Οι κρίσιμες εξελίξεις εν όψει του Ερντογάν
Οι συνομιλίες του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά στην Άγκυρα επέφεραν το θετικό αποτέλεσμα της εκτόνωσης της μεγάλης έντασης και της επανέναρξης των προσπαθειών ομαλού διμερούς διαλόγου, αλλά ο δρόμος παραμένει δύσβατος, και μετά τη συμφωνία για επίσκεψη του προέδρου Ρ.Τ. Ερντογάν στην Αθήνα (τέλη Νοεμβρίου - αρχές Δεκεμβρίου) και τη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, στη Θεσσαλονίκη, τον Φεβρουάριο.
Κύριο ζητούμενο είναι η επίτευξη και, κυρίως, η διατήρηση μιας «λειτουργικότητας» σχέσεων, αντί του παγώματος ή και της πλήρους κατάρρευσης των επαφών λόγω των προκλήσεων στο Αιγαίο και σε άλλα μέτωπα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, λόγω της μη λειτουργικότητας, δεν είχαν προχωρήσει οι συζητήσεις (που άρχισαν τον Μάιο του 2016 κατά την τότε συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον κ. Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη) για επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα, καθώς και για επίσκεψη του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλου στην Άγκυρα.
Όπως, επίσης, δεν συνεδρίασε το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη την περασμένη εβδομάδα, αν και είχε ληφθεί απόφαση σύγκλησής του από τις αρχές του καλοκαιριού. Κρίθηκε (ορθώς) ότι, αφού υπήρχαν ελάχιστες πιθανότητες επιτυχούς διεξαγωγής των εργασιών του συμβουλίου, θα ήταν καλύτερο να αναβληθεί, προλαμβάνοντας μεγαλύτερη ένταση.
Υπό αυτά τα δεδομένα, υφίστανται τρία σημεία προβληματισμού εν όψει της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στην ελληνική πρωτεύουσα:
• Πρώτον, η στάση της Άγκυρας στην προσφυγική-μεταναστευτική κρίση. Η Κομισιόν, η FRONTEX και η ελληνική κυβέρνηση τηρούν χαμηλούς τόνους, συγκρίνοντας τις παρούσες μεταναστευτικές ροές με τα στατιστικά στοιχεία της κορύφωσης της κρίσης, το 2015. Ωστόσο, η εικόνα είναι πολύ διαφορετική, συγκρίνοντας το 2017 με το 2016, όταν η Άγκυρα έδειχνε ακόμα μέριμνα τήρησης της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε. - Τουρκίας του Μαρτίου του ίδιου έτους. Τον Αύγουστο, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο φέτος εισήλθαν στη χώρα μας περισσότερα από 15.000 άτομα, έναντι λιγότερων από 3.800 το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Δεν υπάρχουν πλέον αμφιβολίες ότι, μολονότι ο κ. Ερντογάν επιθυμεί τη διατήρηση της Κοινής Δήλωσης του 2016 (επειδή η Τουρκία εισπράττει πολλά χρήματα ως αντιπαροχή), εφαρμόζει ταυτόχρονα πολιτική αργής διάβρωσής της και δημιουργίας νέων προβλημάτων στην Ε.Ε. για το Μεταναστευτικό. Επομένως, το ερώτημα είναι αν θα συνεχίσει να το πράττει, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι η Ελλάδα, ως ανατολικό σύνορο και ως πύλη εισόδου της Ε.Ε., είναι η πρώτη που πληρώνει το κόστος της πολιτικής του.
• Δεύτερον, οι διπλωματικές (και στρατιωτικές) ισορροπίες στο τρίγωνο Ουάσινγκτον - Αθήνα - Άγκυρα. Η Αθήνα διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι οι ΗΠΑ, σε αντίθεση με πολλά μέλη της Ε.Ε., αναγνωρίζουν πραγματικά τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας και είναι πρόθυμες να συνδράμουν στην ενίσχυσή της, καθώς οι σχέσεις Ουάσινγκτον - Άγκυρας επιδεινώνονται διαρκώς. Η ελληνική πλευρά μπορεί, συνεπώς, να αξιοποιήσει τη νέα κατάσταση και να δείξει στον κ. Ερντογάν ότι διαθέτει έναν ισχυρότατο ξένο υποστηρικτή. Απαιτούνται, φυσικά, λεπτοί χειρισμοί, γιατί (σε αντίθεση με τις καφενειακές και διαδικτυακές υπεραπλουστεύσεις) ούτε «η Τουρκία διαλύεται αύριο» ούτε «οι ΗΠΑ την έχουν ξεγράψει». Και, επιπλέον, είναι αμφίβολο αν η χώρα μας θέλει ή μπορεί να υποδεχθεί, πέραν της Σούδας, πρόσθετες συμμαχικές αμυντικές δομές.
• Τρίτον, το πάγιο πρόβλημα της τουρκικής στάσης στο Κυπριακό και το Αιγαίο. Αν και εξελίξεις στη Μεγαλόνησο δεν προβλέπονται πριν από τις εκλογές του Φεβρουαρίου ή τις αρχές του καλοκαιριού, ιδιαίτερη σημασία έχει, όπως δήλωσε ο κ. Κοτζιάς, το τουρκικό μήνυμα ότι «εάν συνεχίσουμε τη διαπραγμάτευση, θέλουμε να κουβεντιάσουμε, από πριν, μαζί σας τα δύσκολα ζητήματα». Είναι, άραγε, πρόθυμος ο Τούρκος πρόεδρος για αλλαγή στάσης στα ζητήματα ασφάλειας και εγγυήσεων, αφού μόνο αυτές οι πτυχές του Κυπριακού αφορούν την Ελλάδα; Και έχει διάθεση τερματισμού, αφενός, των μαζικών παραβιάσεων στο Αιγαίο και, αφετέρου, της αμφισβήτησης των ελληνικών δικαιωμάτων επί (όποιων) κοιτασμάτων στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή;
Αλέξανδρος Τάρκας
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα και Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
"Δημοκρατία"
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...