Θα πρέπει η Γερμανία να φύγει από το ευρώ;

Το περασμένο καλοκαίρι, ο χρηματιστής Τζορτζ Σόρος προέτρεψε τη Γερμανία να δεχθεί τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, που καλούσε τη χώρα να «ηγηθεί ή να φύγει». Τώρα λέει ότι η Γερμανία θα πρέπει να φύγει από το ευρώ, αν συνεχίσει να μπλοκάρει την εισαγωγή ευρωπαϊκών ομολόγων. Ο Σόρος παίζει με τη φωτιά, σχολιάζει ο Hans-Werner Sinn, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Το να φύγει από την ευρωζώνη είναι αυτό ακριβώς που ζητά το νεοϊδρυθέν κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία, το οποίο αντλεί υποστήριξη από ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας.

Η ώρα της κρίσης πλησιάζει γρήγορα. Η Κύπρος είναι σχεδόν έξω από το ευρώ, με την κατάρρευση των τραπεζών της να έχει καθυστερήσει από την επιτροπή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την Έκτακτη Ενίσχυση της Ρευστότητας, ενώ τα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα με επικεφαλής τον Μπέμπε Γκρίλο και τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι απέσπασαν συνδυαστικά το 55% της λαϊκής ψήφου στις τελευταίες γενικές εκλογές της Ιταλίας. Επιπλέον, οι Έλληνες και οι Ισπανοί είναι απίθανο να αντέξουν για πολύ ακόμα την πίεση της οικονομικής λιτότητας, με την ανεργία των νέων να φτάνει το 60%. Το κίνημα ανεξαρτησίας στην Καταλονία έχει τόσο μεγάλη δυναμική, ώστε ένας ισπανός στρατηγός ορκίστηκε να στείλει στρατεύματα στην επαρχία της Βαρκελώνης αν η περιοχή διεξάγει δημοψήφισμα για την απόσχιση.

Η Γαλλία, επίσης, αντιμετωπίζει προβλήματα ανταγωνιστικότητας και δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της για το δημοσιονομικό σύμφωνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Πορτογαλία χρειάζεται ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης και η Σλοβενία ​​θα μπορούσε σύντομα να ζητήσει διάσωση.

Πολλοί επενδυτές υποστηρίζουν τις απόψεις του Σόρος. Θέλουν να το βάλουν στα πόδια – να ξεφορτώσουν τις τοξικές μετοχές του στους διακυβερνητικούς διασώστες, οι οποίοι θα πρέπει να τα πληρώσουν με τα έσοδα από πωλήσεις ευρωομολόγων και να τοποθετήσουν τα χρήματά τους σε πιο ασφαλείς παραδείσους. Ήδη ο λαός υπομένει μια κακομεταχείριση σε μια προσπάθεια να μαζέψει τίτλους σκουπίδια και να στηρίξει τις αδύναμες τράπεζες, με τα ιδρύματα που χρηματοδοτούνται από τους φορολογούμενους, όπως η ΕΚΤ και τα προγράμματα διάσωσης που μέχρι τώρα έχουν δώσει 1.200 δις ευρώ σε διεθνείς πιστώσεις.
Αν ο Σόρος είχε δίκιο και η Γερμανία έπρεπε να επιλέξει μεταξύ ευρωομολόγων και ευρώ, πολλοί Γερμανοί σίγουρα θα προτιμούσαν να εγκαταλείψουν το ευρώ. Το νέο γερμανικό πολιτικό κόμμα θα προσελκύσει πολύ μεγαλύτερη στήριξη και το συναίσθημα θα μπορούσε να γενικευθεί. Το ίδιο το ευρώ θα τελείωνε: τελικά, η κύρια αποστολή του ήταν να σπάσει την κυριαρχία της Bundesbank στη νομισματική πολιτική.

Αλλά ο Σόρος έχει άδικο. Κατ’ αρχήν, δεν υπάρχει καμία νομική βάση για το αίτημά του. Το άρθρο 125 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύει ρητά την ισομερή κατανομή των χρεών. Και το χειρότερο, ο Σόρος δεν αναγνωρίζει την πραγματική φύση των προβλημάτων της ευρωζώνης. Η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση είναι απλώς ένα σύμπτωμα της υποκείμενης πάθησης της νομισματικής ένωσης: της απώλειας της ανταγωνιστικότητας των νότιων μελών.

Το ευρώ έδωσε στις χώρες αυτές πρόσβαση σε φθηνή πίστωση, κάτι που χρησιμοποιήθηκε για να χρηματοδοτήσεις αυξήσεις μισθών που δεν συμβάδιζαν με την αύξηση της παραγωγικότητας. Αυτό οδήγησε σε μια έκρηξη των τιμών και τεράστια εξωτερικά ελλείμματα. Αν παρέμεναν σε αυτές τις χώρες οι υπερβολικές τιμές και το ονομαστικό εισόδημα με τεχνητά φτηνά δάνεια, εγγυημένα από άλλες χώρες, η απώλεια της ανταγωνιστικότητας θα ήταν μόνιμη. Η κατοχύρωση της σχέσης οφειλέτη-δανειστή μεταξύ των κρατών της ευρωζώνης θα τροφοδοτούσε πολιτικές εντάσεις – όπως συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες στις πρώτες δεκαετίες του.

Προκειμένου να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητα, οι νότιες χώρες θα πρέπει να μειώσουν τις τιμές των αγαθών τους, ενώ οι βόρειες χώρες θα πρέπει να δεχθούν υψηλότερο πληθωρισμό. Τα ευρωομόλογα, ωστόσο, θα εμπόδιζαν ακριβώς αυτό το αποτέλεσμα, επειδή οι σχετικές τιμές στο βορρά μπορεί να αυξηθούν μόνο όταν οι βόρειοι αποταμιευτές επενδύσουν τα κεφάλαιά τους στο εσωτερικό, αντί να τα βλέπουν να συνοδεύονται δημόσια στο νότο, από τις πιστωτικές εγγυήσεις που χρηματοδοτούνται από φορολογούμενους.

Σύμφωνα με μια μελέτη της Goldman Sachs, χώρες όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία θα πρέπει να γίνουν 20-30% φθηνότερες και οι γερμανικές τιμές θα πρέπει να αυξηθούν κατά 20% σε σχέση με το μέσο όρο της ευρωζώνης. Για να είμαστε σίγουροι, αν η Γερμανία εγκατέλειπε το κοινό νόμισμα, ο δρόμος της επιστροφής στην ανταγωνιστικότητα θα ήταν ευκολότερος για τις χώρες του Νότου, δεδομένου ότι το ευρώ που θα απέμενε θα υποτιμούταν. Αλλά το θεμελιώδες πρόβλημα στις χώρες της κρίσης θα παρέμενε για όσο διάστημα οι άλλες ανταγωνιστικές χώρες παραμένουν στην ευρωζώνη. Η Ισπανία, για παράδειγμα, θα έπρεπε και πάλι να μειώσει τις τιμές της κατά 22-24% σε σχέση με το νέο μέσο όρο της ευρωζώνης.

Από την άποψη αυτή, οι χώρες της κρίσης δεν θα γλίτωναν τις επώδυνες περικοπές για όσο διάστημα παρέμεναν σε μια νομισματική ένωση που δεν περιλαμβάνει ανταγωνιστικές χώρες. Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί αυτό θα ήταν να βγουν από το ευρώ και να υποτιμήσουν τα νέα νομίσματά τους. Αλλά μέχρι στιγμής, δεν είναι πρόθυμες να ακολουθήσουν αυτή τη διαδρομή. Πολιτικά, θα ήταν ένα μεγάλο λάθος για τη Γερμανία να εγκαταλείψει το ευρώ, επειδή κάτι τέτοιο θα επανέφερε το Ρήνο ως τα σύνορα μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας. Η γαλλογερμανική συμφιλίωση, η μεγαλύτερη επιτυχία της μεταπολεμικής περιόδου στην Ευρώπη, θα κινδύνευε.

Όμως, η μόνη επιλογή που παραμένει, όσο δυσάρεστη και να είναι σε ορισμένες χώρες, είναι να ενισχύσουν τους περιορισμούς του προϋπολογισμού στην ευρωζώνη. Μετά από χρόνια εύκολου χρήματος, πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος επιστροφής στην πραγματικότητα. Αν μια χώρα χρεοκοπήσει, θα πρέπει να αφήσει τους πιστωτές της να γνωρίζουν ότι δεν μπορεί να εξοφλήσει τα χρέη της. Και οι κερδοσκόποι θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη των αποφάσεών τους και να σταματήσουν να φωνάζουν για τα χρήματα των φορολογουμένων κάθε φορά που οι επενδύσεις τους δεν πάνε καλά.

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση