγή πετρελαίου του Μεξικού κατά 75%
Η εκτίμηση της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ενέργειας (EIA) για την μελλοντική παραγωγή πετρελαίου προέβλεπε το 2013 ότι η παραγωγή του Μεξικού θα συνεχίσει να μειώνεται από 3,0 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (MMbbl / d) σε 2.010 έως 1,8 MMbbl / d το 2025 και στη συνέχεια θα αγωνιζότανε να παραμείνει στα επίπεδα των 2,0 έως 2,1 MMbbl / d με το 2040.
Όμως μετά την εισαγωγή των μεταρρυθμίσεων από την Μεξικανική κυβέρνηση η εκτίμηση της EIA to 2014 άλλαξε δραματικά και πλέον προβλέπει ότι η παραγωγή του Μεξικού θα μπορούσε να σταθεροποιηθεί στο 2,9 MMbbl / d μέχρι το 2020 και στη συνέχεια να αυξηθεί σε 3,7 MMbbl / d από το 2040, περίπου 75% υψηλότερες σε σχέση με τις προοπτικές του περασμένου έτους. Οι πραγματικές επιδόσεις μπορεί να εξακολουθούν να διαφέρουν σημαντικά από αυτές τις προβλέψεις, λόγω της μελλοντικής επιτυχίας των μεταρρυθμίσεων, των πόρων και των τεχνολογικών εξελίξεων, καθώς και των διεθνών τιμών στην αγορά πετρελαίου. (παρατηρήστε το σχεδιάγραμμα παρακάτω) [4]
Από το 2008, η δομή των συμβάσεων για κάθε ιδιωτική εταιρεία που συνεργάζεται με την Pemex ήταν μια σύμβαση παροχής υπηρεσιών που βασιζότανε στην απόδοση, η οποία προσφέρει οικονομικά κίνητρα σε ιδιώτες εργολάβους που εργάζονται στον τομέα της ενέργειας του Μεξικού. Κίνητρα δόθηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως όταν ένα έργο έχει ολοκληρωθεί πριν από το χρονοδιάγραμμα, όταν η Pemex αποκομίζει οφέλη από τη χρήση της νέας τεχνολογίας που παρέχονται από τον ανάδοχο, ή όταν ο ανάδοχος είναι πιο επιτυχής από ό, τι αναμενόταν αρχικά. Οι συμβάσεις αυτές περιλαμβάνουν επίσης ποινές για την περιβαλλοντική αμέλεια ή παράλειψη να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις. [4]
Η νομοθεσία του Μεξικού εισήγαγε τρία νέα είδη συμβάσεων που θα παρέχει περισσότερες ευκαιρίες για τις ξένες επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας της:
- Συμβάσεις συμμετοχής στα κέρδη επιτρέπουν στις εταιρείες να λάβουν ένα ποσοστό από τα κέρδη που προκύπτουν από την ανάπτυξη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Ενώ οι εταιρείες που εισέρχονται σε αυτές τις συμβάσεις δεν θα έχουν τους πόρους που αναπτύσσονται, θα είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν τα έσοδα από μέρους τους των εκτιμώμενων μελλοντικών κερδών.
- Συμβάσεων κατανομής της παραγωγής επιτρέπουν στις εταιρείες να κατέχουν τον τίτλο σε ένα ποσοστό του όγκου των πόρων που παράγονται.
- Άδειες που επιτρέπουν στις συμμετέχουσες επιχειρήσεις να πληρωθούνε με τη μορφή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου που εξάγεται από κάθε έργο.[4]
Τα συμπεράσματα τα οποία θα μπορούσαν να εξαχθούν από τα παραπάνω και τα οποία θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη στην περίπτωση της Ελλάδας είναι τα εξής:
- Η βιομηχανία του πετρελαίου είναι μια δυναμική βιομηχανία που απαιτεί για να είσαι ανταγωνιστικός και να έχεις συνέχεια οικονομικά οφέλη σαν χώρα απαιτεί άμεσες ξένες επενδύσεις, συνεργασία των κρατικών εταιρειών με ιδιωτικές εταιρείες και η εισαγωγή νέου ρυθμιστικού πλαισίου όταν χρειάζεται από την μεριά του κράτους.
- Κάποιοι στην Ελλάδα εξαγγέλλουν την δημιουργία κρατικής εταιρείας πετρελαίων, θα πρέπει να τους προειδοποιήσουμε ότι η χρήση των εσόδων από τα πετρέλαια και το φυσικό αέριο για ικανοποίηση πελατειακών σχέσεων για ψηφοθηρικούς λόγους θα είναι καταστροφική για τη χώρα. Ας αναλογιστούμε την περίπτωση του Μεξικού, της Βενεζουέλας και του Ιράν, όπου έχουμε κρατικές εταιρείες πετρελαίων, αλόγιστη σπατάλη των εσόδων από τα πετρέλαια, μεγάλη εξάρτηση του κρατικού προϋπολογισμού από αυτά τα έσοδα, στασιμότητα η στην χειρότερη περίπτωση μείωση της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου και στο τέλος σε περίοδο χαμηλών τιμών όλα αυτά οδηγούνε το κράτος στα πρόθυρα χρεωκοπίας, βλέπε Ρωσία και Βενεζουέλα.
Για να το προχωρήσουμε λίγο πιο παραπέρα θα αναφέρουμε ακόμη πιο συγκεκριμένα παραδείγματα γιατί η δημιουργία κρατικής εταιρείας πετρελαίου θα αποτύχει.
Νορβηγία
Η Νορβηγία άρχισε να έχει πολύ μεγάλα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες μετά από 20 χρόνων συνεχών επενδύσεων σε υποδομές αλλά και σε ανθρώπινο δυναμικό. Πιο συγκεκριμένα για να ιδρύσουμε τώρα μια λειτουργική εταιρεία εξόρυξης υδρογονανθράκων θα θέλαμε κάποια δισεκατομμύρια και όλα αυτά όταν βρισκόμαστε σε μια χώρα όπου το κράτος δεν ξέρει αν θα έχει να πληρώσει συντάξεις τον άλλο μήνα.
Ιράν
Το Ιράν έχει μείωση παραγωγής φυσικού αερίου και πετρελαίου τα τελευταία χρόνια και πλέον προσπαθεί να ρυθμίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα ώστε να αρθούν οι δυτικές κυρώσεις και έτσι να προσελκύσει άμεσες ξένες επενδύσεις στο πετρελαϊκό του τομέα από ξένες ιδιωτικές εταιρείες. Ακόμη μιλάμε και για το κράτος που έχει αποδεδειγμένα τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου στον κόσμο τα οποία δεν μπορεί να αναπτύξει λόγω έλλειψης κεφαλαίων και τεχνολογίας.
Άρα κρατική εταιρεία πετρελαίου μετά το 2030 και βλέπουμε…
Το χαρτί της ενέργειας σαν διαπραγματευτικό όπλο
Εδώ να αναφέρουμε μόνο το εξής όταν έχεις σωστό στρατηγικό και γεωπολιτικό σχεδιασμό σαν χώρα και χρησιμοποιήσεις προς όφελος σου την γεωστρατηγική σημασία σου αλλά και κάνεις τις σωστές συμμαχίες μέσω πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής το χαρτί που λέγετε ενέργεια μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμο στις ελληνικές κυβερνήσεις.
Γενικό Συμπέρασμα
Σαν συμπέρασμα θα θέλαμε να παραθέσουμε τους παράγοντες που θα επηρεάσουν την μελλοντική εκμετάλλευση των ελληνικών υδρογονανθράκων, αυτοί είναι:
• Σωστή Γεωπολιτική στρατηγική της Ελλάδος
• Τιμές πετρελαίου
• Περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας εξόρυξης υδρογονανθράκων σε μεγάλα βάθη
• Η διερεύνηση της αγοράς για το που θα κατευθυνθούν οι Ελληνικοί υδρογονάνθρακες
• Πολιτική και οικονομική κατάσταση της χώρας
Αθανάσιος Πίτατζης, Διπλωματούχος Μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Μεταπτυχιακός φοιτητής 2014-2015 στο ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Καβάλα) στο Μεταπτυχιακό Φυσικού Αερίου και Πετρελαίου (http://msc.petrotech.teikav.edu.gr/)
[1] http://www.subseaiq.com/data/Project.aspx?project_id=459
[2] http://www.subseaiq.com/data/Project.aspx?project_id=1008
[3] Μετάφραση και πληροφορίες από τα αγγλικά από το άρθρο Mexico’s energy reform seeks to reverse decline in oil production, http://www.eia.gov/todayinenergy/detail.cfm?id=16431#
[4] Μετάφραση και πληροφορίες από τα αγγλικά από το άρθρο Energy reform could increase Mexico’s long-term oil production by 75%, http://www.eia.gov/todayinenergy/detail.cfm?id=17691
Αφιερωμένο στους συμφοιτητές μου από το μεταπτυχιακό “MSc Oil and Gas Technology” του ΤΕΙ Καβάλας
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Στο σημερινό μας άρθρο με αφορμή την ανακοίνωση των συναδέλφων (έχω υπογράψει και εγώ αυτήν την ανακοίνωση) προς την κυβέρνηση από το μεταπτυχιακό “MSc Oil and Gas Technology” του ΤΕΙ Καβάλας οι οποίοι εκφράζουν την αγωνία τους για την τύχη του μεγάλου διαγωνισμού παραχωρήσεων που είναι σε εξέλιξη αλλά γενικά για την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο των υδρογονανθράκων στην Ελλάδα (βλέπε εδώ), το όποιο αφιερώνουμε σε αυτούς, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε όλη την διαδικασία εξόρυξης υδρογονανθράκων με σκοπό να αναλύσουμε γιατί οι χαμηλές τιμές πετρελαίου δεν επηρεάζουν τους δύο ελληνικούς διαγωνισμούς παραχώρησης οικοπέδων για εξερεύνηση και παραγωγή υδρογονανθράκων. Ακόμη θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε ρεαλιστικά ότι η εξαγγελία περί ίδρυσης κρατικής εταιρείας εξόρυξης και παραγωγής υδρογονανθράκων είναι μη βιώσιμη με βάση τη διεθνή πρακτική στον τομέα των υδρογονανθράκων.
Επίσης θα αναλύσουμε γιατί το χαρτί ελληνικοί υδρογονάνθρακες και γενικά η ενέργεια μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμο ακόμη και στην επερχόμενη διαπραγμάτευση για το ελληνικό χρέος. Θέλουμε να τονίσουμε ότι η Ελλάδα σαν μελλοντικός παραγωγός υδρογονανθράκων και σαν ενεργειακός κόμβος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Μεσογείου έχει αυξημένη βαρύτητα στις διαπραγματεύσεις και στην εξωτερική πολιτική. Τέλος σημειώνουμε ότι κατά την διάρκεια των πρόσφατων εκλογών κανένα κόμμα δεν αναφέρθηκε στον τομέα της ενέργειας. Προεκλογικά δεν κατατέθηκε κάποιο ολοκληρωμένο σχέδιο για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας.
Τα ενεργειακά θέματα που κατά την γνώμη μας θα έπρεπε να κυριαρχούν στις ελληνικές εκλογές είναι:
• Ανακήρυξη Ελληνικής ΑΟΖ
• Ανάπτυξη των συμβατικών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου
• Τρόποι εκμετάλλευσης των υδριτών μεθανίου της Ελληνικής ΑΟΖ (θα επανέλθουμε με άρθρο μόνο για αυτό το θέμα)
• Αγωγοί φυσικού αερίου (TAP, East Med, IGB, ITGI)
• Έργα ενεργειακής υποδομής και άλλα πολλά
Ελληνικοί Διαγωνισμοί Παραχώρησης Οικοπέδων
Σε αυτό το κομμάτι θα αναφερθούμε στους δύο διαγωνισμούς που έχουν ανακηρυχτεί ήδη και τρέχουν για τους Ελληνικούς υδρογονάνθρακες. Θα μου πείτε μα το ξέρουμε γιατί να διαβάζουμε τα ίδια, δεν είναι ακριβώς έτσι γιατί άμα παρακολουθήσετε στο διαδίκτυο διαλέξεις του Κύριου Νίκου Λυγερού όταν ρωτάει το κοινό πόσοι ξέρατε για τους διαγωνισμούς σηκώνει το χέρι του (10 στα 150 ή 200 άτομα), δηλαδή το 5%, αυτό είναι εξωφρενικό. Όταν δεν ξέρεις τι γίνεται στην ίδια σου την χώρα είσαι καταδικασμένος σαν τυφλός ενώ έχεις μάτια. Παραθέτουμε παρακάτω δύο φωτογραφίες με τους διαγωνισμούς.
Διαδικασία Εξόρυξης Υδρογονανθράκων
Θα έχετε παρατηρήσει τους τελευταίους 3-4 μήνες άρθρα που αναφέρουν βόμβα για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες ή κίνδυνος για τα πετρέλαια στην Ελλάδα λόγω των χαμηλών τιμών πετρελαίου, αυτοί που τα γράφουνε αυτά είτε τα γράφουνε εσκεμμένα είτε απλά δεν γνωρίζουν γιατί απλά δεν είναι μηχανικοί πετρελαίου. Ακόμη αναφέρουν σε αυτά τα άρθρα ότι η πολιτική αβεβαιότητα και η ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ είναι παράγοντες αποτυχίας των διαγωνισμών, σε αυτά συμφωνούμε και θεωρούμε ότι είναι πιο σημαντικά από τις χαμηλές τιμές πετρελαίου. Οι τιμές πετρελαίου έχουν προκαλέσει σίγουρα δύο καταστάσεις στην παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου και αυτές είναι:
• Οι εταιρείες μειώνουμε τους προϋπολογισμούς τους για έρευνα και εξόρυξη νέων πηγών υδρογονανθράκων
• Με τις σημερινές τιμές στα 50$ ανά βαρέλι είναι ασύμφορη η εξόρυξη σε μεγάλα βάθη όπως αυτά του Ιουνίου και της Κρήτης και χρειάζονται σίγουρα τιμές πάνω 70$ ανά βαρέλι για να υπάρχει κάποιο κέρδος για τις εταιρείες που θα επιχειρήσουν εξορύξεις στα ελληνικά οικόπεδα
Οι σημερινές τιμές δεν επηρεάζουν προς το παρόν τουλάχιστον τους διαγωνισμούς, εκτός και αν συνεχίσουν να βρίσκονται στα επίπεδα των 50$ ανά βαρέλι τουλάχιστον μέχρι και το φθινόπωρο. Ακόμη δεν επηρεάζουν οι τιμές αυτές την προσέλευση των εταιρειών γιατί απλά στην αρχή της διαδικασίας ανάπτυξης υδρογονανθράκων οι εταιρείες τα πρώτα 2-3 χρόνια κάνουν σεισμικές έρευνες και αφού κρίνουν ότι υπάρχει κοίτασμα στόχος τότε μόνο προχωρούν σε δοκιμαστικές γεωτρήσεις, οι οποίες κοστίζουν 70 με 100 εκατομμύρια δολάρια η καθεμία. Από τα παραπάνω ας φτιάξουμε ένα υποθετικό χρονοδιάγραμμα για την ανάπτυξη των ελληνικών υδρογονανθράκων στις περιοχές του Ιουνίου και Κρήτης, αυτό είναι:
• Ιούνιος 2015: Τέλος υποβολής προσφορών εταιρειών για τα οικόπεδα ( η κυβέρνηση ανακοίνωσέ ότι θα τους διακόψει και θα τους ξανά προκηρύξει, εμείς πιστεύουμε ότι δεν θα γίνει κάτι τέτοιο και ο διαγωνισμός θα γίνει κανονικά, υπάρχει βέβαια και μια περίπτωση για 3μήνη ή 6μήνη παράταση σε περίπτωση μη ικανοποιητικής προσέλευσης). Όλα αυτά βέβαια προϋποθέτουν ότι η Ελλάδα έχει μείνει εντός ευρώ και δεν έχει χρεωκοπήσει.
• Ιούνιος 2015 – Μάρτιος / Ιούνιος 2016: Υπογραφή συμβάσεων παραχώρησης ανάμεσα στο ελληνικό κράτος και τις εταιρείες και κύρωση από την βουλή
• Ιούνιος 2016 – Ιούνιος 2018: Οι εταιρείες πραγματοποιούν τις δικές τους σεισμικές έρευνες και αξιολογούν τα αποτελέσματα (άρα μέχρι τα μέσα του 2018 δεν ενδιαφέρει τις εταιρείες η χαμηλή τιμή πετρελαίου)
• Ιούνιος 2018 – Ιούνιος 2021: Πραγματοποίηση ερευνητικών γεωτρήσεων σε περίπτωση εντοπισμού κοιτάσματος/στόχου
• Ιούνιος 2021 και μετά: Σε περίπτωση θετικών γεωτρήσεων και εντοπισμό εμπορικά εκμεταλλεύσιμων ποσοτήτων υδρογονανθράκων θα χρειαστούνε άλλα 4 - 7 χρόνια για την κατασκευή των κατάλληλων υποδομών για την παραγωγή και την μεταφορά του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Επίσης πρέπει να βρεθούν και αντίστοιχες αγορές που θα προωθηθούν αυτές οι ποσότητες.
Το παράδειγμα της Κύπρου και του Ισραήλ
Κοίτασμα Tamar στο Ισραήλ
Το χρονικό πλαίσιο ανάπτυξης του κοιτάσματος Tamar στο Ισραήλ:
• Ιούνιος 2009: Η πρώτη πετυχημένη γεώτρηση στο κοίτασμα
• Δεκέμβριος 2009: Υπογραφή της Noble με το Ισραήλ για προμήθεια φυσικού αερίου
• Μάιος 2011: Η Wood Group's Alliance Engineering ανέλαβε το συμβόλαιο για την κατασκευή πλατφόρμας για το κοίτασμα Tamar
• Απρίλιος 2013: Το κοίτασμα Tamar παράγει πρώτη φορά φυσικό αέριο, 4 χρόνια μετά την ανακάλυψη του
• Φεβρουάριος 2015: Μέχρι σήμερα είναι το μόνο κοίτασμα που παράγει φυσικό αέριο στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο [1]
Κοίτασμα Αφροδίτη στην Κύπρο
Το χρονικό πλαίσιο ανάπτυξης του κοιτάσματος Αφροδίτη στην Κύπρο:
• Δεκέμβριος 2011: Ανακάλυψη του κοιτάσματος Αφροδίτη από την Noble Energy
• Οκτώβριος 2013: Η Delek Group ανακοίνωσε την πετυχημένη παραγωγή φυσικού αερίου από το Οικόπεδο 12
• Φεβρουάριος 2015: Μέχρι σήμερα γίνονται συζητήσεις για μεταξύ των εταιρειών και της Κυπριακής Κυβέρνησης για τον τρόπο αξιοποίησης του κοιτάσματος Αφροδίτης [2]
Διαγωνισμός εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις τρείς χερσαίες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας
Επί του θέματος σας παραθέτω σχετικό δημοσίευμα από την ιστοσελίδα www.energypress.gr που θεωρώ ότι καλύπτει πλήρως το θέμα, το σχετικό άρθρο μπορείτε να το βρείτε εδώ:
Δύο τελικά προσφορές, υποβλήθηκαν στο διαγωνισμό για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε χερσαίες περιοχές της Δ. Ελλάδας, η μία από τα ΕΛΠΕ και η άλλη από την επίσης ελληνική Energean Oil. (η συνέχεια εδώ)
Τιμές Πετρελαίου
Η πιο σημαντική βέβαια παράμετρος για την εκμετάλλευση των ελληνικών κοιτασμάτων είναι τιμή πετρελαίου και πρέπει να τονίσουμε ότι αν η τιμή μείνει στα 50$ για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα τότε η εκμετάλλευση των ελληνικών συμβατικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου είναι ασύμφορη και μπορεί να μην γίνει ποτέ.
Επίσης να αναφέρουμε ότι επί του θέματος των χαμηλών τιμών πετρελαίου και πως επηρεάζουν την παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου σας παραθέτουμε 3 άρθρα επί του θέματος από τον ειδικό αναλυτή Κυριάκο Μεζόπουλο, τα άρθρα αυτά μπορείτε να τα βρείτε παρακάτω:
http://energypress.gr/news/Oi-kyries-agores-energeias-riska-kai-eykairies
http://energypress.gr/news/Ptwsh-ths-timhs-toy-petrelaioy:-Giati-toso-apotoma
http://energypress.gr/news/Ptwsh-ths-timhs-toy-petrelaioy:-Ta-3-pithana-senaria
http://www.energypress.gr/news/Ptwsh-petrelaioy:-Pws-mporoyme-na-kerdisoyme-san-ependytes
Σε αυτό το σημείο θα κάνουμε μόνο μια προσθήκη από πρόσφατη έρευνα της Rystad Energy , μίας συμβουλευτικής εταιρείας με έδρα το Όσλο της Νορβηγίας που αναφέρει ότι το 2015 θα είναι δύσκολη χρονιά για το πετρέλαιο λόγω των τιμών πετρελαίου. Παρακάτω σας παρουσιάζουμε ένα σχεδιάγραμμα με τις τιμές πετρελαίου ανάλογα με το κόστος εξόρυξης ανά είδος υδρογονάνθρακα. Επίσης στον οριζόντιο άξονα παρουσιάζεται το μερίδιο αγοράς με ορίζοντα το 2020 του κάθε είδους πετρελαίου.
(Πηγή γραφήματος)
Όπως θα παρατηρήσετε και από το σχεδιάγραμμα παρακάτω για να γίνει εξόρυξη των υδρογονανθράκων της χώρας μας χρειάζονται τιμές τουλάχιστον στα 75$ ανά βαρέλι. Επίσης αναφέραμε πιο πάνω ότι οι τιμές δεν επηρεάζουν στην πρώτη φάση εξόρυξης αλλά αν έχουμε μπει σε μια εποχή χαμηλών διεθνών τιμών πετρελαίου που θα διαρκέσει πολύ τότε ο διαγωνισμός των ελληνικών οικοπέδων μπορεί να αποτύχει οικτρά. Τέλος όσον αναφορά τις τιμές κανένας δεν μπορεί να προβλέψει που θα κυμανθούν γιατί πρόκειται για μια τιμή που διαμορφώνεται από τους κανόνες της αγοράς πετρελαίου αλλά επηρεάζεται και από τεχνολογικούς, γεωπολιτικούς χρηματιστηριακούς και κοινωνικούς λόγους.
Πολιτική αβεβαιότητα και έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ
Σε αυτό το σημείο να τονίσουμε απλώς ότι η παραπάνω λόγοι είναι ίσως οι πιο σημαντικοί και επηρεάζουν άμεσα την επιτυχία ή μη του μεγάλου γύρου παραχωρήσεων που είναι σε εξέλιξη αυτή την στιγμή.
Κρατική εταιρεία εξόρυξης και παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, μια εταιρεία που δεν πρόκειται να γίνει τουλάχιστον μέχρι το 2030
Σε αυτό το σημείο θα παραθέσουμε την κατάσταση που επικρατεί στο χώρο των υδρογονανθράκων στο Μεξικό και πως εκεί επιχειρείται μέσω της μεταρρύθμισης του τομέα άνοιγμα της αγοράς και προσέλκυση ξένων επενδύσεων από ιδιωτικές εταιρείες του κλάδου.
Το κομμάτι που παραθέτουμε είναι από πρόσφατο κοινό άρθρο μου με τον Κύριο Καμενόπουλο με όνομα Ενεργειακή Μεταρρύθμιση στο Μεξικό, υδρογονάνθρακες & Ελλάδα, μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Παραθέτουμε το κομμάτι:
Ενεργειακή Μεταρρύθμιση στο Μεξικό
Στα τέλη του 2013 η Μεξικάνικη κυβέρνηση μετά από μεγάλο αγώνα κατάφερε να περάσει από το Μεξικανικό Κογκρέσο την νομοθεσία για την ενεργειακή μεταρρύθμιση της βιομηχανίας των υδρογονανθράκων της χώρας. Αυτή η νομοθεσία μετέβαλε την απαγόρευση του 1938 σχετικά με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στον τομέα ενέργειας του Μεξικού . Οι μεταρρυθμίσεις αυτές, που τελειώνουν το 75-έτος μονοπώλιο της Petroleos Mexicanos (Pemex) και επιτρέπουν μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις, είναι η πρώτη προσπάθεια που περιλαμβάνει συνταγματική αλλαγή, και υπόσχεται να αντιμετωπίσει πολλές από τις προκλήσεις που έχουν οδηγήσει σε μια δεκαετία όπου η παραγωγή πετρελαίου στο Μεξικό μειώνεται χρόνο με το χρόνο. (παρατηρήστε το διάγραμμα παρακάτω) [3]
Πέρυσι, το Μεξικό παρήγαγε 2,90 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (bbl / d) του συνόλου των υγρών, συνεχίζοντας την πτώση από την κορυφή των 3.850.000 βαρέλια / ημέρα το 2004. Το αργό πετρέλαιο είναι το πιο σημαντικό στοιχείο της παραγωγής υγρών καυσίμων του Μεξικού, η οποία αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 85% της παραγωγής κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Προκαταρκτικές εκτιμήσεις δείχνουν τον Απρίλιο 2014 η παραγωγή του αργού πετρελαίου ήταν περίπου 2,5 εκατομμύρια βαρέλια / ημέρα, το χαμηλότερο μηνιαίο μέσο όρο από το 1995. [3]
Οι νέες μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Δημιουργία τεσσάρων μοντέλων συμβάσεων για παραγωγή και εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου και , συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, κατανομής της παραγωγής, των κερδών και τις άδειες.
- Δίνει στην Pemex (κρατική εταιρεία πετρελαίου του Μεξικού) την προτεραιότητα πρώτης προτίμησης για την ανάπτυξη των πόρων του Μεξικού πριν οι ιδιωτικές εταιρείες αρχίζουν γύρους υποβολής προσφορών. Επίσης σε αυτήν την ρύθμιση η Pemex μπορεί να παράσχει οικονομική και τεχνική σχέδια για την ανάπτυξη των πόρων αυτών εντός τριών ετών.
- Δίνει την ρυθμιστική αρχή πάνω στους τομείς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου προς την Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας, την γραμματέας της ενέργειας, καθώς και την Εθνική Επιτροπή υδρογονανθράκων, και επίσης επιδιώκει να δημιουργήσει το νέο Εθνικό Οργανισμό Βιομηχανικής Ασφάλειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος.
- Η Pemex πρέπει να παραμείνει ως κρατική, αλλά με περισσότερη διοικητική και δημοσιονομική αυτονομία, που θα επιτρέψει στην εταιρεία να ανταγωνιστεί τις προσφορές με άλλες επιχειρήσεις σε νέα έργα.
- Καθιέρωση του Μεξικού Ταμείο των Πετρελαίων για τη διαχείριση των πληρωμών των συμβάσεων και τα έσοδα από το πετρέλαιο. [3]
Οι δύο τελευταίες μεταρρυθμίσεις θα μπορούσανε να έχουνε σαν παράδειγμα το παράδειγμα της Νορβηγίας. (βλέπε εδώ σχετικό άρθρο)
Η Ενεργειακή μεταρρύθμιση θα μπορούσε να αυξήσει μακροπρόθεσμα την παραγωγή πετρελαίου του Μεξικού κατά 75%
Η εκτίμηση της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ενέργειας (EIA) για την μελλοντική παραγωγή πετρελαίου προέβλεπε το 2013 ότι η παραγωγή του Μεξικού θα συνεχίσει να μειώνεται από 3,0 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (MMbbl / d) σε 2.010 έως 1,8 MMbbl / d το 2025 και στη συνέχεια θα αγωνιζότανε να παραμείνει στα επίπεδα των 2,0 έως 2,1 MMbbl / d με το 2040.
Όμως μετά την εισαγωγή των μεταρρυθμίσεων από την Μεξικανική κυβέρνηση η εκτίμηση της EIA to 2014 άλλαξε δραματικά και πλέον προβλέπει ότι η παραγωγή του Μεξικού θα μπορούσε να σταθεροποιηθεί στο 2,9 MMbbl / d μέχρι το 2020 και στη συνέχεια να αυξηθεί σε 3,7 MMbbl / d από το 2040, περίπου 75% υψηλότερες σε σχέση με τις προοπτικές του περασμένου έτους. Οι πραγματικές επιδόσεις μπορεί να εξακολουθούν να διαφέρουν σημαντικά από αυτές τις προβλέψεις, λόγω της μελλοντικής επιτυχίας των μεταρρυθμίσεων, των πόρων και των τεχνολογικών εξελίξεων, καθώς και των διεθνών τιμών στην αγορά πετρελαίου. (παρατηρήστε το σχεδιάγραμμα παρακάτω) [4]
Από το 2008, η δομή των συμβάσεων για κάθε ιδιωτική εταιρεία που συνεργάζεται με την Pemex ήταν μια σύμβαση παροχής υπηρεσιών που βασιζότανε στην απόδοση, η οποία προσφέρει οικονομικά κίνητρα σε ιδιώτες εργολάβους που εργάζονται στον τομέα της ενέργειας του Μεξικού. Κίνητρα δόθηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως όταν ένα έργο έχει ολοκληρωθεί πριν από το χρονοδιάγραμμα, όταν η Pemex αποκομίζει οφέλη από τη χρήση της νέας τεχνολογίας που παρέχονται από τον ανάδοχο, ή όταν ο ανάδοχος είναι πιο επιτυχής από ό, τι αναμενόταν αρχικά. Οι συμβάσεις αυτές περιλαμβάνουν επίσης ποινές για την περιβαλλοντική αμέλεια ή παράλειψη να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις. [4]
Η νομοθεσία του Μεξικού εισήγαγε τρία νέα είδη συμβάσεων που θα παρέχει περισσότερες ευκαιρίες για τις ξένες επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας της:
- Συμβάσεις συμμετοχής στα κέρδη επιτρέπουν στις εταιρείες να λάβουν ένα ποσοστό από τα κέρδη που προκύπτουν από την ανάπτυξη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Ενώ οι εταιρείες που εισέρχονται σε αυτές τις συμβάσεις δεν θα έχουν τους πόρους που αναπτύσσονται, θα είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν τα έσοδα από μέρους τους των εκτιμώμενων μελλοντικών κερδών.
- Συμβάσεων κατανομής της παραγωγής επιτρέπουν στις εταιρείες να κατέχουν τον τίτλο σε ένα ποσοστό του όγκου των πόρων που παράγονται.
- Άδειες που επιτρέπουν στις συμμετέχουσες επιχειρήσεις να πληρωθούνε με τη μορφή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου που εξάγεται από κάθε έργο.[4]
Τα συμπεράσματα τα οποία θα μπορούσαν να εξαχθούν από τα παραπάνω και τα οποία θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη στην περίπτωση της Ελλάδας είναι τα εξής:
- Η βιομηχανία του πετρελαίου είναι μια δυναμική βιομηχανία που απαιτεί για να είσαι ανταγωνιστικός και να έχεις συνέχεια οικονομικά οφέλη σαν χώρα απαιτεί άμεσες ξένες επενδύσεις, συνεργασία των κρατικών εταιρειών με ιδιωτικές εταιρείες και η εισαγωγή νέου ρυθμιστικού πλαισίου όταν χρειάζεται από την μεριά του κράτους.
- Κάποιοι στην Ελλάδα εξαγγέλλουν την δημιουργία κρατικής εταιρείας πετρελαίων, θα πρέπει να τους προειδοποιήσουμε ότι η χρήση των εσόδων από τα πετρέλαια και το φυσικό αέριο για ικανοποίηση πελατειακών σχέσεων για ψηφοθηρικούς λόγους θα είναι καταστροφική για τη χώρα. Ας αναλογιστούμε την περίπτωση του Μεξικού, της Βενεζουέλας και του Ιράν, όπου έχουμε κρατικές εταιρείες πετρελαίων, αλόγιστη σπατάλη των εσόδων από τα πετρέλαια, μεγάλη εξάρτηση του κρατικού προϋπολογισμού από αυτά τα έσοδα, στασιμότητα η στην χειρότερη περίπτωση μείωση της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου και στο τέλος σε περίοδο χαμηλών τιμών όλα αυτά οδηγούνε το κράτος στα πρόθυρα χρεωκοπίας, βλέπε Ρωσία και Βενεζουέλα.
Για να το προχωρήσουμε λίγο πιο παραπέρα θα αναφέρουμε ακόμη πιο συγκεκριμένα παραδείγματα γιατί η δημιουργία κρατικής εταιρείας πετρελαίου θα αποτύχει.
Νορβηγία
Η Νορβηγία άρχισε να έχει πολύ μεγάλα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες μετά από 20 χρόνων συνεχών επενδύσεων σε υποδομές αλλά και σε ανθρώπινο δυναμικό. Πιο συγκεκριμένα για να ιδρύσουμε τώρα μια λειτουργική εταιρεία εξόρυξης υδρογονανθράκων θα θέλαμε κάποια δισεκατομμύρια και όλα αυτά όταν βρισκόμαστε σε μια χώρα όπου το κράτος δεν ξέρει αν θα έχει να πληρώσει συντάξεις τον άλλο μήνα.
Ιράν
Το Ιράν έχει μείωση παραγωγής φυσικού αερίου και πετρελαίου τα τελευταία χρόνια και πλέον προσπαθεί να ρυθμίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα ώστε να αρθούν οι δυτικές κυρώσεις και έτσι να προσελκύσει άμεσες ξένες επενδύσεις στο πετρελαϊκό του τομέα από ξένες ιδιωτικές εταιρείες. Ακόμη μιλάμε και για το κράτος που έχει αποδεδειγμένα τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου στον κόσμο τα οποία δεν μπορεί να αναπτύξει λόγω έλλειψης κεφαλαίων και τεχνολογίας.
Άρα κρατική εταιρεία πετρελαίου μετά το 2030 και βλέπουμε…
Το χαρτί της ενέργειας σαν διαπραγματευτικό όπλο
Εδώ να αναφέρουμε μόνο το εξής όταν έχεις σωστό στρατηγικό και γεωπολιτικό σχεδιασμό σαν χώρα και χρησιμοποιήσεις προς όφελος σου την γεωστρατηγική σημασία σου αλλά και κάνεις τις σωστές συμμαχίες μέσω πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής το χαρτί που λέγετε ενέργεια μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμο στις ελληνικές κυβερνήσεις.
Γενικό Συμπέρασμα
Σαν συμπέρασμα θα θέλαμε να παραθέσουμε τους παράγοντες που θα επηρεάσουν την μελλοντική εκμετάλλευση των ελληνικών υδρογονανθράκων, αυτοί είναι:
• Σωστή Γεωπολιτική στρατηγική της Ελλάδος
• Τιμές πετρελαίου
• Περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας εξόρυξης υδρογονανθράκων σε μεγάλα βάθη
• Η διερεύνηση της αγοράς για το που θα κατευθυνθούν οι Ελληνικοί υδρογονάνθρακες
• Πολιτική και οικονομική κατάσταση της χώρας
Αθανάσιος Πίτατζης, Διπλωματούχος Μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Μεταπτυχιακός φοιτητής 2014-2015 στο ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Καβάλα) στο Μεταπτυχιακό Φυσικού Αερίου και Πετρελαίου (http://msc.petrotech.teikav.edu.gr/)
[1] http://www.subseaiq.com/data/Project.aspx?project_id=459
[2] http://www.subseaiq.com/data/Project.aspx?project_id=1008
[3] Μετάφραση και πληροφορίες από τα αγγλικά από το άρθρο Mexico’s energy reform seeks to reverse decline in oil production, http://www.eia.gov/todayinenergy/detail.cfm?id=16431#
[4] Μετάφραση και πληροφορίες από τα αγγλικά από το άρθρο Energy reform could increase Mexico’s long-term oil production by 75%, http://www.eia.gov/todayinenergy/detail.cfm?id=17691
Αφιερωμένο στους συμφοιτητές μου από το μεταπτυχιακό “MSc Oil and Gas Technology” του ΤΕΙ Καβάλας
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...