Τα θρησκευτικά σύμβολα και τα «ατομικά δικαιώματα»

Του Δρ. Κωνσταντίνου Γρίβα*
H πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου να διατάξει την αποκαθήλωση των θρησκευτικών συμβόλων από τα σχολεία προκάλεσε σειρά άγριων πανηγυρισμών από μια πολυπληθή ομάδα Ελλήνων διανοουμένων.
Αυτό όμως που τείνουν να παραβλέπουν οι πολέμαρχοι της «εκκοσμίκευσης», ή απλά το αγνοούν, είναι ότι οι ιστορικές ρίζες του γεωπολιτισμικού μηχανισμού που γέννησε την έννοια των «ανθρωπίνων» δικαιωμάτων, πάνω σε μια γκροτέσκα εκδοχή των οποίων βασίζεται και όλη αυτή η προσπάθεια εξαναγκαστικής και αντιλαϊκής αποχριστιανοποίησης της Ευρώπης, εντοπίζονται σε ένα σκληροπυρηνικό και φανατικό χριστιανισμό.
Συγκεκριμένα, τα ιεροποιημένα, «ατομικά δικαιώματα», όπως γίνονται αντιληπτά στη Δύση, είναι προϊόν του δυτικού ατομοκεκτρικού πολιτισμού, ο οποίος με τη σειρά του αποτελεί εν πολλοίς προϊόν του προτεσταντισμού.
Ο προτεσταντισμός, δηλαδή η βορειοευρωπαϊκή εκδοχή του χριστιανισμού, γεννήθηκε ως αντίδραση στην παπική απολυταρχία και, κατά συνέπεια, κινήθηκε ακριβώς προς το αντίθετο άκρο. Δηλαδή, στον υπερτονισμό του ατόμου και την αποδόμηση της κοινωνικής – εκκλησιαστικής λειτουργίας της θρησκείας. Στον προτεσταντισμό κάθε άνθρωπος έγινε πάπας του εαυτού του, για να το πούμε με απλά λόγια. Για να λειτουργήσει, λοιπόν, αυτός ο ατομοκεντρικός χριστιανισμός χρειαζόταν απόλυτη και απεριόριστη εξασφάλιση των ατομικών διαδικασιών που επέτρεπαν την επαφή με το θείο και τη μελέτη και γνώση των ιερών κειμένων. Έτσι, γεννήθηκε αυτή η ιεροποιημένη και ουσιαστικά ανορθολογική έννοια των «ατομικών» δικαιωμάτων, τα οποία ενίοτε λαμβάνουν υπόσταση εις βάρος των συλλογικών δικαιωμάτων, και αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Δύσης. Η δε «ανεξιθρησκία», όπως την αντιλαμβάνονται οι Δυτικοί και προσπαθούν να την επιβάλλουν και στον υπόλοιπο κόσμο, δηλαδή η προσωπική θρησκευτική αναζήτηση χωρίς παρεμβάσεις και παρεμβολές από την κοινωνία και τις κρατικές δομές, είναι ο σκληρός πυρήνας του βορειοευρωπαϊκού προτεσταντισμού. Παρεμπιπτόντως, και ο καπιταλισμός και μάλιστα οι πιο ακραίες, επιθετικές, ανάλγητες, «φιλελεύθερες» εκδοχές του, είναι επίσης προϊόν της ίδιας πολιτισμικής μήτρας.
Βέβαια, κάποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι, στα χρόνια που πέρασαν, αυτή η δυναμική αυτονομήθηκε και έδωσε τη σημερινή εκδοχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της εκκοσμικευμένης κοινωνίας και κατά συνέπεια δεν υπάρχει κανένας λόγος να ασχολούμαστε με το ποιες είναι οι ιστορικές της ρίζες. Όμως και σε αυτό το επιχείρημα υπάρχει αντίλογος. Καταρχάς, δεν είναι δυνατόν να ξεφορτωθούμε τις ρίζες μας. Οι πολιτισμικές αξίες δεν αποτελούν προϊόν ιστορικής παρθενογένεσης και, όταν τις εξετάζεις σαν τέτοιες, τότε απλά δεν μελετάς την ουσία τους. Η μελέτη τους, με άλλα λόγια, είναι λανθασμένη. Όταν, λοιπόν, η σημερινή έννοια των ατομικών δικαιωμάτων και γενικότερα του ατομοκεντρικού «φιλελεύθερου» πολιτισμού έχει οικοδομηθεί όχι πάνω στον Ορθό Λόγο, αλλά στο θρησκευτικό φανατισμό, είναι φυσικό και επόμενο να είναι και αυτή «μολυσμένη» από ανορθολογικά, θρησκευτικού τύπου, κριτήρια, αξίες και αρχές, ανεξαρτήτως με τι προσωπείο θέλει να εμφανίζεται στην κοινωνία. Και θα πρέπει, κάποια στιγμή, να κατανοήσουμε ότι και ο σημερινός φονταμενταλιστικός αντιχριστιανισμός που τείνει να κυριαρχήσει και στην ελληνική διανόηση έχει έντονα θρησκευτικά – ανορθολογικά στοιχεία και δεν αποτελεί την επιτομή του ορθολογισμού.
Οι πολιτισμικές αξίες δεν αποτελούν προϊόν ιστορικής παρθενογένεσης και, όταν τις εξετάζεις σαν τέτοιες, τότε απλά δεν μελετάς την ουσία τους.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι αυτή η θρησκειοποιημένη λατρεία της «ανεξιθρησκίας», των ατομικών δικαιωμάτων και η γενικότερη φιλοσοφία της επιθετικής εκκοσμίκευσης της κοινωνίας, φαίνεται να αποτελεί συνιστώσα ενός ενιαίου και αδιαίρετου διαλεκτικού μεγέθους, μέσα στο οποίο συλλειτουργεί και αλληλοϋποστηρίζεται με τον ακραίο φονταμενταλισμό μιας πρωτόγονης και μισαλλόδοξης εκδοχής του χριστιανισμού, κάτι που φαίνεται ξεκάθαρα στην αμερικανική κοινωνία. Με άλλα λόγια, είτε συγκρούονται είτε απλώς συνυπάρχουν, ο ακραίος θρησκευτικός φονταμενταλισμός μαζί με την επιθετική εκκοσμίκευση και την άρνηση των συμβόλων της συλλογικής θρησκευτικής ταυτότητας, στο όνομα των δικαιωμάτων του ενός, είναι ένα ενιαίο πολιτισμικό «πακέτο» που έρχεται από τη «βαθιά» Δύση και προσπαθεί να προωθήσει τις αξίες και τις θέσεις της και εντέλει να επιβάλλει τη γεωπολιτική της ταυτότητα στον υπόλοιπο κόσμο.
Όσοι, λοιπόν, ντόπιοι διανοούμενοι «παπαγαλίζουν» τα τσιτάτα που μας έρχονται από τη Δύση αναφορικά με τα «ανθρώπινα δικαιώματα» και την «ανεξιθρησκία», θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι κατά βάθος είναι πιθανόν να προωθούν και αυτοί μια θρησκεία και για την ακρίβεια έναν ακραίο, αφελή, μισαλλόδοξο χριστιανισμό εν παραλλήλω με την «κοσμική», «ανεξίθρησκη» απόφυσή του.

* Ο Κωνσταντίνος Γρίβας είναι ειδικός σε θέματα Γεωπολιτικής Ανάλυσης και Πολεμικής Τεχνολογίας. Διδάσκει στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση