Τι θέλει και τι μπορεί να επιτύχει ο Μπλίνκεν στη Μέση Ανατολή

Του Κώστα Ράπτη

Ιερουσαλήμ, Ραμάλλα, Κάιρο, Αμμάν. Αυτοί είναι οι τέσσερις σταθμοί της πρώτης μεσανατολικής περιοδείας που ξεκίνησε ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Άντονι Μπλίνκεν, στην σκιά της πρόσφατης αιματηρής αναταραχής ανάμεσα στο Ισραήλ και το παλαιστινιακό στοιχείο. Ζητούμενο του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών είναι η σταθεροποίηση της κατάπαυσης του πυρός που επιτεύχθηκε μετά και από τηλεφωνική έκκληση του Τζο Μπάιντεν προς τον Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Πρόκειται για μια άσκηση τήρησης ισορροπιών, καθώς, όπως περιέγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος την αποστολή του υπουργού του, στόχος είναι να μεταφερθεί στους Ισραηλινούς ηγέτες η ακλόνητη δέσμευση των ΗΠΑ στην ασφάλεια της χώρας τους, αλλά και να αποκατασταθούν δεσμοί και μορφές υποστήριξης με τον λαό και την ηγεσία των Παλαιστινίων μετά από πολλά χρόνια παραμέλησης.

Ωστόσο, ο Άντονι Μπλίνκεν αντιμετωπίζει δύο πολύ σοβαρά προβλήματα.

Το πρώτο είναι οι πιέσεις που δέχεται από το εσωτερικό του Δημοκρατικού Κόμματος, όπου κερδίζουν σταδιακά έδαφος οι απόψεις υπέρ της υιοθέτησης περισσότερο αυστηρής στάσης απέναντι στον ισχυρότερο πόλο της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης, δηλ. το εβραϊκό κράτος.

Χαρακτηριστική από αυτή την άποψη είναι η ανοικτή επιστολή 500 πρώην στελεχών της προεκλογικής καμπάνιας του Μπάιντεν και του Δημοκρατικού Κόμματος, που διεκτραγωδούν τα παθήματα των Παλαιστινίων αμάχων κατά τους πρόσφατους ισραηλινούς βομβαρδισμούς της Λωρίδας της Γάζας και ζητούν, στο όνομα των προσπαθειών που κατέβαλαν για να εγκαταστήσουν στον Λευκό Οίκο τον σημερινό ένοικό του, να λογοδοτήσει το Ισραήλ για τις πράξεις του, φθάνοντας μέχρι του σημείου να επικαλεστούν τον Νόμο Leahy, ο οποίος απαγορεύει τη χρήση αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας για τη διάπραξη παραβιάσεων ανρθωπίνων δικαιωμάτων από συνεργαζόμενες κυβερνήσεις.

Η παρέμβαση αυτή αποτελεί ασφαλώς το αποτύπωμα των απόψεων που διατύπωσε τις ημέρες αυτές της ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, η αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος, δια στόματος λ.χ. του γερουσιαστή Μπέρνι Σάντερς και της βουλευτίνας Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτές. Και ασφαλώς, η θέση του Μπλίνκεν δεν γίνεται ευκολότερη μετά την αποκάλυψη ότι η Ουάσιγκτον ενέκρινε την έκτακτη αποστολή στο Ισραήλ οπλισμού αξίας 735 εκατ. δολαρίων ήδη από τις 5 Μαΐου, ήτοι πέντε μέρες πριν εκτοξευτεί η πρώτη ρουκέτα της Χαμάς.

Οι "500" ζητούν από τον Μπλίνκεν να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες του για να θέσει τα θεμέλια μιας διαρκούς και δίκαιης ειρήνης. Αλλά εδώ έγκειται το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών. 

Η ηρεμία είναι προσωρινή

Η "ηρεμία" την οποία αποζητά το Ισραήλ και στην οποία αναφέρονται οι υποστηρικτές του στη Δύση, είναι εξ ορισμού προσωρινή, διότι διαφέρει πολύ από την ειρήνη, η οποία προϋποθέτει μόνιμη και δίκαιη διευθέτηση του Μεσανατολικού ζητήματος. Και η Ουάσιγκτον του Τζο Μπάιντεν δεν είχε στις προτεραιότητές της να δαπανήσει διπλωματικό μόχθο για να επιφέρει μείζονες αλλαγές σε αυτό το πεδίο, μολονότι ασφαλώς επιθυμεί μιαν επανεξισορρόπηση σε σχέση με τις επιλογές του Ντόναλντ Τραμπ και παίρνει αποστάσεις από όλους τους εκλεκτούς του στην περιοχή.

Σε κάθε περίπτωση, ο μεσολαβητικός ρόλος που καλείται να αναλάβει η Αμερική προσκρούει σε προβλήματα πρόσβασης στους κατάλληλους συνομιλητές στην κάθε πλευρά. Και στο μεν Ισραήλ, όπου μετά από τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις σε δύο χρόνια, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου εξακολουθεί να ανάσσει ως "υπηρεσιακός" πρωθυπουργός, το πρόβλημα ενδέχεται να επιλυθεί σύντομα, καθώς οι Γιάιρ Λαπίντ και Μπένι Γκαντς ανανέωσαν, σε στιγμή διόλου τυχαία, την συμφωνία τους για σχηματισμό κυβέρνησης δίχως το Λικούντ.

Στην παλαιστινιακή πλευρά, πάλι, οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να εξαρτώνται από τη διαμεσολάβηση της Αιγύπτου, εφόσον δεν συνομιλούν με την οργάνωση Χαμάς, την οποία έχουν χαρακτηρίσει "τρομοκρατική οργάνωση”, ωστόσο ελέγχει την Λωρίδα της Γάζας και πιθανότατα έχει εξασφαλίσει πλέον την υποστήριξη της πλειοψηφίας του παλαιστινιακού πληθυσμού.

Επιπλέον, η αμερικανική διπλωματία καλείται να ανταγωνιστεί ή να συνεργαστεί με την ρωσική. Έχοντας εμπεδώσει τη θέση της στη Συρία και αξιοποιώντας τους διαύλους της προς όλα τα κράτη της περιοχής (και την ογκώδη ρωσο-εβραϊκή κοινότητα του Ισραήλ), η Ρωσία περιγράφει πλέον, δια στόματος Πούτιν, την Μέση Ανατολή ως "γειτονική της περιοχή".

Οι εκκλήσεις της για επαναδραστηριοποίηση του Κουαρτέτου για το Μεσανατολικό αποτελούν τη μία όψη της δραστηριοποίησής της. Η άλλη συνίσταται στην φιλοξενία συναντήσεων με στόχο την παλαιστινιακή εθνική συμφιλίωση, με τη συμμετοχή και της Χαμάς, η οποία διευκολύνει τη Μόσχα με τον πρόσφατο αναπροσανατολισμό της από το μέτωπο Τουρκίας-Κατάρ προς τον "Άξονα της Αντίστασης" (Ιράν, Συρία).

Capital

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση