Ο πολίτης πρέπει να είναι ο πρώτος αλλά και ο τελευταίος κριτής

Συμφωνούμε, οι περισσότεροι, στο ότι η διαφθορά, ειδικά στην ελλάδα,

1) ακυρώνει την ανάπτυξη και

2) τείνει να νομιμοποιηθεί ηθικά στις συνειδήσεις των συμπατριωτών μας.

Συγκρότηση και λειτουργία εξεταστικής επιτροπής κληρωτών πολιτών
Σαν όπλο αναχαίτισης της διαφθοράς πρότεινα την εξεταστική επιτροπή από πολίτες που επιλέγονται με κλήρωση. Δεν έδωσα λεπτομέρειες στο τεχνικό μέρος της συγκρότησης και της λειτουργίας μιας τέτοιας επιτροπής, μια και δεν θεωρώ ότι είναι του παρόντος.

Του παρόντος είναι να εννοήσουμε ότι πως τα όπλα που ρίξαμε μέχρι τώρα στον πόλεμο της διαφθοράς, είχαν μικρή αποτελεσματικότητα. Και να αρχίσουμε να συζητάμε για την χρήση του υπερόπλου της δημοκρατίας, που είναι ο κληρωτός πολίτης. Αυτή είναι η δική μου θέση.

Θα προσπαθήσω να απαντήσω σε κάποια από τα αντ-επιχειρήματα που διατυπώθηκαν.

Πολλά ζητήματα, και όχι μόνο νομικά, απαιτούν μια τεχνική κατάρτιση. Την οποία δεν είμαστε σίγουροι ότι οι πολίτες που θα αναδείξει μια κληρωτίδα, θα την έχουν. Σίγουρα, ναι. Το ίδιο συμβαίνει με τους βουλευτές και τους υπουργούς. Που στο κάτω κάτω, δεν τους βγάζει κάποια κληρωτίδα. Δεν έχουν όμως όλοι αυτοί τεχνική κατάρτιση στον τομέα τους. Συμβαίνει κι αυτό, αλλά δεν είναι ο κανόνας.

Γιατί; Μα γιατί δεν ενδιαφέρει το τεχνικό μέρος. Το πολιτικό μέρος ενδιαφέρει.

Μια τέτοια επιτροπή κληρωτών πολιτών, μπορεί και πρέπει να πλαισιωθεί με νομικούς, λογιστές, ειδικούς ερευνητές, προγραμματιστές, μηχανικούς, επιστήμονες κλπ κλπ.

Ο κληρωτός πολίτης θα είναι ΠΑΝΤΑ Αναρμόδιος, εξού και το ψευδώνυμό μου, επί τεχνικών ζητημάτων. Θα είναι όμως ΠΑΝΤΑ ο αρμοδιώτερος επί πολιτικών ζητημάτων. Το θεμελιώνει και το Σύνταγμα στην τελευταία του παράγραφο. Του δίνει την υπέρτατη αρμοδιότητα.

Επίσης μια τέτοια επιτροπή σαφώς θα είναι πολυ-πρόσωπη. Οσο περισσότεροι αποφασίζουν τόσο περισσότερο απομακρύνεται ο κίνδυνος να πάρουν λάθος απόφαση, λέει μια δημοκρατική αρχή. Πολιτική απόφαση πάντα. Βασισμένη όπου χρειάζεται στις πληροφορίες των ειδικών. Ο πολίτης είναι ο τελικός κριτής. Ετσι είναι η δημοκρατία. Δεν είναι έτσι;

Που θα βρούμε ενάρετους πολίτες για μια τέτοια επιτροπή;
Πολίτης (ο άνθρωπος) και πολιτεία (κράτος) βρίσκονται σε μια δυναμική σχέση, και είναι μόνιμα ετερο-καθοριζόμενοι. Αλληλο-επηρρεαζόμενοι, πως να το πω.

Αρα σαφώς σε μια διεφθαρμένη χώρα-κράτος-κοινωνία θα έχουμε μεγάλο αριθμό πολιτών που θα τείνουν προς την διαφθορά. Αυτή η πρόταση περιγράφει και την παρούσα μας κατάσταση. Τι να κάνουμε; Να σταματήσουμε να καταπολεμάμε την διαφθορά, μέχρι να αρχίσουν να εμφανίζονται ενάρετοι πολίτες;

Μα αφού έχουμε γενικευμένη διαφθορά, όπως στην περίπτωσή μας, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ούτε σήμερα για την αρετή των δικαστών, των λειτουργών δηλαδή της δικαιοσύνης, ούτε για την αρετή των πολιτικών προσώπων, ούτε για την αρετή των ελεγκτικών μας μηχανισμών. Διότι και όλοι αυτοί από μας προέρχονται. Δεν τους φέρνουμε από άλλη κοινωνία.

Μια εξεταστική επιτροπή πολιτών, που ενδέχεται να περιέχει και έναν αριθμό σημερινών πολιτικών-βουλευτών, δεν πρόκειται να διαρκέσει χρόνους και αιώνες. Ο βίος της είναι βραχύς. Και το άγνωστο από τα πριν των μελών της μας δίνει μια μίνιμουμ διασφάλιση, ότι τουλάχιστον δεν πρόλαβε να τους διαφθείρει κάποιος που είχε συμφέρον να το κάνει.

Εχω περισσότερη εμπιστοσύνη στον απλό πολίτη. Κι ο λόγος είναι ότι ο απλός πολίτης, ακόμη και αυτός με τις κακές τάσεις, δεν είναι μαθημένος και μπασμένος ούτε στα τερτίπια της διαφθοράς, ούτε έχει μακροχρόνιο συγχρωτισμό μαζί της. Και είναι, εκ των πραγμάτων, ο φορέας της κοινωνικής ηθικής και των αιτημάτων δικαιοσύνης της κοινωνίας και του περιγύρου του. Εχει σύνδεση με το λαό. Με τον παλμό του και την αγωνία του. Πολύ περισσότερο από έναν επαγγελματία βουλευτή ή υπουργό ή επαγγελματία δικαστή. Ο απλός πολίτης είναι ο φορέας της κοινωνικής δικαιοσύνης. Εξάλλου δεν θα είναι μόνος του. Θα είναι κι άλλοι 500 μαζί του. Πως διαφθείρεις 500 κληρωτούς πολίτες;

Ο “αρχηγός” και η αρετή
Αυτό είναι ένα ξεχωριστό “φιλοσοφικό” σχεδόν θέμα. Το επεξεργαζόμαστε ακόμη με τον Τσιλιβίθρα και κάποια στιγμή θα γράφουμε κάτι πάνω σ’ αυτό.

Και μόνο η έννοια του “αρχηγού” δεν συνάδει με την δημοκρατία. Παραπέμπει αλλού κι αλλού. Δείχνει μια ιεραρχική πυραμίδα που στην κορυφή της βρίσκεται το πρόσωπο με την απόλυτη εξουσία επί της πυραμίδας των προσώπων.

Ο “αδιάφθορος νομοθέτης τύπου Λυκούργου”, ο “Ηγεμόνας-Νούς”, ο “Ζορρό”, παραπέμπει σε έναν μεσσιανισμό, εντελώς ξένο με τη δημοκρατία. Είναι μια επικίνδυνη εξιδανίκευση. Μα πάρα πολύ επικίνδυνη.

Τα ηθικά χαρακτηριστικά, εν προκειμένω η αρετή, συχνά γίνονται η ευχή και το όνειρο μιας ομάδας, στην προσπάθειά της να καλυτερεύσει την κοινωνική της θέση. Μη έχοντας την δυνατότητα η ομάδα αυτή να επιβάλλει την αρετή, που επιθυμεί, στον μηχανισμό που την εξουσιάζει, ονειρεύεται έναν ενάρετο “αρχηγό”, που θα ενεργήσει για λογαριασμό της, και προβάλλει την ευχή και το όνειρό της, στο πρόσωπό αυτού του Ηγέτη.

Ακολούθως, σαν δεύτερο βήμα, η ίδια η ευχή και το όνειρο της ομάδας, η αρετή εν προκειμένω επαναλαμβάνω, μπαίνει σε δεύτερο πλάνο. Η αρετή, βλέπεις, βρίσκεται τώρα “ασφαλής” στα χέρια του Ηγέτη. Σε πρώτο πλάνο μπαίνει τώρα ο Ηγέτης. Και είναι η έκφραση της ευχής και του ονείρου της ομάδας. Ταυτίζεται με την ομάδα και την αρετή. Την ενσαρκώνει.

Πέρα για πέρα λάθος σύλληψη. Και ξαναλέω, πολύ μα πάρα πολύ επικίνδυνη. Θυμηθείτε το πρόσφατο πολιτικό μας παρελθόν.

Για παράδειγμα, μπορεί να έχουμε Σοσιαλιστή Ηγέτη, χωρίς σοσιαλισμό. Διότι ο Σοσιαλισμός παραδόθηκε στα χέρια του, από την ομάδα, εν είδει λευκής επιταγής. Ετσι και με την αρετή. Ετσι και με την επανεκκίνηση του κράτους, έτσι και με τον πόλεμο κατά της διαπλοκής και χίλια δυο.

Το ότι το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι, δεν σημαίνει ότι αν κόψουμε το σάπιο κεφάλι και βάλουμε στην θέση του ένα, που σφαλερώς πιστεύουμε ότι είναι “υγιές”, θα παραμείνει το κεφάλι αυτό αλώβητο από την σήψη. Ισα-ίσα.

Ο λαϊκός έλεγχος ΔΕΝ πρέπει να χαλαρώνει ποτέ. Μόνο τότε έχει αποτελέσματα.

Θραξ Αναρμόδιος

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση