Ελληνική εξωτερική πολιτική και γεωπολιτικές παράμετροι
Του Γεωργίου Σαββαΐδη
Οι σκέψεις που ακολουθούν, ένα και μόνο σκοπό φιλοδοξούν να υπηρετήσουν. Τον σκοπό ανάδειξης και αξιοποίησης του γεωπολιτικού και γεωστρατηγικού παράγοντος στον σχεδιασμό και άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας.
Το ζήτημα δεν είναι ούτε νέο ούτε άγνωστο, αντιθέτως ευρίσκετο συνειδητά ή ασυνείδητα στο επίκεντρο των εξωτερικών στοχεύσεων της χώρας από καταβολής του σύγχρονου ελληνικού κράτους, στο πρώτο ήμισυ του 19ου αιώνα. Σήμερα όμως το ζήτημα λαμβάνει ιδιαίτερη σημασία υπό το φως της οικονομικής κρίσεως που βιώνει η χώρα και ο λαός της, γεγονός που επιβάλλει εθνική συστράτευση, εκπόνηση στρατηγικής και αξιοποίηση όλων εκείνων των παραγόντων είτε σταθερών είτε και ευκαιριακών (αστάθμητων), που διατίθενται στην φαρέτρα μας ή ανακύπτουν στην πορεία μας.
Αναφερόμενοι στις γεωπολιτικέςε παραμέτρους, η σκέψη μας στρέφεται σχεδόν αυτόματα στη γεωγραφική και γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας, τα σύνορά της (χερσαία και θαλάσσια) και δη στην ιστορική της διαδρομή, τις σχέσεις φιλίας ή και αντιπαλότητας που οικοδομήσαμε με τα άλλα κράτη, γειτονικά ή μη, τις συμμαχίες που συνήψαμε (διμερείς και πολυμερείς), τους πολέμους που διεξαγάγαμε (ασχέτως αποτελέσματος) και τέλος την εμπλοκή μας καθ’ οιονδήποτε τρόπο στις διεθνείς εξελίξεις με θετικό ή αρνητικό τρόπο, και γενικότερα στη θέση της χώρας μας στο διεθνές γίγνεσθαι.
Θα ήταν μάλλον κοινότοπο, αλλά όμως ακριβές να σημειώσει κάποιος, ότι τα προαναφερθέντα, ως παράμετροι και εξελίξεις καθόρισαν, βεβαίως με μεγάλες αναταράξεις, την μοίρα και την πορεία της χώρας κατά τρόπο τελικά σταθεροποιητικό και ιστορικά επωφελή.
Επίσης, επέτρεψαν, μετά τη στρατηγική δεκαετία του 1940, την εμπέδωση της ειρήνης και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας μέσα σε ένα περιβάλλον σχετικά προβλέψιμο από πλευράς σταθερότητας και ασφάλειας.
Οι οικονομική κρίση όμως που εκδηλώθηκε στον ευρωπαϊκό χώρο τα τελευταία χρόνια, με μεγαλύτερη αν και ανομοιογενή έκφραση και διάσταση στο νότιο τμήμα του, σε συνδυασμό με ορισμένες άλλες διεθνείς εξελίξεις, στις οποίες εμπλέκονται τρίτοι παίκτες ΗΠΑ, Ρωσία, Μεσανατολικές και Νοτιο-μεσογειακές χώρες, επιβάλλει επανεκτίμηση και ανασχεδιασμό του ελληνικού ρόλου και εμπλοκής σε αυτές.
Για να γίνουμε σαφέστεροι, ενδεικτικά αναφέρουμε την μείωση του ενεργού αμερικανικού ενδιαφέροντος για τις εξελίξεις στη Ν. Ευρώπη (Βαλκάνια), την αργή αλλά προοδευτική τους απεμπλοκή, τουλάχιστον σε στρατιωτικό επίπεδο, από τις κρίσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, περιλαμβανομένων των ελληνοτουρκικών τριβών και εντάσεων, τον πάντοτε ελλειπτικό και ασταθή βηματισμό της ΕΕ στον χώρο της Μέσης Ανατολής, αλλά και της βορειο-αφρικανικής Μεσογειακής λεκάνης, την προϊούσα ρωσική φιλοδοξία να δραστηριοποιηθεί με πολύ πιο ενεργό και συγκροτημένο τρόπο σε ανοιχτά ζητήματα της περιφέρειάς μας (Συρία, Ιράν ) κ.λ.π.
Άξια επισημάνσεως επίσης είναι η εντός ΝΑΤΟ επιχειρούμενη συναντίληψη και συνεργατική έκφραση απόψεων και συμφερόντων ΗΠΑ, Ευρώπης και Ρωσίας, αντί της παραδοσιακής αντίθεσης και αντιπαράθεσης.
Τα προαναφερθέντα στο σύνολό τους ενέχουν ενεργά στοιχεία γεωπολιτικής για την ελληνική εξωτερική πολιτική. Εάν συλληφθούν εγκαίρως τα αίτια και οι εκτιμώμενες επιπτώσεις τους, είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν στην προσπάθεια επανεύρεσης της μειωμένης αξιοπιστίας της χώρας και της τροφοδοσίας της εξωτερικής της πολιτικής με συγκριτικά πλεονεκτήματα, σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Όμως αν και συνιστούν αξιόλογα γεωπολιτικά εργαλεία, από μόνα τους δεν αρκούν. Το μειωμένο ειδικό βάρος της χώρας, η ποθητή ανάπτυξη και η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης στις επιμέρους εκφάνσεις της, απαιτούν πρόσθετες προσπάθειες και συνεκτίμηση παραμέτρων.
Γεωπολιτικά εργαλεία διαθέτουμε και οφείλουμε να τα εκμεταλλευθούμε, όταν πρώτον η εν γένει συμπεριφορά μας (και στο εσωτερικό της χώρας) εμπνεύσει διεθνή εμπιστοσύνη, σοβαρότητα και δέσμευση στην αντιμετώπιση ενός προβλήματος (εσωτερικού ή διεθνούς), δεύτερον όταν μέσω πολιτικών επιδιώκουμε την σύμπηξη συμμαχιών, κοινότητα συμφερόντων και ανάληψης πρωτοβουλιών και ενεργειών, και όταν, τέλος και απαραιτήτως, εξηγούμε και πείθουμε τους τρίτους, φίλους και αντιπάλους, ότι έχουν πολλά να κερδίσουν εφόσον αντιμετωπίσουν τη χώρα μας ως ενεργό πόλο εξαγωγής και διαχύσεως ασφάλειας, προβλέψεως και σταθερότητας στον άμεσο περίγυρό της αλλά και πέραν αυτού, δηλαδή στην προβληματική γεωπολιτική της περιφέρεια.
Η προσπάθειά μας απαιτεί χρόνο και συνέπεια. Οι γεωπολιτικές παράμετροι εμφανίζουν, εκ πρώτης όψεως μία σχετικά σταθερή μορφή, ιδίως εάν συσχετισθούν με την παραδοσιακή έννοια της γεωπολιτικής. Όμως τις τελευταίες δεκαετίες εμβολιάσθηκαν από τα στοιχεία της ανασυνθέσεως και της ρευστότητας οι οποίες απαιτούν, εκτός των άλλων, νηφάλια καιν επαγγελματική προσέγγιση, χειρισμό και αξιοποίηση.
Ο κ. Γ. Σαββαΐδης είναι πρέσβης ε.τ. και πρ. γενικός γραμματέας ΥΠΕΞ
Πηγή εφημ. «Καθημερινή»
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...