Στο προσκήνιο και πάλι η Ανατολική Μεσόγειος

• Του Κώστα Ράπτη

«Έχουμε πολλά κοινά συμφέροντα που κυριολεκτικά έχουν έρθει στην επιφάνεια, στην επιφάνεια του νερού», ήταν η χαρακτηριστικότερη αποστροφή της συνέντευξης που παραχώρησε ο Βενιαμίν Νετανιάχου στη «Σημερινή» της Κύπρου, με την αφορμή την επίσκεψή του (της πρώτης που πραγματοποίησε ποτέ πρωθυπουργός του Ισραήλ) στη Μεγαλόνησο την Πέμπτη.

Το τι είναι αυτό που κατεξοχήν έφερε κοντά δύο χώρες με τόσο μεγάλη γεωγραφική εγγύτητα αλλά τόσο μεγάλη διπλωματική απόσταση μέχρι και το πρόσφατο παρελθόν γίνεται σαφές από την κοινή ανακοίνωση των κυρίων Χριστόφια και Νετανιάχου για συνεργασία στον ενεργειακό τομέα –μια συνεργασία που εν προκειμένω συγκεκριμενοποιείται στο σχέδιο για την εγκατάσταση αγωγού, μήκους 40 χιλιομέτρων, που θα ενώσει τα θαλάσσια οικόπεδα των δύο χωρών, με στόχο την από κοινού εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου (το αν ο αγωγός αυτός προορίζεται περαιτέρω να κατευθυνθεί μέσω της Κύπρου προς την Ευρώπη ή προς το Ισραήλ παραμένει πάντως ανοικτό προς διερεύνηση).

Ωστόσο, όσοι σκέπτονται με βάση τη λογική των «αξόνων» θα πρέπει να συμφιλιωθούν με την πολύ πιο σύνθετη «γεωμετρία» την οποία αποτύπωσε η έτερη δήλωση Νετανιάχου ότι «ενδιαφερόμαστε να αναπτύξουμε ειρηνικές σχέσεις, προς όφελος και των δύο χωρών, αλλά και ολόκληρης της περιοχής. Δεν έχουμε υστερόβουλα ή κρυφά κίνητρα». Ή η συνέντευξη, την ίδια ημέρα προς το πρακτορείο Anadolu του αντιπροέδρου της ισραηλινής κυβέρνησης Σιλβάν Σαλόμ, ο οποίος τόνισε ότι οι τουρκο-ισραηλινές σχέσεις (που χρονολογούνται σε διπλωματικό επίπεδο από το 1951) «είναι σημαντικές τόσο για τους δύο λαούς όσο και για την περιφερειακή σταθερότητα» - υπενθυμίζοντας ταυτόχρονα ότι «χρειάζονται δύο για να χορευτεί το τανγκό» και ότι δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί πρόοδος όσο η Άγκυρα επιμένει να ζητά συγγνώμη από το Ισραήλ για την επιδρομή στο τουρκικό πλοίο Mavi Marmara.

Βεβαίως, και μόνη η επίσκεψη Νετανιάχου έχει τον συμβολισμό της, ιδίως στο φόντο των απειλών που διατύπωσε το βράδυ της προηγουμένης το Τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του στην οποία προειδοποιούνται οι ξένες εταιρείες να μη συμμετάσχουν στον δεύτερο γύρο αδειοδοτήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ με το επιχείρημα ότι τα εν λόγω οικόπεδα «συμπίπτουν και με τις περιοχές της άδειας που έδωσε στις 22 Σεπτεμβρίου 2011 η ΤΔΒΚ [το κατοχικό ψευδοκράτος] στην Ανώνυμη Εταιρεία Πετρελαίων Τουρκίας», αλλά και παραβιάζεται η υφαλοκρηπίδα της ίδιας της Τουρκίας Μάλιστα, στην ίδια ανακοίνωση προτείνεται να αναβληθούν οις χετικές διαδικασίες για μετά την επίλυση του Κυπριακού ή οι εμπλεκόμενες πλευρές να συναντηθούν αποκλειστικά για το θέμα αυτό υπό την αιγίδα του γενικού γραμματέας του ΟΗΕ – ειδεμή «τα μονομερή βήματα των Ελληνοκυπρίων και τα αμοιβαία μέτρα τα οποία θα λάβουν οι Τουρκοκύπριοι για την προστασία των δικαιωμάτων τους, θα προκαλέσουν αναπόφευκτα ένταση και αύξηση της έντασης στην περιοχή».

Ωστόσο, θα ήταν λάθος από το ενδιαφέρον του Ισραήλ (και όχι μόνο) για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου να συναγάγει κανείς γραμμικά μια τάση στρατιωτικοποίησης του ζητήματος και συνολικής αντιπαράθεσης με την Τουρκία. Το ότι ο Βενιαμίν Νετανιάχου απέφυγε κατά τις κοινές δηλώσεις του με τον Κύπριο πρόεδρο να «αξιοποιήσει» τις αλλεπάλληλες αποστροφές Χριστόφια περί της Τουρκίας ως του ταραξία της περιοχής κ.ο.κ., είναι χαρακτηριστικό. Όπως επίσης και η επιμονή του ότι η συμφωνία για την χρήση του κυπριακού εναέριου χώρου από ισραηλινά αεροσκάφη περιορίζεται αποκλειστικά σε έκτακτες περιστάσεις εν καιρώ ειρήνη ή οι παραινέσεις του για επίλυση του Κυπριακού μέσω του διαλόγου κατά το… πρότυπο του Μεσανατολικού.

Η αναδιαμόρφωση της όλης περιοχής στο φόντο της «Αραβικής Άνοιξης» επιβάλλει προσεκτικούς χειρισμούς σε μία χώρα η οποία κατεξοχήν επενδύει στην «σταθερότητα», όπως αυτή την αντιλαμβάνεται.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση