Η Ελλάδα παραδόθηκε δίχως αντίσταση

• Δίχως ριζικές αλλαγές στην πολιτική της Ε.Ε. οι προοπτικές της Ελλάδας και της Ευρώπης για έξοδο από την κρίση είναι σχεδόν ανύπαρκτες, υποστηρίζει ο Heiner Flassbeck, ο οποίος διατέλεσε υφυπουργός Οικονομικών της Γερμανίας επί καγκελαρίου Σρέντερ την περίοδο 1998-2000 όταν «στηνόταν το ευρώ».

Εκτιμά ότι δεν υπάρχει σήμερα πολιτική θέληση να συζητηθούν τα προβλήματα με ανοιχτό μυαλό. Η Ελλάδα, οι άλλες νοτιο-ευρωπαϊκές χώρες και η Γαλλία, σημειώνει, παραδόθηκαν πάρα πολύ νωρίς και δίχως αντίσταση στις απαιτήσεις των Γερμανών.

Είναι η ελληνική τραγωδία απλώς το αποτέλεσμα ενός διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος και μιας ιδιότυπης πολιτικής κουλτούρας, ανεξαρτήτως των οικονομικών σχέσεων και διασυνδέσεων μέσα στην ευρωπαϊκή νομισματική ένωση;

Οχι, η Ελλάδα έχει τα δικά της ιδιαίτερα προβλήματα, που πηγάζουν από τα χαρακτηριστικά που αναφέρατε, αλλά, από την άλλη μεριά, αυτό που συνέβη στη χώρα σας είναι μέρος μιας μεγαλύτερης τραγωδίας όπου ακόμα αναμένεται η λύση και δεν διεξάγεται καμία σοβαρή συζήτηση. Το μέρος της μεγαλύτερης τραγωδίας έχει να κάνει με τις εξωτερικές ανισορροπίες μέσα στην ευρωζώνη και αφορά μια κατάσταση όπου η Γερμανία είναι υπερ-ανταγωνιστική και όλες οι άλλες χώρες ακολουθούν την ουρά της

Η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει ακόμα και σήμερα να ισχυρίζεται στον ελληνικό λαό, και παρά τις συντριπτικές αποδείξεις που υπάρχουν απ' όλα τα διαθέσιμα στοιχεία και δεδομένα, ότι η κατάσταση βελτιώνεται και πως η μόνη έξοδος από την κρίση είναι μέσα από τους κανόνες του ΔΝΤ και της Ε.Ε. Πραγματικά, εσείς θεωρείτε ότι κάτι τέτοιο είναι έστω και στο ελάχιστο δυνατό βαθμό εφικτό;

Θα ήταν εφικτό αλλά μόνο κάτω από συνολικά τελείως διαφορετικές συνθήκες και καταστάσεις. Η Ελλάδα έχει απόλυτη ανάγκη από δύο πράγματα προκειμένου να βγει από την κρίση: πολύ χαμηλά επιτόκια δανεισμού και μια αναπτυσσόμενη οικονομία. Σήμερα δεν διαθέτει κανένα απ' αυτά. Και, κάτω από τις υπάρχουσες θεσμικές συνθήκες, τους δύο αυτούς συντελεστές μόνο η ευρωπαϊκή νομισματική ένωση συνολικά θα μπορούσε να τους παρέχει. Η έκδοση ενός ευρωομολόγου θα ωφελούσε την Ελλάδα και θα είχε μια πιθανότητα να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της μακροπρόθεσμα χάρη στους αυξανόμενους μισθούς αλλού και στην άνθηση της εγχώριας ζήτησης σε άλλες χώρες, και ιδιαίτερα στη Γερμανία.

Η Γερμανία υποστηρίζει ότι ένα σύμφωνο ανταγωνιστικότητας, που θα στηρίζεται ουσιαστικά στο μοντέλο της δικής της οικονομικής ανάπτυξης, είναι ο μόνος τρόπος για να επιζήσει η Ε.Ε. Μα δεν είναι το πρότυπο της γερμανικής ανάπτυξης βασισμένο σε μια πολιτική συστηματικής συμπίεσης των μισθών προς τα κάτω και αυξανόμενης ανεργίας;

Ακριβώς έτσι είναι. Εχετε απόλυτο δίκιο. Η ανταγωνιστικότητα είναι πάντα ανταγωνιστικότητα σε σχέση με κάποιον άλλον. Εάν η ευρωπαϊκή νομισματική ένωση προσπαθούσε να ακολουθήσει τον γερμανικό δρόμο, η διεθνής κοινότητα θα έβαζε φραγμό σε αυτή την εξέλιξη με βίαιο τρόπο. Επιπλέον, το γερμανικό πρότυπο δεν είναι καθόλου επιτυχημένο. Για την εγχώρια οικονομία και τους εργαζόμενους και από την άποψη της συνολικής ανάπτυξης είναι σκέτη καταστροφή. Μεταξύ 2000 και 2010, οι καθαρές εξαγωγές της Γερμανίας εκτινάχθηκαν στα ύψη, αλλά η εγχώρια ζήτηση έμεινε στάσιμη. Ούτε η αναμενόμενη αύξηση στην απασχόληση έγινε πραγματικότητα εξαιτίας της συμπίεσης των μισθών προς τα κάτω. Εν ολίγοις, τα ίδια αποτελέσματα θα υπάρξουν και σε όποια άλλη οικονομία προσπαθούσε να κάνει το ίδιο πράγμα, να εφαρμόσει δηλαδή το μοντέλο ανάπτυξης της Γερμανίας.

Μπορείτε να δείτε με ποιους τρόπους θα μπορούσε μια νέα ελληνική κυβέρνηση να επαναδιαπραγματευθεί εκ νέου τους όρους που υπογράφηκαν με το ΔΝΤ και την Ε.Ε.;

Είναι σίγουρο ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να επιμείνει ότι ο δρόμος για έξοδο από την ύφεση είναι αδιανόητος εάν δεν υπάρχει κανένα ουσιαστικό θετικό ερέθισμα από τον υπόλοιπο κόσμο. Σε όλες τις άλλες συγκρίσιμες περιπτώσεις στο παρελθόν, μια χώρα σε κατάσταση χρεοκοπίας διέθετε πάντα τη δυνατότητα να υποτιμήσει το νόμισμά της. Πάρτε για παράδειγμα την περίπτωση της Σουηδίας το 1992 ή της Αργεντινής. Ως εκ τούτου, το ελάχιστο που έχει ανάγκη η Ελλάδα είναι εξαιρετικά ευνοϊκοί όροι δανεισμού και μια ανθηρή ευρωπαϊκή οικονομία. Εάν οι άλλοι μέσα στην Ε.Ε. δεν συμβάλλουν στην υλοποίηση και των δύο αυτών παραγόντων, η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει προσκολλημένη στους όρους στους οποίους αρχικά συμφώνησε, δίχως να αυτοστραγγαλιστεί.

Ποια είναι η αίσθησή σας για το πού οδηγείται η Ευρώπη;

Δυστυχώς, είμαι πολύ απαισιόδοξος. Δεν βλέπω την πολιτική θέληση να συζητηθούν τα προβλήματα με ανοιχτό μυαλό. Η Ελλάδα και οι άλλες νοτιο-ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, παραδόθηκαν πάρα πολύ νωρίς και δίχως αντίσταση. Αντί να υποκύψουν στις γερμανικές κατηγορίες, θα έπρεπε να είχαν επιμείνει ότι η Γερμανία έπαιζε αντίθετα με τους κανόνες της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης ΟΝΕ για περισσότερο από δέκα χρόνια και πρέπει να συμβάλλει τουλάχιστον όσο και οι άλλες χώρες-μέλη προκειμένου να έχει μια πιθανότητα η Ενωση να επιβιώσει. Υπάρχει ακόμα μια πολύ μικρή πιθανότητα να αλλάξει η πορεία πλεύσης, καθώς γίνεται όλο και περισσότερο προφανές ότι με τα περιοριστικά οικονομικά μέτρα που εφαρμόζονται παντού δεν υπάρχει διέξοδος από την κρίση.

WHO is who?

Είναι κάτοχος διδακτορικού στα Οικονομικά από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, και επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Διετέλεσε υφυπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, υπεύθυνος για τις διεθνείς υποθέσεις, την Ε.Ε. και το ΔΝΤ. Από το 2007, είναι διευθυντής της Τμήματος για την Παγκοσμιοποιήση και τις Στρατηγικές Ανάπτυξης στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD). Είναι ο επικεφαλής συγγραφέας της επιστημονικής ομάδας που ετοιμάζει την ετήσια αναφορά της UNCTAD για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη. Είναι ο συγγραφέας πολλών μελετών της UNCTAD για τη σημερινή χρηματοοικονομική κρίση. Σε αυτές καταθέτει προτάσεις για εναλλακτικές οικονομικές πολιτικές που στοχεύουν στην ανάπτυξη, την αντιμετώπιση των παγκόσμιων ανισορροπιών και την αποφυγή συστημικών αναταραχών. Επίσης έχει γράψει πολλά βιβλία, στο τελευταίο από τα οποία αναλύει γιατί η πολιτική έχει παραδοθεί στους επιχειρηματίες και την πλουτοκρατία. Τέλος, είναι μέλος της επιτροπής για τη Μέτρηση της Οικονομικής Αποδοτικότητας και της Κοινωνικής Προόδου, την οποία καθιέρωσε ο πρόεδρος της Γαλλίας Ν. Σαρκοζί, και της ομάδας «Οι σκιώδεις G-8», της οποίας προεδρεύει ο Τζόσεφ Στίγκλιτζ.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση