Τι οδηγεί στη μείωση των εντάσεων μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας

Του Κώστα Ράπτη

Ο Ερντογάν αναζητεί φίλους όπου μπορεί να τους βρεί. Αυτή την εκτίμηση διατυπώνει η Ιλκέ Τοϊγκούρ, αναλύτρια στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Θεμάτων και Ασφάλειας και το Elcano Royal Institute, μιλώντας στο France24. Το ότι η αναζήτηση φίλων έφθασε μέχρι τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, του οποίου πρόσφατα ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας έφτασε να αμφισβητεί την νοητική ευστάθεια, δεν θα πρέπει λοιπόν να εκπλήσσει.

Η Γαλλία και η Τουρκία βρέθηκαν να υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα τόσο στη Λιβύη όσο και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενώ οι φιλοδοξίες της Άγκυρας για περιοχές αλλοτινής γαλλικής κυριαρχίας, όπως η Ανατολική Μεσόγειος, το Μαγρέμπ και εκείθεν ακόμη και η υποσαχάρια Αφρική, αποτέλεσαν "κόκκινο πανί” για το Παρίσι, που τις αντιμετώπισε ως κίνδυνο υποβάθμισής του ακόμη και στον ενδοευρωπαϊκό συσχετισμό.

Όμως η ευχετήρια επιστολή που απέστειλε με την ευκαιρία του Νέου Έτους ο Ερντογάν στον Μακρόν, απαντήθηκε θερμά, με τον Γάλλο πρόεδρο να υπόσχεται τη διεξαγωγή διαλόγου με τον ομόλογό του σε θέματα όχι μόνο περιφερειακά, αλλά και "εκπαιδευτικά” - όπερ πιθανότατα παραπέμπει στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει, δια της δημιουργίας ενός Ισλάμ γαλλικής κοπής, ό,τι ο ίδιος αποκαλεί ισλαμικό σεπαρατισμό εντός της επικράτειάς του.

Και του μεν Ερντογάν τα κίνητρα είναι εμφανή. Η προοπτική ανάληψης της εξουσίας από τον Τζο Μπάιντεν στις ΗΠΑ δημιουργεί μεγάλη νευρικότητα στον Τούρκο ηγέτη, ο οποίος χάνει πλέον το προνόμιο της εύκολης πρόσβασης (είτε άμεσα είτε δια των προεδρικών γαμπρών Τζέραντ Κούσνερ και Μπεράτ Αλμπαϊράκ) στον ένοικο του Λευκού Οίκου.

Οι επικριτικές δηλώσεις Μπάιντεν για την Τουρκία είναι καταγεγραμμένες, η διακομματική συναίνεση στο Κογκρέσο για την εμβάθυνση των κυρώσεων κατά της γείτονος είναι δεδομένη (και αποφορτίζει τις διαφωνίες ως προς το Ιράν) και η νεοψυχροπολεμική αποφασιστικότητα να εμποδισθούν παρασπονδίες των συμμάχων προς την κατεύθυνση της Ρωσίας επίσης.

Η ανακοίνωση μάλιστα του διορισμού του Μπρετ ΜακΓκέρκ ως επικεφαλής για τα θέματα Μέσης Ανατολής στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, αποτελεί για τους Τούρκους ιθύνοντες ιδιαίτερα δυσάρεστο προμήνυμα, καθώς ο άλλοτε ειδικός προεδρικός απεσταλμένος για τον διεθνή συνασπισμό καταπολέμησης του "Ισλαμικού Κράτους” αποτελεί θιασώτη της παραμονής των αμερικανικών δυνάμεων στη βορειοανατολική Συρία με τη στήριξη του κουρδικού στοιχείου.

Δεδομένων των αναταράξεων στην τουρκική οικονομία, οι οποίες έχουν και σημαντικό αποτύπωμα στις διαθέσεις της κοινής γνώμης έναντι κυβέρνησης, η διατήρηση εντάσεων τόσο προς την αμερικανική όσο και προς την ευρωπαϊκή πλευρά αποτελεί για τον Ερντογάν πολυτέλεια, ιδίως αν αναλογισθεί κανείς ότι η Ε.Ε. αντιπροσωπεύει το 67,2% των ξένων άμεσων επενδύσεων στην Τουρκία από το 2002, οπότε ήρθε στα πράγματα το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.

Αν όμως ισχύει για την πλευρά του Ερντογάν ότι δεν μπορεί να πάει πολύ μακριά την αντιπαράθεση, ισχύει επίσης και για τον Γάλλο πρόεδρο.

Η αλλαγή σκυτάλης στη Ουάσιγκτον δημιουργεί σε όλους τους παραδοσιακούς συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή μια τάση συσπείρωσης και παραμερισμού των προηγούμενων μεταξύ τους αντιπαραθέσεων.

Η εξομάλυνση των σχέσεων τριών αραβικών μοναρχιών και του Σουδάν με το Ισραήλ και η επανασυμφιλίωση του Κατάρ με τους γείτονές του δίνουν ώθηση και στην επιχειρούμενη αποκατάσταση των σχέσεων της Τουρκίας με τη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ.

Ο Μακρόν έχει λίγες πιθανότητες παρεμβολής στα ζητήματα της περιοχής με μόνο στήριγμα τα Ηνωμένα Αραβική Εμιράτα. Επιπλέον το άνοιγμα γαλλικού διαύλου προς τον Ερντογάν, στερεί την αποκλειστικότητα της ευρωτουρκικής διαμεσολάβησης από το Βερολίνο.

Από αυτή την άποψη ο ένοικος των Ηλυσίων μοιάζει σαν να παραδειγματίζεται από τη ρωσική διπλωματία, η οποία βρήκε επωφελέστερη την "οριοθέτηση” της Τουρκίας δια της συνεργασίας παρά δια της αναμέτρησης.

Άλλωστε, αποτελεί ο ίδιος ο Μακρόν το τελευταίο διάστημα αντικείμενο ρωσικού "φλερτ”, καθώς η Μόσχα ρίχνει τους τόνους των επικρίσεων απέναντι στο Παρίσι, προτιμώντας να επικεντρώνεται στο Βερολίνο. Η έλευση του Μπάιντεν δημιουργεί νέες δυνάμεις έλξης και προς αυτή την πλευρά του τριγώνου.

Capital

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση