Τα σχέδια της Τουρκίας στη μεθόριο με τη Συρία και το Ιράκ

Ο κύβος ερρίφθη για τη συμμετοχή της Τουρκίας στη διεθνή στρατιωτική εκστρατεία υπό τη συμμαχία των ΗΠΑ. Η απόφαση ελήφθη κατά την επίσκεψη του τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στις ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, με αφορμή τη συμμετοχή του στη γενική συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.

Του Μπάμπη Μπίκα

Εδώ και καιρό η Άγκυρα εμφανιζόταν διστακτική να προχωρήσει σε μια ξεκάθαρη στάση ως προς τη συμμετοχή της στη στρατιωτική δράση κατά του «Ισλαμικού Κράτους» (ΙΚ) καθώς και άλλων ισλαμιστικών ομάδων. Κάποιοι εκτιμούν πως στην καθυστέρηση αυτή συνέβαλε η ομηρία από ένοπλους ισλαμιστές 49 Τούρκων, οι οποίοι όμως τελικά απελευθερώθηκαν χωρίς να έχει γίνει γνωστό το πώς και με τι ανταλλάγματα. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, όταν περιόδευσε στη Μέση Ανατολή και τα αραβικά κράτη για να συγκροτήσει τη διεθνή συμμαχία κατά του νέου εχθρού των Αμερικανών, είδε την Τουρκία να απέχει απ’ αυτή τη διαδικασία και αναγκάστηκε να μεταβεί στην Άγκυρα για να πείσει την τουρκική πολιτική ηγεσία. Όμως χρειάστηκε και η παρέμβαση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στον ίδιο τον τούρκο πρόεδρο, στο περιθώριο της ετήσιας συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.

Άμα τη επιστροφή του από τις ΗΠΑ, ο Ερντογάν ήταν πλέον ξεκάθαρος, δηλώνοντας την Κυριακή ότι η Τουρκία δεν μπορεί να παραμείνει εκτός του διεθνούς συνασπισμού που πολεμά το ΙΚ. Η Άγκυρα πρόκειται να αποφασίσει τις επόμενες μέρες τον τρόπο εμπλοκής της στις επιχειρήσεις. «Θα βρεθούμε εκεί όπου πρέπει να βρισκόμαστε. Δεν μπορούμε να παραμείνουμε εκτός όλου αυτού», υπογράμμισε ο Ερντογάν σε μια ομιλία που εκφώνησε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στην Κωνσταντινούπολη. Ο ίδιος μάλιστα προχώρησε επισημαίνοντας επιπλέον πως μια χερσαία επέμβαση θα μπορούσε να καταστεί απαραίτητη, ενώ διευκρίνισε ότι δεν πιστεύει πως η στρατιωτική δράση θα είναι αρκετή προκειμένου να νικηθεί το ΙΚ και ότι πρέπει να βρεθούν μακροπρόθεσμες λύσεις οι οποίες θα διευθετούν τα πολιτικά προβλήματα της Συρίας και του Ιράκ.

Έτσι, στα μέσα της εβδομάδας η Τουρκική Εθνοσυνέλευση υπερψήφιζε την κυβερνητική πρόταση για δικαίωμα στρατιωτικής δράσης σε Ιράκ και Συρία, προκειμένου να σταματήσει η προέλαση των τζιχαντιστών.

Υπέρ της πρότασης της κυβέρνησης ψήφισαν 298 βουλευτές, έναντι 98 που την καταψήφισαν. Με την απόφαση επιτρέπεται επίσης η χρήση τουρκικών αεροπορικών βάσεων για χτυπήματα κατά του ΙΚ από ξένες δυνάμεις, όπως και η παρουσία ξένων χερσαίων δυνάμεων στο έδαφός της. «Η αυξημένη επιρροή των ριζοσπαστικών ομάδων στη Συρία απειλεί την εθνική ασφάλεια της χώρας.
Στόχος της εντολής αυτής είναι να ελαχιστοποιήσει τις συνέπειες από τις επιθέσεις στα σύνορά μας», δήλωνε στο τουρκικό κοινοβούλιο ο υπουργός Άμυνας Ισμέτ Γιλμάζ. Μάλιστα η Τουρκία δεν αποκλείει τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας για τους πρόσφυγες στη βόρεια Συρία, αλλά και ευρύτερης ζώνης ασφαλείας με απαγόρευση πτήσεων.

Η Άγκυρα είχε από την αρχή του συριακού εμφυλίου πάρει θέση εναντίον του Άσαντ και ανεχόταν όλες τις ομάδες που μάχονταν εναντίον του καθεστώτος της Δαμασκού. Αυτό ενόχλησε τις δυτικές και αραβικές κυβερνήσεις που εκστρατεύουν κατά του ΙΚ, με αποτέλεσμα τις αφόρητες πιέσεις προς την Άγκυρα. Επιπλέον όμως, στην αλλαγή της στάσης της Άγκυρας συνέβαλαν και τα επιμέρους τουρκικά συμφέροντα στην περιοχή. Οι φλόγες του πολέμου έχουν κυριολεκτικά φτάσει λίγα μέτρα από τα σύνορα της Τουρκίας και τα πρώτα βήματα της τουρκικής πλευράς δείχνουν το πώς εννοεί την επέμβασή της.

Η ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΕΚΝΕΥΡΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΚΟΥΡΔΟΥΣ
Προχθές ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου είπε ξεκάθαρα: «Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μην πέσει το Κομπανί» στα χέρια του ΙΚ. Πρόκειται για μια πόλη στα βόρεια της Συρίας (Αΐν Αλ Αράμπ το όνομά της στα αραβικά), ακριβώς πάνω στη μεθόριο με την Τουρκία, στην οποία υπάρχει κυριαρχία του κουρδικού στοιχείου.

Το Κομπανί έχει εμπλακεί σε μια τριπλή σύγκρουση: αρχικά κάποιες κουρδικές οργανώσεις στράφηκαν κατά των καθεστωτικών δυνάμεων του Άσαντ, στη συνέχεια η πόλη βρέθηκε υπό την ένοπλη ασφυκτική πίεση των τζιχαντιστών του ΙΚ οι οποίοι τους σφυροκοπούν εδώ και μέρες, ενώ τώρα προβάλλει και ο τουρκικός παράγοντας με τις γνωστές βλέψεις της Άγκυρας - ιδιαίτερα μετά το προσκλητήριο προς το κουρδικό στοιχείο όλης της περιοχής που απηύθυνε το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΡΚΚ), κάτι που φαίνεται πως θορύβησε την τουρκική εξουσία.

Άλλωστε, τα λόγια του φυλακισμένου στο Ιμραλί κούρδου ηγέτη του ΡΚΚ Αμπντουλάχ Οτσαλάν δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών: αν πέσει το Κομπανί, αυτό θα σημάνει το τέλος της ειρηνευτικής διαδικασίας PKK και Άγκυρας. Οι τζιχαντιστές βρίσκονται από την Πέμπτη σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από το κέντρο του Κομπανί, έχοντας πάρει τον έλεγχο εκατοντάδων χωριών γύρω από την πόλη κατά τις τελευταίες εβδομάδες και έχοντας αναγκάσει περισσότερους από 150.000 Κούρδους της Συρίας να καταφύγουν στην Τουρκία.

Η προτέρα στάση της Άγκυρας και οι βλέψεις της έναντι του κουρδικού στοιχείου κάνουν πολλούς Κούρδους εκατέρωθεν της τουρκοσυριακής μεθορίου να απορρίπτουν ως υποκριτική την πρόθεσή της να συνδράμει στη μάχη κατά του ΙΚ.
Tην ίδια ώρα που τo κουρδικό ΡΚΚ είχε καλέσει στα όπλα για την υπεράσπιση του Κομπανί, οι τούρκοι συνοριοφύλακες εμπόδιζαν τους Κούρδους τουρκικής υπηκοότητας να περάσουν στη Συρία για να πολεμήσουν.
Αποδυνάμωση του ΙΚ με απουσία της Τουρκίας θα ενίσχυε τους Κούρδους και θα έθετε σε κίνδυνο τις ισορροπίες, τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας με τη διαδικασία ειρήνευσης όσο και στο... εγγύς εξωτερικό της.

«Καμία άλλη χώρα δεν έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τις εξελίξεις στη Συρία και το Ιράκ. Επιπλέον, καμία άλλη χώρα δεν θα επηρεαστεί όσο εμείς»,

είπε με νόημα ο Νταβούτογλου. Ο ενισχυμένος ρόλος του κουρδικού στοιχείου έχει σημάνει συναγερμό στα τουρκικά επιτελεία.

ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ 
Προβληματισμοί και φόβοι της Άγκυρας
Στην Τουρκία επικρατεί έντονος προβληματισμός για τις εξελίξεις και την εμπλοκή της χώρας, όπως και για τις επιπτώσεις στο Κουρδικό, τώρα μάλιστα που είχε βρεθεί ένα μόντους βιβέντι με τον Οτσαλάν και το ΡΚΚ. Ο σκεπτικισμός αυτός αποτυπώνεται εύγλωττα στον τουρκικό Τύπο.
«Η Τουρκία θα πρέπει να πει ότι δεν αποτελεί μέρος αυτού του πολέμου και η αποστολή της είναι να προστατεύσει τους αθώους», σημειώνει η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ», ενώ η «Βατάν» επισημαίνει: «Δεν μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για κανένα από τα σενάρια που συνοδεύουν αυτή την κίνηση».
Η «Ζαμάν» γράφει: «Η ενέργεια αυτή δεν ευχαριστεί καμία πλευρά, ούτε της συριακής κυβέρνησης ούτε των Κούρδων ή των Αράβων».
Το ενδεχόμενο ζώνης ασφαλείας με απαγόρευση πτήσεων είναι επιδίωξη της τουρκικής κυβέρνησης κατά την εφημερίδα «Μιλιέτ». Η Τουρκία λέει το «ναι» όχι μόνο για να διαφυλάξει το κύρος της απέναντι στους συμμάχους της, αλλά και επειδή γνωρίζει ότι δεν μπορεί να θέσει υπό έλεγχο την τεταμένη ζώνη των κουρδικών περιοχών στη βόρεια Συρία εκτός του πλαισίου μιας πολυεθνικής στρατηγικής.

Πηγή εφημ. "Μακεδονία"


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση