In loco herendis

Το δικαίωμα της κληρονομιάς...

In loco herendis. Μια φράση δοσμένη στα λατινικά, μεστή νοημάτων και πολιτικής σημασίας. Η χρήση του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το δίκαιο ιδιοκτησίας και προέρχεται από την ρωμαϊκή νομική φιλοσοφική παράδοση. Ως νομική έκφραση υποδηλώνει την δυνατότητα ενός ατόμου –υποκειμένου- φυσικού προσώπου να διεκδικήσει το δικαίωμα της κληρονομιάς. In loco herendis: στην θέση του κληρονόμου.
Αλήθεια πόσοι από τους συνανθρώπους μας διεκδίκησαν και διεκδικούν περιουσιακά στοιχεία ή και πνευματικά δικαιώματα των τεθνεώτων συγγενών τους. Ειλικρινά είναι αναρίθμητες οι περιπτώσεις όπου φυσικά πρόσωπα - υποκείμενα, ακόμα και νομικά πρόσωπα τοποθετούν το εαυτό τους αυτόκλητα ή επί δικαίω στην θέση του κληρονόμου.
Διεκδικούν δηλαδή το δικαίωμα να καρπωθούν αγαθά και τίτλους ιδιοκτησίας που είναι «φυσιολογικό» να διεκδικούν ως άμεσοι απόγονοι των τεθνεώτων (υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου με αποκληρώνονται τέκνα που κρίθηκαν από τους τεθνεώτες ανάξια να ιδιοποιηθούν περιουσιακά στοιχεία), είτε προσβάλουν μια διαθήκη ως ψευδή με προφανείς σκοπούς.
Ώστε η ζωή βρίθει από πολλαπλές τέτοιες εκφάνσεις που λιγότερο η περισσότερο αποτελούν ένα μέρος της εργασιακής καθημερινότητας του κλάδου των δικηγόρων, των συμβολαιογράφων και των δικαστικών λειτουργών.
Ας υποθέσουμε, τώρα, πως δύο αναγνώστες διάβασαν έως εδώ το εν λόγω δοκιμιακό σκαρίφημα. Ο ένας ο ανέμελος θα περίμενε ίσως μια συνεχή ροή λόγου με αναλυτικές προτάσεις για το νομικό μας σύστημα. Ίσως; Ένας δεύτερος λίαν παρατηρητικός θα διαπίστωνε πως ο συντάκτης συγγραφέας εναρμονίζεται με τις επιταγές τις επαγωγική μεθόδου - από το γενικό στο επιμέρους.
Η πιθανολογική απόκριση από πλευράς του γράφοντα δεν θα επιχειρηθεί. Γιατί; Μα φυσικά επειδή ο φίλτατος λίαν παρατηρητικός αναγνώστης θα ισχυρισθεί πως το είδε ύστερα από υπόδειξη του. Μαντέψτε συμπεριφορά. Ο ανέμελος αναγνώστης εκνευρίζεται και φεύγει. Εννοείται πως δεν ολοκληρώνει την ανάγνωση του έργου. Αυτό απομένει κτήμα του δεύτερου αναγνώστη ενός «ελιτιστή» ή «κουλτουριάρη» κατά τον ανέμελο. Ο «κουλτουριάρης» ενθουσιασμένος παρουσιάζει το έργο με χαρά στους κλειστούς πνευματικούς ή φιλικούς κύκλους του. Εκεί θα παιχτεί το γνωστό θέατρο του παραλόγου, εάν πέσει πάνω σε παρα-μορφωμένους συνδαιτυμόνες το έργο θα γίνει φύλλο και φτερό. Τοποθετήσεις για τυπολογικές αστοχίες, μεθοδολογικά ατοπήματα εως απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί θα καταδικάσουν το έργο στην «αφάνεια».
Ο ανέμελος αναγνώστης θα χάσει την ευκαιρία να κατανοήσει ένα συγγραφικό έργο αλλά και να γίνει κοινωνός μιας θεωρίας - ενός αναλυτικού συλλογισμού που ίσως του αλλάξει γνώμη για το ποιος είναι (ταυτοτικά) και αν πρέπει να αφήνει το μέλλον του στην τύχη η την ενέχουσα νομοτέλεια, μοίρα. Κυρίως ένα δοκίμιο όπως αυτό έχει σκοπό να ξεδιαλύνει το παρόν υπενθυμίζοντας τα παρελθόντα. Με αλλά λόγια ο αναγνώστης πρέπει να αποκτά "γνώση" των λαθών και των επιτευγμάτων της κοινότητας του χωρίς να νοιώθει άβολα για τα λάθη ούτε υστερική άλογη υπερηφάνεια για τα επιτεύγματα.
Ώστε το έργο αυτό απευθύνεται μόνο στον ανέμελο αναγνώστη; Κατά μεγάλο βαθμό ναι. Κατά βάσει σε αυτόν. Η κατηγορία στην οποία ανήκει αυτός ο αναγνώστης είναι φυσικά αυτή του έλληνα χριστιανού ορθοδόξου. Ηλικιακός δείκτης; Η εφηβική και νεανική ηλικία. Η ανέμελη νεολαία. Σε αυτόν το σκληρό πυρήνα των νεολαίων ελλήνων δίνεται το μήνυμα της ενότητας, της ισχύς και της αγάπης για τα επιτεύγματα των προγόνων μας αλλά και για τα δικά μας επιτεύγματα. Τα επιτεύγματα των απογόνων των απογόνων των ελλήνων. Των θεμελιωτών του ανθρωποκεντρισμού και της επιστήμης. Αλλά και εκείνων που μέσα από μια ξένη κρατική δομή ανέστησαν και έπλασαν τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, της πανέμορφης Πόλης μας και της ένωσης όλων των αδελφών χριστιανών κάτω από μια κυρίαρχη κρατική ύπαρξη. Όπως και εκείνων που μετά από την πτώση του στολιδιού της οικουμένης- Κωνσταντινούπολης αγωνίστηκαν με πάθος και κράτησαν άσβεστη την φλόγα και το θρύλο του μεσαιωνικού ελληνισμού και 400 χρόνια αργότερα μετά από πολλές προσπάθειες γεμάτες αδελφικές προδοσίες σήκωσαν το ανάστημα τους απέναντι στον ισχυρό και με λάβαρο την ιδέα της ελευθερίας. Αποφάσισαν πως η αξιοπρέπεια τους είχε πληγεί, ότι ο ραγιαδισμός ήταν πληγή και πως ο φόβος για το καινούργιο - το βίωμα της ελευθερίας είναι χαρακτηριστικό όχι των συντηρητικών αλλά των δειλών.
Διατηρούσαν τα έθιμα, τις παραδόσεις, τις γιορτές τους γιατί αυτά ήταν κάτι παραπάνω από ασήμαντες, μηχανικά επαναλαμβανόμενες, συνήθειες. Ήταν η καθημερινή υπόμνηση ότι διαφέρουν από τον κατακτητή, ότι αποτελούν μια άλλη κοινότητα μια άλλη συλλογικότητα αυτή των Ρωμιών - των Ελλήνων Χριστιανών.
Το 1821 είναι η χρονιά ορόσημο για το γένος των Ελλήνων. Ένας λαός που πολλές φορές στο παρελθόν είχε τεθεί επικεφαλής των ανθρώπων και τους έδειξε έναν δρόμο μακριά από την βαρβαρότητα και την ανυπαρξία ήταν υπό εξαφάνιση. Η Ρωμιοσύνη ήταν στο στόχαστρο της οθωμανικής διοίκησης και ας λέγεται πως οι Ρωμιοί είχαν λάβει αξιώματα( Φαναριώτες). Οι Οθωμανοί Τούρκοι γνώριζαν ότι το ποιο δυναμικό στοιχείο ήμασταν εμείς. Ουδέποτε όμως δεν το κατάφεραν. Από αυτήν την αταλάντευτη αλήθεια επηρεασμένος ο Ρίτσος πήρε την ποιητική του πένα και συνέταξε ένα από τα ποιο καλλιεπή ποιήματα του, την Ρωμιοσύνη. Γράφει ο Έλληνας ποιητής: “Την ρωμιοσύνη μην την κλαις εκεί που πάει να σβήσει, να ‘τη πετιέται να ‘τη πετιέται και αντρειεύει και θεριεύει και καμακώνει το θεριό με το καμάκι του Ήλιου”.
Το ελληνικό θυμικό σε όλη του την μεγαλοπρέπεια.
Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση