Ευρώπη και λαθρομετανάστευση

«Τα μεταναστευτικά ρεύματα στο μέλλον θα είναι τρομακτικά και ο κίνδυνος προέρχεται από το γεγονός ότι η Ευρώπη είναι μυωπική. Η Ενωση δεν επιδεικνύει αλληλεγγύη και αφήνει μόνο ορισμένες χώρες να υφίστανται το σοκ».
Με αυτή τη δυσοίωνη πρόβλεψη ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και επίτροπος Δικαιοσύνης, Ελευθεριών και Ασφάλειας, Ζακ Μπαρό, ζήτησε από την άτυπη σύνοδο των υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης της Ε.Ε., που πραγματοποιήθηκε στη Στοκχόλμη στο πλαίσιο της σουηδικής προεδρίας, αλληλεγγύη και καταμερισμό του φορτίου υποδοχής των παράτυπων μεταναστών (όπως αποκαλεί τα μεικτά μεταναστευτικά ρεύματα η Υπατη Αρμοστία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες).
Ελλάδα, Ισπανία και Ιταλία, όπως καταδείχθηκε στις συνομιλίες που είχε την περασμένη εβδομάδα ο έλληνας πρωθυπουργός, Κ. Καραμανλής με τους ομολόγους του της Ισπανίας Χοσέ Λουίς Θαπατέρο και της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι, επιδιώκουν τη διαμόρφωση ενός «μεσογειακού άξονα» προκειμένου το μεταναστευτικό να αποτελέσει προτεραιότητα του Προγράμματος της Στοκχόλμης, το οποίο συζητήθηκε στην άτυπη σύνοδο.
Το Πρόγραμμα της Στοκχόλμης αφορά τη νέα πολιτική κατά την περίοδο 2010-2014 και αναμένεται να υιοθετηθεί στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου.
Ομόφωνη υπήρξε η επικριτική αναφορά για τη στάση της Τουρκίας, που αρνείται να περιορίσει το μεταναστευτικό κύμα προς την Ευρώπη. Ο επίτροπος Μπαρό επισήμανε ότι η πίεση της παράτυπης μετανάστευσης δημιουργεί συνθήκες αποσταθεροποίησης σε δημοκρατίες σαν την Ελλάδα και χαρακτήρισε «απαράδεκτο» να επιτρέπει η Τουρκία σε μικρά πλοιάρια να αποπλέουν από τις ακτές της προς τα ελληνικά νησιά.
Το παράδειγμα της Μάλτας
«Η συνεργασία της Τουρκίας είναι απαραίτητη για την πάταξη της παράτυπης μετανάστευσης», τόνισε ο Μπαρό, προσθέτοντας πως όταν υπάρχει βούληση βρίσκονται και οι τρόποι.
Στόχος των χωρών της Νότιας Ευρώπης, που δέχονται το μεγαλύτερο κύμα παράτυπων μεταναστών, είναι να πειστούν οι βόρειες χώρες να επιδείξουν αλληλεγγύη και να δεχθούν μέρος του βάρους της αντιμετώπισης του προβλήματος. Το αίτημα, ωστόσο, συναντά ισχυρές αντιστάσεις από σκανδιναβικές χώρες και από τη Γερμανία.
Είναι ενδεικτικό ότι το πιλοτικό πρόγραμμα που εφαρμόζεται στη Μάλτα για την «μετεγκατάσταση» σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όσων φτάνουν στο νησί και ζητούν άσυλο εκεί, έχει βρει ελάχιστους υποστηρικτές.
Το 2008 η χώρα δέχθηκε 2.800 μετανάστες (που έφτασαν μέσω Λιβύης). Οι 2.685 ζήτησαν καθεστώς ασύλου. Από τους 1.410 στους οποίους τελικά χορηγήθηκε διεθνής προστασία, μόνο η Γαλλία δέχθηκε να φιλοξενήσει 92.
Προκειμένου να ξεπεραστούν οι επιφυλάξεις, ο επίτροπος μίλησε για προσπάθεια της Κομισιόν να ενισχυθούν οικονομικά οι χώρες που θα δεχθούν μετεγκατάσταση προσφύγων σε αυτές.
Σημαντικό, ωστόσο, στοιχείο υπήρξε η αύξηση της χρηματοδότησης για τις χώρες που αντιμετωπίζουν πιέσεις από τις μεταναστευτικές ροές. Ενδεικτική σε αυτή την κατεύθυνση είναι η διεύρυνση της αρμοδιότητας του Ταμείου Προσφύγων και για τους μη νόμιμους μετανάστες.
Από το Ταμείο αυτό εγκρίθηκαν για την Ελλάδα επιπλέον 12 εκατ. ευρώ για την υποδοχή, στέγαση, σίτιση και παροχή νομικής και ιατροφαρμακευτικής μέριμνας των παράτυπα εισερχομένων στη χώρα μας.
Πέρα από την ενίσχυση της Frontex για την αποτελεσματικότερη περιφρούρηση των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., η αντιμετώπιση της πρόκλησης της παράτυπης μετανάστευσης απαιτεί νέες συμφωνίες επανεισδοχής. Προϋποθέτει, επίσης, όπως επισήμανε ο επίτροπος, ότι το πρόβλημα θα μετουσιωθεί σε ζήτημα εξωτερικής πολιτικής στις διαπραγματεύσεις με τρίτες χώρες και με συγκεκριμένες οικονομικές πολιτικές προς τις χώρες προέλευσης των παράτυπων μεταναστών.
Μέριμνα για τους πρόσφυγες
Η αλλαγή ορολογίας που επιχειρεί να επιβάλει η Υπατη Αρμοστία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (ΥΑΠ) υιοθετώντας τον όρο παράτυπη (irregular) αντί για παράνομη μετανάστευση στοχεύει στο να θέσει στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής συζήτησης τα προβλήματα που προκύπτουν, για προστασία των προσφύγων από τις σκληρές μεταναστευτικές πολιτικές.
Στα σύγχρονα μεικτά μεταναστευτικά ρεύματα συνυπάρχουν άνθρωποι που μετακινούνται λόγω φτώχειας αλλά και πρόσφυγες διωγμένοι από πολέμους και συρράξεις, που δεν μπορούν να μετακινηθούν «νομίμως» και βάσει της διεθνούς νομοθεσίας δικαιούνται προστασίας.
Αλλά οι πολιτικές που αποβλέπουν στο κλείσιμο των συνόρων και οι επιχειρήσεις επανεισδοχής στερούν τους πρόσφυγες από τη δυνατότητα να τύχουν ανάλογης προστασίας. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι η Ευρώπη προσφέρει λιγότερο από το 10% των θέσεων υποδοχής προσφύγων στον κόσμο και συγχρόνως απορρίπτει το 70% των αιτήσεων ασύλου, ωθώντας τους υποψήφιους στην παρανομία.
Κατανοώντας τη διάσταση του προβλήματος, ο επίτροπος Ζακ Μπαρό δήλωσε πως «πρέπει να επιτύχουμε οι αιτήσεις για άσυλο να κατατίθενται σε τρίτες χώρες, εκτός Ενωσης» και πρότεινε τη δημιουργία κέντρων υποδοχής σε τρίτες χώρες ή τη δυνατότητα να εξετάζονται ορισμένες αιτήσεις ασύλου από κράτη-μέλη όπου ενδεχομένως να βρίσκεται κάποιο μέλος της οικογένειας του αιτούντος.
Τραβούν το αφτί της Τουρκίας
Αυτό, ωστόσο, αποτελεί έμμεση αναφορά σε αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου.
Γι' αυτό το σκοπό θα επισκεφθεί τη Λιβύη και την Τουρκία. Για την τελευταία δήλωσε ότι «θα αποτελέσει δοκιμασία για τη βούληση συνεργασίας της με την Ε.Ε.», συνδέοντας το θέμα με την ενταξιακή της πορεία.
Από την πλευρά του ο σουηδός υπουργός Μετανάστευσης Τομπίας Μπίλστρεμ τόνισε ότι οι πολιτικές χορήγησης ασύλου οφείλουν να εναρμονιστούν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, ώστε να ξεπεραστεί η σημερινή κατάσταση όπου η χορήγηση ασύλου εξαρτάται περισσότερο από το σε ποια χώρα κατατίθεται η αίτηση και λιγότερο από το βάσιμο ή όχι της παροχής προστασίας στους αιτούντες. Και δήλωσε πως ένα κοινό σύστημα χορήγησης ασύλου μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή από το 2012.
Ενδεικτικό, ωστόσο, των προβλημάτων που ανακύπτουν από την ανυπαρξία μιας κοινής πρακτικής ασύλου είναι το γεγονός ότι το Γραφείο της ΥΑΠ στην Ελλάδα, εκτιμώντας πως οι θεσμικές αλλαγές που υιοθετήθηκαν με το προεδρικό διάταγμα 81/2009 δεν εξασφαλίζουν δίκαιη και αποτελεσματική διαδικασία αναγνώρισης του καθεστώτος του πρόσφυγα, δεν πρόκειται να συμμετάσχει στις γνωμοδοτικές επιτροπές τόσο για την εξέταση των αιτημάτων ασύλου σε πρώτο βαθμό όσο και για την εξέταση των 30.000 προσφυγών που εκκρεμούν.
Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση