Η εξέλιξη του Σκοπιανού - Τα πρόσωπα που το σηματοδότησαν

Οι οκτώ Αμερικανοί
«πρωταγωνιστές» του Σκοπιανού

Την πολιτική χαράσσουν άνθρωποι. Ακόμη και όταν πρόκειται για την υπερδύναμη, πίσω από τις αποφάσεις βρίσκονται υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, αλλά και στελέχη της γραφειοκρατίας που αναλύουν δεδομένα, συνεκτιμούν καταστάσεις, και επιλέγουν κινήσεις. Στη διάρκεια της τελευταίας τετραετίας αρκετοί Αμερικανοί ιθύνοντες πρωταγωνίστησαν στην υλοποίηση της πολιτικής της Ουάσιγκτον που κατέληξε σε μη λύση του προβλήματος, μη πρόσκληση από το ΝΑΤΟ προς την ΠΓΔΜ, ρευστότητα στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας, και δυσφορία του ελληνικού πολιτικού κόσμου αλλά και της κοινής γνώμης έναντι των ΗΠΑ. Οι κύριοι πρωταγωνιστές αυτής της διπλωματικής περιπέτειας ήταν οκτώ άνθρωποι.

Κοντολίζα Ράις

Η υπουργός Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις είχε δηλώσει λίγο πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ ότι θα ήταν κρίμα να παρεμποδισθεί το μέλλον της ΠΓΔΜ λόγω μιας διαφοράς που αφορά την αρχαιότητα. Παρά την καλή προσωπική σχέση που έχει αναπτύξει με την Ντόρα Μπακογιάννη και τις επανειλημένες συναντήσεις τους, με πιο πρόσφατες αυτές της 14ης Φεβρουαρίου στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και της 6ης Μαρτίου στις Βρυξέλλες, με τη στάση της η κ. Ράις έδειξε ότι δεν πείσθηκε για τη λογική των ελληνικών ενστάσεων και δεν άσκησε προς τα Σκόπια την πίεση που θα μπορούσε. Παρότι η Ντόρα είχε εξηγήσει στην Κόντι ότι ο πατέρας της έχασε την πρωθυπουργία για το ίδιο ζήτημα και η Ελλάδα είχε συγκεκριμένες «κόκκινες γραμμές», η Ράις συνειδητοποίησε ότι η Αθήνα εννοούσε το βέτο μόλις λίγες ημέρες πριν από το Βουκουρέστι. Υπήρξε τότε και μια «έντονη» τηλεφωνική συνομιλία με την κ. Μπακογιάννη, χωρίς φυσικά αποτέλεσμα.

Σε πρόσφατες συνεντεύξεις τους στην «Κ» ο προϊστάμενος της Ράις στην κυβέρνηση Μπους του πατρός, τότε σύμβουλος εθνικής ασφαλείας Μπρεντ Σκόουκροφτ, και ο τότε υπουργός Εξωτερικών Λόρενς Ιγκλμπέργκερ, δήλωσαν ότι το όνομα «Νέα Μακεδονία» θα ήταν μια άριστη λύση. Η ίδια δεν έχει μέχρι στιγμής δείξει να ασπάζεται την άποψη αυτή.

Κόλιν Πάουελ

Μια από τις τελευταίες ενέργειες που έκανε ως υπουργός Εξωτερικών ήταν η αναγνώριση της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας». Σε συνέντευξή του στην «Κ» τον περασμένο Απρίλιο, είχε υποστηρίξει ότι είχε αποφασίσει πως «ακόμη και αν επρόκειτο να δυσαρεστήσω τους Ελληνες φίλους μας, ήταν μια αναγκαία κίνηση. Ηταν περίοδος υψηλής έντασης και πιθανής κρίσης στη Μακεδονία που θα μπορούσε να είχε προκαλέσει τεράστια έκρηξη, και θεώρησα ότι αυτό ήταν αρκετό για να πάρω την απόφαση που πήρα με την οποία ισχυροποιήθηκε η κυβέρνηση της χώρας αυτής».

Είχε, δε, απορρίψει την κριτική ότι ο πρόεδρος Μπους περίμενε πρώτα να γίνουν οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ για να μη χάσει τις ψήφους των Ελληνοαμερικανών: «Ηταν μια απόφαση που ο πρόεδρος άφησε σε μένα. Η ευθύνη είναι δική μου. Ρίξτε σε μένα τα βέλη. Αλλά εγώ το αποφάσισα. Εχω μάθει να αναλαμβάνω τις ευθύνες των πράξεών μου. Είχα τότε τηλεφωνήσει στον Ελληνα συνάδελφό μου (σ.σ. Μολυβιάτη) και του είχα πει: «Κύριε υπουργέ, παρακαλώ καταλάβετε γιατί είναι η ώρα να γίνει αυτό. Εάν πρόκειται να το κάνω, αυτή είναι η σωστή στιγμή. Για να αποφύγουμε μια κρίση την οποία ούτε εσείς θα θέλατε να δείτε». Με ικανοποίηση είδα ότι, παρότι η ελληνική κυβέρνηση εξέφρασε την έντονη δυσφορία της, το θέμα έφυγε γρήγορα. Τα πράγματα ηρέμησαν. Και ελπίζω ότι θα συνεχίσουν σε αυτό το πνεύμα».

Τέσσερα χρόνια μετά, το θέμα δεν έχει «φύγει» και τα πράγματα «δεν έχουν ηρεμήσει».

Τζον Νεγροπόντε

Ο ελληνικής καταγωγής αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, αντιλαμβάνεται φυσικά τη θέση της Ελλάδας, όμως δεν την αποδέχεται σε στρατηγικό επίπεδο. Δεν ασχολείται με τα Βαλκάνια, τομέα τον οποίο χειριζόταν ο Νίκολας Μπερνς και τώρα ο Ντάνιελ Φριντ. Το ενδιαφέρον του απορρέει κυρίως από τις ελληνικές ρίζες του. Στο πλαίσιο αυτό πριν από μερικούς μήνες φέρεται να βολιδοσκόπησε ανεπίσημα την ελληνική πλευρά για το αν θα δεχόταν το όνομα «Νέα Δημοκρατία της Μακεδονίας». Θεωρεί ότι η Αθήνα έχει αυτοεγκλωβισθεί σε μια αναχρονιστική εμμονή.

Νίκολας Μπερνς

Λόγω της τετραετούς θητείας του ως πρέσβης στην Αθήνα γνώριζε τις ελληνικές ευαισθησίες και ως τρίτος στην ιεραρχία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ήταν σε θέση να λειτουργεί εξισορροπητικά στη χάραξη της τελικής αμερικανικής στάσης. Η αποχώρησή του πριν από δυο μήνες αφαίρεσε το στοιχείο αυτό από τη ζυγαριά. Προωθούσε την αμερικανική θέση υπέρ της ένταξης των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ ως FYROM, όπως δήλωσε σαφώς στη διάρκεια ακρόασής του στο Κογκρέσο τον περασμένο Νοέμβριο, επικαλούμενος τις πρόνοιες της Ενδιάμεσης Συμφωνίας. Σε συζήτηση που ακολούθησε στους διαδρόμους του Καπιτωλίου με τον γράφοντα, έδειξε να εκπλήσσεται από την έντονη αντίδραση. Λίγες ημέρες αργότερα, μετά από συναντήσεις που είχε με την Ντόρα Μπακογιάννη και τον Αντόνιο Μιλόσοσκι στη Μαδρίτη, έκανε στροφή 180 μοιρών και κάλεσε τα Σκόπια να διαπραγματευθούν σοβαρά και «να διανύσουν τον άλλο μισό δρόμο».

Νταν Φριντ

Επί της ουσίας είναι ο κύριος πρωταγωνιστής του δράματος. Ο σημερινός βοηθός υπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για ευρωπαϊκές υποθέσεις ήταν ο αρχιτέκτοντας της αναγνώρισης της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» το Νοέμβριο του 2004 ως διευθυντής Ευρώπης στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου. Στη διάρκεια εσπευσμένης μετάβασής του στα Σκόπια, λίγο πριν από τη σύνοδο του ΝΑΤΟ, φέρεται να είπε στους κ. Τσερβένκοφσκι και Γκρούεφσκι: «Εγώ και ο Γκρόσμαν (πρώην υφ. Εξωτερικών) σας αναγνωρίσαμε ως Μακεδονία. Τώρα οφείλετε και εσείς να κάνετε αυτό που πρέπει». Ο κ. Φριντ προφανώς δεν αποτίμησε σωστά το εύρος της ελληνικής ευαισθησίας και ευθύνεται για την ελλιπή πληροφόρηση που ουσιαστικά παραπλάνησε την Κοντολίζα Ράις και τον πρόεδρο Μπους. Παρότι ιστορικός ο ίδιος, και με βαθιά γνώση των Βαλκανίων, προκάλεσε το λαϊκό αίσθημα στην Ελλάδα πριν από λίγες εβδομάδες όταν μίλησε για μακεδονική γλώσσα και εθνότητα. Στενός συνεργάτης τόσο της Ράις όσο και του Χόλμπρουκ παλαιότερα, προαλείφεται για πρέσβης στη Μόσχα.

Βικτόρια Νούλαντ

Η πρέσβειρα των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και πιθανή επόμενη βοηθός υπουργός για την Ευρώπη, διακρίνεται για τον δυναμισμό και την ευφυΐα της. Σε παλαιότερη κοινή ενημέρωση που έκανε με τον κ. Φριντ, ο γράφων εισέπραξε μια αίσθηση άμιλλας μεταξύ των δυο αξιωματούχων. Φιλοξένησε την κοινή συνάντηση της Ντόρας Μπακογιάννη με τον Αντόνιο Μιλόσοσκι και τον Νταν Φριντ στην κατοικία της στις Βρυξέλλες, ενώ πρωταγωνίστησε στις συναντήσεις στη διάρκεια της συνόδου κορυφής του Βουκουρεστίου. Πρόσφατα μετέβη στα Σκόπια για να διασφαλίσει ότι θα αναζητηθεί λύση το ταχύτερο δυνατόν. Παρότι ζήτησε ευθέως να μην γίνουν πρόωρες εκλογές, η έκκλησή της βρήκε ανταπόκριση μόνο από τον πρόεδρο, αλλά όχι και από τον πρωθυπουργό που προχώρησε στην προκήρυξή τους για την 1η Ιουνίου. Στη θέση του πρέσβη στο ΝΑΤΟ θα την αντικαταστήσει ο νυν αναπληρωτής βοηθός υπ. Εξωτερικών αρμόδιος για το ΝΑΤΟ, Κουρτ Βόλκερ.

Ματ Μπράιζα

Ο αναπληρωτής βοηθός υπουργός Εξωτερικών για ευρωπαϊκές υποθέσεις χειρίζεται τα θέματα της νοτιοανατολικής Ευρώπης και του Καυκάσου. Κύριο αντικείμενό του είναι η ενεργειακή πολιτική την οποία συζήτησε πρόσφατα στην Αθήνα. Υπό αυτό το πρίσμα παρακολουθεί και τις εξελίξεις στα Βαλκάνια. Υποστηρίζει τους αγωγούς Βουλγαρίας-ΠΓΔΜ-Αλβανίας, και Τουρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας. Ηταν βοηθός του Φριντ και στον Λευκό Οίκο όταν οι ΗΠΑ αποφάσισαν να αναγνωρίσουν την ΠΓΔΜ ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Παρακολουθεί το ζήτημα το οποίο θεωρεί ήσσονος σημασίας, και επανειλημμένα τονίζει την ανάγκη να κλείσει η υπόθεση του ονόματος για να προχωρήσει η ευρωατλαντική προοπτική της περιοχής με κινητήρια δύναμη την Ελλάδα.

Ντάνιελ Σπέκχαρντ

Ο πρέσβης στην Αθήνα είναι ήπιος άνθρωπος από τη φύση του, έχει τηρήσει χαμηλούς τόνους στο ζήτημα, και έχει αποφύγει ακόμη και φραστικές «παγίδες». Σε πρόσφατη ομιλία του αναφέρθηκε στην ανάγκη καλών σχέσεων της Ελλάδας με τον «βόρειο γείτονά» της. Εχει εκπλαγεί από την τροπή που έχει λάβει το ζήτημα και προβληματίζεται για τις συνέπειες που μπορεί να έχει στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Είχε ασχοληθεί με την εσωτερική κρίση στην ΠΓΔΜ ως βοηθός του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ και είχε βραβευθεί για την αποτελεσματικότητά του. Το τελευταίο που θα ήθελε να δει είναι μια νέα έξαρση του αντιαμερικανισμού στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της θητείας του.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση