Ελληνικές επιχειρήσεις με «κόκκινα» δάνεια στα νύχια ξένων funds

Η θηλιά των «κόκκινων» δανείων σφίγγει ασφυκτικά γύρω από τον λαιμό των ελληνικών επιχειρήσεων. Υπερχρεωμένες στο μεγαλύτερο κομμάτι τους, κινούνται σπασμωδικά σε μια αγορά που τρώει τις σάρκες της, με τις προσδοκίες για ανάπτυξη να μετατίθενται από χρονιά σε χρονιά.

Οι ελληνικές τράπεζες γνωρίζουν την κατάσταση στην αγορά και πιέζουν «διακριτικά» τις επιχειρήσεις να δίνουν κάτι ώστε να μην περνάνε τα δάνεια στη ζώνη του υψηλού κινδύνου. Και στη γωνία παραμονεύουν τα ξένα funds για να αγοράσουν τα δάνεια και ενδεχομένως να γίνουν αύριο και ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων.

Την ίδια στιγμή, τράπεζες και επιχειρήσεις κινδυνεύουν από την έλλειψη ρευστότητας και την απαξίωση της πραγματικής οικονομίας, που συνοδεύει την εφαρμογή των μνημονίων. Η εσωτερική υποτίμηση, που τσάκισε τα εισοδήματα των Ελλήνων, αποδεικνύεται θανατηφόρα για πολλές ελληνικές επιχειρήσεις. Το τραγικό είναι ότι υπέρ της εσωτερικής υποτίμησης, που συνθλίβει τη χώρα και την οικονομία, τάχθηκαν στο παρελθόν και στελέχη της ιδιωτικής οικονομίας, των οποίων σήμερα καταρρέουν οι επιχειρήσεις. Σήμερα, υπό το φως των νέων εξελίξεων και των απειλών που διαμορφώνονται, αλλάζουν πορεία, καθώς βλέπουν ότι είναι στριμωγμένοι ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη.

Την ίδια στιγμή η τρόικα αντιμετωπίζει με απίστευτη κυνικότητα το ζήτημα των οφειλών των επιχειρήσεων προς τα πιστωτικά ιδρύματα, τις οποίες καλεί να προχωρήσουν σε ρύθμιση εντός του προσεχούς διαστήματος, «ειδάλλως να πτωχεύσουν». Οι εγχώριες τράπεζες, που ανακεφαλαιοποιήθηκαν πρόσφατα, αντιμετωπίζουν με δυσπιστία κάθε προσπάθεια ρύθμισης δανείων ή νέας χρηματοδότησης υγιών επιχειρήσεων, παρά τα όσα λένε δημόσια.

Το σκηνικό έρχεται να συμπληρώσει η επικείμενη νέα κάθοδος της BlackRock που θα αξιολογήσει για δεύτερη φορά τα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών, με τις τελευταίες να προσπαθούν να αποτρέψουν την περαιτέρω διόγκωση των «κόκκινων» δανείων. Στην προσπάθεια αυτή εντάσσονται και τα προσωπικά τηλεφωνήματα αγωνίας στους επιχειρηματίες με τα «κόκκινα» δάνεια για να δώσουν κάτι, προκειμένου να εμφανισθεί το δάνειο ότι εξυπηρετείται. Οι καταστάσεις είναι τραγικές καθώς όλα κρέμονται από μια λεπτή κλωστή, που δεν είναι άλλη από την υποτιθέμενη ανάπτυξη η οποία όλο έρχεται και ποτέ δεν φθάνει.

Πρόσφατα ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς συναντήθηκε με τις διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών και τους ζήτησε να αρχίσουν να δίνουν ρευστότητα στις επιχειρήσεις. Ανεξάρτητα αν η έκκληση έγινε με καλή πρόθεση, η εμπειρία έχει δείξει ότι όλα αυτά πέφτουν στο κενό. Οι τράπεζες φοβούνται να δώσουν νέα δάνεια και οι καλές προθέσεις μένουν προθέσεις, χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα.

Οι «λύσεις» που προκρίνονται για τους επιχειρηματίες που ασφυκτιούν είναι είτε το απευθείας «λουκέτο» είτε η μεταβίβαση των δανείων στα χέρια των αρπακτικών funds που καταφθάνουν. Σύμφωνα με τις επιταγές της τρόικας, οι οφειλές των επιχειρήσεων στις τράπεζες πρέπει να διευθετηθούν στο προσεχές διάστημα. Σε διαφορετική περίπτωση οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων θα βρεθούν αντιμέτωποι με μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, δηλαδή με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.

Οι τράπεζες τρέμουν την προοπτική να «κοκκινίσουν» περαιτέρω τα χαρτοφυλάκιά τους, ενώ σε σχέση με το παρελθόν αναμένονται πολύ αυστηρότερα κριτήρια για τα επισφαλή δάνεια.

Η δυσπιστία των τραπεζών απέναντι στις ρυθμίσεις των επιχειρηματικών δανείων ενισχύεται και από τη νέα κάθοδο των «ανδρών με τα μαύρα» της BlackRock, που θα κάνουν φύλλο και φτερό τα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών προκειμένου να εντοπίσουν τα προβληματικά δάνεια.

Το πρόβλημα είναι σοβαρό και η λύση βρίσκεται εν μέρει στα χέρια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο διαθέτει στα ταμεία του περίπου 9-10 δισ. ευρώ, που περίσσεψαν από την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Αρκετοί φοβούνται ότι το «ξεκαθάρισμα» των «κόκκινων» δανείων θα σημάνει για τις τράπεζες την άμεση ανάγκη να διατεθούν πόροι που θα ενισχύσουν την κεφαλαιακή επάρκεια των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Ο από μηχανής θεός στην προκειμένη περίπτωση μοιάζουν να είναι τα distress funds που καταφθάνουν στη χώρα μας προκειμένου να αγοράσουν σε εξευτελιστικές τιμές τα δάνεια από τις επιχειρήσεις και να αναλάβουν από εκεί και πέρα αυτοί την είσπραξή τους και ενδεχομένως την ιδιοκτησία των υπερχρεωμένων εταιριών. Ειρήσθω εν παρόδω να αναφέρουμε ότι ήδη βρίσκονται στην Αθήνα και πραγματοποιούν συναντήσεις με τραπεζικά στελέχη εκπρόσωποι μεγάλων διεθνών funds που προτίθενται να αγοράσουν τα ενυπόθηκα δάνεια των επιχειρήσεων σε τιμές που θα ξεκινούν από το 30% της αξίας τους. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι τα συγκεκριμένα funds αγοράσουν τα «κόκκινα» δάνεια των επιχειρήσεων σε σχετικά καλές τιμές (π.χ. στο μισό της αξίας του δανείου), το υπόλοιπο κομμάτι πρέπει να «αναζητηθεί» από την τράπεζα, ώστε να ενισχυθούν τα ίδια κεφάλαια του πιστωτικού ιδρύματος.

Και εκεί ακριβώς παρεμβαίνει το ΤΧΣ, το οποίο θα πρέπει να καλύπτει τις τρύπες που θα δημιουργηθούν. Βασική προϋπόθεση είναι όταν έρθει εκείνη η ώρα το ΤΧΣ να έχει χρήματα για να μπορέσει να κλείσει τις πληγές των τραπεζών.

Ο Κυπριακός εφιάλτης

Πάντως σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει αποφασιστεί ότι σε τράπεζες με πρόβλημα (εξαιτίας τέτοιου είδους δανείων) θα συνεισφέρουν και οι καταθέτες. Το σχέδιο δοκιμάστηκε στην Κύπρο και μάλιστα πανηγυρίστηκε ως σώφρονα λύση.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα συνολικά μη εξυπηρετούμενα δάνεια στις ελληνικές τράπεζες έχουν εκτοξευθεί στο 28% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου, με προοπτική να ξεπεράσουν ακόμη και το 30%. Ετσι κρίνεται πλέον απαραίτητη η διενέργεια νέας διαγνωστικής μελέτης, με τα δεδομένα από την προηγούμενη, η οποία δημοσιοποιήθηκε μόλις στο τέλος της περασμένης χρονιάς, να είναι ήδη παρωχημένα. Η νέα μελέτη των στελεχών της BlackRock, που αναμένεται να συνταχθεί τον Σεπτέμβριο, θα αποτελέσει και τον προπομπό των νέων τεστ κοπώσεως (stress tests), που αναμένεται να πραγματοποιηθούν τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο.

Πολυτίμη Οικονόμου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση