Παίκτης – κλειδί η Ελλάδα στο πόκερ των ΑΟΖ

Η Κύπρος καλεί την Ελλάδα να προχωρήσει η οριοθέτηση των κοινών θαλάσσιων ζωνών έτσι ώστε μαζί με τον Λίβανο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο να σχηματίσουν έναν μεγάλο ενεργειακό διάδρομο και ζώνη ασφαλείας για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων

Γράφει ο Νίκος Μελέτης

Στην Αθήνα προσβλέπει η Κύπρος και άλλες χώρες της περιοχής για την ολοκλήρωση του σύνθετου παζλ που θα διαμορφώσει τον μεγάλο ενεργειακό διάδρομο και ζώνη ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο, σε μία περίοδο μάλιστα που η γενική αποσταθεροποίηση σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή δημιουργεί νέες προκλήσεις, αλλά προσφέρει και σημαντικές ευκαιρίες.

Η Κύπρος, βασισμένη στη βεβαιότητα των πετρελαϊκών κολοσσών, Noble, ENI/KOGAS και TOTAL ότι μέχρι το πρώτο τετράμηνο του 2015 θα επιβεβαιωθεί η ύπαρξη νέων μεγαλύτερων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ, επισπεύδει το πρόγραμμα αξιοποίησης των φυσικών πόρων της και συγχρόνως αναζητά συμμαχίες και μελλοντικούς πελάτες για το φυσικό αέριό της, ώστε να εξασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητα των σχεδίων της για κατασκευή σταθμού LNG, στο Βασιλικό αλλά και για να θωρακιστεί έναντι εξωτερικών απειλών.

Η Κύπρος μεθοδικά και με επιμονή πέτυχε τα τελευταία χρόνια να προωθήσει το θεσμικό πλαίσιο με όλες τις χώρες της περιοχής (Ισραήλ, Αίγυπτο, Λίβανο με τον οποίο εκκρεμεί η επικύρωση της συμφωνίας για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, χωρίς όμως να εμποδίζεται η εφαρμογή της), εκτός της Τουρκίας, λόγω βεβαίως του πολιτικού προβλήματος, αλλά και της Ελλάδας.

Η Λευκωσία κατανοεί τους λόγους για τους οποίους η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει αποφασίσει να προχωρήσει στο επόμενο βήμα της έναρξης συζητήσεων για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Κύπρο, αλλά το ερωτηματικό που υπάρχει είναι ότι δεν έχει επιχειρηθεί καν η προκαταρκτική εργασία που απαιτείται, ώστε εάν και όποτε παρουσιαστεί η θετική συγκυρία, να προχωρήσει αμέσως η οριοθέτηση τόσο με την Κύπρο όσο και με την Αίγυπτο.

Η Ελλάδα με τη γνωστή και ως «τροπολογία Μανιάτη», που έχει κατατεθεί στον ΟΗΕ, έχει κάνει ένα βήμα που της επέτρεψε και την πραγματοποίηση των ερευνών για υδρογονάνθρακες νότια της Κρήτης και στο Ιόνιο (η τροπολογία ορίζει ότι η Ελλάδα σε περιοχές που δεν έχει υπάρξει οριοθέτηση με τις άλλες παράκτιες χώρες, λαμβάνει υπόψη της ως όριο των ζωνών της μη μέση γραμμή), αλλά αυτό δεν είναι αρκετό.

Εντύπωση προκάλεσε επίσης ότι η Αθήνα απέφυγε να απαντήσει (όπως έπραξε η Κύπρος) στην προκλητική ρηματική διακοίνωση της Τουρκίας (έγγραφο Α/68/857 της 29ης Απριλίου 2014), με την οποία ζητούσε από τον ΟΗΕ να αναγνωριστεί η παράνομη «οριοθέτηση» που είχε συνάψει με το ψευδοκράτος. Αν και η οριοθέτηση δεν επηρέαζε άμεσα την Ελλάδα, η αναφορά ότι για τις περιοχές δυτικά της γραμμής 32ο 16’’ 18’’ ισχύει η ρηματική διακοίνωση της 12ης Μαρτίου 2013 δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη.

Στη ρηματική διακοίνωσή της η Τουρκία υποστηρίζει εκτός των άλλων ότι δυτικά της γραμμής αυτής ισχύει η οριοθέτηση στη βάση της μέσης γραμμής μεταξύ των ακτών της Τουρκίας και της Αιγύπτου και ως απώτατο δυτικό σημείο εκεί που θα καταλήξει η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου και η οριοθέτηση των ζωνών με άλλες χώρες (δηλαδή της Ελλάδας με την Αίγυπτο). Μία διατύπωση η οποία ουσιαστικά αφαιρεί κάθε επήρεια από το Καστελλόριζο αλλά και από τη Ρόδο και την Κάρπαθο!

Κρίσιμος κρίκος

Η εκκρεμότητα στην οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών της χώρας μας στερεί έναν κρίσιμο κρίκο από το νέο διάδρομο ενέργειας και ασφάλειας που διαμορφώνεται στην Ανατολική Μεσόγειο και που δεν αφορά βεβαίως μόνο την Κύπρο. Και οι εξελίξεις στην περιοχή καθιστούν επιτακτική την ανάγκη επίσπευσης των διαδικασιών για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, αλλά και για την προετοιμασία οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών τουλάχιστον με την Αίγυπτο και την Κύπρο.

Ο υπουργός εξωτερικών της Κύπρου, Ι. Κασουλίδης, όταν ρωτήθηκε από Έλληνες δημοσιογράφους για το ενδεχόμενο έναρξης συνομιλιών για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με την Ελλάδα, δήλωσε ότι η Κύπρος είναι έτοιμη, «αλλά αφήνουμε την Ελλάδα να επιλέξει τον χρόνο που θα είναι καταλληλότερος για τα εθνικά συμφέροντά της».

Για πρώτη φορά διαμορφώνεται ένα θετικό περιβάλλον για να κινηθεί η ελληνική διπλωματία, καθώς το Ισραήλ μ κάθε τρόπο στέλνει το μήνυμα για την ανάγκη διαμόρφωσης ενός διαδρόμου ασφάλειας που θα του προσφέρει διέξοδο προς τη μεσόγειο και την Ευρώπη, ενώ το νέο καθεστώς στην Αίγυπτο αναζητά ευρωπαϊκή και διεθνή νομιμοποίηση και συγχρόνως μία ζώνη ασφαλείας τουλάχιστον στα θαλάσσια σύνορά του με Ισραήλ, Κύπρο και Ελλάδα. Η επιλογή της Κύπρου αλλά και της Αθήνας να αποδεχτούν το καθεστώς Σίσι στην Αίγυπτο και μάλιστα ο κ. Βενιζέλος να έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον δύο συναντήσεις με τη νέα αιγυπτιακή ηγεσία, ήταν απολύτως ορθή, αλλά θα πρέπει η ελληνική πλευρά να δώσει συνέχεια σε αυτή την πολύ σημαντική προσπάθεια.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Αιγύπτιος πρόεδρος αντιμετωπίζει ιδιαίτερα θετικά την οριστική ρύθμιση των εκκρεμοτήτων που υπάρχουν με την Ελλάδα στο θέμα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών, κάτι που δεν είναι άσχετο με την απολύτως εχθρική στάση που έχει κρατήσει απέναντί του η Τουρκία και ο ίδιος ο Ερντογάν.

«Πράσινο» φως και από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ

Ο νέος αυτός μεγάλος ενεργειακός διάδρομος δεν αποτελεί «έμπνευση» των Κυπρίων ή των Ελλήνων πολιτικών.

Όπως πληροφορούμαστε, ο αμερικανός αντιπρόεδρος Τζ. Μπάιντεν στην επίσκεψή του στην Κύπρο, αφού εξέφρασε την εκτίμησή του (υπό μορφή διαβεβαίωσης) ότι δεν πρόκειται να υπάρξει επιθετική κίνηση της Τουρκίας σε περιοχές που ήδη διεξάγονται έρευνες από μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, επέμεινε ιδιαίτερα στην ανάγκη να στηριχτεί το νέο καθεστώς στην Αίγυπτο και να διαμορφωθεί έτσι ένας σταθερός διάδρομος ενέργειας και ασφάλειας που θα συνδέει τον Λίβανο, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο.

Καθώς μάλιστα η Ουάσινγκτον θεωρεί ότι τα γεγονότα στην Ουκρανία είναι αποτέλεσμα μίας γενικής αναθεώρησης της στρατηγικής της Ρωσίας έναντι της Δύσης, αυτός ο νότιος διάδρομος ασφάλειας – ενέργειας αναβαθμίζεται γεωστρατηγικά.

«Κλειδί» για τη σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή είναι για τους αμερικανούς το Κάιρο, το οποίο όμως εκτός της πολιτικής στήριξης έχει άμεση ανάγκη από ενέργεια, την οποία μπορεί προς το παρόν να προσφέρει το Ισραήλ, με «μεσάζοντα» τη Λευκωσία, ενώ μελλοντικά η κάλυψη αυτών των αναγκών μπορεί να αναζητηθεί σε συμφωνίες συνεκμετάλλευσης (γειτνιαζόντων κοιτασμάτων) και με την Ελλάδα.

Τόσο για τους αμερικανούς όσο και για το Ισραήλ, ένας από τους πιο απρόβλεπτους παράγοντες στην περιοχή είναι η Τουρκία και ο ηγέτης της Τ. Ερντογάν, διαπίστωση που δεν έκρυψε στις συνομιλίες που είχε στη Λευκωσία ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Μπάιντεν.

Μήνυμα

Ισραηλινός διπλωμάτης, με την ευκαιρία των συνομιλιών για το Κυπριακό, μετέφερε προ ημερών στην κυπριακή κυβέρνηση το μήνυμα ότι «δεν θα πρέπει να επιτρέψει να μετατραπεί η Κύπρος σε προτεκτοράτο της Τουρκίας, γιατί είναι η μοναδική διέξοδος του Ισραήλ στη Μεσόγειο και την Ευρώπη…».

Αλλά και κορυφαίο στέλεχος του επιτελείου του Ισραηλινού πρωθυπουργού Νετανιάχου, σε συνομιλίες που είχε στη Λευκωσία, ανέλυσε το αίσθημα ανασφάλειας που υπάρχει στο Ισραήλ, καθώς σε ένα εντελώς απρόβλεπτο και εχθρικό περιβάλλον, η Κύπρος αποτελεί τον μοναδικό προβλέψιμο γείτονα…

Πηγή «Έθνος της Κυριακής»

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση