Ανοίγει ο δρόμος για μια πιο "ενιαία" άμυνα;

Της Sarah Brockmeier

Μετά από τις πιο μακροχρόνιες συνομιλίες για τη δημιουργία συνασπισμού που έχει δει ποτέ της η Γερμανία, η νέα κυβέρνηση άρχισε επιτέλους τη δουλειά της. Στον τομέα της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής της χώρας, ο κόσμος δεν θα πρέπει να περιμένει μεγάλες αλλαγές από τη Γερμανία. Όπως το έθεσε , πρόσφατα ,ο Wolfgang Ischinger, πρώην διπλωμάτης και νυν Πρόεδρος της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου, «η συνέχιση και η προσοχή θα παραμείνει το σύνθημα της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας».

Ενώ σίγουρα έχει δίκιο περί αυτού, υπάρχει ωστόσο μια πτυχή της συμφωνίας συνασπισμού που αξίζει κάποιας προσοχής από τους συμμάχους της Γερμανίας. Κατά τη διάρκεια του επομένου έτους, μια επιτροπή που έχει συσταθεί από τη νέα κυβέρνηση πρόκειται να εξετάσει τις πιθανές αλλαγές στο νόμο που διέπει το ρόλο της Bundestag για την ανάπτυξη γερμανικών δυνάμεων στο εξωτερικό. Η «Κοινοβουλευτική Πράξη Συμμετοχής» του 2004 βασίζεται σε απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1994, που ανακήρυξε νόμιμη τη χρήση γερμανικών στρατιωτικών δυνάμεων στο εξωτερικό εφόσον γίνεται εντός ενός πολυεθνικού πλαισίου με την έγκριση του κοινοβουλίου.

Η επιτροπή είναι αποτέλεσμα ενός συμβιβασμού μεταξύ των συντηρητικών της Καγκελαρίου Angela Merkel, που είχαν ως στόχο τους να συμπεριλάβουν άμεσα τις προτεινόμενες αλλαγές στη συμφωνία συνασπισμού, και τους Σοσιαλδημοκράτες που εναντιώθηκαν σε τυχόν αλλαγές, οι οποίες θα μπορούσαν να θέσουν υπό αμφισβήτηση έστω και στο ελάχιστο την υπεροχή της νομοθετικής εξουσίας όσον αφορά στην αποστολή γερμανικών στρατευμάτων σε επικίνδυνες καταστάσεις. Παρόλα αυτά, ο συμβιβασμός αυτός αποδεικνύει ότι η ισχύουσα νομοθεσία είναι προβληματική αν η Γερμανία επιθυμεί να συμμετάσχει πλήρως στις ενέργειες συγκέντρωσης και κατανομής πόρων τόσο στο ΝΑΤΟ, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η συμπεριφορά της Γερμανίας κατά τη διάρκεια της επέμβασης του ΝΑΤΟ στη Λιβύη υπενθύμισε έντονα στους συμμάχους της τα ρίσκα του να μοιράζονται στρατιωτικά assets με το Βερολίνο. Ως μη μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας το 2011, η Γερμανία απείχε από το ψήφισμα 1973 που ενέκρινε την επέμβαση και ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχει. Αυτό σήμαινε επίσης ότι η Γερμανία απέσυρε 70 Γερμανούς στρατιώτες της αεροπορίας και από το προσωπικό επάνδρωσης των αεροσκαφών AWACS του ΝΑΤΟ που ήταν ήδη στη Μεσόγειο, στο πλαίσιο της αποστολής «Active Endeavor» του ΝΑΤΟ. Η Γερμανία ήταν και είναι ο μεγαλύτερος χορηγός στο στόλο AWACS, παρέχοντας περισσότερο από το ένα τέταρτο του προσωπικού του. Απέσυρε τα στρατεύματά της τη συγκεκριμένη στιγμή που τα είχε ανάγκη το ΝΑΤΟ, και ακριβώς από την περιοχή που τα χρειαζόταν.

Μια άλλη προβληματική πτυχή της γερμανικής θέσης κατά τη διάρκεια της επέμβασης στη Λιβύη συζητήθηκε λιγότερο δημόσια. Η γερμανική κυβέρνηση υποστήριξε ότι η συμμετοχή του προσωπικού και των αξιωματικών που υπηρετούν στο ΝΑΤΟ για την υποστήριξη της αποστολής του ΝΑΤΟ στη Λιβύη, δεν χρειαζόταν την εντολή της Bundestag: το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο είχε αποφανθεί το 2008 ότι η γερμανική συμμετοχή σε μόνιμες δομές διοίκησης δεν απαιτεί μια τέτοια εντολή εφ ΄όσον το γερμανικό προσωπικό δεν θα καταλάβει ηγετικές θέσεις. Ωστόσο, η Γερμανία απέστειλε, εκ περιτροπής, νέους αξιωματικούς στο αρχηγείο της εκστρατείας κατά της Λιβύης στο Πόντζιο και τη Νάπολη. Έντεκα Γερμανοί «targeteers» (αξιωματικοί του στρατού ή των μυστικών υπηρεσιών υπεύθυνοι για το σχεδιασμό και συντονισμό βομβαρδιστικών επιθέσεων), εργάστηκαν στο επιχειρησιακό στρατηγείο επιλέγοντας τους στόχους για τις επιθέσεις του ΝΑΤΟ.

Τον Σεπτέμβριο του 2011, η κυβέρνηση επιβεβαίωσε ότι ο συνολικός αριθμός των Γερμανών που ενεπλάκη στην επιχείρηση του ΝΑΤΟ ήταν 103, ένας αριθμός που αργότερα ανήλθε σε 119. Ο αριθμός αυτός είναι πιθανότατα πολύ υψηλότερος και περιλαμβάνει τον Αρχηγό Επιτελείου του SHAPE, τον Γερμανό Στρατηγό Manfred Lange. Ασχέτως από το αν αυτές οι συνεισφορές της Γερμανίας ήταν νόμιμες ή όχι υπό το νομικό πλαίσιο της Κοινοβουλευτικής Πράξης Συμμετοχής, το γεγονός και μόνο ότι είχαν τεθεί σε αμφισβήτηση ήταν αρκετά ανησυχητικό για τους συμμάχους της Γερμανίας.

Όπως και στην περίπτωση της Λιβύης, δεν είναι μια ψήφος απόρριψης από το κοινοβούλιο που στέκεται, συνήθως, εμπόδιο στο δρόμο μιας γερμανικής συμμετοχής σε μια στρατιωτική επέμβαση. Είναι η απόφαση της κυβέρνησης να μην ζητήσει από την Bundestag μια εντολή. Με την αυξανόμενη δημόσια δυσαρέσκεια για την γερμανική συμμετοχή στην αποστολή στο Αφγανιστάν, ο φόβος της δημόσιας συζήτησης που συνοδεύει την αίτηση για χορήγηση της εντολής από την Bundestag ήταν ένας παράγοντας που συνέβαλε στην αποθάρρυνση των Γερμανών πολιτικών από το να σκέφτονται πιθανές στρατιωτικές επεμβάσεις. Ωστόσο, αφού έχει αναγνωριστεί τώρα, μια αλλαγή στο νόμο που θα περιορίσει την ανάγκη της λήψης έγκρισης από την Bundestag για τη γερμανική συμμετοχή σε ολοκληρωμένα συστήματα, περιορίζοντας επομένως την ανάγκη δημοσίου διαλόγου με την Bundestag, θα ήταν πιθανό να καταστήσει τη Γερμανία πιο αξιόπιστο εταίρο.

Η επιτροπή η οποία θα δημιουργηθεί τώρα είναι πιθανό να εξετάσει διάφορες προτάσεις που έχουν υποβληθεί τα τελευταία χρόνια, σχετικά με τον τρόπο μεταρρύθμισης του νόμου. Τα δύο πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ένα έγγραφο δύο πολιτικών του CDU της Merkel, καθώς και ένα έγγραφο από έναν Γερμανό διπλωμάτη και νυν συνεργάτη στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων και Υποθέσεων Ασφάλειας, Ekkehard Brose. Στο έγγραφό τους του 2012 για την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Roderich Kiesewetter και ο Αndreas Schockenhoff του CDU υποβάλουν την πρόταση για μια ετήσια απόφαση από την Bundestag σχετικά με την έγκριση της συμμετοχής των γερμανικών στρατευμάτων σε όλα τα ολοκληρωμένα συστήματα στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα στρατεύματα στη συνέχεια θα αναπτυχθούν με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή του ΝΑΤΟ. Η Bundestag θα διατηρήσει το δικαίωμα να ανακαλέσει την έγκρισή της γι αυτές τις αναπτύξεις. Οι συστάσεις του Brose είναι πιο προσεκτικές. Ο ίδιος προτείνει να προστεθούν δύο παράγραφοι στην Κοινοβουλευτική Πράξη Συμμετοχής. Η πρώτη θα διασφαλίσει ότι η γερμανική συμμετοχή στη μόνιμη δομή διοίκησης του ΝΑΤΟ δεν θα χρειάζεται την έγκριση της Bundestag. Η δεύτερη θα οδηγήσει σε μια προληπτική έγκριση της γερμανικής συμμετοχής στην αποστολή AWACS του ΝΑΤΟ, διατηρώντας ακόμα το δικαίωμα της Bundestag να ανακαλέσει αυτή την εξουσιοδότηση.

Και οι δύο προτάσεις μπορεί να παράσχουν κάποια διαβεβαίωση σε εκείνα τα κράτη που είναι δύσπιστα όσον αφορά στην ανταλλαγή στρατευμάτων με μια χώρα που δεν μπορεί να εγγυηθεί πως δεν θα αποσύρει τους πόρους της ακριβώς τη στιγμή που θα τους χρειάζονται. Ωστόσο, ακόμα και οι πολύ προσεκτικές προτάσεις του Brose θα είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενες στις συζητήσεις της επιτροπής φέτος. Στο τέλος, η Επιτροπή θα μπορούσε επίσης να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τίποτα δεν πρέπει να αλλάξει. Ούτε η γερμανική κουλτούρα της συγκράτησης ούτε η επιθυμία των Γερμανών πολιτικών να αποφύγουν τις συζητήσεις σχετικά με τη χρήση των ενόπλων δυνάμεων στο εξωτερικό θα αλλάξουν στο άμεσο μέλλον. Ωστόσο, η Επιτροπή εξασφαλίζει ότι τουλάχιστον θα υπάρξει μια συζήτηση φέτος, σχετικά με το πώς μπορεί να συμμετάσχει αποτελεσματικά η Γερμανία στη συγκέντρωση και τη διανομή πόρων. Θα είναι μια συζήτηση που αξίζει να παρακολουθήσει κανείς.

Πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση