Η Ανατολική Μεσόγειος σε... αναταράξεις

Οι «παρεξηγήσεις» για East Med, αιγυπτιακό Οικόπεδο και το φλερτ Τσαβούσογλου στο Κάιρο

Η δυναμική που προσλαμβάνει το ενεργειακό παιγνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο δημιουργεί νέες προκλήσεις καθώς αναπτύσσεται σε ένα δύσκολο και γεμάτο απειλές ασφάλειας σκηνικό, στο οποίο δεν υπάρχουν μόνιμες «βεβαιότητες».

Η Τουρκία προσπαθεί να εκμεταλλευθεί τόσο τις πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν για «εγκατάλειψη» του αγωγού East Med έναντι εναλλακτικών επιλογών, αλλά και τη μονομερή προβληματική χάραξη των Οικοπέδων από την Αίγυπτο, προκειμένου να δημιουργήσει εντυπώσεις. Και να δώσει την εντύπωση ότι επίκειται... συμφωνία με την Αίγυπτο. Εξάλλου μετά την τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη-Αλ Σίσι, επίκειται και έκτακτη μετάβαση τις επόμενες ημέρες του Ν. Δένδια στο Κάϊρο.

Την ίδια ώρα δημιουργείται σύγχυση σχετικά με την τύχη του East Μed η οποία προκαλεί και παρεξηγήσεις μεταξύ της Αθήνας και της Λευκωσίας.

Η αναβλητικότητα της Ιταλίας, ο προβληματισμός για το μεγάλο κόστος του έργου, αλλά και η πτώση των τιμών του πετρελαίου έχουν δημιουργήσει προβληματισμό για καθυστερήσεις που θα προκληθούν στην υλοποίηση του σημαντικού έργου του αγωγού East Med που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη μέσω της Κυπριακής και Ελληνικής ΑΟΖ και κατάληξη στην Ελλάδα

Η αγωνία των δυο μεγάλων παραγωγών φυσικού αερίου, του Ισραήλ και της Αιγύπτου είναι ακριβώς ότι χάνεται πολύτιμος χρόνος μια και πιθανόν η περιθωριοποίηση των υδρογονανθράκων έναντι των ΑΠΕ, να μειώσει την αξία και την σημασία των κοιτασμάτων τους... Έτσι στο τραπέζι υπάρχει η συζήτηση για εναλλακτικές οδούς εξαγωγής. Το γεγονός ότι το Ισραήλ και η Αίγυπτος συνδέονται ήδη με αγωγούς αλλά και ότι στην τελευταία επίσκεψη του Αιγύπτιου υπουργού ενέργειας στο Ισραήλ συμφωνήθηκε να εξετασθεί η προοπτική κατασκευής αγωγού από τα ισραηλινά κοιτάσματα στην Αίγυπτο όπου υπάρχουν δυο μονάδες υγροποίησης φυσικού αερίου.

Το «Βήμα της Κυριακής» σε δημοσίευμα του ανέφερε ότι ο αγωγός East Med εγκαταλείπεται και αντί αυτού εξετάζεται στο σχέδιο το φυσικό αέριο μόλις φθάσει με αγωγό στην αιγυπτιακή ακτή να μεταφερθεί μέσω νέοι αγωγού στο έδαφος της Αιγύπτου μέχρι τα ανατολικά σύνορα της χώρας και από εκεί να κατσασκευασθεί νέος υποθαλάσσιος αγωγούς προς την Κρήτη...

Το δημοσίευμα αυτό προκάλεσε αντιδράσεις στην Λευκωσία καθώς σύμφωνα με δημοσιεύματα ο κ. Αναστασιάδης δεν είχε ενημερωθεί για τέτοιες ελληνικές ιδέες και προτάσεις και δημιουργήθηκε σύγχυση, καθώς υπήρχε η αίσθηση ότι ο κ. Μητσοτάκης είχε μεταφέρει αυτή την πρόταση στον Μ. Νετανιάχου που αποκόμισε την εντύπωση ότι πρόκειται πέριξ ελληνικής πρότασης, ενώ η Αθήνα υποστηρίζει ότι πρόκειται για πρόταση του Αιγύπτιου προέδρου Αλ Σίσι.

Η Ελλάδα ενδιαφέρεται φυσικά για τον East Med αλλά επιδιώκει ώστε τα εναλλακτικά σενάρια να είναι συμβατά με τις ελληνικές επιδιώξεις. Καθώς και η προοπτική εξαγωγής του φυσικού αερίου από το αιγυπτιακό έδαφος μπορεί να γίνει είτε με αγωγό προς την Κρήτη είτε μέσω πλοίων σε μορφή LNG προς την Αλεξανδρούπολη με προορισμό τις αγορές των Βαλκανίων και της Κεντρικής - Ανατολικής Ευρώπης.

Για την Κύπρο, ενδεχόμενη εγκατάλειψη του East Med που θα διέρχεται από την Κυπριακή ΑΟΖ θα έχει αρνητικές επιπτώσεις καθώς περιορίζεται ο ρόλος της μέχρις οπτού έχει την δική της παραγωγή φυσικοί αερίου που υποχρεωτικά θα διασυνδεθεί με τον αγωγό του Ισραήλ προς την Αίγυπτος. Εξάλλου υπάρχει και διακρατική Συμφωνία Λευκωσίας - Καΐρου για αγωγό από την κυπριακή ΑΟΖ προς την Αίγυπτο.

Βεβαίως εάν δοθεί το πρόκριμα σε άλλες επιλογές έναντι του East Med, γίνεται παράκαμψη του «βέτο» που έχει θέσει η Τουρκία, που απαιτεί να υποβληθεί στην έγκριση της το έργο, θεωρώντας ότι διέρχεται από τουρκική υφαλοκρηπίδα της Ανατολικής Μεσογείου όπως αυτή αποτυπώνεται από το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας...

Από την άλλη πλευρά βεβαίως είναι ερωτηματικό εάν οι ξένες εταιρίες θα θελήσουν να επενδύσουν, σε μια τέτοια περίοδο μάλιστα, μεγάλα ποσά σε βαριές υποδομές στο έδαφος της Αιγύπτου, όταν η αβεβαιότητα για το τι θα συμβεί μετά τον Αλ Σίσι ανησυχεί τους πάντες. Και πολύ περισσότερο από τις εταιρείες φυσικά, προκαλεί δεύτερες σκέψεις στο Ισραήλ που θέλει να έχει εναλλακτικά σχέδια εξαγωγής φυσικού αερίου, αλλά όπως δεν ήθελε να βρεθεί εξαρτημένο από την Τουρκία για την εξαγωγή του αερίου του άλλο τόσο δεν θέλει να εγκλωβισθεί στην επιλογή ενός αγωγού προς την Αίγυπτο, που πιθανόν μετά τον Αλ Σίσι, δεν θα έχει ένα και τόσο φιλικό έναντι του Ισραήλ, καθεστώς.

Και το Ισραήλ συζητά την Αίγυπτο χωρίς να εγκαταλείπει όμως τον East Med καθώς θεωρεί ότι λειτουργεί συμπληρωματικά...

Μέσα σε αυτό το κλίμα η Αίγυπτος δέχεται στενό μαρκάρισμα από την Άγκυρα στο θέμα των θαλασσίων ζωνών αν και το Κάϊρο δεν πρόκειται να ενδώσει. Τουλάχιστόν όσο υπάρχει στο Προεδρικό Μέγαρο ο Αλ Σίσι.

Όμως υπάρχει ένα θέμα με τη στάση του Καΐρου.

Οι Αιγύπτιοι είναι προφανές ότι επιχειρούν να εκμεταλλευθούν την κατάσταση, με μια μονομερή ενέργεια, και να διεκδικήσουν κεκτημένα σε μια περιοχή μη οριοθετημένης υφαλοκρηπίδας. Και υποστηρίζουν σύμφωνα με διπλωματικές πηγές ότι το συγκεκριμένο οικόπεδο θα ανήκει στην Αίγυπτος είτε στο σενάριο της αποδοχής της τουρκικής θέσης για οριοθέτηση με βάση τη μέση γραμμή μεταξύ των ακτών της Τουρκίας και της Αιγύπτου είτε με επέκταση της συμφωνίας Ελλάδας - Αιγύπτου προς τα Ανατολικά(με μια αυθαίρετη πάντως ερμηνεία ότι θα γίνονταν εκ προοιμίου αποδεκτή από την Ελλάδα ,αντίστοιχη μείωση της επήρειας των νησιών που υπήρξε και με τη μερική Ελληνοαιγυπτιακή Συμφωνία του Αυγούστου 2020.) και μόνο στο υποθετικό σενάριο της πλήρους επήρειας όλων των νησιών θα μπορέσει να διεκδικηθεί τμήμα του από την Ελλάδα.

Αυτό δεν αλλάζει το ότι πρόκειται για μονομερή ενέργεια που αφενός δίνει «επιχειρήματα» στην Τουρκία, και επιχειρεί να προκαταλάβει τις μελλοντικές συνομιλίες με την Ελλάδα για επέκταση της οριοθέτησης και προς Ανατολάς.

Όσο για τον κ. Τσαβούσογλου πριν σπεκουλάρει θα έπρεπε να κοιτάξει ολόκληρο τον χάρτη. Και να δει ότι οι άδειες των Αιγυπτίων ανατολικά ακολουθούν τη Συμφωνία Κύπρου- Αιγύπτου του 2003 (την οποία έχει δηλώσει η Τουρκία ότι δεν αναγνωρίζει) και δυτικά ακολουθούν και κατοχυρώνουν έτσι την οριοθετική γραμμή της Ελληνοαιγυπτιακής Συμφωνίας, η οποία ανατρέπει το τουρκολυβικό Μνημόνιο αλλά και «σκεπάζει» τις Άδειες τις οποίες θέλει να παραχωρήσει για έρευνα στην κρατική εταιρία ΤΡΑΟ, που φθάνουν μέχρι τα χωρικά ύδατα των νησιών μας...

Νίκος Μελέτης
Liberal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση