Η τακτική της Άγκυρας για τα πετρέλαια

Γράφει ο Παύλος Φωτίου Ειδικός σε θέματα Δικαίου της Θάλασσας

Η Τουρκία δεν έχει κυρώσει την Σύμβαση 1892 για το διεθνές δίκαιο θαλάσσης, αλλά αυτό δεν της αποστερεί το δικαίωμα να διεκδικεί και να οριοθετεί θαλάσσια ζώνη εθνικής κυριαρχίας, δηλαδή Χωρική Θάλασσα έως 12 ν.μ. και θαλάσσιες ζώνες εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, δηλαδή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) και Υφαλοκρηπίδα, επειδή όλες αυτές οι θαλάσσιες ζώνες έχουν προγενέστερο εθιμικό νομικό χαρακτήρα και συνεπώς μπορούν να οριοθετούνται και από κράτη που δεν έχουν κυρώσει την Σύμβαση.

Για την ΑΟΖ ειδικότερα, έχει αποφανθεί από το 1985 το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ότι η ύπαρξή της και το δικαίωμα των κρατών να την διεκδικούν και να την οριοθετούν, είναι διεθνές έθιμο.

Συνεπώς, η Τουρκία δικαιούται και νομιμοποιείται να έχει ΑΟΖ. Όταν μάλιστα στην Μαύρη Θάλασσα οριοθέτησε ΑΟΖ και Υφαλοκρηπίδα με αρχή την μέση γραμμή με την τότε Σοβιετική Ένωση, δεν υπήρξε από κανένα κράτος αντίδραση.

Η Τουρκία αντιδρά για την Κύπρο με δύο αιτιάσεις:

Α. ότι δεν μετείχαν στις διαπραγματεύσεις οι τουρκοκύπριοι και ότι δεν μπορεί την πρόσοδο της αξιοποιήσεως των πόρων της ΑΟΖ να την απολαμβάνουν μόνο οι ελληνοκύπριοι. Την αντίδραση αυτή την είχαν καταθέσει με επίσημες δηλώσεις όταν οριοθετήθηκε η ΑΟΖ με την Αίγυπτο από το 2003 και πάνω σε αυτό στηρίζουν επίσης και την από το 2010 αντίδρασή τους για την οριοθέτηση της ΑΟΖ της Κύπρου με το Ισραήλ, θέλοντας σε αυτή την τελευταία περίπτωση να ασκηθεί διπλωματική πίεση στο Ισραήλ, αφ’ ης στιγμής εκτραχύνθηκαν οι εκατέρωθεν σχέσεις τους (αλλά αυτά τα δύο στοιχεία δεν αποτελούν νομικές αιτιάσεις, αλλά πολιτική που βασίζεται στην γενικότερη αναθεωρητική στάση/προσδοκία της Τουρκίας να της αναγνωρισθεί περιφερειακή στρατηγική σημασία κι έτσι να αποκομίσει τα διπλωματικά ωφελήματα της Περιφερειακής Δυνάμεως

Β. Ότι στην οριοθέτηση με την Αίγυπτο, όπως έχουν δημοσιεύσει οι Τούρκοι και στην Χουριέτ, εμφανίζονται βορειοδυτικά να διεκδικούν κάποια περιοχή ΑΟΖ, αποκλειστικά τουρκικής δικαιοδοσίας, όπου η οριοθέτηση του 2003 την έχει, κατά την άποψη της Τουρκίας η Κυπρο – Αιγυπτιακή Συμφωνία, παραχωρήσει στην Κύπρο.

Εδώ έχουμε δύο επιμέρους ζητήματα:
1. με αυτή την χαρτογραφημένη διεκδίκηση, η Τουρκία επιχειρεί να εμφανισθεί ότι νομιμοποιείται να υπεισέλθει / παρέμβει στην Κυπρο – Αιγυπτιακή Συμφωνία και να την ακυρώσει έως ότου μέσω του μηχανισμού επιλύσεως των διεθνών διαφορών να μπορέσει να πιέσει τα δύο κράτη να καθίσουν και οι τρεις σε επαναδιαπραγμάτευση, οπότε όπως γίνεται αντιληπτό αποκτά ουσία η παρουσία της στην επαναχάραξη της ΑΟΖ, ενώ παράλληλα μπορεί να θεμελιώνει δικαίωμα να μην επιτρέπει εργασίες εκμεταλλεύσεως έως ότου επιλυθεί η εκκρεμότητα. Η τακτική αυτή της αμφισβητήσεως με προβολή διεκδικήσεως υπό ενός κράτους, των κατά την άποψή του εννόμων συμφερόντων τα οποία θίγονται από μία συμφωνία γειτονικών κρατών για περιοχή δικαιοδοσίας που διατείνεται το πρώτο ότι νοσφίζονται τα άλλα κράτη, νομιμοποιείται από το γενικό διεθνές δίκαιο, το οποίο ζητά την με καλή πίστη και μέσω της ειρηνικής επιλύσεως των διαφορών, διευθέτηση του ζητήματος και
2. στην υπόψη περιοχή που φαίνεται πως διεκδικεί δικαιοδοσία ΑΟΖ η Τουρκία, δημιουργείται και (αυτό που κατά κόρον συζητιέται εδώ και δύο χρόνια από πάρα πολλούς διεθνολόγους και στρατηγικολόγους) το σοβαρό για την Ελλάδα ζήτημα ότι, με αυτήν την τουρκική προβολή διεκδικήσεως η Ελληνική ΑΟΖ δεν θα εφάπτεται με την Κυπριακή κι έτσι ο χάρτης δείχνει ανάγλυφα να αγνοείται ή να αμφισβητείται εμμέσως από την Τουρκία η πλήρης επήρεια του Καστελόριζου (πράγμα που εμείς δεν θέλουμε καν να συζητάμε).
Συνεπώς ενδέχεται η Τουρκία να προχωρήσει σε δυναμική όπως διατείνεται προβολή ισχύος για να αποτρέψει τις δραστηριότητες εκμετάλλευσης της ΑΟΖ, όπου αμφισβητεί.

Πηγή: Εφημερίδα PRESS TIME

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση